دعای ابو حمزه ثمالی

بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحيِم


اِلهى لا تُؤَدِّبْنى بِعُقوُبَتِكَ وَ لا تَمْكُرْ بى فى

خدايا مرا به مجازات و عقوبتت ادب مكن و مكر مكن به من
حيلَتِكَ مِنْ اَيْنَ لِىَ الْخَيْرُ يا رَبِّ وَ لا يوُجَدُ اِلاّ مِنْ عِنْدِكَ وَ مِنْ اَيْنَ

بـا حـيـله ات از كـجا خيرى بدست آورم اى پروردگار من با اينكه خيرى يافت نشود جز در پيش تو و از كجا
لِىَ النَّجاةُ وَ لا تُسْتَطاعُ اِلاّ بِكَ لاَ الَّذى اَحْسَنَ اسْتَغْنى عَنْ عَوْنِكَ

نـجـاتـى برايم باشد با اينكه نجاتى نتوان يافت جز به كمك تو نه آن كس كه نيكى كند بى نياز است از كمك تو
وَ رَحْمَتِكَ وَلاَ الَّذى اَسآءَ وَ اجْتَرَءَ عَلَيْكَ وَ لَمْ يُرْضِكَ خَرَجَ عَنْ  قُدْرَتِكَ

و رحـمـتـت و نـه آنكس كه بد كند و دليرى بر تو كند و خوشنوديت نجويد از تحت قدرت تو بيرون رود
يا رَبِّ يا رَبِّ يا رَبِّ ..... (بِكَ) عَرَفْتُكَ

اى پـروردگـار مـن، اي پروردگار من، اي پروردگار من ..... (بـوسـيـله خودت) ترا شناختم
وَ اَنْتَ دَلَلْتَنى عَلَيْكَ وَ دَعَوْتَنى اِلَيْكَ وَ لَوْلا اَنْتَ لَمْ اَدْرِ ما اَنْتَ

و تـو مـرا بـرخـود راهنمايى كردى و بسوى خود خواندى و اگر تو نبودى من ندانستم كه تو كيستى
اَلْحَمْدُ للّهِِ الَّذى اَدْعوُهُ فَيُجيبُنى وَ اِنْ كُنْتُ بَطيـَّئاً حينَ يَدْعوُنى

سـتـايـش خـدايى را كه مى خوانمش و او پاسخم دهد و اگرچه وقتى مى خواندم بكندى به درگاهش روم
وَ الْحَمْدُ للّهِِ الَّذى اَسْئَلُهُ فَيُعْطينى وَ اِنْ كُنْتُ بَخيلاً حينَ يَسْتَقْرِضُنى

و ستايش خدايى را كه مى خواهم از او و به من عطا مى كند و اگرچه در هنگامى كه او از من چيزى قرض خواهد من بخل كنم
وَ الْحَمْدُ للّهِِ الَّذى اُناديهِ كُلَّما شِئْتُ لِحاجَتى وَ اَخْلوُ بِهِ حَيْثُ شِئْتُ

و ستايش خدايى را كه هرگاه براى حاجتى بخواهم او را ندا كنم و هر زمان بخواهم براى
لِسِرِّى بِغَيْرِ شَفيـعٍ فَيَقْضى لى حاجَتى اَلْحَمْدُللّهِِ الَّذى لا اَدْعُو غَيْرَهُ

راز و نياز بدون واسطه با او خلوت كنم و او حاجتم را برآورد ستايش خدايى را كه جز او
وَ لَوْ دَعَوْتُ غَيْرَهُ لَمْ يَسْتَجِبْ لى دُعاَّئى وَ الْحَمْدُ للّهِِ الَّذى لا اَرْجُو

كـسـى را نـخوانم و اگر غير او ديگرى را مى خواندم دعايم را مستجاب نمى كرد و ستايش خدايى را كه بجز او
غَيْرَهُ وَ لَوْ رَجَوْتُ غَيْرَهُ لاََخْلَفَ رَجآئى وَ الْحَمْدُ للّهِِ الَّذى وَكَلَنى

امـيـد نـدارم و اگـر بـه غـيـر او اميدى داشتم نا اميدم مى كرد و ستايش خدايى را كه مرا به حضرت خود
اِلَيْهِ فَاَكْرَمَنى وَ لَمْ يَكِلْنى اِلَى النّاسِ فَيُهينُونى وَ الْحَمْدُ للّهِِ الَّذى

واگـذار كـرده و از ايـن رو بـه من اكرام كرده و به مردم واگذارم نكرده كه مرا خوار كنند و ستايش خدايى را كه
تَحَبَّبَ اِلَىَّ وَ هُوَ غَنِىُّ عَنّى وَ الْحَمْدُ للّهِِ الَّذى يَحْلُمُ عَنّى حَتّى كَاَ نّى

بـا مـن دوستى كند در صورتى كه از من بى نياز است و ستايش خدايى را كه نسبت به من بردبارى كند تا به جايى كه
لا ذَنْبَ لى فَرَبّى اَحْمَدُ شَىءٍ عِنْدى وَ اَحَقُّ بِحَمْدى اَللّـهُمَّ اِنّى اَجِدُ

گـويـا گـنـاهـى نـدارم پـس پروردگار من ستوده ترين چيزها است نزد من و به ستايش من سزاوارتر است خدايا من همه
سُبُلَ الْمَطالِبِ اِلَيْكَ مُشْرَعَةً وَ مَناهِلَ الرَّجآءِ اِلَيْكَ مُتْرَعَةً

راههاي مقاصد را به سوى تو باز مى بينم و چشمه هاى اميد را به سويت سرشار مى يابم
وَالاِْسْتِعانَةَ بِفَضْلِكَ لِمَنْ اَمَّلَكَ مُباحَةً وَ اَبْوابَ الدُّعآءِ اِلَيْكَ

و يارى جستن به فضل تو براى آرزومندانت مباح و بى مانع است و درهاى دعاى بسوى تو براى
لِلصّارِخينَ مَفْتوُحَةً وَ اَعْلَمُ اَنَّكَ لِلرّاجى بِمَوْضِعِ اِجابَةٍ وَلِلْمَلْهوُفينَ

فـرياد كنندگان باز است و به خوبى مى دانم كه تو براى اجابت شخص اميدوار آماده اى و براى فريادرسى اندوهگينان
بِمَرْصَدِ اِغاثَةٍ وَ اَنَّ فِى اللَّهْفِ اِلى جوُدِكَ وَالرِّضا بِقَضآئِكَ عِوَضاً

مهياى فريادرسى هستى و به راستى مى دانم كه در پناهندگى به جود و كرمت و خوشنودى به قضا و قدرت عوضى است
مِنْ مَنْعِ الْباخِلينَ وَ مَنْدوُحَةً عَمّا فى اَيْدِى الْمُسْتَاْثِرينَ وَ اَنَّ

از جـلوگـيـرى كـردن بخيلان و گشايشى است از احتياج بدانچه در دست دنياطلبان است و براستى
الرّاحِلَ اِلَيْكَ قَريبُ الْمَسافَةِ وَ اَنَّكَ لا تَحْتَجِبُ عَنْ خَلْقِكَ اِلاّ اَنْ

كوچ كننده به درگاهت راهش نزديك است و مسلّماً تو از خلق خود در حجاب نشوى مگر آنكه
تَحْجُبَهُمُ الْاَعْمالُ دوُنَكَ وَ قَدْ قَصَدْتُ اِلَيْكَ بِطَلِبَتى وَ تَوَجَّهْتُ اِلَيْكَ

كردارشان ميان آنها و تو حاجب شود و من با مطلبى كه دارم قصد تو را كرده
بِحاجَتى وَجَعَلْتُ بِكَ اسْتِغاثَتى وَ بِدُعآئِكَ تَوَسُّلى مِنْ غَيْرِ

و بـا حـاجـت خـود رو به درگاه تو آوردم و استغاثه ام را به درگاه تو قرار دادم و دعاى تو را دست آويز خود كردم بى آنكه من
اسْتِحْقاقٍ لاِسْتِماعِكَ مِنّى وَ لاَ اسْتيجابٍ لِعَفْوِكَ عَنّى بَلْ لِثِقَتى

اسـتحقاق داشته باشم كه تو از من بشنوى و نه مستوجب آنم كه از من بگذرى بلكه بدان اعتمادى كه من
بِكَرَمِكَ وَ سُكوُنى اِلى صِدْقِ وَعْدِكَ وَ لَجَائ اِلىَ الاْ يمانِ

بـه كـرم تـو دارم و آن اطـمينانى كه به درستى وعده ات دارم و به خاطر پناهندگيم به ايمان
بِتَوْحيدِكَ وَ يَقينى بِمَعْرِفَتِكَ مِنّى اَنْ لا رَبَّ (لى) غَيْرُكَ وَلا اِلـهَ اِلاّ

و اعـتـقـادى كـه بـر يگانگى تو دارم و يقينى كه به معرفت و شناسايى تو دارم كه مى دانم پروردگارى غير
اَنْتَ وَحْدَكَ لا شَريكَ لَكَ اَللّـهُمَّ اَنْتَ الْقائِلُ وَ قَوْلُكَ حَقُّ وَ وَعْدُكَ

تـو نـيـسـت و مـعـبـودى جـز تـو وجـود نـدارد يـگانه اى كه شريكى برايت نيست خدايا تو فرمودى و گفتارت حق و وعده ات
صِدْقٌ وَاسْئَلوُا اللّهَ مِنْ فَضْلِهِ اِنَ اللّهَ كانَ بِكُمْ رَحيماً وَ لَيْسَ مِنْ

راسـت اسـت كـه فـرمـودى و درخـواسـت كنيد خدا را از فضلش كه براستى او به شما مهربان است و رسم تو چنان نيست
صِفاتِكَ يا سَيِّدى اَنْ تَاْمُرَ بِالسُّؤالِ وَ تَمْنَعَ الْعَطِيَّةَ وَ اَنْتَ الْمَنّانُ

اى آقـاى مـن كـه دسـتـور سؤال بدهى ولى از عطا و بخشش دريغ نموده و خوددارى كنى و تويى بخشاينده
بِالْعَطِيّاتِ عَلى اَهْلِ مَمْلَكَتِكَ وَ الْعائِدُ عَلَيْهِمْ بِتَحَنُّنِ رَاْفَتِكَ

به عطايا بر اهل كشور خود و متوجّه بدانها به مهربانى و رأفتت
اِلـهى رَبَّيْتَنى فى نِعَمِكَ وَ اِحْسانِكَ صَغيراً وَ نَوَّهْتَ بِاسْمى كَبيراً فَيامَنْ

خدايا مـرا در خـردسـالى در نـعـمـتـهـا و احـسـان خويش پروريدى و در بزرگى نامم را بر سر زبانها بلند كردى پس اى كه
رَبّانى فِى الدُّنْيا بِاِحْسانِهِ وَ تَفَضُّلِهِ وَ نِعَمِهِ وَ اَشارَ لى فِى الاْخِرَةِ

در دنيا مرا به احسان و فضل و نعمتهاى خود پروريدى و براى آخرتم
اِلى عَفْوِهِ وَ كَرَمِهِ مَعْرِفَتى يا مَوْلاىَ دَليلى عَلَيْكَ وَ حُبّى لَكَ شَفيعى

به عفو و كرم اشارت فرمودى اى مولاى من شناساييم به تو راهنماى من بسوى تو است و محبّتى كه به تو دارم شفيع من است
اِلَيْكَ وَ اَنـَا واثِقٌ مِنْ دَليلى بِدَلالَتِكَ وَساكِنٌ مِنْ شَفيعى اِلى

بـه درگـاهـت و مـن از راهنمايى كردن اين دليلم بسوى تو مطمئنم و از پذيرفتن شفيعم از جانب تو
شَفاعَتِكَ اَدْعوُكَ يا سَيِّدى بِلِسانٍ قَدْ اَخْرَسَهُ ذَنْبُهُ رَبِّ اُناجيكَ

آسـوده خـاطـرم مى خوانمت اى آقاى من به زبانى كه گناه لالش كرده پروردگارا با تو راز گويم
بِقَلْبٍ قَدْ اَوْبَقَهُ جُرْمُهُ اَدْعوُكَ يا رَبِّ راهِباً راغِباً راجِياً خآئِفاً اِذا

بوسيله دلى كه جنايت به هلاكتش كشانده مى خوانمت اى پروردگار من هراسان و خواهان و اميدوار و ترسان
رَاَيْتُ مَوْلاىَ ذُنوُبى فَزِعْتُ وَ اِذا رَاَيْتُ كَرَمَكَ طَمِعْتُ فَاِنْ عَفَوْتَ

اى مـولاى مـن هـنگامى كه گناهانم را مشاهده مى كنم هراسان شوم و چون بزرگوارى تو را بينم به طمع افتم خدايا اگر بگذرى
فَخَيْرُ راحِمٍ وَ اِنْ عَذَّبْتَ فَغَيْرُ ظالِمٍ حُجَّتى يا اَللّهُ فى جُرْاَتى عَلى

بـهـتـريـن مـهـرورزى و اگـر عـذاب كـنـى سـتـم نـكـرده اى دليل و بهانه من اى خدا در اينكه دليرى كنم
مَسْئَلَتِكَ مَعَ اِتْيانى ما تَكْرَهُ جُودُكَ وَ كَرَمُكَ وَ عُدَّتى فى شِدَّتى مَعَ

در سـؤال كـردن از تـو بـا ايـنـكـه رفتارم خوشايند تو نيست همان جود و كرم تو است و ذخيره من در سختيم با
قِلَّةِ حَيائى رَاْفَتُكَ وَ رَحْمَتُكَ وَ قَدْ رَجَوْتُ اَنْ لا تَخيبَ بَيْنَ ذَيْنِ

بـى شـرمى من همان رأفت و مهربانى تو است و به راستى اميدوارم كه نوميد مكنى ميان اين و آن آرزويم را
وَ ذَيْنِ مُنْيَتى فَحَقِّقْ رَجآئى وَاسْمَعْ دُعآئى يا خَيْرَ مَنْ دَعاهُ داعٍ

پـس امـيـدم را صـورت عـمـل ده و دعـايـم را شـنـيـده گـيـر اى بـهترين كسى كه خوانندگان بخوانندش
وَ اَفْضَلَ مَنْ رَجاهُ راجٍ عَظُمَ يا سَيِّدى اَمَلى وَ سآءَ عَمَلى فَاَعْطِنى

و بـرتـر كـسى كه اميدواران بدو اميد دارند اى آقايم آرزويم بزرگ و عملم زشت است پس تو
مِنْ عَفْوِكَ بِمِقْدارِ اَمَلى وَلا  تُؤخِذْنى بِاَسْوَءِ عَمَلى فَاِنَّ كَرَمَكَ

از عـفـو خـويـش به اندازه آرزويم به من بده و مرا به بدترين عملم مؤاخذه مكن زيرا كرم تو برتر است
يَجِلُّ عَنْ مُجازاةِ الْمُذْنِبينَ وَحِلْمَكَ يَكْبُرُ عَنْ مُكافاةِ الْمُقَصِّرينَ

از مجازات گنهكاران و بردباريت بزرگتر است از مكافات تقصيركاران
وَ اَ نَا ياسَيِّدى عائِذٌ بِفَضْلِكَ هارِبٌ مِنْكَ اِلَيْكَ مُتَنَجِّزٌ ما وَعَدْتَ مِنَ

و مـن اى آقـايـم بـه فـضلت پناهنده گشته و از تو به سوى خودت گريخته ام و خواستارم آنچه را وعده كردى از
الصَّفْحِ عَمَّنْ اَحْسَنَ بِكَ ظَنّاً وَ ما اَ نَا يا رَبِّ وَ ما خَطَرى هَبْنى

چـشـم پـوشـى نـسـبـت به كسى كه خوش گمان به تو است من چه ام پروردگارا؟ و چه اهميّتى دارم؟ مرا
بِفَضْلِكَ وَ تَصَدَّقْ عَلَىَّ بِعَفْوِكَ اَىْ رَبِّ جَلِّلْنى بِسَِتْرِكَ وَاعْفُ عَنْ

بـه فـضـل خـويـش بـبـخـش بـا عـفـو خود بر من نيكى كن و منّت گذار، پروردگارا مرا به پوشش خود بپوشان
تَوْبيخى بِكَرَمِ وَجْهِكَ فَلَوِ اطَّلَعَ الْيَوْمَ عَلى ذَنْبى غَيْرُكَ ما فَعَلْتُهُ

و بـه كـرم ذاتت از سرزنش كردن من درگذر پس اگر ديگرى جز تو بر گناهم آگاه مى شد آن گناه را انجام نمى دادم
وَ لَوْ خِفْتُ تَعْجيلَ الْعُقوُبَةِ لاَ اجْتَنَبْتُهُ لا لاَِنَّكَ اَهْوَنُ النّاظِرينَ وَاَخَفُّ

و اگر از زود به كيفر رسيدن مى ترسيدم باز هم خوددارى مى كردم و اينكه با اين وصف گناه كردم نه براى آن بود كه تو سبكترين بينندگانى
الْمُطَّلِعينَ [عَلَىَّ] بَلْ لاَِنَّكَ يا رَبِّ خَيْرُ السّاتِرينَ وَ اَحْكَمُ الْحاكِمينَ

و يـا بـى مـقـدارترين مطلعين هستى بلكه براى آن بود كه تو اى پروردگار من بهترين پوشندگان و حكم كننده ترين حاكمان
وَ اَكْرَمُ الْاَكْرَمينَ سَتّارُ الْعُيوُبِ غَفّارُ الذُّنوُبِ عَلاّمُ الْغُيوُبِ تَسْتُرُ

و گـرامـى تـريـن گـرامـيـان و پـوشاننده عيوب و آمرزنده گناهانى گناه را مى پوشانى
الذَّنْبَ بِكَرَمِكَ وَتُؤَخِّرُ الْعُقوُبَةَ بِحِلْمِكَ فَلَكَ الْحَمْدُ عَلى حِلْمِكَ بَعْدَ

به كرمت و كـيـفـر را بـه واسـطـه بـردباريت به تأخير اندازى پس تو را ستايش سزاست بر بردباريت پس
عِلْمِكَ وَعَلى عَفْوِكَ بَعْدَ قُدْرَتِكَ وَ يَحْمِلُنى وَ يُجَرِّئُنى عَلى

از دانـسـتـن و بـر گـذشـتـت پس از توانايى داشتن و همين گذشت تو از من مرا وادار كرده و دلير ساخته بر
مَعْصِيَتِكَ حِلْمُكَ عَنّى وَ يَدْعوُنى اِلى قِلَّةِ الْحَيآءِ سَِتْرُكَ عَلَىَّ

نافرمانيت و همان پرده پوشيت بر من مرا به بى شرمى وا داشته
وَيُسْرِعُنى اِلَى التَّوَثُّبِ عَلى مَحارِمِكَ مَعْرِفَتى بِسَعَةِ رَحْمَتِكَ

و همان معرفتى كه من به فراخى رحمتت دارم و بزرگى عفوت مرا بدست زدن به كارهاى حرام شتابان مى كند
وَ عَظيمِ عَفْوِكَ يا حَليمُ يا كَريمُ يا حَىُّ يا قَيُّومُ يا غافِرَ الذَّنْبِ

اى بردبار اى بزرگوار اى زنده و اى پاينده اى آمرزنده گناه
يا قابِلَ التَّوْبِ يا عَظيمَ الْمَنِّ يا قَديمَ الاِْحسانِ اَيْنَ سَِتْرُكَ الْجَميلُ؟

اي پذيرنده گناه اى بزرگ نعمت اى ديرينه احسان كجاست پرده پوشى زيبايت؟
اَيْنَ عَفْوُكَ الْجَليلُ؟ اَيْنَ فَرَجُكَ الْقَريبُ؟ اَيْنَ غِياثُكَ السَّريعُ؟

كجاست گذشت بزرگت؟ كجاست گشايش نزديكت؟ كجاست فريادرسى فوريت؟ كجاست
اَيْنَ رَحْمَتُكَ الْواسِعَةُ؟ اَيْنَ عَطاياكَ الْفاضِلَةُ؟ اَيْنَ مَواهِبُكَ الْهَنيئَةُ؟

رحمت وسيعت؟ كجاست عطاهاى برجسته ات؟ كجاست بخشش هاى دلچسبت؟ كجاست
اَيْنَ صَنائِعُكَ السَّنِيَّة؟ اَيْنَ فَضْلُكَ الْعَظيمُ؟ اَيْنَ مَنُّكَ الْجَسيمُ؟

نيكى هاى شايانت؟ كجاست فضل عظيمت؟ كجاست نعمت بزرگت؟
اَيْنَ اِحْسانُكَ الْقَديمُ اَيْنَ كَرَمُكَ يا كَريمُ بِهِ وَ بِمُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ فَاسْتَنْقِذْنى وَبِرَحْمَتِكَ فَخَلِّصْنى

كجاست احـسـان ديـريـنـه ات؟ كـجـاسـت كـرمـت؟ اى كـريـم بـدان (چـه گـفـتـم) و بـه مـحـمّـد و آل محمّد مرا نجات ده و به رحمتت خلاصم كن

يا مُحْسِنُ يا مُجْمِلُ يا مُنْعِمُ يا مُفْضِلُ لَسْتُ اَتَّكِلُ فِى

اى نيكو  اى نيكو بخش  اى نعمت ده  اى زياده بخش  چنان نيست كه من براى
النَّجاةِ مِنْ عِقابِكَ عَلى اَعْمالِنا بَلْ بِفَضْلِكَ عَلَيْنا لاَِنَّكَ اَهْلُ التَّقْوى

نـجـات از عـقـاب تـو بـه كارهايمان تكيه كنم بلكه به فضلى كه بر ما دارى تكيه زنم زيرا تو اهل تقوى
وَ اَهْلُ الْمَغْفِرَةِ  تُبْدِئُ  بِالاِْحْسانِ نِعَماً وَ تَعْفوُ عَنِ الذَّنْبِ كَرَماً فَما

و شايسته آمرزشى آغاز كنى به احسان از روى نعمت بخشى و گذشت كنى از گناه از روى كرم و بزرگوارى و با اين وضع
نَدْرى ما نَشْكُرُ اَجَميلَ ما تَنْشُرُ اَمْ قَبيحَ ما تَسْتُرُ اَمْ عَظيمَ ما اَبْلَيْتَ

ما ندانيم كداميك را سپاس گوييم آن نيكي ها كه پراكنده كنى يا زشتي ها كه بپوشانى يا بزرگ آزمايشت
وَ اَوْلَيْتَ اَمْ كَثيرَ ما مِنْهُ نَجَّيْتَ وَ عافَيْتَ يا حَبيبَ مَنْ تَحَبَّبَ اِلَيْكَ

و شايستگى نعمتت يا آن همه چيزهايى كه ما را از آن نجات داده و عافيت دادى  اى دوست كسى كه با تو دوستى كند
وَ يا قُرَّةَ عَيْنِ مَنْ لاذَبِكَ وَ انْقَطَعَ اِلَيْكَ اَنْتَ الْمُحْسِنُ وَ نَحْنُ

و اى نور ديده كسى كه پناه به تو آرد و از ديگران ببرد تويى نيكوكار و ماييم
الْمُسيئَّوُنَ فَتَجاوَزْ يا رَبِّ عَنْ قَبيحِ ما عِنْدَنا بِجَميلِ ما عِنْدَكَ وَ اَىُّ جَهْلٍ

گنهكار پس درگذر اى پروردگار از زشتي هاى ما به نيكي هاى خود و كدام نـادانـى اسـت
يا رَبِّ لا يَسَعُهُ جوُدُكَ اَوْ اَىُّ زَمانٍ اَطْوَلُ مِنْ اَناتِكَ وَما قَدْرُ

اى پـروردگـار كه جود تو فرايش نگيرد و چه روزگارى درازتر از زمان بردبارى تو است و چه ارزشى دارد
اَعْمالِنا فى جَنْبِ نِعَمِكَ وَ كَيْفَ نَسْتَكْثِرُ اَعْمالاً نُقابِلُ بِها كَرَمَكَ بَلْ

اعـمـال مـا در جـنـب نـعـمـت هـايـت و چـگـونـه زيـاد بـشـمـريـم اعمال(بدمان) را كه بتوانيم آنها را برابر با كرم تو كنيم بلكه
كَيْفَ يَضيقُ عَلَى الْمُذْنِبينَ ما وَسِعَهُمْ مِنْ رَحْمَتِكَ

چگونه ممكن است ميدان بر گنهكاران تنگ شود با آن رحمت وسيعت كـه ايـشـان را فراگرفته
يا واسِعَ الْمَغْفِرَةِ يا باسِطَ الْيَدَيْنِ بِالرَّحْمَةِ فَوَ عِزَّتِكَ يا سَيِّدى لَوْ نَهَرْتَنى

اى وسيع آمرزش اى دو دستت به رحمت باز  سوگند به عزتت اى آقاى من اگرچه برانيم
ما بَرِحْتُ مِنْ بابِكَ وَلا كَفَفْتُ عَنْ تَمَلُّقِكَ لِمَا انْتَهى اِلَىَّ مِنَ

من از در خانه ات برنخيزم و از تملّق و چاپلوسيت دست برندارم چون
الْمَعْرِفَةِ بِجوُدِكَ وَ كَرَمِكَ وَ اَنْتَ الْفاعِلُ لِما تَشآءُ  تُعَذِّبُ مَنْ تَشآءُ

اطلاع از جود و كرمت پيدا كرده ام و تويى كننده هرچه بخواهى عذاب كنى هركه را خواهى
بِما تَشآءُ كَيْفَ تَشآءُ وَ تَرْحَمُ مَنْ تَشآءُ بِما تَشآءُ كَيْفَ تَشآءُ لا

بـه هـرچه خواهى هرطور كه خواهى و رحم كنى هر كه را خواهى به هرچه خواهى هرطور كه خواهى
تُسْئَلُ عَنْ فِعْلِكَ وَلا تُنازَعُ فى مُلْكِكَ وَلا تُشارَكُ فى اَمْرِكَ وَلا

بازپرسى از كار تو نشود و نزاعى در فرمانروايي ات رخ ندهد و شريكى در كارت نباشد

تُضآدُّ فى حُكْمِكَ وَلا يَعْتَرِضُ عَلَيْكَ اَحَدٌ فى تَدْبيرِكَ لَكَ الْخَلْقُ

و ضدّيتى در حكمت نباشد و كسى نيست كه در تدبير تو بر تو اعتراض كند آفرينش
وَالاَْمْرُ تَبارَكَ اللّهُ رَبُّ الْعالَمينَ ، يا رَبِّ هذا مَقامُ مَنْ لاذَبِكَ

و دستور از تو است برتر است خدا پروردگار جهانيان، پروردگارا اين جايگاه كسى است كه به تو
وَاسْتَجارَ بِكَرَمِكَ وَ اَلِفَ اِحْسانَكَ وَ نِعَمَكَ وَ اَنْتَ الْجَوادُ الَّذى

روى آورده و بـه كـرمت پناه جسته و به احسان و نعمتت خو گرفته و تويى بخشاينده اى كه
لايَضيقُ عَفْوُكَ وَلا يَنْقُصُ فَضْلُكَ وَلا تَقِلُّ رَحْمَتُكَ وَ قَدْ تَوَثَّقْنا

تنگ نايد عفوت و كاهش نيابد فضل و بخششت و كم نگردد مهر و رحمتت و ما
مِنْكَ بِالصَّفْحِ الْقَديمِ وَالْفَضْلِ الْعَظيمِ وَالرَّحْمَةِ الْواسِعَةِ اَفَتَُراكَ

بـدان چـشـم پـوشـى ديـريـنه و فضل عظيمت و رحمت پهناورت اعتماد كرده ايم آيا چنان مى بينى
يا رَبِّ تُخْلِفُ ظُنوُنَنا اَوْ تُخَيِّبُ آمالَنا كَلاّ يا كَريمُ فَلَيْسَ هذا ظَنُّنا بِكَ

پـروردگـارا كه برخلاف گمان هاى ما رفتار كنى يا آرزوهايمان نوميد كنى؟ هرگز! اى كريم چون ما چنين گمانى به تو نداريم
وَلا هذا فيكَ طَمَعُنا يا رَبِّ اِنَّ لَنا فيكَ اَمَلاً طَويلاً كَثيراً اِنَّ لَنا فيكَ

و طـمـع مـا دربـاره تـو ايـنـگونه نيست پروردگارا به راستى ما درباره تو آرزوى دراز و بسيارى داريم به راستى ما نسبت به تو
رَجآءً عَظيماً عَصَيْناكَ وَ نَحْنُ نَرْجوُ اَنْ تَسْتُرَ عَلَيْنا وَ دَعَوْناكَ وَ نَحْنُ

امـيـد بـزرگ و زيـادى داريم، تو را نافرمانى كرديم ولى اميدواريم كه تو بپوشانى بر ما و خوانديم تو را و اميدواريم
نَرْجوُ اَنْ تَسْتَجيبَ لَنا فَحَقِّقْ رَجآئَنا مَوْلانا فَقَدْ عَلِمْنا ما نَسْتَوْجِبُ

كـه تـو اجـابـت كنى مارا پس اميد ما را تحقق بخش اى مولاى ما كه براستى ما مى دانيم كه به اعمالمان مستوجب چه (پاداشى)
بِاَعْمالِنا وَلكِنْ عِلْمُكَ فينا وَ عِلْمُنا بِاَنَّكَ لا تَصْرِفُنا عَنْكَ وَ اِنْ كُنّا

هـسـتـيـم ولى عـلم تـو دربـاره مـا و علم ما درباره تو اين است كه ما را از درگاهت نرانى و اگرچه ما
غَيْرَ مُسْتَوْجِبينَ لِرَحْمَتِكَ فَاَنْتَ اَهْلٌ اَنْ تَجوُدَ عَلَيْنا وَ عَلَى الْمُذْنِبينَ

مستوجب رحمت تو نيستيم ولى تو شايسته آنى كه بر ما بخشش كنى و بر گنهكاران
بِفَضْلِ سَعَتِكَ فَامْنُنْ عَلَيْنا بِما اَنْتَ اَهْلُهُ وَجُدْ عَلَيْنا فَاِنّا مُحْتاجوُنَ

بـه فـضـل وسـيعت توجه فرمايى پس بر ما منّت گذار بدانچه تو شايسته آنى و بر ما جود كن كه ما نيازمند
اِلى نَيْلِكَ يا غَفّارُ بِنوُرِكَ اهْتَدَيْنا وَ بِفَضْلِكَ اسْتَغْنَيْنا وَ بِنِعْمَتِكَ

عـطـاى تو ايم اي آمـرزنـده بـه نـور تـو راه يـافـتـيـم و بـه فضل تو بى نيازى جستيم و به نعمت تو
اَصْبَحْنا وَ اَمْسَيْنا ذُنوُبُنا بَيْنَ يَدَيْكَ نَسْتَغْفِرُكَ الّلهُمَّ مِنْها وَ نَتوُبُ

صـبـح و شـام كـرديـم گـنـاهان ما پيش روى تو است كه ما از آنها آمرزش خواهيم و به سويت توبه كنيم
اِلَيْكَ تَتَحَبَّبُ اِلَيْنا بِالنِّعَمِ وَ نُعارِضُكَ بِالذُّنوُبِ خَيْرُكَ اِلَيْنا نازِلٌ

تو با نعمتهايت بر ما دوستى كنى و ما به گناهان با تو معارضه و برابرى كنيم خير تو بر ما نازل گردد
وَ شَّرُنا اِلَيْكَ صاعِدٌ وَ لَمْ يَزَلْ وَلا يَزالُ مَلَكٌ كَريمٌ يَاْتيكَ عَنّا بِعَمَلٍ

و در بـرابـر شرّ ما بسوى تو بالا آيد و تو هميشه تا بوده و هست پادشاه بزرگوار و كريمى بوده اى كه از جانب ما كارهاى
قَبيحٍ فَلا يَمْنَعُكَ ذلِكَ مِنْ اَنْ تَحوُطَنا بِنِعَمِكَ وَ تَتَفَضَّلَ عَلَيْنا بِآلاَّئِكَ

زشت بسوى تو آيد ولى آنها جلوگيري ات نكند از اينكه ما را به نعمتهاى خود فراگيرى و خود بر ما تفضل كنى
فَسُبْحانَكَ ما اَحْلَمَكَ وَ اَعْظَمَكَ وَ اَكْرَمَكَ مُبْدِئاً وَ مُعيداً  تَقَدَّسَتْ

پس منزهى تو كه چقدر بردبارى و چه بزرگ و كريمى چه در آغاز (نعمت) و چه در ادامه آن نامهايت مقدس
اَسْمآئُكَ وَجَلَّ ثَناؤُكَ وَ كَرُمَ صَنائِعُكَ وَ فِعالُكَ اَنْتَ اِلهى اَوْسَعُ

و سـتـايـشـت ارجـمـنـد اسـت و كـارهـا و رفـتـارت گـرانـبـهـا اسـت فضل تو اى معبود من
فَضْلاً وَ اَعْظَمُ حِلْماً مِنْ اَنْ تُقايِسَنى بِفِعْلى وَخَطيـَّئَتى فَالْعَفْوَ الْعَفْوَ

وسـيـعـتـر و بردباريت بزرگتر از آنست كه مرا به كردار و گناهم بسنجى از من درگذر درگذر
الْعَفْوَ سَيِّدى سَيِّدى سَيِّدى اَللّـهُمَّ اشْغَلْنا بِذِكْرِكَ وَ اَعِذْنا مِنْ

درگـذر اى آقـاى مـن، آقـاى مـن، آقـاى مـن خـدايـا مـا را بـه ذكـر خـود مشغول كن و از
سَخَطِكَ وَ اَجِرْنا مِنْ عَذابِكَ وَ ارْزُقْنا مِنْ مَواهِبِكَ وَ اَنْعِمْ عَلَيْنا مِنْ

خشمت پناهمان ده و از عذابت امانمان ده و از بخشش هايت روزيمان گردان و از
فَضْلِكَ وَ ارْزُقْنا حَجَّ بَيْتِكَ وَ زِيارَةَ قَبْرِ نَبِيِّكَ صَلَواتُكَ وَ رَحْمَتُكَ

فضل خود بر ما انعام كن و روزى ما كن حجّ خانه ات و زيارت قبر پيامبرت را كه درود تو و رحمت
وَ مَغْفِرَتُكَ وَ رِضْوانُكَ عَلَيْهِ وَعَلى اَهْلِ بَيْتِهِ اِنَّكَ قَريبٌ مُجيبٌ

و آمـرزش و خـوشـنـوديـت بـر او و بـر خـاندانش باد كه به راستى تو به خلق نزديكى و اجابت كننده دعايى
وَ ارْزُقْنا عَمَلاً بِطاعَتِكَ وَ تَوَفَّنا عَلى مِلَّتِكَ وَ سُنَّةِ نَبِيِّكَ صَلَّى اللّهُ

و عمل به طاعتت را روزى ما گردان و بر كيش خودت و روش پيامبرت (كه درود تو
عَلَيْهِ وَ الِهِ اَللّـهُمَّ اغْفِرْ لى وَ لِوالِدَىَّ وَارْحَمْهُما كَما رَبَّيانى صَغيراً

بـر او و آلش بـاد) مـا را بـمـيـران خدايا بيامرز مرا و پدر و مادرم را و برايشان رحم كن چنانچه مرا در كودكى پروريدند
اِجْزِهما بِالاِْحسانِ اِحْساناً وَ بِالسَّيِّئاتِ غُفْراناً اَللّـهُمَّ اغْفِرْ

و پـاداشـشـان بـده در بـرابـر نـيـكـى بـه نـيـكـى و در مقابل بدي ها به آمرزش خدايا بيامرز
لِلْمُؤْمِنينَ وَ الْمُؤْمِناتِ الاَْحيآءِ مِنْهُمْ وَ الاَْمواتِ وَ تابِعْ بَيْنَنا وَ بَيْنَهُمْ

مـردان و زنـان با ايمان را چه زندگانشان و چه مردگانشان را و پيوند ده ميان ما و ايشان را
بِالْخَيْراتِ اَللّـهُمَّ اغْفِرْ لِحَيِّنا وَ مَيِّتِنا وَ شاهِدِنا وَ غآئِبِنا ذَكَرِنا وَ اُنْثانا

در نيكي ها خدايا بيامرز زنده ما و مرده ما و حاضر ما و غائب ما، مرد ما و زن ما را
صَغيرِنا وَكَبيرِنا حُرِّنا وَمَمْلوُكِنا كَذَبَ الْعادِلوُنَ بِاللّهِ وَضَلّوُا ضَلالاً

كوچك ما و بزرگ ما را، آزاد ما و برده ما را، دروغ گفتند برگشتگان از خدا و گمراه شدند گمراهى
بَعيداً وَ خَسِروُا خُسْراناً مُبيناً اَللّـهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ

دورى و زيـان كـردنـد زيـان آشـكـارى خـدايـا درود فـرسـت بـر مـحـمـّد و آل محمّد
وَاخْتِمْ لى بِخَيْرٍ وَاكْفِنى ما اَهَمَّنى مِنْ اَمْرِ دُنْياىَ وَ آخِرَتى

و كـارم را خـتـم بـه خـيـر كـن و كـفـايـت كـن آنـچـه انـديـشـه ام را بـه خـود مشغول كرده از كار دنيا و آخرتم
وَلا تُسَلِّطْ عَلَىَّ مَنْ لا يَرْحَمُنى وَاجْعَلْ عَلَىَّ مِنْكَ واقِيَةً باقِيَةً وَلا

و مسلّط مكن بر من كسى را كه به من رحم نكند و بنه بر من از نزد خود نگهبانى هميشگى و
تَسْلُبْنى صالِحَ ما اَنْعَمْتَ بِهِ عَلَىَّ وَارْزُقْنى مِنْ فَضْلِكَ رِزْقاً واسِعاً

از مـن نـعـمـتـ هـاى شـايـسـتـه خـود را كـه بـه مـن داده اى سـلب مـفـرمـا و از فضل خويش روزى فراخ
حَلالاً طَيِّباً اَللّـهُمَّ احْرُسْنى بِحَراسَتِكَ وَاحْفَظْنى بِحِفْظِكَ وَاكْلاَْنى

و حـلال و پـاكـى براى من روزى گردان خدايا به نگهبانى خود مرا نگهبانى فرما و به حفظ خود حفظم كن و در حمايت خود
بِكِلائَتِكَ وَارْزُقْنى حَجَّ بَيْتِكَ الْحَرامِ فى عامِنا هَذَا وَفِى كُلِّ عامٍ

نـگـاهـداريـم كـن و روزى مـن كـن حـج خـانـه مـحـتـرمـت را در ايـن سال و در هر سال
وَ زِيارَةَ قَبْرِ نَبِيِّكَ وَالاَْئِمَّةِ عَلَيْهِمُ السَّلامُ وَلا تُخْلِنى يا رَبَّ مِنْ

و زيارت قبر پيغمبرت و قبور ائمه عليهم السلام را و محرومم مكن پروردگارا از
تِلْكَ الْمَشاهِدِ الشَّريفَةِ وَالْمَواقِفِ الْكَريمَةِ اَللّـهُمَّ تُبْ عَلَىَّ حَتّى

زيارت اين مشاهد شريفه و زيارتگاه هاى گرامى خدايا توبه ام ده تا
لا اَعْصِيَكَ وَاَلْهِمْنِى الْخَيْرَ وَالْعَمَلَ بِهِ وَخَشْيَتَكَ بِاللَّيْلِ وَالنَّهارِ ما

نافرمانيت نكنم و به دلم انداز كار نيك را و عمل بدان و ترست را در شب و روز تا هنگامى كه
اَبْقَيْتَنى يا رَبَّ الْعالَمينَ اَللّـهُمَّ اِنّى كُلَّما قُلْتُ قَدْ تَهَيَّاْتُ وَتَعَبَّاْتُ

در ايـن دنيا زنده ام دارى اى پروردگار جهانيان خدايا من هر زمان پيش خود گفتم كه ديگر مهيا و مجهز شده ام
وَقُمْتُ لِلصَّلوةِ بَيْنَ يَدَيْكَ وَناجَيْتُكَ اَلْقَيْتَ عَلَىَّ نُعاساً اِذا اَنـَا

و برخواستم براى خواندن نماز در برابرت و با تو به راز پرداختم تو بر من چُرت و پينكى را مسلط كردى در آن هنگامى كه
صَلَّيْتُ وَسَلَبْتَنى مُناجاتَكَ اِذا اَنَا ناجَيْتُ مالى كُلَّما قُلْتُ قَدْ

داخل نماز شدم و حال مناجات را از من گرفتى در آن وقتى كه به راز و نياز پرداختم، مرا چه شده است كه هرگاه با خود گفتم
صَلَُحَتْ سَريرَتى وَ قَرُبَ مِنْ مَجالِسِ التَّوّابينَ مَجْلِسى عَرَضَتْ

باطن و درونم نيكو شده و نزديك شده از مجالس توبه كنندگان مجلس من، گرفتارى
لى بَلِيَّةٌ اَزالَتْ قَدَمى وَحالَتْ بَيْنى وَ بَيْنَ خِدْمَتِكَ سَيِّدى لَعَلَّكَ عَنْ

و پـيـش آمـدى بـرايـم رخ داده كـه پـايـم لغـزش پـيـدا كـرده و مـيـان مـن و خدمتگذاري ات حائل گشته اى آقاى من شايد مرا از
بابِكَ طَرَدْتَنى وَ عَنْ خِدْمَتِكَ نَحَّيْتَنى اَوْ لَعَلَّكَ رَاَيْتَنى مُسْتَخِفّاً

درب خانه ات رانده اى و از خدمتت دورم كرده اى يا شايد ديده اى سبك شمارم
بِحَقِّكَ فَاَقْصَيْتَنى اَوْ لَعَلَّكَ رَاَيْتَنى مُعْرِضاً عَنْكَ فَقَلَيْتَنى اَوْ لَعَلَّكَ

حـقـّت را پـس دورم كـرده اى يـا شـايد ديده اى از تو رو گردانده ام پس خشمم كرده اى يا شايد مرا
وَجَدْتَنى فى مَقامِ الْكاذِبينَ فَرَفَضْتَنى اَوْ لَعَلَّكَ رَاَيْتَنى غَيْرَ شاكِرٍ

در جايگاه دروغگويانم ديده اى پس رهايم كرده اى يا شايد ديده اى سپاسگزار
لِنَعْمآئِكَ فَحَرَمْتَنى اَوْ لَعَلَّكَ فَقَدْتَنى مِنْ مَجالِسِ الْعُلَمآءِ فَخَذَلْتَنى

نعمت هـايت نيستم پس محرومم ساخته اى يا شايد مرا در مجلس علماء نيافته اى پس خوارم كرده اى

اَوْ لَعَلَّكَ رَاَيْتَنى فِى الْغافِلينَ فَمِنْ رَحْمَتِكَ آيَسْتَنى اَوْ لَعَلَّكَ

يا شايد مرا در زمره غافلانم ديده اى پس از رحمت خويش بى بهره ام كرده اى يا شايد
رَاَيْتَنى آلِفَ مَجالِسِ الْبَطّالينَ فَبَيْنى وَ بَيْنَهُمْ خَلَّيْتَنى اَوْ لَعَلَّكَ لَمْ

مرا مأنوس با مجالس بيهوده گذرانم ديده اى پس مرا به آنها واگذاشته اى يا شايد
تُحِبَّ اَنْ تَسْمَعَ دُعآئى فَباعَدْتَنى اَوْ لَعَلَّكَ بِجُرْمى وَ جَريرَتى

دوسـت نـداشـتـى دعـايم را بشنوى پس از درگاهت دورم كرده اى يا شايد به جرم و گناهم كيفرم داده اى
كافَيْتَنى اَوْ لَعَلَّكَ بِقِلَّةِ حَيآئى مِنْكَ جازَيْتَنى فَاِنْ عَفَوْتَ يا رَبِّ

يا شايد به بى شرمي ام مجازاتم كرده اى پس اگر از من بگذرى پروردگارا
فَطالَ ما عَفَوْتَ عَنِ الْمُذْنِبينَ قَبْلى لاَِنَّ كَرَمَكَ اَىْ رَبِّ يَجِلُّ عَنْ

بـجـاسـت چـون بـسـيـار اتفاق افتاده كه از گنهكاران پيش از من گذشته اى زيرا كرم تو پروردگارا برتر از
مُكافاتِ الْمُقَصِّرينَ وَ أَنَا عائِذٌ بِفَضْلِكَ هارِبٌ مِنْكَ اِلَيْكَ مُتَنَجِّزٌ ما

كـيـفـر كـردن تـقـصـيـركـاران اسـت و مـن پـنـاهـنـده بـه فضل توام و از ترس تو به سوى خودت گريخته ام و درخواست
وَعَدْتَ مِنَ الصَّفْحِ عَمَّنْ اَحْسَنَ بِكَ ظَنّاً اِلهى اَنْتَ اَوْسَعُ فَضْلاً

انـجـام وعـده ات را در چـشـم پـوشـى از كـسـى كه خوش گمان به تو است دارم خدايا تو فضلت و سيعتر
وَ اَعْظَمُ حِلْماً مِنْ اَنْ تُقايِسَنى بِعَمَلى اَوْ اَنْ تَسْتَزِلَّنى بِخَطيئَتى وَما

و  بردباري ات بـزرگـتـر از آنـسـت كـه مـرا بـه كـردارم بسنجى يا اينكه مرا به خطايم بلغزانى و چه
أَنَا يا سَيِّدى وَما خَطَرى هَبْنى بِفَضْلِكَ سَيِّدى وَتَصَدَّقْ عَلَىَّ

هـسـتـم مـن اى آقـاى مـن و چـه ارزشـى دارم؟ مـرا بـه فضل خويش ببخش اى آقاى من و بر من
بِعَفْوِكَ وَ جَلِّلْنى بِسَِتْرِكَ وَاعْفُ عَنْ تَوْبيخى بِكَرَمِ وَجْهِكَ سَيِّدى

بـا عـفـو خـود نـيـكـى كـن و بـا پـرده پـوشـيت بپوشانم و درگذر از سرزنش كردنم به بزرگوارى ذاتت آقاى من
أَنَا الصَّغيرُ الَّذى رَبَّيْتَهُ وَ أَنَا الْجاهِلُ الَّذى عَلَّمْتَهُ وَ أَنَا الضّآلُّ الَّذى

مـن هـمـان بـنـده خردسالى هستم كه پروريدى و همان نادانى هستم كه دانايش كردى و همان گمراهى هستم كه
هَدَيْتَهُ وَ أَنَا الْوَضيعُ الَّذى رَفَعْتَهُ وَ أَنَا الْخآئِفُالَّذى آمَنْتَهُ وَالْجايِعُ

راهنماييش كردى و همان پستى هستم كه بلندش كردى و همان ترسانى هستم كه امانش دادى و گرسنه اى هستم
الَّذى اَشْبَعْتَهُ وَالْعَطْشانُ الَّذى اَرْوَيْتَهُ وَالْعارِى الَّذى كَسَوْتَهُ

كه سيرش كردى و تشنه اى هستم كه سيرابش كردى و برهنه اى هستم كه پوشانديش
وَالْفَقيرُ الَّذى اَغْنَيْتَهُ وَالضَّعيفُ الَّذى قَوَّيْتَهُ وَالذَّليلُ الَّذى اَعْزَزْتَهُ

و نـدارى هـسـتـم كـه دارايش كردى و ناتوانى هستم كه نيرومندش كردى و خوارى هستم كه عزيزش كردى
وَالسَّقيمُ الَّذى شَفَيْتَهُ وَالسّآئِلُ الَّذى اَعْطَيْتَهُ وَالْمُذْنِبُ الَّذى

و دردمندى هستم كه درمانش كردى و خواهنده اى هستم كه عطايش كردى و گنهكارى هستم كه
سَتَرْتَهُ وَالْخاطِئُ الَّذى اَقَلْتَهُ وَ أَنَا الْقَليلُ الَّذى كَثَّرْتَهُ وَالْمُسْتَضْعَفُ

گـنـاهـانـش را پـوشـانـدى و خطاكارى هستم كه از او گذشتى و اندكى هستم كه بسيارش كردى و خوارشمرده اى هستم
الَّذى نَصَرْتَهُ وَ أَنَا الطَّريدُ الَّذى آوَيْتَهُ أَنَا يا رَبِّ الَّذى لَمْ اَسْتَحْيِكَ

كـه يـاريـش كـردى و آواره اى هـسـتم كه جا و مأوايش دادى منم پروردگارا آن كسى كه در خلوت از تو شرم نكردم
فِى الْخَلاَّءِ وَلَمْ اُر اقِبْكَ فِى الْمَلاَّءِ أَنَا ص احِبُ الدَّو اهِى الْعُظْمى أَنَا

و در آشكارا هم رعايت تو را نكردم منم صاحب مصيبت ها و ماجراهاى بزرگ منم
الَّذى عَلى سَيِّدِهِ اجْتَرى أَنَا الَّذى عَصَيْتُ جَبّارَ السَّمآءِ أَنَا الَّذى

كسى كه بر آقاى خود دليرى كرده منم كسى كه نافرمانى ِ برپادارنده ي آسمانها را كرده ام منم كسى كه
اَعْطَيْتُ عَلى مَعاصِى الْجَليلِ الرُّشا أَنَا الَّذى حينَ بُشِّرْتُ بِها

براى نافرماني هاى بزرگى كه كرده ام رشوه داده ام منم آن كسى كه هرگاه نويد گناهى را به من مى دادند
خَرَجْتُ اِلَيْها اَسْعى أَنَا الَّذى اَمْهَلْتَنى فَمَا ارْعَوَيْتُ وَسَتَرْتَ عَلىَّ

بسويش شتابان مى رفتم منم كه مهلتم دادى ولى من به خود نيامدم و بر من پوشاندى
فَمَا اسْتَحْيَيْتُ وَ عَمِلْتُ بِالْمَعاصى فَتَعَدَّيْتُ وَ اَسْقَطْتَنى مِنْ عَيْنِكَ

ولى من شرم نكردم و نافرماني ها كردم و از حدّ گذراندم و از چشم خود مرا انداختى و من اعتنا نكردم
فَما بِالَيْتُ فَبِحِلْمِكَ اَمْهَلَتْنى وَ بِسِتْرِكَ سَتَرْتَنى حَتّى كَاَنَّكَ اَغْفَلْتَنى

پـس بـاز هم به بردباري ات مهلتم دادى و به پرده پوشي ات مرا پوشاندى تا بدانجا كه گويا از ياد من بيرون رفتى
وَ مِنْ عُقوُباتِ الْمَعاصى جَنَّبْتَنى حَتّى كَاَنَّكَ اسْتَحْيَيْتَنى اِلهى لَمْ

و از كيفرهاى گناهان مرا دور داشتى تا به حدّى كه گويا از من شرم كردى خدايا در
اَعْصِكَ حينَ عَصَيْتُكَ وَ أَنَا بِرُبوُبِيَّتِكَ جاحِدٌ وَلاَ بِاَمْرِكَ مُسْتَخِفُّ

هنگام گناه كه من نافرماني ات كردم نه از باب اين بود كه پروردگاريت را منكر بودم و يا دستورت را سبك شمردم
وَلا لِعُقوُبَتِكَ مُتَعَرِّضٌ وَلا لِوَعيدِكَ مُتَهاوِنٌ لكِنْ خَطَّيئَةٌ عَرَضَتْ

و يا خود را در معرض كيفرت درآوردم و يا تهديدهاى تو را بى ارزش فرض كردم بلكه گناهى بود كه پيش آمد
وَ سَوَّلَتْ لى نَفْسى وَ غَلَبَنى هَواىَ وَ اَعانَنى عَلَيْها شِقْوَتى وَ غَرَّنى

و نـفـس سـركـش نـيـز آن را آراست و هواى نفس نيز چيره شد و بدبختى هم كمك كرد و پرده آويخته
سِتْرُكَ الْمُرْخى عَلَىَّ فَقَدْ عَصَيْتُكَ وَخالَفْتُكَ بِجَُهْدى فَالاَّْنَ مِنْ

(پرده پوشى تو) هم مرا مغرور كرد و در نتيجه تا آنجا كه مى توانستم در نافرمانى و مخالفت تو كوشيدم ولى اكنون كيست كه

عَذابِكَ مَنْ يَسْتَنْقِذُنى وَمِنْ اَيْدِى الْخُصَمآءِ غَداً مَنْ يُخَلِّصُنى

از عذاب تو مرا نجات دهد و از دست دشمنان در فرداى قيامت چه كسى خلاصم كند
وَ بِحَبْلِ مَنْ اَتَّصِلُ اِنْ أَنْتَ قَطَعْتَ حَبْلَكَ عَنّى فَواسَوْ أَنَا عَلى ما

و بـه ريـسـمان چه كسى چنگ زنم اگر تو رشته خود را از من قطع كنى پس چه رسوايى است براى من
اَحْصى كِتابُكَ مِنْ عَمَلِىَ الَّذى لَوْلا ما اَرْجوُ مِنْ كَرَمِكَ وَسَعَةِ

بر آنچه نامه تو از عمل من شماره و احصاء كرده كه اگر اميد من به كرمت و وسعت
رَحْمَتِكَ وَ نَهْيِكَ اِيّاىَ عَنِ الْقُنوُطِ لَقَنَطْتُ عِنْدَما اَتَذَكَّرُها يا خَيْرَ

رحمتت نبود و از نا اميد شدن بازم نمى داشتى به محض آنكه به ياد آنها مى افتادم يكسره نا اميد مى شدم اى بهترين
مَنْ دَعاهُ داعٍ وَ اَفْضَلَ مَنْ رَجاهُ راجٍ اَللّـهُمَّ بِذِمَّةِ الاِْسْلامِ اَتَوَسَّلُ

كـسـى كـه خـوانـدش خواننده اى و برترين كسى كه اميدش دارد اميدوارى خدايا به پيمان اسلام به درگاهت توسّل جويم
اِلَيْكَ وَ بِحُرْمَةِ الْقُرْآنِ اَعْتَمِدُ اِلَيْكَ وَ بِحُبِّى النَّبِىَّ الاُْمِّىَّ الْقُرَشِىَّ

و به حرمت قرآن بر تو اعتماد كنم و به دوستى و محبتى كه به پيامبر امّى قرشى
الْهاشِمِىَّ الْعَرَبِىَّ التِّهامِىَّ الْمَكِّىَّ الْمَدَنِىَّ اَرْجوُ الزُّلْفَةَ لَدَيْكَ فَلا

هـاشـمـى عـربـى تهامى مكى مدنى دارم اميد تقرّب به تو را دارم پس تو انس ايمانى مرا مبدّل به
توُحِشِ اسْتيناسَ ايمانى وَلا تَجْعَلْ ثَوابى ثَوابَ مَنْ عَبَدَ سِواكَ

وحشت مكن و پاداشم را پاداش آن كس كه جز تو را پرستيده قرار مده
فَاِنَّ قَوْماً آمَنوُا بِاَلْسِنَتِهِمْ لِيَحْقِنوُا بِهِ دِمآئَهُمْ فَاَدْرَكوُا ما اَمَّلوُا وَاِنّا

زيـرا مـردمـى بـودنـد كـه بـه زبان ايمان آوردند تا بدان وسيله خون خود را حفظ كنند و بدين مقصود هم رسيدند ولى ما
آمَنّا بِكَ بِاَلْسِنَتِنا وَ قُلوُبِنا لِتَعْفُوَ عَنّا فَاَدْرِكْنا ما اَمَّلْنا وَ ثَبِّتْ رَجائَكَ

به دل و زبان به تو ايمان آورديم تا از ما بگذرى پس ما را هم به مقصودمان برسان و اميدت را
فى صُدوُرِنا وَلا تُزِغْ قُلوُبَنا بَعْدَ اِذْ هَدَيْتَنا وَهَبْ لَنا مِنْ لَدُنْكَ

در دلهـاى مـا ثـابـت و مـحـكم فرما و منحرف مساز دلهاى ما را پس از آنكه هدايتمان كردى و ببخش بما از نزد خود
رَحْمَةً اِنَّكَ اَنْتَ الْوَهّابُ فَوَعِزَّتِكَ لَوِ انْتَهَرْتَنى ما بَرِحْتُ مِنْ بابِكَ

رحمتى كه براستى تويى بسيار بخشنده به عزتت سوگند اگر برانيم من هرگز از در خانه ات برنخيزم
وَلا كَفَفْتُ عَنْ تَمَلُّقِكَ لِما اُلْهِمَ قَلْبى مِنَ الْمَعْرِفَةِ بِكَرَمِكَ وَسَعَةِ

و دسـت از تـمـلّق و چـاپـلوسـي ات بر ندارم چون شناسايى كرمت و رحمت وسيعت به دلم الهام شده،
رَحْمَتِكَ اِلى مَنْ يَذْهَبُ الْعَبْدُ اِلاّ اِلى مَوْلاهُ وَ اِلى مَنْ يَلْتَجِئُ

بنده به نزد چه كسى رود جز به درگاه مولايش و
الْمَخْلوُقُ اِلاّ اِلى خالِقِهِ  اِلهى لَوْ قَرَنْتَنى بِالاَْصْف ادِ وَمَنَعْتَنى سَيْبَكَ

مخلوق به كه پناهنده شود جز به خالقش خدايا اگر مرا به زنجير و بند گرفتارم كنى
مِنْ بَيْنِ الاَْشْهادِ وَ دَلَلْتَ عَلى فَضايِحى عُيوُنَ الْعِبادِ وَ اَمَرْتَ بى

و بـازدارى از مـن عـطـايت را در ميان انظار مردم و رسوايي هايم را به چشم بندگانت آرى و دستور بردنم را
اِلَى النّارِ وَحُلْتَ بَيْنى وَ بَيْنَ الاَْبْرارِ ما قَطَعْتُ رَجآئى مِنْكَ وَما

بـسـوى دوزخ صـادر كـنـى و مـيـان مـن و نـيـكـان حائل گردى من هرگز اميدم را از تو قطع نخواهم كرد و
صَرَفْتُ تَاْميلى لِلْعَفْوِ عَنْكَ وَلا خَرَجَ حُبُّكَ مِنْ قَلْبى أَنَا لا اَنْسى

آرزومنديم را از عفو تو بازنگردانم و بيرون نرود محبتت از دلم و من
اَيادِيَكَ عِنْدى وَ سَِتْرَكَ عَلَىَّ فى دارِ الدُّنْيا سَيِّدى اَخْرِجْ حُبَّ الدُّنْيا

نـعـمت هايى كه در دنيا به من دادى و پرده پوشي هايت را فراموش نمى كنم اى آقاى من محبّت دنيا را
مِنْ قَلْبى وَاجْمَعْ بَيْنى وَ بَيْنَ الْمُصْطَفى وَ آلِهِ خِيَرَتِكَ مِنْ خَلْقِكَ

از دلم بـيـرون كـن و جـمـع كـن مـيـان مـن و مـيـان (پـيـامـبـرت حـضـرت( مصطفي و آلش برگزيدگان خلقت
وَخاتَمِ النَّبِيّينَ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَانْقُلْنى اِلى دَرَجَةِ الَّتوْبَةِ

و خاتم پيامبران(حضرت) محمّد صلّى الله عليه و آله و مرا به درجه توبه و بازگشت
اِلَيْكَ وَ اَعِنّى بِالْبُكآءِ عَلى نَفْسى فَقَدْ اَفْنَيْتُ بِالتَّسْويفِ وَالاْمالِ

بسويت برسان و ياريم ده به گريه كردن بر خويشتن زيرا كه من عمرم را به امروز و فردا كردن و آرزوها
عُمْرى وَ قَدْ نَزَلْتُ مَنْزِلَةَ الاْ يِسينَ مِنْ خَيْرى فَمَنْ يَكوُنُ اَسْوَءَ حالاً

گـذرانـدم و درآمـده ام در جـايـگـاه نـا امـيـدان از خـيـر خـودم پـس كـيـسـت كـه بدحال تر از من باشد
مِنّى اِنْ أَنَا نُقِلْتُ عَلى مِثْلِ حالى اِلى قَبْرى لَمْ اُمَهِّدْهُ لِرَقْدَتى وَلَمْ

اگر من بر اين حال بسوى قبرم منتقل گردم زيرا كه آماده اش نكرده ام براى خوابيدنم
اَفْرُشْهُ بِالْعَمَلِ الصّالِحِ لِضَجْعَتى وَمالى لا اَبْكى وَلا اَدْرى اِلى ما

و فـرش نـكـرده ام آنـرا به عمل صالح براى آرميدنم و چرا گريه نكنم در صورتى كه نمى دانم به چه سرنوشتى
يَكوُنُ مَصيرى وَ اَرى نَفْسى تُخادِعُنى وَ اَيّامى تُخاتِلُنى وَ قَدْ

دچار گردم من نفس خود را چنان بينم كه با من نيرنگ زند و روزگارم را كه مرا بفريبد
خَفَقَتْ عِنْدَ رَاْسى اَجْنِحَةُ الْمَوْتِ فَمالى لا اَبْكى اَبْكى لِخُروُجِ

در حـالى كـه مـرگ بـال هـاى خـود را بر سرم گسترده پس چرا گريه نكنم؟ گريه كنم براى جان دادنم
نَفْسى اَبْكى لِظُلْمَةِ قَبْرى اَبْكى لِضيقِ لَحَدى اَبْكى لِسُؤ الِ مُنْكَرٍ

گـريـه كـنـم بـراى تاريكى قبرم گريه كنم براى تنگى لحدم گريه كنم براى سؤال منكر
وَ نَكيرٍ اِيّاىَ اَبْكى لِخُروُجى مِنْ قَبْرى عُرْياناً ذَليلاً حامِلاً ثِقْلى

و  نكير از من گريه كنم براى بيرون آمدنم از قبر برهنه و خوار كه بار سنگينم را
عَلى ظَهْرى اَنْظُرُ مَرَّةً عَنْ يَمينى وَ اُخْرى عَنْ شِمالى اِذِ الْخَلائِقُ

به پشتم بار كرده يكبار از طرف راستم بنگرم و بار ديگر از طرف چپ و هر يك از خلايق را
فى شَاْنٍ غَيْرِ شَاْنى لِكُلِّ امْرِئٍ مِنْهُمْ يَوْمَئِذٍ شَاْنٌ يُغْنيهِ وُجوُهٌ

در كـارى غـيـر از كـار خـود بـبـيـنـم بـراى هر يك از آنها در آن روز كارى است كه به خود مشغولش دارد چهره هايى
يَوْمَئِذٍ مُسْفِرَةٌ ضاحِكَةٌ مُسْتَبْشِرَةٌ وَ وُجوُهٌ يَوْمَئِذٍ عَلَيْها غَبَرَةٌ

در آن روز گـشـاده و خـنـدان و شـادمـانـنـد و چـهره هايى در آن روز غبارآلود است و سياهى و خوارى آنها را
تَرْهَقُها قَتَرَةٌ وَ ذِلَّةٌ سَيِّدى عَلَيْكَ مُعَوَّلى وَ مُعْتَمَدى وَ رَجآئى

فراگرفته اى آقاى من بر تو است تكيه و اعتماد و اميد
وَ تَوَكُّلى وَ بِرَحْمَتِكَ تَعَلُّقى تُصيبُ بِرَحْمَتِكَ مَنْ تَشآءُ وَ تَهْدى

و تـوكّـلم و بـه رحـمـت تو آويخته ام، به رحمت خود رسانى هر كه را خواهى و  راهنمايى كنى
بِكَرامَتِكَ مَنْ تُحِبُّ فَلَكَ الْحَمْدُ عَلى ما نَقَّيْتَ مِنَ الشِّرْكِ قَلْبى

به كرامتت هر كه را دوست دارى پس ستايش تو را است بر اينكه دلم را از آلودگى شرك پاك كردى

وَ لَكَ الْحَمْدُ عَلى بَسْطِ لِسانى اَفَبِلِسانى هذَا الْكالِّ اَشْكُرُكَ اَمْ

و براى تو است ستايش براى باز كردنت زبانم را، آيا به اين زبان كُندم سپاس تو را گويم يا
بِغايَةِ جَُهْدى فى عَمَلى اُرْضيكَ وَ ما قَدْرُ لِسانى يا رَبِّ فى جَنْبِ

با نهايت كوششم در كردارم تو را خوشنود سازم؟ و چه ارزشى دارد زبانم پروردگارا در برابر
شُكْرِكَ وَما قَدْرُ عَمَلى فى جَنْبِ نِعَمِكَ وَاِحْسانِكَ [اِلَىَّ] اِلهى اِنَّجوُدَكَ

سـپـاس تـو و چـه ارزشـى دارد كـردارم در كنار نعمتهايت و احسانت(كه به من كردى) خدايا براستى بخشش تو
بَسَطَ اَمَلى وَ شُكْرَكَ قَبِلَ عَمَلى سَيِّدى اِلَيْكَ رَغْبَتى وَ اِلَيْكَ رَهْبَتى

آرزويـم را گـسـترانيد و شكر تو كردارم را پذيرفت آقاى من اشتياق من بسوى تو است و هراسم از تو است
وَ اِلَيْكَ تَاْميلى وَ قَدْ ساقَنى اِلَيْكَ اَمَلى وَ عَلَيْكَ يا واحِدى عَكَفَتْ

و آرزو و امـيـدم بـه سـوى تـو است و آرزويم مرا به سوى تو كشانده و همّتم اى خداى يگانه من بدرگاه تو نشيمن كرده
هِمَّتى وَ فيـما عِنْدَكَ انْبَسَطَتْ رَغْبَتى وَ لَكَ خالِصُ رَجآئى وَ خَوْفى

و در آنچه پيش تو است(جامه) شوقم (دامن) گسترده و اميد خالص و ترسم
وَ بِكَ اَنَِسَتْ مَحَبَّتى وَ اِلَيْكَ اَلْقَيْتُ بِيَدى وَ بِحَبْلِ طاعَتِكَ مَدَدْتُ

تنها از تو است و به تو محبتم انس گرفته و دست به جانب تو انداخته ام و به ريسمان اطاعت تو بند كردم
رَهْبَتى (يا) مَوْلاىَ بِذِكْرِكَ عاشَ قَلْبى وَ بِمُناجاتِكَ بَرَّدْتُ اَلَمَ

ترسم را (اى) مولاى من به ياد تو دلم زنده است و به راز و نياز تو سوزش
الْخَوْفِ عَنّى فَيا مَوْلاىَ وَ يا مُؤَمَّلى وَ يا مُنْتَهى سُؤْلى فَرِّقْ بَيْنى

ترسم را تسكين بخشم پس اى مولاى من و اى آرزويم و اى آخرين سرحدّ خواسته ام ميان
وَ بَيْنَ ذَنْبِىَ الْمانِعِ لى مِنْ لُزُومِ طاعَتِكَ فَاِنَّما اَسْئَلُكَ لِقَديمِ الرَّجآءِ

من و گناهم را كه مانع از ملازمت اطاعت تو است جدايى بينداز و اين خواهشى كه من از تو مى كنم به خاطر همان اميد ديرينه اي است
فيكَ وَ عَظيمِ الطَّمَعِ مِنْكَ الَّذى اَوْ جَبْتَهُ عَلى نَفْسِكَ مِنَ الرَّاْفَةِ

كـه بـه تـو دارم و بـراى آن طـمـع بـزرگـى اسـت كـه دربـاره ات دارم كـه تو رأفت و مهربانى را براى بندگانت بر خود فرض كرده اى
وَ الرَّحْمَةِ فَالاَْمْرُ لَكَ وَحْدَكَ لا شَريكَ لَكَ وَ الْخَلْقُ كُلُّهُمْ عِيالُكَ

پس امر و فرمان از آن تو است يگانه اى كه شريك ندارى و خلائق همگى جيره خوار تو
وَ فى قَبْضَتِكَ وَ كُلُّشَىْءٍ خاضِعٌ لَكَ تَبارَكْتَ يا رَبَّ الْعالَمينَ اِلـهى

و در قبضه اقتدار تو و خاضع درگاه تو اند برترى اى پروردگار جهانيان خدايا
ارْحَمْنى اِذَا انْقَطَعَتْ حُجَّتى وَ كَّلَّ عَنْ جَوابِكَ لِسانى وَ طاشَ عِنْدَ

بـه مـن رحـم كـن در آن هـنـگـامـى كـه حـجّـت و دليـلم قـطـع شـود و زبـانـم از پـاسـخ تـو لال گردد و هوش در هنگام
سُؤالِكَ اِيّاىَ لُبّى فَيا عَظيمَ رَجآئى لا تُخَيِّبْنى اِذَا اشْتَدَّتْ فاقَتى

بازپرسي ات از سرم بپرد پس اى بزرگ اميدم مرا نوميد مكن در آن هنگام كه سخت نيازمندم و به خاطر
وَلا تَرُدَّنى لِجَهْلى وَ لا تَمْنَعْنى لِقِلَّةِ صَبْرى اَعْطِنى لِفَقْرى

نـادانـيم مرا از درگاهت مران و براى كم طاقتي ام مِهرت را از من بازمدار به خاطر نيازى كه دارم به من بده و براى ناتواني ام
وَارْحَمْنى لِضَعْفى سَيِّدى عَلَيْكَ مُعْتَمَدى وَ مُعَوَّلى وَ رَجآئى

به من رحم كن اى آقاى من بر تو است اعتماد و تكيه و اميد
وَ تَوَكُّلى وَ بِرَحْمَتِكَ تَعَلُّقى وَ بِفِنائِكَ اَحُطُّ رَحْلى وَ بِجوُدِكَ اَقْصِدُ

و تـوكّـل مـن و مـهـر تـو اسـت دستاويزم و به آستان تو بار(حاجت ) اندازم و به جود تو خواهشم را
طَلِبَتى وَ بِكَرَمِكَ اَىْ رَبِّ اَسْتَفْتِحُ دُعآئى وَ لَدَيْكَ اَرْجوُ فاقَتى

جـويـم و بـه كـرم تـو اى پـروردگار من دعايم را آغاز كنم و از پيش تو اميد رفع نياز و احتياج خود را دارم
وَ بِغِناكَ اَجْبُرُ عَيْلَتى وَ تَحْتَ ظِلِّ عَفْوِكَ قِيامى وَ اِلى جوُدِكَ وَ كَرَمِكَ

به توانگرى تو جبران نداري ام كنم و زير سايه عفو تو بپا ايستم و به جود و كرم تو
اَرْفَعُ بَصَرى وَ اِلى مَعْروُفِكَ اُديمُ نَظَرى فَلا تُحْرِقْنى بِالنّارِ وَ اَنْتَ

ديـده بـگـشـايـم و به نيكى تو چشم دوزم پس مرا به آتش مسوزان با اينكه مركز آرزوى منى و در دوزخم
مَوْضِعُ اَمَلى وَلا تُسْكِنِّى الْهاوِيَةَ فَاِنَّكَ قُرَّةُ عَيْنى يا سَيِّدى لا

سكونت مده كه تو نور چشم منى اى آقاى من
تُكَذِّبْ ظَنّى بِاِحْسانِكَ وَ مَعْروُفِكَ فَاِنَّكَ ثِقَتى وَ لا تَحْرِمْنى ثَوابَكَ

گـمـان مـرا بـه احـسـان و نـيـكي ات دروغ و بى اصل مكن زيرا تو مورد اطمينان محكم منى و از پاداش نيكي ات محرومم مساز كه
فَاِنَّكَ الْعارِفُ بِفَقْرى اِلـهى اِنْ كانَ قَدْ دَنا اَجَلى وَ لَمْ يُقَرِّبْنى مِنْكَ

تـو بـه نـدارى مـن آشنايى خدايا اگر مرگم نزديك شده ولى كردارم مرا به تو نزديك نكرده
عَمَلى فَقَدْ جَعَلْتُ الاِْعْتِرافَ اِلَيْكَ بِذَنْبى وَسآئِلَ عِلَلى اِلـهى اِنْ

مـن اعـتراف به گناهم را وسيله عذر خويش به درگاهت قرار دهم خدايا اگر درگذرى كيست كه سزاوارتر از تو
عَفَوْتَ فَمَنْ اَوْلى مِنْكَ بِالْعَفْوِ وَ اِنْ عَذَّبْتَ فَمَنْ اَعْدَلُ مِنْكَ فِى

بـه گـذشـت بـاشـد و اگـر عـذاب كـنـى پـس كـيـسـت كـه در حـكـم عادل تر از تو باشد
الْحُكْمِ ارْحَمْ فىِ هذِهِ الدُّنْيا غُرْبَتى وَ عِنْدَ الْمَوْتِ كُرْبَتى وَ فِى الْقَبْرِ

رحم كن در اين دنيا به غربتم و هنگام مرگ به غمزدگي ام و در قبر به
وَحْدَتى وَ فِى اللَّحْدِ وَحْشَتى وَ اِذا نُشِرْتُ لِلْحِسابِ بَيْنَ يَدَيْكَ ذُلَّ

تنهايي ام و در لحد به وحشت و بى كسي ام و هنگامى كه در برابرت به پاى حسابم آورند به خوارى
مَوْقِفى وَاغْفِرْ لى ما خَفِىَ عَلَى الاَّْدَمِيّينَ مِنْ عَمَلى وَاَدِمْ لى ما بِهِ

جـايگاهم رحم كن و بيامرز براى من آنچه از كردارم كه بر مردم پوشيده مانده و ادامه بده برايم آنچه را كه بدان مرا
سَتَرْتَنى وَارْحَمْنى صَريعاً عَلَى الْفِراشِ تُقَلِّبُنى اَيْدى اَحِبَّتى

پوشاندى و در آن حال كه در بستر مرگ افتاده و دست هاى ياران مرا به اين سو و آن سو كنند
وَ تَفَضَّلْ عَلَىَّ مَمْدوُداً عَلَى الْمُغْتَسَلِ يُقَلِّبُنى صالِحُ جيرَتى وَ تَحَنَّنْ

بـر مـن رحـم كـن و در آن حال كه روى سنگ غسّالخانه دراز كشيده ام و همسايگان شايسته ام به اينطرف و آنطرف مى گردانند
عَلَىَّ مَحْموُلاً قَدْ تَناوَلَ الاَْقْرِبآءُ  اَطْرافَ جَِنازَتى وَجُدْ عَلَىَّ مَنْقوُلاً

بـر مـن تـفـضّـل كـن و هـنـگـامـى كـه خويشان اطراف جنازه ام را بر دوش گرفته اند با من مهربانى فرما
قَدْ نَزَلْتُ بِكَ وَحيداً فى حُفْرَتى وَارْحَمْ فى ذلِكَ الْبَيْتِ الْجَديدِ

و هنگامى كه تك و تنها در ميان گودال قبر بر تو وارد شوم بر من بخشش كن و به غربت من در آن خانه تازه و نو
غُرْبَتى حَتّى لا اَسْتَاْنِسَ بِغَيْرِكَ يا سَيِّدى اِنْ وَكَلْتَنى اِلى نَفْسى

رحم كن بطورى كه بجز تو انس نگيرم اى آقاى من اگر مرا به خودم واگذارى
هَلَكْتُ سَيِّدى فَبِمَنْ اَسْتَغيثُ اِنْ لَمْ تُقِلْنى عَثَرْتى فَاِلى مَنْ اَفْزَعُ اِنْ

هلاك گردم آقاى من پس به كه استغاثه كنم اگر تو لغزشم را ناديده نگيرى و به كه پناه برم
فَقَدْتُ عِنايَتَكَ فى ضَجْعَتى وَ اِلى مَنْ اَلْتَجِئُ اِنْ لَمْ تُنَفِّسْ كُرْبَتى

اگـر عـنـايـت تـو را در آرامـگـاهـم از دسـت بـدهـم و بـه كه ملتجى گردم اگر تو غمم را برطرف نكنى
سَيِّدى مَنْ لى وَ مَنْ يَرْحَمُنى اِنْ لَمْ تَرْحَمْنى وَ فَضْلَ مَنْ اُؤَمِّلُ اِنْ

آقـاى مـن كـه را دارم و كـه بـر مـن رحـم كـنـد اگـر تـو بـر مـن رحـم نـكـنـى و فضل كه را آرزو كنم
عَدِمْتُ فَضْلَكَ يَوْمَ فاقَتى وَ اِلى مَنِ الْفِرارُ مِنَ الذُّنوُبِ اِذَا انْقَضى

در روز نيازمنديم اگر فضل تو را گم كنم و به سوى چه كسى از گناهانم بگريزم در آن هنگام كه عمرم
اَجَلى سَيِّدى لا تُعَذِّبْنى وَ أَنَا اَرْجوُكَ اِلـهى حَقِّقْ رَجآئى وَ آمِنْ

بسر رسد اى آقاى من مرا با اينكه به تو اميدوارم معذب مفرما خدايا اميد مرا تحقّق بخش
خَوْفى فَاِنَّ كَثْرَةَ ذُنوُبى لا اَرْجوُ فيها اِلاّ عَفْوَكَ سَيِّدى أَنَا اَسْئَلُكَ ما

و ترسم را امان بخش زيرا در اين گناهان بسيار اميدى جز به عفو تو ندارم اى آقاى من از تو خواهم چيزى را
لا اَسْتَحِقُّ وَ اَنْتَ اَهْلُ التَّقْوى وَ اَهْلُ الْمَغْفِرَةِ فَاغْفِرْ لى وَ اَلْبِسْنى مِنْ

كـه شـايـسـتـه آن نـيـسـتـم و تـو شـايـسـتـه پـرهـيـزكـارى هـسـتـى و اهل آمرزشى پس بيامرز مرا و از نظر مرحمت خود جامه اى بر
نَظَرِكَ ثَوْباً يُغَطّى عَلَىَّ التَّبِعاتِ وَ تَغْفِرُها لى وَلا اُطالَبُ بِها اِنَّكَ ذوُ

مـن بپوشان كه گناهانم را بپوشاند و آنها را برايم بيامرز و مورد مؤاخذه قرارم مده كه تو داراى
مَنٍّ قَديمٍ وَصَفْحٍ عَظيمٍ وَتَجاوُزٍ كَريمٍ اِلهى اَنْتَ الَّذى تُفيضُ

مـنّـتـى ديـرينه و چشم پوشى بزرگ و گذشت بزرگوارى هستى خدايا تويى كه فيض خود را

سَيْبَكَ عَلى مَنْ لا يَسْئَلُكَ وَ عَلَى الْجاحِدينَ بِرُبوُبِيَّتِكَ فَكَيْفَ

حـتّى بر آنكه درخواست نكند و بر منكران پروردگاريت فروريزى پس چگونه نسبت به كسى كه
سَيِّدى بِمَنْ سَئَلَكَ وَ اَيْقَنَ اَنَّ الْخَلْقَ لَكَ وَ الاَْمْرَ اِلَيْكَ تَبارَكْتَ

از تو درخواست كند و يقين داند كه جهان خلقت از تو و كار بدست تو است؟ برترى
وَ تَعالَيْتَ يا رَبَّ الْعالَمينَ سَيِّدى عَبْدُكَ بِبابِكَ اَقامَتْهُ الْخَصاصَةُ

و والايـى اى پـروردگـار جهانيان، اى آقاى من بنده ات به درگاهت آمده و تنگدستى او را پيش روى تو
بَيْنَ يَدَيْكَ يَقْرَعُ بابَ اِحْسانِكَ بِدُعآئِهِ فَلا تُعْرِضْ بِوَجْهِكَ الْكَريمِ

واداشته و به وسيله دعاى خود در خانه احسان تو را مى كوبد پس آن روى بزرگوارت را از من
عَنّى وَاقْبَلْ مِنّى ما اَقوُلُ فَقَدْ دَعَوْتُ بِهذَا الدُّعاءِ وَ أَنَا اَرْجوُ اَنْ لا

بـر مـگـردان و آنـچـه گـويم از من بپذير زيرا من به اين دعا تو را خواندم و اميدوارم كه بازم مگردانى چون
تَرُدَّنى مَعْرِفَةً مِنّى بِرَاْفَتِكَ وَ رَحْمَتِكَ اِلهى اَنْتَ الَّذى لا يُحْفيكَ

آشـنـايـى كـامـلى بـه مـهـر و رأفـت تـو دارم خـدايـا تـويـى كـه درمـانـده و سـؤال پيچت نكند
سآئِلٌ وَلا يَنْقُصُكَ نآئِلٌ اَنْتَ كَما تَقوُلُ وَ فَوْقَ ما نَقوُلُ اَللّـهُمَّ اِنّى

سـائلى و بـخـشـش و عـطـا از تو نكاهد تو چنانى كه خود گويى و بالاتر از آنى كه ما گوييم خدايا من از تو
اَسْئَلُكَ صَبْراً جَميلاً وَ فَرَجاً قَريباً وَ قَولاً صادِقاً وَ اَجْراً عَظيماً

خواهم صبرى نيكو و گشايشى نزديك و گفتارى راست و پاداشى بزرگ
اَسْئَلُكَ يا رَبِّ مِنَ الْخَيْرِ كُلِّهِ ما عَلِمْتُ مِنْهُ وَما لَمْ اَعْلَمْ اَسْئَلُكَ

از تو خواهم پروردگارا هرچه خير و خوبى است چه آنچه مى دانم و چه آنچه را نمى دانم خواهم از تو
اللّهُمَّ مِنْ خَيْرِ ما سَئَلَكَ مِنْهُ عِبادُكَ الصّالِحوُنَ يا خَيْرَ مَنْ سُئِلَ

خدايا از بهترين چيزى كه بندگان شايسته ات خواهند اى بهترين درخواست شدگان
وَ اَجْوَدَ مَنْ اَعْطى اَعْطِنى سُؤْلى فى نَفْسى وَ اَهْلى وَ والِدىَّ

و اى بخشنده ترين عطابخش عطاكن به من خواسته ام را در مورد خود و خانواده و پدر
وَ وَُلَْدى وَ اَهْلِ حُزانَتى وَ اِخْوانى فيكَ وَ اَرْغِدْ عَيْشى وَ اَظْهِرْ

و مادر و فرزندان و بستگان و برادران ديني ام و زندگي ام را خوش و فراخ گردان
مُرُوَّتى وَ اَصْلِحْ جَميعَ اَحْوالى وَاجْعَلْنى مِمَّنْ اَطَلْتَ عُمْرَهُ

و مـردانگيم را آشكار ساز و تمام حالات مرا اصلاح كن و بگردانم از كسانى كه عمرش را طولانى
وَحَسَّنْتَ عَمَلَهُ وَ اَتْمَمْتَ عَلَيْهِ نِعْمَتَكَ وَ رَضيتَ عَنْهُ وَ اَحْيَيْتَهُ حَيوةً

و كردارش را نيكو و نعمتت را بر او تمام كرده و از او خوشنود گشته اى و زندگى
طَيِّبَةً فى اَدْوَمِ السُّروُرِ وَاَسْبَغِ الْكَرامَةِ وَ اَتَمِّ الْعَيْشِ اِنَّكَ تَفْعَلُ ما

پـاكـيـزه اى بـه او بـخـشـيـده اى كـه در مـيـان پـابرجاترين خوشى و وسيعترين كرامت و كاملترين زندگانى روزگار به سر مى برد
تَشآءُ وَ لا تَفْعَلُ ما يَشآءُ غَيْرُكَ اَللّـهُمَّ خُصَّنى مِنْكَ بِخاصَّةِ ذِكْرِكَ

و به راستى تو هرچه را بخواهى انجام دهى ولى جز تو كسى نتواند هرچه خدا خواهد انجام دهد خدايا مرا به ذكر مخصوص
وَلا تَجْعَلْ شَيْئاً مِمّا اَتَقَرَّبُ بِهِ فى آناءِ اللَّيْلِ وَ اَطْرافِ النَّهارِ رِيآءً

خود مخصوصم دار و آنچه را من به وسيله آن در تمام ساعات و دقايق روز و شب وسيله تقرّب درگاهت قرار دهم خودنمايى
وَلا سُمْعَةً وَ لا اَشَراً وَلا بَطَراً وَاجْعَلْنى لَكَ مِنَ الْخاشِعينَ اَللّـهُمَّ

و شـهـرت طـلبـى و سـركشى و گردن فرازى قرار مده و مرا از فروتنان درگاهت قرارم بده خدايا
اَعْطِنى السِّعَةَ فِى الرِّزْقِ وَ الاَْمْنَ فِى الْوَطَنِ وَ قُرَّةَ الْعَيْنِ فِى الاَْهْلِ

به من عطا فرما وسعت در روزى، و امنيت در وطن، و چشم روشنى در خاندان
وَ الْمالِ وَ لْوَلَدِ وَ الْمُقامَ فى نِعَمِكَ عِنْدى وَ الصِّحَّةَ فِى الْجِسْمِ

و مال و اولاد و پايدار ماندن نعمت هايى كه در پيش من دارى و تندرستى جسم

وَ الْقُوَّةَ فِى الْبَدَنِ وَالسَّلامَةَ فِى الدّينِ وَاسْتَعْمِلْنى بِطاعَتِكَ

و نيرويى در بدن و سلامتى در دين و هميشه تا زنده ام مرا به طاعت خود و اطاعت
وَطاعَةِ رَسوُلِكَ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ اَبَداً مَا اسْتَعْمَرْتَنى

پيامبرت محمد صلى الله عليه وآله وادار كن
وَاجْعَلْنى مِنْ اَوْفَرِ عِبادِكَ عِنْدَكَ نَصيباً فى كُلِّ خَيْرٍ اَنْزَلْتَهُ وَ تُنْزِلُهُ

و بـگـردانـم از پـرنـصـيـب تـريـن بـنـدگـانـت در هـر خـيـرى كـه نازل كرده و
فى شَهْرِ رَمَضانَ فى لَيْلَةِ الْقَدْرِ وَ ما اَنْتَ مُنْزِلُهُ فى كُلِّ سَنَةٍ مِنْ

در مـاه رمـضـان در شـب قـدر نـازل گـردانـى و آنـچـه را در هـر سال نازل گردانى از
رَحْمَةٍ تَنْشُرُها وَ عافِيَةٍ تُلْبِسُها وَ بَلِيَّةٍ تَدْفَعُها وَ حَسَناتٍ تَتَقَبَّلُها

مـهـرى كـه بـگـسترانى و تندرستى كه بپوشانى و بلاهايى كه بازگردانى و كارهاى خيرى كه بپذيرى
وَ سَيِّئاتٍ تَتَجاوَزُ عَنْها وَارْزُقْنى حَجَّ بَيْتِكَ الْحَرامِ فى عامِنا هَذَا

و زشـتـي هـايـى را كـه از آنـهـا درگـذرى و روزيـم كـن حـج خـانـه كـعـبـه را در ايـن سال
وَ فى كُلِّ عامٍ وَارْزُقْنى رِزْقاً واسِعاً مِنْ فَضْلِكَ الْواسِعِ وَاصْرِفْ

و در هر سال و روزيم ده روزى فراخى از فضل وسيع خود و بدي ها را
عَنّى يا سَيِّدى الاَْسْوآءَ وَاقْضِ عَنِّى الدَّيْنَ وَالظُّلاماتِ حَتّى لا

اى آقـايـم از من دور كن و بدهى ها و مظلمه هايى كه به گردن دارم از من ادا فرما به طورى كه
اَتَاَذّى بِشَىْءٍ  مِنْهُ وَخُذْ عَنّى بِاَسْماعِ وَ اَبْصارِ اَعْدائى وَحُسّادى

به خاطر چيزى از آنها ناراحت نباشم و گوش و چشم دشمنان و حسودان
وَالْباغينَ عَلَىَّ وَانْصُرْنى عَلَيْهِمْ وَ اَقِرَّ عَيْنى وَ فَرِّحْ قَلْبى وَاجْعَلْ لى

و سـتـمـكـارانـم را بـر مـن بـبـنـد و بر ايشان ياريم ده و ديده ام را روشن كن و دلم را شاد گردان و برايم از
مِنْ هَمّى وَكَرْبى فَرَجاً وَ مَخْرَجاً وَ اجْعَلْ مَنْ اَرادَنى بِسُوَّءٍ مِنْ

اندوه و غمم فرج و گشايشى قرار ده و هركه را از تمامى خلقت كه اراده سوئى نسبت به من دارد
جَميـعِ خَلْقِكَ تَحْتَ قَدَمَىَّ وَاكْفِنى شَرَّ الشَّيْطانِ وَ شَرَّ السُّلْطانِ

زير پاى من قرارش ده و كفايت كن مرا از شرّ شيطان و شرّ سلطان
وَ سَيِّئاتِ عَمَلى وَ طَهِّرْنى مِنَ الذُّنوُبِ كُلِّها وَ اَجِرْنى مِنَ النّارِ

و بدي هاى كردارم و پاكم كن از گناهان همگى، و از آتش دوزخ
بِعَفْوِكَ وَ اَدْخِلْنِى الْجَنَّةَ بِرَحْمَتِكَ وَ زَوِّجْنى مِنَ الْحوُرِ الْعينِ بِفَضْلِكَ

بـه وسـيـله عـفو خود پناهم ده و به رحمت خويش داخل بهشتم گردان و از حوريه هاى بهشتى به فضل خود به همسريم درآور
وَ اَلْحِقْنى بِاَوْلِيآئِكَ الصّالِحينَ مُحَمَّدٍ وَ الِهِ الاَْبْرارِ الطَّيِّبينَ

و ملحقم كن به دوستان شايسته ات (حضرت) محمّد و آلش آن نيكان پاك
الطّاهِرينَ الاَْخْيارِ صَلَواتُكَ عَلَيْهِمْ وَ عَلى اَجْسادِهِمْ وَ اَرْواحِهِمْ

پاكيزه و برگزيده درودهاى تو بر ايشان و بر جسدهاشان و بر ارواحشان
وَ رَحْمَةُ اللّهِ وَ بَرَكاتُهُ اِلهى وَ سَيِّدى وَ عِزَّتِكَ وَ جَلالِكَ لَئِنْ طالَبْتَنى

و رحمت خدا و بركاتش اى خداى من و آقاى من سوگند به عزّت و جلالت اگر مرا در مورد
بِذُنوُبى لاَُطالِبَنَّكَ بِعَفْوِكَ وَ لَئِنْ طالَبْتَنى بِلُؤْمى لاَُطالِبَنَّكَ بِكَرَمِكَ

گناهان بازخواست كنى من نيز تو را به عفو و گذشتت مطالبه مى كنم و اگر به پستى ام مرا مؤاخذه كنى من هم به كرمت
وَ لَئِنْ اَدْخَلْتَنِى النّارَ لاَُخْبِرَنَّ اَهْلَ النّارِ بِحُبّى لَكَ اِلهى وَ سَيِّدى اِنْ

تـو را مـطـالبـه مى كنم و اگر به دوزخم ببرى به دوزخيان گزارش مى دهم كه دوستت دارم اى خداى من و آقاى من
كُنْتَ لا تَغْفِرُ اِلاّ لاَِوْلِي آئِكَ وَ اَهْلِ طاعَتِكَ فَاِلى مَنْ يَفْزَعُ الْمُذْنِبوُنَ

اگر نيامرزى مگر دوستانت و پيروانت را پس به كه پناه برند گناهكاران
وَ اِنْ كُنْتَ لا تُكْرِمُ  اِلاّ اَهْلَ الْوَفآءِ بِكَ فَبِمَنْ يَسْتَغيثُ الْمُسْيَّئوُنَ

و اگر اكرام نكنى مگر نسبت به وفادارانت پس به كه استغاثه كنند بدكرداران
اِلهى اِنْ اَدْخَلْتَنِى النّارَ فَفى ذلِكَ سُرُورُ عَدُوِّكَ وَ اِنْ اَدْخَلْتَنِى الْجَنَّةَ

خـدايـا اگـر بـه دوزخـم بـبـرى ايـن كار موجب خوشحالى دشمنت گردد و اگر به بهشتم ببرى
فَفى ذلِكَ سُرُورُ نَبِيِّكَ وَ أَنَا وَاللّهِ اَعْلَمُ اَنَّ سُرُورَنَبِيِّكَ اَحَبُّ اِلَيْكَ مِنْ

مـوجـب خـوشـحـالى پـيـامـبـرت بـشـود و مـن بـه خـدا سـوگـنـد مـسـلّمـا مـى دانـم كـه خوشحال شدن پيامبرت را بيشتر از
سُرُورِ عَدُوِّكَ اَللّـهُمَّ اِنّى اَسْئَلُكَ اَنْ تَمْلاََ قَلْبى حُبّاً لَكَ وَخَشْيَةً

خوشحال شدن دشمنت دوست دارى خدايا از تو مى خواهم كه دلم را پركنى از محبت و ترس از
مِنْكَ وَ تَصْديقاً بِكِتابِكَ وَ ايماناً بِكَ وَ فَرَقاً مِنْكَ وَ شَوْقاً اِلَيْكَ يا

خـودت و تـصـديق به كتابت و ايمان به خودت و هراس و  انديشه از خود و اشتياق به سوى خود
ذَاالْجَلالِ وَ الاِْكْرامِ حَبِّبْ اِلَىَّ لِقائَكَ وَ اَحْبِبْ لِقآئى وَاجْعَلْ لى فى

اى صـاحـب جـلال و بزرگوارى مرا دوستدار لقاى خويش كن و نيز لقاى مرا دوست بدار و در
لِقآئِكَ الرّاحَةَ وَالْفَرَجَ وَالْكَرامَةَ اَللّـهُمَّ اَلْحِقْنى بِصالِحِ مَنْ مَضى

لقـاء خـود بـراى مـن آرامـش و گـشـايـش و كرامتى قرار ده خدايا مرا به شايستگان از مردم گذشته ملحق كن و از شايستگان باقي مانده
وَاجْعَلْنى مِنْ صالِحِ مَنْ بَقِىَ وَخُذْ بى سَبيلَ الصّالِحينَ وَ اَعِنّى عَلى

قرارم ده و به راه شايستگانم ببر و كمكم ده بر مخالفت با
نَفْسى بِما تُعينُ بِهِ الصّالِحينَ عَلى اَنْفُسِهِمْ وَاخْتِمْ عَمَلى بِاَحْسَنِهِ

هـواى نـفسم بدانچه كمك دادى شايستگان را بر مخالفتشان با هواى نفس و ختم كن كارم را به نيكوترين كارهايم
وَاجْعَلْ ثَوابى مِنْهُ الْجَنَّةَ بِرَحْمَتِكَ وَ اَعِنّى عَلى صالِحِ ما اَعْطَيْتَنى

و پاداشم را از آن كار به رحمت خود بهشت قرار ده و كمكم ده در آنچه به من داده اى كه در كار صالح بكار بندم
وَ ثَبِّتْنى يا رَبِّ وَلا تَرُدَّنى فى سُوَّءٍ اسْتَنْقَذْتَنى مِنْهُ يا رَبَّ

و ثابت قدمم دار و بازم مگردان به بدي هايى كه از آن نجاتم داده اى، اى پروردگار
الْعالَمينَ اَللّـهُمَّ اِنّى اَسْئَلُكَ ايماناً لا اَجَلَ لَهُ دوُنَ لِقائِكَ اَحْيِنى ما

جـهـانـيـان خدايا از تو خواهم ايمانى كه انتهايش ملاقات تو باشد و تا زنده ام دارى به همان ايمان
اَحْيَيْتَنى عَلَيْهِ وَ تَوَفَّنى اِذا تَوَفَّيْتَنى عَلَيْهِ وَابْعَثْنى اِذا بَعَثْتَنى عَلَيْهِ

زنـده ام دار و چـون بـمـيـرانـيم بر همان ايمان بميرانم و چون برانگيزيم بر همان ايمان برانگيزم
وَ اَبْرِءْ قَلْبى مِنَ الرِّيآءِ وَالشَّكِّ وَالسُّمْعَةِ فى دينِكَ حَتّى يَكوُنَ

و پاك كن دلم را از رياء و شك و خودنمايى در دينت تا در نتيجه
عَمَلى خالِصاً لَكَ اَللّـهُمَّ اَعْطِنى بَصيرَةً فى دينِكَ وَ فَهْماً فى

عملم خالص براى تو باشد خدايا به من عنايت كن بصيرتى در دينت و فهمى (در شناختن(
حُكْمِكَ وَ فِقْهاً فى عِلْمِكَ وَكِفْلَيْنِ مِنْ رَحْمَتِكَ وَ وَرَعاً يَحْجُزُنى

حكمت و درك خاصّى در فهم علمت و دو سهم از رحمتت و پرهيزكارى آنچنانى كه مرا
عَنْ مَعاصيكَ وَ بَيِّضْ وَجْهى بِنوُرِكَ وَاجْعَلْ رَغْبَتى فيـما عِنْدَكَ

از گناهانت بازدارد و رويم را به نور خود سفيد گردان و شوقم را بدانچه پيش تو است قرار ده
وَ تَوَفَّنى فى سَبيلِكَ وَ عَلى مِلَّةَ رَسوُلِكَ صَلَّى اللّهُ عَلَيْهِ وَ الِهِ اَللّـهُمَّ

و در راه خود و بر كيش پيامبرت صلىّ الله عليه وآله بميرانم خدايا
اِنّى اَعوُذُ بِكَ مِنَ الْكَسَلِ وَ الْفَشَلِ وَ الْهَمِّ وَ الْجُبْنِ وَ الْبُخْلِ وَ الْغَفْلَةِ

به تو پناه مى برم از كسالت و سستى و اندوه و ترس و بُخل و بى خبرى
وَ الْقَسْوَةِ وَ الْمَسْكَنَةِ وَ الْفَقْرِ وَ الْفاقَةِ وَكُلِّ بَلِيَّةٍ وَ الْفَواحِشِ ما ظَهَرَ

و سنگدلى و بيچارگى و فقر و ندارى و از هر بلا و هرزگى هر چه آشكار باشد
مِنْها وَما بَطَنَ وَ اَعوُذُ بِكَ مِنْ نَفْسٍ لا تَقْنَعْ وَ بَطْنٍ لا يَشْبَعُ وَ قَلْبٍ لا

از آنـها و هر چه پنهان و پناه مى برم به تو از نفسى كه قانع نباشد و شكمى كه سير نشود و دلى كه
يَخْشَعُ وَ دُعاءٍ لا يُسْمَعُ وَ عَمَلٍ لا يَنْفَعُ وَ اَعوُذُ بِكَ يا رَبِّ عَلى

نـهـراسـد و دعـايـى كـه پـذيـرفـتـه نـشـود و كـارى كـه سـود نـدهـد و پـنـاه مى برم اى پروردگارم در مورد
نَفْسى وَ دينى وَ مالى وَ عَلى جَميعِ ما رَزَقْتَنى مِنَ الشَّيْطانِ الرَّجيمِ

خويشتن و دين و مال و همه آنچه به من روزى كرده اى از شيطان رانده درگاهت
اِنَّكَ اَنْتَ السَّميعُ الْعَليمُ اَللّـهُمَّ  اِنَّهُ لا يُجيرُنى مِنْكَ اَحَدٌ وَلا اَجِدُ

كه به راستى تو شنواى دانايى خدايا كسى نيست كه مرا از تو در پناه خود گيرد و جز تو پناهگاهى
مِنْ دوُنِكَ مُلْتَحَداً فَلا تَجْعَلْ نَفْسى فى شَىْءٍ مِنْ عَذابِكَ وَلا

نيابم پس مرا در چيزى از عذاب خود قرارم مده و مرا به هلاكت و عذاب دردناك
تَرُدَّنى بِهَلَكَةٍ وَلا تَرُدَّنى بِعَذابٍ اَليمٍ اَللّـهُمَّ تَقَبَّلْ مِنّى وَاَعْلِ

بازمگردان خدايا عملم را بپذير و نامم را بلند كن و
ذِكْرى وَارْفَعْ دَرَجَتى وَحُطَّ وِزْرى وَلا تَذْكُرْنى بِخَطيئَتى وَاجْعَلْ

درجه ام را بالا بر و گناهم را بريز و به خطايم مرا ياد مكن و
ثَوابَ مَجْلِسى وَ ثَوابَ مَنْطِقى وَ ثَوابَ دُعآئى رِضاكَ وَالْجَنَّةَ

پـاداش اين مجلس مرا و پاداش گفتارم را و پاداش دعايم را خوشنودى خودت و بهشت قرار ده
وَ اَعْطِنى يا رَبِّ جَميعَ ما سَاَلْتُكَ وَ زِدْنى مِنْ فَضْلِكَ اِنّى اِلَيْكَ

و بـده بـه مـن اى پـروردگـار مـن تـمـام آنـچـه را از تـو خـواسـتـم و از فضل خويش بر من بيفزا كه من به راستى به سويت
راغِبٌ يا رَبَّ الْعالَمينَ اَللّـهُمَّ اِنَّكَ اَنْزَلْتَ فى كِتابِكَ اَنْ نَعْفُوَ عَمَّنْ

مـشـتـاقـم اى پـروردگـار جـهـانـيـان خـدايـا تـو خـود در كـتـابـت قـرآن بـراى مـا نازل فرمودى كه ما گذشت كنيم از كسى كه
ظَلَمَنا وَ قَدْ ظَلَمْنا اَنْفُسَنا فَاعْفُ عَنّا فَاِنَّكَ اَوْلى بِذلِكَ مِنّا وَ اَمَرْتَنا

بـه مـا سـتـم كـرده و مـا بـه خودمان ستم كرديم پس از ما درگذر كه تو از ما سزاوارتر بدين كار هستى و به ما دستور دادى
اَنْ لا نَرُدَّ سائِلاً عَنْ اَبْوابِنا وَ قَدْ جِئْتُكَ سائِلاً فَلا تَرُدَّنى اِلاّ بِقَض آءِ

كـه هـيـچ خـواهنده اى را از دَرِب خانه مان بازنگردانيم و من به صورت خواهندگى به درگاهت آمده ام و بازم مگردان جز با روا شدن
حاجَتى وَ اَمَرْتَنا بِالاِْحْسانِ اِلى ما مَلَكَتْ اَيْمانُنا وَ نَحْنُ اَرِقّآءُكَ

حـاجـتـم و بـه مـا دسـتـور دادى كه نسبت به بردگانمان احسان و نيكى كنيم و ما بردگان توييم
فَاَعْتِقْ رِقابَنا مِنَ النّارِ يا مَفْزَعى عِنْدَ كُرْبَتى وَ يا غَوْثى عِنْدَ

پس ما را از آتش دوزخ آزاد فرما اى پناهم در هنگام اندوه و غم اى فريادرسم در هنگام
شِدَّتى اِلَيْكَ فَزِعْتُ وَ بِكَ اسْتَغَثْتُ وَلُذْتُ لا اَلوُذُ بِسِواكَ وَلا اَطْلُبُ

سـخـتى به درگاه تو زارى كنم و به تو استغاثه كنم و به تو پناه آرم و به ديگرى پناه نبرم و گشايش نخواهم
الْفَرَجَ اِلاّ مِنْكَ فَاَغِثْنى وَ فَرِّجْ عَنّى يا مَنْ يَفُكُّ الاَْسيرَ وَ يَعْفوُ عَنِ

جز از تو پس تو به فريادم برس و گشايشى در كارم بده اى كه اسير و گرفتار را آزاد كنى و از گناه
الْكَثيرِ اِقْبَلْ مِنِّى الْيَسيرَ وَاعْفُ عَنِّى الْكَثيرَ اِنَّكَ اَنْتَ الرَّحيمُ

بـسـيـار بـگـذرى طـاعـت انـدك را از مـن بـپـذيـر و از گناه بسيارم بگذر كه به راستى تو مهربان
الْغَفوُرُ اَللّـهُمَّ اِنّى اَسْئَلُكَ ايماناً تُباشِرُ بِهِ قَلْبى وَ يَقيناً صادِقاً حَتّى اَعْلَمَ

آمـرزنـده اى خـدايـا از تـو خـواهم ايمانى كه هميشه دلم با آن همراه گردد و يقينى راست و كامل كه بدانم
اَ نَّهُ لَنْ يُصيبَنى اِلاّ ما كَتَبْتَ لى وَ رَضِّنى مِنَ الْعَيْشِ بِما قَسَمْتَ لى يا اَرْحَمَ الرّاحِمينَ.

مـسلما چيزى به من نرسد جز آنكه بر من نوشته اى و خوشنودم كن در زندگى به همانكه نصيبم كرده اى مهربانترين مهربانان.

دعای عرفه

 

ردیف

توضیحات

اجرا

حجم
(KB)

زمان
1 منصوری (قسمت اول) 1,240 0:20:05
2 منصوری (قسمت دوم) 1,237 0:20:02
3 منصوری (قسمت سوم) 1,192 0:19:18
4 منصوری (قسمت چهارم) 988 0:15:59

زندگینامه شاپور بختيار


 

توضيحات -  آرامگاه

تاریخ  درگذشت

تاریخ تولد

پاریس

15 خرداد 1370

1294 شمسی

 

بیوگرافی و زندگینامه

دكتر شاپور بختيار، فرزند محمدرضا خان سردار فاتح در سال 1294ش متولد شد. پس از پايان تحصيلات متوسطه در ايران، براي ادامه تحصيل راهي بيروت و سپس پاريس شد. او دكتراي حقوق بين‌الملل و دكتراي علوم سياسي خود را در پاريس كسب كرد. پس از بازگشت به ايران در 1324ش به استخدام وزارت كار و تبليغات درآمد و تا مقام معاونت در اين وزارتخانه ارتقاء يافت و در جريان نهضت ملي شدن نفت به جبهه ملي پيوست و به همين سبب پس از كودتا از كار بركنار ودر بازداشت بود. او در حين آنكه عضو جبهه ملي بود اما با سازمان امنيت و اطلاعات كشور (ساواك) نيز همكاري مي‌كرد. در بحبوجه بحران انقلاب، شاه كه براي انتخاب نخست‌وزير دچار مشكل بود روي به بختيار آورد، وي نيز اين دعوت را پذيرفت و در 16 دي 1357 به نخست‌وزيري منصوب شد. جبهه ملي و حزب ايران حركت وي را تأييد نكرده و عضويت او را در اين حزب ابطال نمودند. با پيروزي انقلاب، بختيار، دولت موقت مهندس بازرگان را به رسميت نشناخت و از سويي نيز براي حفظ جان خود مخفي و سرانجام از ايران خارج شد. او از دشمنان سرسخت جمهوي اسلامي ايران بود و در پاريس تشكيلات منسجمي با عنوان" نهضت مقاومت ملي" تشكيل داد كه داراي روزنامه و فرستنده راديويي بود. شاپور بختيار در 15 خرداد 1370 در ويلاي خود در حومه پاريس به قتل رسيد. از وي دو كتاب برجاي مانده : يك رنگي و خاطرات شاپور بختيار، كه مركز مطالعات خاورميانه دانشگاه هاروارد منتشر كرده است.

غزل عشق 11

جانم به لب رسیده جوابم نمی دهی ؟
از جام وصل خویش شرابم نمی دهی ؟

داغ از حرارت جگرم ناله می کند
می سوزم از فراق و تو آبم نمی دهی؟

از نرگس دو چشم تو بیمارم ای طبیب
یک نسخه بهر حال خرابم نمی دهی؟

عشق تو را به نقد جوانی خریده ام
در پیری ام بهای شبابم نمی دهی ؟

من طفل نورسم به دبستان معرفت
آموزگارعشق کتابم نمی دهی؟

آه دل شکسته من ذکر نام توست
پاسخ به آه قلب کبابم نمی دهی ؟

دارم سلام بر لب لعل تو صبح و شام
غنچه دهان ز چیست جوابم نمی دهی؟

شب ها به یاد روی تو در خواب می روم
تصویر روی خویش به خوابم نمی دهی ؟

آموزگار عشق ! کتابم نمی دهی ؟
پاسخ به آه قلب کبابم نمی دهی؟

                                         

غزل عشق 10

 

تمام گشته قرارم خدا کند که بیایی

کسی به جز تو ندارم خدا کند که بیایی

خزان عمر من آمد بسر نیامده هجرت

گل همیشه بهارم خدا کند که بیایی

چه میشود گل زهرا به صبح آدینه

ببینمت به کنارم خدا کند که بیایی

اگر چه غرق گناهم تو مهربانی کن

گلی به پای تو خارم خدا کند که بیایی

زبس که جمعه شمردم به انتظارتوای ماه

برون شده زشمارم خدا کند که بیایی

فدای مقدم تو ای مسافر زهرا

تمام ایل وتبارم خدا کند که بیایی!

 

غزل عشق 9

 

تقدیم به حجت محض زمان و قطب عالم امکان حضرت  مهدی ( عج)

 

 

 تو را به جاي همه مرداني كه نشناخته ام دوست مي دارم

 

 تو را به جاي همه روزگاراني كه نمي زيسته ام دوست مي دارم

 

 براي خاطرعطرگستره ي بيكران و براي خاطرعطرنان گرم

 

 براي خاطربرفي كه آب مي شود ، براي خاطرنخستين گل

 

 براي خاطرجانوران پاكي كه آدمي نمي راندشان

 

 تو را به خاطر دوست داشتن دوست مي دارم

 

 تو را به جاي همه مرداني كه دوست نمي دارم دوست مي دارم

 

 جز تو ، كه مرا منعكس تواند كرد ؟ من خود ، خويشتن را بس اندك مي بينم 

 

 بي تو جز گستره يي  بي كرانه نمي بينم

 

 ميان گذشته و امروز

 

 از جدار آينه ي خويش گذشتن نتوانستم

 

 مي بايست تا زندگي را لغت به لغت فرا گيرم

 

 راست را از آن گونه كه لغت به لغت از يا د ش مي برند 

 

تو را دوست مي دارم براي خاطر فرزانه گيت كه از آن من نيست

 

 تو را براي خاطر سلامت

 

به رغم همه آن چيزها كه به جز وهمي نيست دوست مي دارم

 

براي خاطر اين قلب جاوداني كه بازش نمي دارم

 

تو مي پنداري كه شكي ، حال آن كه به جز دليلي نيست   

            

                      تو همان آفتاب بزرگي كه در سر من بالا مي آورد

 

                              بدان هنگام كه از خويشتن در اطمينانم

 

 

 

غزل عشق 8

فریب ما مخور آقا , دروغ می گوییـــــــــــــم
به جـان حضرت زهرا (س) , دروغ می گوییــم
چه ناله ای ؟ چه فراقـی ؟ چه درد هجــــرانی ؟
نیا نیا گل طــــــاهــــــا , دروغ می گوییــــــم
تمام چشــــــم به راهی و انتظـــــــــار و فراق
و ندبـــه های فـــــــــرج را دروغ می گوییـــم
دلی که مامن دنیــــاست جـــــــای مولـا نیست
اسیـــــر شـهــــوت دنیــــا دروغ می گوییـــم
زبان سخن ز تو گوید ولـی بـــــرای مقــــــــام
به پیش چـشم خــــدا هم دروغ می گوییــــــم
کدام نالــه غـربــــت کــــدام درد فـــــــراق ؟
قســـم بــــه ام ابیـــــها دروغ می گوییـــــــم
خلاصه ای گل نرگــــس کسی به فـکرتو نیست
و مـا به وسعت دریـــــا دروغ می گوییــــــــم
مـــــــرا ببــــخش عــــزیزم که باز می گویم
نیـا نیـا گل طـــــــاهـــــــا دروغ می گوییـــم .....

غزل عشق 7

چه روزها! که یک به یک غروب شد، نیامدی...

چه ناله ها! که در گلو رسوب شد ، نیامدی...

خلیل آتشین سخن! تبر به دوش؛ بت شکن!

خدای ما دوباره سنگ و چوب شد، نیامدی...

برای ما که خسته ایم و دلشکسته ایم، نه!

برای عده ای ولی چه خوب شد نیامدی!

تمام طول هفته را در انتظار جمعه ام

دوباره صبح، ظهر، شب، غروب شد، نیامدی...

 

غزل عشق 6

بغضی درون حنــجره ام جـــا گرفته است
تنهــا یی ام بـدون تـــو معنــــا گرفته است
چیزی شبیه جادوی چشمت که دیدنی است
در کنـــــج خلوت دل من پـــــا گرفته است
بــاور نمی کنی، نکن امــــا بدان که سخت
کـــارم زعشق پــــاک تو بـالا گرفته است
عشقـــــم کشیده با تـــو کمــی درد دل کنــم
آخـــر دل من از غم دنیــــــا گرفـــته است
برگــــــرد ای زلال محـــبت که دوری ات
حال تــــــمام آ ینه هــــــا را گرفتــــه است
در پهنـــــه ی دلم غــــــم تو موج می زنــد
حتی بــــرای تو دل دریــــــا گرفتـــه است
یک بــــــارهم شده تـو به حرفم بهــــــا بده
این دل بهانه ی گـل زهــــــرا گرفتـه است

غزل عشق 5

مهر خوبان دل و دین از همه بی پروا برد
رخ شطرنج نبرد آنچه رخ زیبا برد
تو مپندار که مجنون سر خود مجنون گشت
از سمک تا به سمایش کشش لیلی برد
من به سر چشمه خورشید نه خود بردم را
ذره ای بودم و مهر تو مرا بالا برد
من خس بی سر و پایم که به سیل افتادم
او که می رفت مرا هم به دل دریا برد
جام صهبا ز کجا بود مگر دست که بود
که درین بزم بگردید و دل شیدا برد
خم ابروی تو بود و کف مینوی تو بود
که به یک جلوه ز من نام و نشان یکجا برد
خودت آموخته ام مهر و خودت سوخته ام
با بر افروخته رویی که، قرار از ما برد
همه یاران به سر راه تو بودیم ولی
غم روی تو مرا دید و مرا یغما برد
همه دل باخته بودیم و هراسان که غمت
همه راپشت سر انداخت مرا تنها برد

غزل عشق 3

اي شاهد جان باز آ در غير جهان كم زن

نقش رخ زيبا را بر پرده عالم زن

اوضاع جهان بنگر در هم شده چون زلفت
در نظم جهان دستي بر طره پر خم زن

غزل عشق 4

باز دلم سوی رهت تنگ شد

باز هوای تو در این چنگ شد

بی نگهت دل به که وصله کنم دل که دگر نه تو بگو سنگ شد

هر قدمی نغمه تو بر لبم

نغمه تو بر لبم آهنگ شد

لحظه به لحظه همه جا منتظر

دایره چشم چو آونگ شد

 

غزل عشق 2

 

باز دیده ام به گریه باز میشود

باز دیدن روی تو نیاز میشود

اشک هم نشد مرحم این دل خسته من

باز چاره من راز ونیاز میشود

غزل عشق 1

عشق يعنی راه رفتن تا سحر
عشق يعنی گريه های بی ثمر
عشق يعنی لحظه های بی کسی
عشق يعنی دوری و دلواپسی
عشق يعنی دوری از زيباترين
غربت مطلق به روی اين زمين
عشق يعنی دستهای باز تو
عشق يعنی با تو در پرواز تو
عشق يعنی يک دل تنگ و غريب
عشق يعنی دختری پاک و نجيب
عشق يعنی چشمهای مست او
نامه هايم در فشار دست او
عشق يعنی شعرهای سوخته
عشق يعنی شمع نا افروخته
عشق يعنی تا ابد در راه او
تا هميشه يک جهان گمراه او
عشق يعنی دردهای بی شمار
عشق يعنی عاشق و فصل بهار
عشق يعنی خسته ام از بی کسی
کی به داد اين دل من می رسی؟
عشق یعنی سین و آ همراه ناز
عشق یعنی سوی کوی او نماز
عشق یعنی نامه های بی جواب
دیدن و بوئیدن او حین خواب
عشق يعنی سادگی يعنی امير
او ميايد زنده می مانی نمير!

دوستت دارم ... به جان نه !!! که بیشتر

 

بنام او که خالق یاس ونرگس است

یا رب المهدی بحق المهدی اشف صدر المهدی بظهور الحجت

ای روح دعا سلام مهدی

1170 بهار وخزان گذشت ونیامدی0سالهاست نگاهم پشت پنجره ای که متعلق به فرداست قاب گردیده وگرد وغبار هجران برآن سایه افکنده0

عمری است که برای آمدنت بی قرارم0 یابن الزهرا،ببین از فراقت سخت بارانیم0 ببین ثانیه ها چگونه از هجر تو بغض کرده وبه هق هق افتاده اند0

آقا جان!حیف نیست ماه شب چهادره پشت ابرهای تیره وپاره پاره پنهان بماند،حیف نیست دیده را شوق وصا ل باشد ولی فروغ دیده نباشد0

بیا وقرار دل بیقرارم شو0 بیا وصداقت آینه را به زلال آبی نگاهت پیوند بزن0 بیا تا سر به دامانت بگذارم وعقده های چندین ساله ام را باز کنم0 تو که معنای سبز لحظه هایی بیا تو که ترنم الطاف حق تعالی بیا0

بیا که از هجرت چون اسپندی بر آتشم0 یوسف فاطمه!کی طنین دلنواز انا بقیه ا000 تو از کعبه مقصود جانها را معطر می نماید0 کی کعبه به خود می بالد وزمین بر قامت دلربایت طواف عشق می گزارد وجان در سعی وصفای نگاه تو محرم می شود ومناسک حج وقربان را بجای می آورد0 برای آمدنت تمام دلهای عشاق دنیا را به ضریح چشمهای قشنگ وعباس گونه ات گره زده ایم ودر مراسم اعتکاف شبهای فراق برای گرفتن حاجتمان دست به دعا برداشته ایم0 آقا جان برای آن لحظه که سبز پوش با پرچم یالثارات الحسین در انتهای افق غباری بپا می شود وتو با ذوالفقار حیدر وسوار بر اسب سفید قصه ها می آیی لحظه ها را بدست باد می سپارم0

بگذار صادقانه بگویم که کهانسالترین آرزوی دلم آرزوی وصال توست!آرزویی که برای بدست آوردنش تمام کلافهای عمرم را به بازار معشوق فروشان برده ام وخودم را در جرگه خریداران یوسف زهرا(س) قرار داده ام0

نازنینم!تو زیبا ترین دلیل برای شبهای قدر وشب زنده داریهای منی تو ضیاعین ودلیل امن یجیب منی 0

آقا جان! می خواهم برایت قصه بگویم 0 قصه سیب وگندم ومردی که سالهاست در میان مردم چشمم ایستاده،قصه خوشه خوشه انتظار وچشمانی که درو میکنند،قصه باران وسطرهایی که دلواپس پونه هاست،قصه اسب وخیال آمدن تو در باران،قصه هایی که مشق هر شب من است0

کاش می شد واژه ها را شست وانتظارراتفسیر کرد ولی افسوس000

میدانی مرز انتظار کجاست!؟آنجا که قطره اشک منتظری سدی از دلواپسی ساخته وقطره قطره انتظار را ذخیره می کند،آنجا که وجودش چون جرعه ای آب از تشنه ای رفع عطش می کند آنگاه که می فرماید اگر شیعیان ما مرا به اندازه قطره ای آب بخواهند هر لحظه ظهور من نزدیکتر می شد0

حس می کنم نزدیکی آنقدر نزدیک که با آمدن یک نسیم تو را احساس کرد وبویید0

خوب می دانم که آخر دل سنگ وطلسم نحس قصه را می شکنی وآنگاه زمان وصل وجان نثاری می رسد0

پس بیا از پس کوچه های انتظار ،بیا که شعرهایم بی قافیه مانده اند،بیا که با آمدنت گم میشود در تبسم تو بغض چندین ساله ام،بیا که غزلهایم مضمون ندارند ومثنوی عشق نا تمام است0

محبوبم!هر روز که میگذردبیشتر از قبل دلم برایت تنگ می شود0 عشق تو سراسر وجودم را فرا گرفته و اگر دلم را بشکافی بر لوح آن نام تو هگ گردیده وکنون ای بهار عشق!می ترسم از خزان عمرترسم از ندیدن است بگو که تا خزان من آیا فرصت بهار دیدن است؟

یابن الزهرا!"لیت شعری أین استقرت بک النوی"0 کاش میدانستم که کجا وکی دلها به ظهور تو آرام خواهند گرفت0

بنفسی أنت!

به جانم سوگند که تا طلوع صبح صادق به انتظارت خواهم ماند ولحظه ها را با تمام سنگینی به دوش می کشم وسکوت ثانیه ها را به ازای فریاد زمان تحمل می کنم فقط برای رسیدن به لحظه با شکوه وصا لت0

آقا جان!

دروادی انتظار زمان را بنگر که چگونه از هجر تو همچون شمع ذره ذره آب می گردد0 کی می آیی که قطره ها به دریا بپیوندند؟خیبر گشای فاطمه(س) کی می آیی؟

کی می آیی که کران تا بیکران دلم را برایت چراغانی کنم وچشمانم را فرش قدومت نمایم؟

بیا که بهار بی صبرانه مشتاق آمدن توست وقلبم جویبار اشکهایی که هرروز وشب برای فراق تو ریخته می شوند0

یاس سفیدم!بیا که با ظهورت آیه"والنهار اذا تجلی" تأویل گردد0 بیا که چشمه سار وجودم سخت خشکیده وفریاد العطش برآورده،بیا تا از نرگس چشمانت عطری برای سجاده ام بگیرم0بیا ومرا زائر شهر قاصدکها کن،بیا000

دلم برای ورود هر عشقی غیر از عشق تو بن بست است ودیده ام جز برای فراق تو نمی بارد0 بیا که هجر توآیه"ان عذابی لشدید" را تفسیر می نماید0 آقا جان!بحق کوچه وچادر خاکی بیا،بیا که سید علی ماتنهاست وچاهی ندارد که غصه هایش را بااو در میان بگذارد0 بیا ورأس سبز شاپرکهایی باش که در جستجوی قبر یاس سرگردان کوچه های هاشمیند0

ای پیدا ترین پنهان من!

تا تو بیایی مروارید چشمانم رابرای سلامتیت صدقه می دهم وبرای آمدنت روزه سکوت می گیرم وبا جام وصال تو افطار می نمایم0 نذر کرده ام که بیایی تا جان شیرین را فرش قدمها یت نمایم0 پس بیا که نذر خود را ادا کنم0

ای آفتاب عمر!

تا تو بیایی انتظار را قاب میکنم وبر لوح دلم می کوبم0 فریاد را حبس می کنم وبه سکوت اجازه حضور می دهم0 در نبود تو جام تلخ فراق را سر می کشم وسر به دوش هجران می نهم وبرای آمدنت دعا می کنم0 به امید آنروز هزار وصد وهفتادمین شمع را روشن می کنیم ومنتظرت می مانیم0

به خدای کعبه می سپارمت وسبد سبد نرگس ویاس چشم براهی میکنم0

کاش می شد که خدا

اجازه ظهورت می داد

کاش می شد

که در این دیار غربت

ومیان موج غمها

به سکوت سرد وسنگین

رخصت خاتمه می داد

کاش می شد

جمعه ما

شاهد ابروی زیبای تو می شد

دیده نا قابل ما

فرش کیسوی تو می شد

کاش می شد

انتظار منتظر بپایان رسد

وهوا میزبان یاسها و

نسترنها

خاک پای مهدی زهرا شود

کاش می شد

تو هم از انتظار خسته شوی و

برای فرج دعا کنی

کاش می شد000

                                                                     قربانت یاس سفید

 

احادیثی از حضرت امام مهدي (ع)


1- قال الإمام المهدي، صاحب العصر و الزّمان (عليه السلام و عجّل الله تعالى فرجه الشّريف) :
الَّذى يَجِبُ عَلَيْكُمْ وَ لَكُمْ أنْ تَقُولُوا: إنّا قُدْوَةٌ وَ أئِمَّةٌ وَ خُلَفاءُ اللهِ فى أرْضِهِ، وَ اُمَناؤُهُ عَلى خَلْقِهِ، وَ حُجَجُهُ فى بِلادِهِ، نَعْرِفُ الْحَلالَ وَ الْحَرامَ، وَ نَعْرِفُ تَأْويلَ الْكِتابِ وَ فَصْلَ الْخِطابِ.

امام زمان (عجّل الله تعالى فرجه الشّريف) فرمود: بر شما واجب است و به سود شما خواهد بود كه معتقد باشيد بر اين كه ما اهل بيت رسالت، محور و اساس امور، پيشوايان هدايت و خليفه خداوند متعال در زمين هستيم.
همچنين ما امين خداوند بر بندگانش و حجّت او در جامعه مى باشيم، حلال و حرام را مى شناسيم، تأويل و تفسير آيات قرآن را عارف و آشنا هستيم.

2- قالَ (عليه السلام) : أنَا خاتَمُ الاَْوْصِياءِ، بى يَدْفَعُ الْبَلاءُ عَنْ أهْلى وَ شيعَتى.
فرمود: من آخرين وصيّ پيغمبر خدا هستم به وسيله من بلاها و فتنه ها از آشنايان و شيعيانم دفع و برطرف خواهد شد.

3- قالَ (عليه السلام) : أمَّا الْحَوادِثُ الْواقِعَةُ فَارْجِعُوا فيها إلى رُواةِ حَديثِنا (أحاديثِنا)، فَإنَّهُمْ حُجَّتي عَلَيْكُمْ وَ أنَا حُجَّةُ اللهِ عَلَيْكُمْ.
فرمود: جهت حلّ مشكلات در حوادث - امور سياسى، عبادى، اقتصادى، نظامى، فرهنگى، اجتماعى و... - به راويان حديث و فقهاء مراجعه كنيد كه آن ها در زمان غيبت خليفه و حجّت من بر شما هستند و من حجّت خداوند بر آن ها مى باشم.

4- قالَ (عليه السلام) : الحَقُّ مَعَنا، فَلَنْ يُوحِشَنا مَنْ قَعَدَعَنّا، وَ نَحْنُ صَنائِعُ رَبِّنا، وَ الْخَلْقُ بَعْدُ صَنائِعِنا.
فرمود: حقانيّت و واقعيّت با ما اهل بيت رسول الله صلّى الله عليه وآله وسلّم مى باشد و كناره گيرى عدّه اى، از ما هرگز سبب وحشت ما نخواهد شد، چرا كه ما دست پروره هاى نيكوى پروردگار مى باشيم; و ديگر مخلوقين خداوند، دست پرورده هاى ما خواهند بود.

5- قالَ (عليه السلام) : إنَّ الْجَنَّةَ لا حَمْلَ فيها لِلنِّساءِ وَ لا وِلادَةَ، فَإذَا اشْتَهى مُؤْمِنٌ وَلَداً خَلَقَهُ اللهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِغَيرِ حَمْل وَ لا وِلادَة عَلَى الصُّورَةِ الَّتى يُريدُ كَما خَلَقَ آدَمَ (عليه السلام) عِبْرَةً.
فرمود: همانا بهشت جايگاهى است كه در آن آبستن شدن و زايمان براى زنان نخواهد بود، پس هرگاه مؤمنى آرزوى فرزند نمايد، خداوند متعال بدون جريان حمل و زايمان، فرزند دلخواهش را به او مى دهد همان طورى كه حضرت آدم (عليه السلام) را آفريد.

6- قالَ (عليه السلام) : لا يُنازِعُنا مَوْضِعَهُ إلاّ ظالِمٌ آثِمٌ، وَ لا يَدَّعيهِ إلاّ جاحِدٌ كافِرٌ.
فرمود: كسى با ما، در رابطه با مقام ولايت و امامت مشاجره و منازعه نمى كند مگر آن كه ستمگر و معصيت كار باشد، همچنين كسى مدّعى ولايت و خلافت نمى شود مگر كسى كه منكر و كافر باشد.

7- قالَ (عليه السلام) : إنَّ الْحَقَّ مَعَنا وَ فينا، لا يَقُولُ ذلِكَ سِوانا إلاّ كَذّابٌ مُفْتَر، وَ لا يَدَّعيهِ غَيْرُنا إلاّ ضالٌّ غَوىٌّ.
فرمود: حقيقت - در همه موارد و امور - با ما و در بين ما اهل بيت عصمت و طهارت خواهد بود و چنين سخنى را هر فردى غير از ما بگويد دروغ گو و مفترى مى باشد; و كسى غير از ما آن را ادّعا نمى كند مگر آن كه گمراه باشد.


8- قالَ (عليه السلام) : أبَى اللهُ عَزَّ وَ جَلَّ لِلْحَقِّ إلاّ إتْماماً وَ لِلْباطِلِ إلاّ زَهُوقاً.

فرمود: همانا خداوند متعال، إباء و امتناع دارد نسبت به حقّ مگر آن كه به إتمام و كمال برسد و باطل، نابود و مضمحل گردد.


9- قالَ (عليه السلام) : إنَّهُ لَمْ يَكُنْ لاِحَد مِنْ آبائى إلاّ وَ قَدْ وَقَعَتْ فى عُنُقِه بَيْعَةٌ لِطاغُوتِ زَمانِهِ، و إنّى أخْرُجُ حينَ أخْرُجُ وَ لا بَيْعَةَ لاِحَد مِنَ الطَّواغيتِ فى عُنُقى.

فرمود: همانا پدران من (ائمّه و اوصياء عليهم السّلام)، بيعت حاكم و طاغوت زمانشان، بر ذمّه آن ها بود; ولى من در هنگامى ظهور و خروج نمايم كه هيچ طاغوتى بر من منّت و بيعتى نخواهد داشت.


10- قالَ (عليه السلام) : أنَا الَّذى أخْرُجُ بِهذَا السَيْفِ فَأمْلاَالاَْرْضَ عَدْلا وَ قِسْطاً كَما مُلِئَتْ ظُلْماً وَ جَوْراً.

فرمود: من آن كسى هستم كه در آخر زمان با اين شمشير - ذوالفقار - ظهور و خروج مى كنم و زمين را پر از عدل و داد مى نمايم همان گونه كه پر از ظلم و جور شده است.

 
11- قالَ (عليه السلام) : اِتَّقُوا اللهُ وَ سَلِّمُوا لَنا، وَ رُدُّوا الاْمْرَ إلَيْنا، فَعَلَيْنا الاْصْدارُ كَما كانَ مِنَّا الاْيراُ، وَ لا تَحاوَلُوا كَشْفَ ما غُطِّيَ عَنْكُمْ.

فرمود: از خدا بترسيد و تسليم ما باشيد، و امور خود را به ما واگذار كنيد، چون وظيفه ما است كه شما را بى نياز و سيراب نمائيم همان طورى كه ورود شما بر چشمه معرفت به وسيله ما مى باشد; و سعى نمائيد به دنبال كشف آنچه از شما پنهان شده است نباشيد.


12- قالَ (عليه السلام) : أمّا أمْوالُكُمْ فَلا نَقْبَلُها إلاّ لِتُطَهِّرُوا، فَمَنْ شاءَ فَلْيَصِلْ، وَ مَنْ شاءَ فَلْيَقْطَعْ.

فرمود: اموال - خمس و زكوت - شما را جهت تطهير و تزكيه زندگى و ثروتتان مى پذيريم، پس هر كه مايل بود بپردازد، و هر كه مايل نبود نپردازد.


13- قالَ (عليه السلام) : إنّا نُحيطُ عِلْماً بِأنْبائِكُمْ، وَ لا يَعْزُبُ عَنّا شَيْىءٌ مِنْ أخْبارِكُمْ.

فرمود: ما بر تمامى احوال و اخبار شما آگاه و آشنائيم و چيزى از شما نزد ما پنهان نيست.


14- قالَ (عليه السلام) : مَنْ كانَتْ لَهُ إلَى اللهِ حاجَةٌ فَلْيَغْتَسِلْ لَيْلَةَ الْجُمُعَةِ بَعْدَ نِصْفِ اللَّيْلِ وَ يَأْتِ مُصَلاّهُ.

فرمود: هر كه خواسته اى و حاجتى از پيشگاه خداوند متعال دارد بعد از نيمه شب جمعه غسل كند و جهت مناجات و راز و نياز با خداوند، در جايگاه نمازش قرار گيرد.


15- قالَ (عليه السلام) : يَابْنَ الْمَهْزِيارِ! لَوْلاَ اسْتِغْفارُ بَعْضِكُمْ لِبَعْض، لَهَلَكَ مَنْ عَلَيْها، إلاّ خَواصَّ الشّيعَةِ الَّتى تَشْبَهُ أقْوالُهُمْ أفْعالَهُمْ.

فرمود: اگر طلب مغفرت و آمرزش بعضى شماها براى همديگر نبود، هركس روى زمين بود هلاك مى گرديد، مگر آن شيعيان خاصّى كه گفتارشان با كردارشان يكى است.


16- قالَ (عليه السلام) : وَأمّا قَوْلُ مَنْ قالَ: إنَّ الْحُسَيْنَ (عليه السلام) لَمْ يَمُتْ فَكُفْرٌ وَ تَكْذيبٌ وَ ضَلالٌ.

فرمود: و امّا كسانى كه معتقد باشند حسين (عليه السلام) زنده است و وفات نكرده، كفر و تكذيب و گمراهى است.


17- قالَ (عليه السلام) : مِنْ فَضْلِهِ، أنَّ الرَّجُلَ يَنْسَى التَّسْبيحَ وَ يُديرُا السَّبْحَةَ، فَيُكْتَبُ لَهُ التَّسْبيحُ.

فرمود: از فضائل تربت حضرت سيّدالشّهداء (عليه السلام) آن است كه چنانچه تسبيح تربت حضرت در دست گرفته شود ثواب تسبيح و ذكر را دارد، گرچه دعائى هم خوانده نشود.


18- قالَ (عليه السلام) : فيمَنْ أفْطَرَ يَوْماً مِنْ شَهْرِ رَمَضان مُتَعَمِّداً بِجِماع مُحَرَّم اَوْ طَعام مُحَرَّم عَلَيْهِ: إنَّ عَلَيْهِ ثَلاثُ كَفّارات.

فرمود: كسى كه روزه ماه رمضان را عمداً با چيز يا كار حرامى افطار - و باطل - نمايد، (غير از قضاى روزه نيز) هر سه نوع كفّاره (60 روزه، اطعام 60 مسكين، آزادى يك بنده) بر او واجب مى شود.


19- قالَ (عليه السلام) : ألا أُبَشِّرُكَ فِى الْعِطاسِ؟ قُلْتُ: بَلى، فَقالَ: هُوَ أمانٌ مِنَ الْمَوْتِ ثَلاثَةَ أيّام.

نسيم خادم گويد: در حضور حضرت عطسه كردم، فرمود: مى خواهى تو را بر فوائد عطسه بشارت دهم؟
عرض كردم: بلى.
فرمود: عطسه، انسان را تا سه روز از مرگ نجات مى بخشد.


20- قالَ (عليه السلام) : مَلْعُونٌ مَلْعُونٌ مَنْ سَمّانى فى مَحْفِل مِنَ النّاسِ.
(وَ قالَ (عليه السلام) :) مَنْ سَمّانى فى مَجْمَع مِنَ النّاسِ فَعَلَيْهِ لَعْنَةُ اللهِ.

فرمود: ملعون و مغضوب است كسى كه نام اصلى مرا در جائى بيان كند.
و نيز فرمود: هر كه نام اصلى مرا در جمع مردم بر زبان آورد، بر او لعنت و غضب خداوند مى باشد.


21- قالَ (عليه السلام): يَعْمَلُ كُلُّ امْرِىء مِنْكُمْ ما يَقْرُبُ بِهِ مِنْ مَحَبَّتِنا، وَ لْيَتَجَنَّب ما يُدْنيهِ مِنْ كَراهيَّتِنا وَ سَخَطِنا، فَاِنَّ امْرَءاً يَبْغَتُهُ فُجْأةٌ حينَ لا تَنْفَعُهُ تَوْبَةٌ، وَ لا يُنْجيهِ مِنْ عِقابِنا نَدَمٌ عَلى حُوبَة.

فرمود: هر يك از شما بايد عملى را انجام دهد كه سبب نزديكى به ما و جذب محبّت ما گردد; و بايد دورى كند از كردارى كه ما نسبت به آن، ناخوشايند و خشمناك مى باشيم، پس چه بسا شخصى در لحظه اى توبه كند كه ديگر به حال او سودى ندارد و نيز او را از عِقاب و عذاب الهى نجات نمى بخشد.


22- قالَ (عليه السلام) : إنَّ الاْرْضَ تَضِجُّ إلَى اللهِ عَزَّ وَ جَلَّ مِنْ بَوْلِ الاْغْلَفِ أرْبَعينَ صَباحاً.

فرمود: زمين تا چهل روز از ادرار كسى كه ختنه نشده است ناله مى كند.

23- قالَ (عليه السلام) : سَجْدَةُ الشُّكْرِ مِنْ ألْزَمِ السُّنَنِ وَ أوْجَبِها.
فرمود: سجده شكر پس از هر نماز از بهترين و ضرورى ترين سنّتها است.


24- قالَ (عليه السلام) : إنّى لاَمانٌ لاِهْلِ الاْرْضِ، كَما أنَّ النُّجُومَ أمانٌ لاِهْلِ السَّماءِ.
فرمود: به درستى كه من سبب آسايش و امنيّت براى موجودات زمينى هستم، همان طورى كه ستاره ها براى اهل آسمان أمان هستند.


25- قالَ (عليه السلام) : قُلُوبُنا اَوْعِيَةٌ لِمَشيَّةِ اللهِ، فَإذا شاءَ شِئْنا.
فرمود: قلوب ما ظرف هائى است براى مشيّت و اراده الهى، پس هرگاه او بخواهد ما نيز مى خواهيم.


26- قالَ (عليه السلام) : إنَّ اللهَ مَعَنا، فَلا فاقَةَ بِنا إلى غَيْرِهِ، وَالْحَقُّ مَعَنا فَلَنْ يُوحِشَنا مَنْ قَعَدَ عَنّا.
فرمود: خدا با ما است و نيازى به ديگران نداريم; و حقّ با ما است و هر كه از ما روى گرداند باكى نداريم.
27- قالَ (عليه السلام) : ما أُرْغَمَ أنْفَ الشَّيْطانِ بِشَيْىء مِثُلِ الصَّلاةِ.
فرمود: هيچ چيزى و عملى همانند نماز، بينى شيطان را به خاك ذلّت نمى مالد و او را ذليل نمى كند.


28- قالَ (عليه السلام) : لا يَحِلُّ لاِحَد أنْ يَتَصَرَّفَ فى مالِ غَيْرِهِ بِغَيْرِ إذْنِهِ.
فرمود: براى هيچكس جائز نيست كه در اموال و چيزهاى ديگران تصرّف نمايد مگر با اذن و اجازه صاحب و مالك آن.


29- قالَ (عليه السلام) : فَضْلُ الدُّعاءِ وَ التَّسْبيحِ بَعْدَ الْفَرائِضِ عَلَى الدُّعاءِ بِعَقيبِ النَّوافِلِ كَفَضْلِ الْفَرائِضِ عَلَى النَّوافِلِ.
فرمود: فضيلت تعقيب دعا و تسبيح بعد از نمازهاى واجب نسبت به بعد از نمازهاى مستحبّى همانند فضيلت نماز واجب بر نماز مستحبّ مى باشد.


30- قالَ (عليه السلام) : أفْضَلُ أوْقاتِها صَدْرُا النَّهارِ مِنْ يَوْمِ الْجُمُعَةِ.
فرمود: (براى انجام نماز جعفر طيّار) بهترين و با فضيلت ترين اوقات پيش از ظهر روز جمعه خواهد بود.


31- قالَ (عليه السلام) : مَلْعُونٌ مَلْعُونٌ مَنْ أخَّرَ الْغَداةَ إلى أنْ تَنْقَضِى النُّجُومُ.
فرمود: ملعون و نفرين شده است آن كسى كه نماز صبح را عمداً تأخير بيندازد تا موقعى كه ستارگان ناپديد شوند.


32- قالَ (عليه السلام) : إنَّ اللهَ قَنَعَنا بِعَوائِدِ إحْسانِهِ وَ فَوائِدِ اِمْتِنانِهِ.
فرمود: همانا خداوند متعال، ما اهل بيت را به وسيله احسان و نعمت هايش قانع و خودكفا گردانده است.


33- قالَ (عليه السلام) : إنَّهُ لَيْسَ بَيْنَ اللهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ بَيْنَ أَحَد قَرابَةٌ، وَ مَنْ أنْكَرَنى فَلَيْسَ مِنّى، وَ سَبيلُهُ سَبيلُ ابْنِ نُوح.
فرمود: بين خداوند و هيچ يك از بندگانش، خويشاوندى وجود ندارد - و براى هركس به اندازه اعمال و نيّات او پاداش داده مى شود - هركس مرا انكار نمايد از (شيعيان و دوستان) ما نيست و سرنوشت او همچون فرزند حضرت نوح (عليه السلام) خواهد بود.


34- قالَ (عليه السلام) : أما تَعْلَمُونَ أنَّ الاْرْضَ لا تَخْلُو مِنْ حُجَّة إمّا ظاهِراً وَ إمّا مَغْمُوراً.
فرمود: آگاه و متوجه باشيد كه در هيچ حالتى، زمين خالى از حجّت خداوند نخواهد بود، يا به طور ظاهر و آشكار; و يا به طور مخفى و پنهان.


35- قالَ (عليه السلام) : إذا أذِنَ اللهُ لَنا فِى الْقَوْلِ ظَهَرَ الْحَقُّ، وَ اضْمَحَلَّ الْباطِلُ، وَ انْحَسَرَ عَنْكُمْ.
فرمود: چنانچه خداوند متعال اجازه سخن و بيان حقايق را به ما بدهد، حقانيّت آشكار مى گردد و باطل نابود مى شود و خفقان و مشكلات برطرف خواهد شد.


36- قالَ (عليه السلام) : وَ أمّا وَجْهُ الاْنْتِفاعِ بى فى غَيْبَتى فَكَالاْنْتِفاعِ بِالشَّمْسِ إذا غَيَّبَها عَنِ الاْبْصارِ السَّحابُ.
فرمود: چگونگى بهره گيرى و استفاده از من در دوران غيبت همانند انتفاع از خورشيد است در آن موقعى كه به وسيله ابرها از چشم افراد ناپديد شود.


37- قالَ (عليه السلام) : وَاجْعَلُوا قَصْدَكُمْ إلَيْنا بِالْمَوَدَّةِ عَلَى السُّنَّةِ الْواضِحَةِ، فَقَدْ نَصَحْتُ لَكُمْ، وَ اللّهُ شاهِدٌ عَلَيَّ وَ عَلَيْكُمْ.
فرمود: هدف و قصد خويش را نسبت به محبّت و دوستى ما - اهل بيت عصمت و طهارت - بر مبناى عمل به سنّت و اجراء احكام الهى قرار دهيد، پس همانا كه موعظ ها و سفارشات لازم را نموده ام; و خداوند متعال نسبت به همه ما و شما گواه مى باشد.


38- قالَ (عليه السلام) : أمّا ظُهُورُ الْفَرَجِ فَإنَّهُ إلَى اللهِ، وَ كَذَبَ الْوَقّاتُونَ.
فرمود: زمان ظهور مربوط به اراده خداوند متعال مى باشد و هركس زمان آن را معيّن و معرّفى كند دروغ گفته است.


39- قالَ (عليه السلام) : أكْثِرُواالدُّعاءَ بِتَعْجيلِ الْفَرَجِ، فَإنَّ ذلِكَ فَرَجَكُمْ.
فرمود: براى تعجيل ظهور من - در هر موقعيّت مناسبى - بسيار دعا كنيد كه در آن فرج و حلّ مشكلات شما خواهد بود.


40- دَفَعَ إلَيَّ دَفْتَراً فيهِ دُعاءُالْفَرَجِ وَ صَلاةٌ عَلَيْهِ، فَقالَ عليه السلام : فَبِهذا فَادْعُ.
يكى از مؤمنين به نام أبومحمّد، حسن بن وجناء گويد: زير ناودان طلا در حرم خانه خدا بودم كه حضرت ولىّ عصر امام زمان عجّل اللّه تعالى فرجه الشّريف را ديدم، دفترى را به من عنايت نمود كه در آن دعاى فرج و صلوات بر آن حضرت بود.
سپس فرمود: به وسيله اين نوشته ها بخوان و براى ظهور و فرج من دعا كن و بر من درود و تحيّت بفرست

احادیثی از حضرت امام عسگري (ع)


1- قالَ الإمامُ أبُو مُحَمَّد الْحَسَنِ الْعَسْكَرى (عليه السلام) :
إنَّ اللهَ تَبارَكَ وَ تَعالى بَيَّنَ حُجَّتَهُ مِنْ سائِرِ خَلْقِهِ بِكُلِّ شَىْء، وَ يُعْطِيهِ اللُّغاتِ، وَمَعْرِفَةَ الاْنْسابِ وَالاْجالِ وَالْحَوادِثِ، وَلَوْلا ذلِكَ لَمْ يَكُنْ بَيْنَ الْحُجَّةِ وَالْمَحْجُوحِ فَرْقٌ

حضرت امام حسن عسكري( عليه السلام) فرمود: همانا خداوند متعال، حجّت و خليفه خود را براى بندگانش الگو و دليلى روشن قرار داد، همچنين خداوند حجّت خود را ممتاز گرداند و به تمام لغت ها و اصطلاحات قبائل و اقوام آشنا ساخت و أنساب همه را مى شناسد و از نهايت عمر انسان ها و موجودات و نيز جريات و حادثه ها آگاهى كامل دارد و چنانچه اين امتياز وجود نمى داشت، بين حجّت خدا و بين ديگران فرقى نبود.

2- قالَ (عليه السلام) : عَلامَةُ الاْيمانِ خَمْسٌ: التَّخَتُّمُ بِالْيَمينِ، وَ صَلاةُ الإحْدى وَ خَمْسينَ، وَالْجَهْرُ بِبِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحيم، وَ تَعْفيرُ الْجَبين، وَ زِيارَةُ الاْرْبَعينَ
فرمود: علامت و نشانه ايمان پنج چيز است: انگشتر به دست راست داشتن، خواندن پنجاه و يك ركعت نماز (واجب و مستحبّ)، خواندن «بسم الله الرّحمن الرّحيم» را (در نماز ظهر و عصر) با صداى بلند، پيشانى را ـ در حال سجده ـ روى خاك نهادن، زيارت اربعين امام حسين(عليه السلام) انجام دادن.

3- قالَ (عليه السلام) : لَيْسَتِ الْعِبادَةُ كَثْرَةُ الصّيامِ وَالصَّلاةِ، وَ إنَّمَا الْعِبادَةُ كَثْرَةُ التَّفَكُّرِ في أمْرِ اللهِ.
فرمود: عبادت در زياد انجام دادن نماز و روزه نيست، بلكه عبادت با تفكّر و انديشه در قدرت بى منتهاى خداوند در امور مختلف مى باشد.

4- قالَ (عليه السلام) : خَصْلَتانِ لَيْسَ فَوْقَهُما شَىْءٌ: الاْيمانُ بِاللهِ، وَنَفْعُ الاْخْوانِ.
فرمود: دو خصلت و حالتى كه والاتر از آن دو چيز نمى باشد عبارتند از: ايمان و اعتقاد به خداوند، نفع رساندن به دوستان و آشنايان.

5- قالَ (عليه السلام) : قُولُوا لِلنّاسِ حُسْناً، مُؤْمِنُهُمْ وَ مُخالِفُهُمْ، أمَّا الْمُؤْمِنُونَ فَيَبْسِطُ لَهُمْ وَجْهَهُ، وَ أمَّا الْمُخالِفُونَ فَيُكَلِّمُهُمْ بِالْمُداراةِ لاِجْتِذابِهِمْ إلَى الاْيِمانِ.
فرمود: با دوست و دشمن خوش گفتار و خوش برخورد باشيد، امّا با دوستان مؤمن به عنوان يك وظيفه كه بايد هميشه نسبت به يكديگر با چهره اى شاداب برخورد نمايند، امّا نسبت به مخالفين به جهت مدارا و جذب به اسلام و احكام آن.

6- قالَ (عليه السلام) : اللِّحاقُ بِمَنْ تَرْجُو خَيْرٌ مِنَ المُقامِ مَعَ مَنْ لا تَأْمَّنُ شَرَّهُ.
فرمود: تداوم دوستى و معاشرت با كسى كه احتمال دارد سودى برايت داشته باشد، بهتر است از كسى كه محتمل است شرّ ـ جانى، مالى، دينى و... ـ برايت داشته باشد.

7- قالَ (عليه السلام) : إيّاكَ وَ الاْذاعَةَ وَ طَلَبَ الرِّئاسَةِ، فَإنَّهُما يَدْعُوانِ إلَى الْهَلَكَةِ.
فرمود: مواظب باش از اين كه بخواهى شايعه و سخن پراكنى نمائى و يا اين كه بخواهى دنبال مقام و رياست باشى و تشنه آن گردى، چون هر دوى آن ها انسان را هلاك خواهد نمود.

8- قالَ (عليه السلام) : إنَّ مُداراةَ أَعْداءِاللهِ مِنْ أفْضَلِ صَدَقَةِ الْمَرْءِ عَلى نَفْسِهِ و إخْوانِهِ .
فرمود: مدارا و سازش با دشمنان خدا ـ و دشمنان اهل بيت (عليهم السلام) در حال تقيّه ـ بهتر است از هر نوع صدقه اى كه انسان براى خود بپردازد.

9- قالَ (عليه السلام) : حُسْنُ الصُّورَةِ جَمالٌ ظاهِرٌ، وَ حُسْنُ الْعَقْلِ جَمالٌ باطِنٌ.
فرمود: نيكوئى شكل و قيافه، يك نوع زيبائى و جمال در ظاهر انسان پديدار است و نيكو بودن عقل و درايت، يك نوع زيبائى و جمال درونى انسان مى باشد.

10- قالَ (عليه السلام) : مَنْ وَعَظَ أخاهُ سِرّاً فَقَدْ زانَهُ، وَمَنْ وَعَظَهُ عَلانِيَةً فَقَدْ شانَهُ.
فرمود: هركس دوست و برادر خود را محرمانه موعظه كند، او را زينت بخشيده; و چنانچه علنى باشد سبب ننگ و تضعيف او گشته است.

11- قالَ (عليه السلام) : مَنْ لَمْ يَتَّقِ وُجُوهَ النّاسِ لَمْ يَتَّقِ اللهَ.
فرمود: كسى كه در مقابل مردم بى باك باشد و رعايت مسائل اخلاقى و حقوق مردم را نكند، تقواى الهى را نيز رعايت نمى كند.

12- قالَ (عليه السلام) : ما أقْبَحَ بِالْمُؤْمِنِ أنْ تَكُونَ لَهُ رَغْبَةٌ تُذِلُّهُ.
فرمود: قبيح ترين و زشت ترين حالت و خصلت براى مؤمن آن حالتى است كه داراى آرزوئى باشد كه سبب ذلّت و خوارى او گردد.

13- قالَ (عليه السلام) : خَيْرُ إخْوانِكَ مَنْ نَسَبَ ذَنْبَكَ إلَيْهِ.
فرمود: بهترين دوست و برادر، آن فردى است كه خطاهاى تو را به عهده گيرد و خود را مقصّر بداند.

14- قالَ (عليه السلام) : ما تَرَكَ الْحَقَّ عَزيزٌ إلاّ ذَلَّ، وَلا أخَذَ بِهِ ذَليلٌ إلاّ عَزَّ.
فرمود: حقّ و حقيقت را هيچ صاحب مقام و عزيزى ترك و رها نكرد مگر آن كه ذليل و خوار گرديد، همچنين هيچ شخصى حقّ را به اجراء در نياورد مگر آن كه عزيز و سربلند شده است.

15- قالَ (عليه السلام) : مِنَ الْفَواقِرِ الّتى تَقْصِمُ الظَّهْرَ جارٌ إنْ رأى حَسَنَةً أطْفَأها وَ إنْ رَأى سَيِّئَةً أفْشاها.
فرمود: يكى از مصائب و ناراحتى هاى كمرشكن، همسايه اى است كه اگر به او احسان و خدمتى شود آن را پنهان و مخفى دارد و اگر ناراحتى و اذيّتى متوجّه اش گردد آن را علنى و آشكار سازد.

16- قالَ (عليه السلام) لِشيعَتِهِ: أوُصيكُمْ بِتَقْوَى اللهِ وَالْوَرَعِ فى دينِكُمْ وَالاْجْتِهادِ لِلّهِ، وَ صِدْقِ الْحَديثِ، وَأداءِ الاْمانَةِ إلى مَنِ ائْتَمَنَكِمْ مِنْ بِرٍّ أوْ فاجِر، وِطُولِ السُّجُودِ، وَحُسْنِ الْجَوارِ.
به شيعيان و دوستان خود فرمود: تقواى الهى را پيشه كنيد و در امور دين ورع داشته باشيد، در تقرّب به خداوند كوشا باشيد و در صحبت ها صداقت نشان دهيد، هركس امانتى را نزد شما نهاد آن را سالم تحويلش دهيد، سجده هاى خود را در مقابل خداوند طولانى كنيد و به همسايگان خوش رفتارى و نيكى نمائيد.

17- قالَ (عليه السلام) : مَنْ تَواضَعَ فِى الدُّنْيا لاِخْوانِهِ فَهُوَ عِنْدَ اللهِ مِنْ الصِدّيقينَ، وَمِنْ شيعَةِ علىِّ بْنِ أبى طالِب (عليه السلام)حَقّاً.
فرمود: هركس در دنيا در مقابل دوستان و هم نوعان خود متواضع و فروتنى نمايد، در پيشگاه خداوند در زُمره صِدّيقين و از شيعيان امام علىّ (عليه السلام) خواهد بود.

18- قالَ (عليه السلام) : إنَّهُ يُكْتَبُ لِحُمَّى الرُّبْعِ عَلى وَرَقَة، وَ يُعَلِّقُها عَلَى الْمَحْمُومِ: «يا نارُكُونى بَرْداً»، فَإنَّهُ يَبْرَءُ بِإذْنِ اللهِ.
فرمود: كسى كه ناراحتى تب و لرز دارد، اين آيه شريفه قرآن در «سوره أنبياء، آيه 69» را روى كاغذى بنويسيد و بر گردن او آويزان نمائيد تا با إذن خداوند متعال بهبود يابد.

19- قالَ (عليه السلام) : أكْثِرُوا ذِكْرَ اللهِ وَ ذِكْرَ الْمَوْتِ، وَ تَلاوَةَ الْقُرْآنِ، وَالصَّلاةَ عَلى النَّبىِّ (صلى الله عليه وآله وسلم)، فَإنَّ الصَّلاةَ عَلى رَسُولِ اللهِ عَشْرُ حَسَنات.
فرمود: ذكر و ياد خداوند متعال، مرگ و حالات آن، تلاوت و تدبّر قرآن; و نيز صلوات و درود فرستاد بر حضرت رسول ـ و اهل بيتش (عليهم السلام) ـ را زياد و به طور مكرّر انجام دهيد، همانا پاداش صلوات بر آن ها، ده حسنه و ثواب مى باشد.

20- قالَ (عليه السلام) : إنَّكُمْ فى آجالِ مَنْقُوصَة وَأيّام مَعْدُودَة، وَالْمَوْتُ يَأتي بَغْتَةً، مَنْ يَزْرَعُ شَرّاً يَحْصَدُ نِدامَةً.
فرمود: همانا شما انسان ها در يك مدّت و مهلت كوتاهى به سر مى بريد كه مدّت زمان آن حساب شده و معيّن مى باشد و مرگ، ناگهان و بدون اطلاع قبلى وارد مى شود و شخص را مى ربايد، پس متوجّه باشيد كه هركس هر مقدار در عبادت و بندگى و انجام كارهاى نيك تلاش كند ـ فرداى قيامت ـ غبطه مى خورد كه چرا بيشتر انجام نداده است و كسى كه كار خلاف و گناه انجام دهد پشيمان و سرافكنده خواهد بود.

21- قالَ (عليه السلام) : إنّ الْوُصُولَ إلَى اللهِ عَزَّ وَ جَلَّ سَفَرٌ لا يُدْرَكُ إلاّ بِامْتِطاءِ اللَّيْلِ.
فرمود: همانا رسيدن به خداوند متعال و مقامات عاليه يك نوع سفرى است كه حاصل نمى شود مگر با شب زنده دارى ـ و تلاش در عبادت و جلب رضايت او در امور مختلف ـ .

22- قالَ (عليه السلام) : الْمَقاديرُ الْغالِبَةِ لا تُدْفَعُ بِالْمُغالَبَةِ، وَ الاْرْزاقُ الْمَكْتُوبَةِ لا تُنالُ بِالشَّرَهِ، وَ لا تُدْفَعُ بِالاْمْساكِ عَنْها.
فرمود: مقدّراتى كه در انتظار ظهور مى باشد با زرنگى و تلاش از بين نمى رود و آنچه مقدّر باشد خواهد رسيد، همچنين رزق و روزى هركس، ثبت و تعيين شده است و با زياده روى در مصرف به جائى نخواهد رسيد; و نيز با نگهدارى هم نمى توان آن را دفع كرد.

23- قالَ (عليه السلام) : قَلْبُ الاْحْمَقِ فى فَمِهِ، وَفَمُ الْحَكيمِ فى قَلْبِهِ.
فرمود: انديشه أحمق در دهان اوست، وليكن دهان و سخن عاقل در درون او مى باشد

(يعنى; افراد أحمق اوّل حرف مى زنند و سپس در جهت سود و زيان آن فكر مى كنند، بر خلاف عاقل كه بدون فكر سخن نمى گويد).

 

24- قالَ (عليه السلام) : الْمُؤْمِنُ بَرَكَةٌ عَلَى الْمؤْمِنِ وَ حُجَّةٌ عَلَى الْكافِرِ.
فرمود: وجود شخص مؤمن براى ديگر مؤمنين بركت و سبب رحمت مى باشد و نسبت به كفّار و مخالفين حجّت و دليل است.

25- قالَ (عليه السلام) : لا يَشْغَلُكَ رِزْقٌ مَضْمُونٌ عَنْ عَمَل مَفْرُوض.
فرمود: مواظب باش كه طلب روزى ـ كه از طرف خداوند متعال تضمين شده ـ تو را از كار و اعمالِ واجب باز ندارد (يعنى; مواظب باش كه به جهت تلاش و كار بيش از حدّ نسبت به واجبات سُست و سهل انگار نباشى).

26- قالَ (عليه السلام) : جُرْأةُ الْوَلَدِ عَلى والِدِهِ في صِغَرِهِ تَدْعُو إلَى الْعُقُوقِ فى كِبَرِهِ
فرمود: رو پيدا كردن و جرئ شدن فرزند هنگام طفوليّت در مقابل پدر، سبب مى شود كه در بزرگى مورد نفرين و غضب پدر قرار گيرد.

27- قالَ (عليه السلام) : أجْمِعْ بَيْنَ الصَّلاتَيْنِ الظُّهْرِ وَالْعَصْرِ، تَرى ما تُحِبُّ.
فرمود: نماز ظهر و عصر را دنباله هم ـ در اوّل وقت ـ انجام بده، كه در نتيجه آن فقر و تنگ دستى از بين مى رود و به مقصود خود خواهى رسيد.

28- قالَ (عليه السلام) : أوْرَعُ النّاسِ مَنْ وَقَفَ عِنْدَ الشُّبْهةِ، أعْبَدُ النّاسِ مَنْ أقامَ الْفَرائِضَ، أزْهَدُ النّاس مَنْ تَرَكَ الْحَرامَ، أشَدُّ النّاسِ اجْتِهاداً مَنْ تَرَكَ الذُّنُوبَ.
فرمود: پارساترين مردم آن كسى است كه از موارد گوناگون شبهه و مشكوك اجتناب و دورى نمايد; عابدترين مردم آن شخصى است كه قبل از هر چيز، واجبات الهى را انجام دهد; زاهدترين انسان ها آن فردى است كه موارد حرام و خلاف را مرتكب نشود; قوى ترين اشخاص آن شخصى است كه هر گناه و خطائى را ـ در هر حالتى كه باشد ـ ترك نمايد.

29- قالَ (عليه السلام) : لا يَعْرِفُ النِّعْمَةَ إلاَّ الشّاكِرُ، وَلا يَشْكُرُ النِّعْمَةَ إلاَّ الْعارِفُ.
فرمود: كسى قدر نعمتى را نمى داند مگر آن كه شكرگزار باشد و كسى نمى تواند شكر نعمتى را انجام دهد مگر آن كه اهل معرفت باشد.

30- قالَ (عليه السلام) : مِنَ الذُّنُوبِ الَّتى لا يُغْفَرُ قَوْلُ الرَّجُلِ: لَيْتَنى لا أُؤاخِذُ إلاّ بِهذا.
فرمود: بعضى از گناهانى كه آمرزيده نمى شود: خلافى است كه شخصى انجام دهد و بگويد: اى كاش فقط به همين خلاف عِقاب مى شدم، يعنى; گناه در نظرش ناچيز و ضعيف باشد.

31- قالَ (عليه السلام) : بِئْسَ الْعَبْدُ عَبْدٌ يَكُونُ ذا وَجْهَيْنِ وَ ذالِسانَيْنِ، يَطْرى أخاهُ شاهِداً وَ يَأكُلُهُ غائِباً، إنْ أُعْطِىَ حَسَدَهُ، وَ إنْ ابْتُلِىَ خَذَلَهُ.
فرمود: بد آدمى است آن كه داراى دو چهره و دو زبان مى باشد; دوست و برادرش را در حضور، تعريف و تمجيد مى كند ولى در غياب و پشت سر، بدگوئى و مذمّت مى نمايد كه همانند خوردن گوشت هاى بدن او محسوب مى شود، چنين شخص دو چهره اگر دوستش در آسايش و رفاه باشد حسادت مىورزد و اگر در ناراحتى و سختى باشد زخم زبان مى زند.

32- قالَ (عليه السلام) : مِنَ التَّواضُعِ السَّلامُ عَلى كُلِّ مَنْ تَمُرُّ بِهِ، وَ الْجُلُوسُ دُونَ شَرَفِ الْمَجْلِسِ.
فرمود: يكى از نشانه هاى تواضع و فروتنى آن است كه به هركس برخورد نمائى سلام كنى و در هنگام ورود به مجلس هر كجا، جا بود بنشينى ـ نه آن كه به زور و زحمت براى ديگران جائى را براى خود باز كنى ـ.

33- قالَ (عليه السلام) : مَنْ رَضِىَ بِدُونِ الشَّرَفِ مِنَ الْمَجْلِسِ لَمْ يَزَلِ اللهُ وَ مَلائِكَتُهُ يُصَلُّونَ عَلَيْهِ حَتّى يَقُومَ، مِنَ التَّواضُعِ السَّلامُ عَلى كُلِّ مَنْ تَمُّرُ بِهِ.
فرمود: كسى كه متكبّر نباشد و موقع ورود به مجلس هر كجا جائى بود بنشيند تا زمانى كه حركت نكرده باشد خدا و ملائكه هايش بر او درود و رحمت مى فرستند; از علائم و نشانه هاى تواضع و فروتنى آن است كه به هر شخصى برخورد نمودى سلام كنى.

34- قالَ (عليه السلام) : لا تُمارِ فَيَذْهَبُ بَهاؤُكَ، وَ لا تُمازِحْ فَيُجْتَرَأُ عَلَيْكَ.
فرمود: با كسى جدال و نزاع نكن كه بهاء و ارزش خود را از دست مى دهى، با كسى شوخى و مزاح ـ ناشايسته و بى مورد ـ نكن وگرنه افراد بر تو جرىء و چيره خواهند شد.

35- قالَ (عليه السلام) : مَنْ آثَرَ طاعَةَ أبَوَىْ دينِهِ مُحَمَّد وَ عَلىٍّ عَلَيْهِمَاالسَّلام عَلى طاعَةِ أبَوَىْ نَسَبِهِ، قالَ اللهُ عَزَّ وَ جَلَّ لِهُ: لاَُؤَ ثِرَنَّكَ كَما آثَرْتَنى، وَلاَُشَرِّفَنَّكَ بِحَضْرَةِ أبَوَىْ دينِكَ كَما شَرَّفْتَ نَفسَكَ بِإيثارِ حُبِّهِما عَلى حُبِّ أبَوَيْ نَسَبِكَ.
فرمود: كسى كه مقدّم دارد طاعت و پيروى پيغمبر اسلام حضرت محمّد و اميرالمؤمنين امام علىّ صلوات الله عليهما را بر پيروى از پدر و مادر جسمانى خود، خداوند متعال به او خطاب مى نمايد: همان طورى كه دستورات مرا بر هر چيزى مقدّم داشتى، تو را در خيرات و بركات مقدّم مى دارم و تو را همنشين پدر و مادر دينى يعنى حضرت رسول و امام علىّ عليهماالسّلام مى گردانم، همان طورى كه علاقه و محبّت ـ عملى و اعتقادى ـ خود را نسبت به آن ها بر هر چيزى مقدّم داشتى.

36- قالَ (عليه السلام) : لَيْسَ مِنَ الاْدَبِ إظْهارُ الْفَرَحِ عِنْدَ الْمَحْزُونِ.
فرمود: از ادب ـ و اخلاق انسانى و اسلامى ـ نيست كه در حضور شخص مصيبت ديده و غمگين، اظهار شادى و سرور كند.

37- قالَ (عليه السلام) : مَنْ كانَ الْوَرَعُ سَجّيَتَهُ، وَالْكَرَمُ طَبيعَتَهُ، وَالْحِلْمُ خُلَّتَهُ، كَثُرَ صديقُهُ وَالثَّناءُ عَلَيْهِ.
فرمود: هركس ورع و احتياط در روش زندگيش، بزرگوارى و سخاوت عادت برنامه اش و صبر و بردبارى برنامه اش باشد; دوستانش زياد و تعريف كنندگانش بسيار خواهند بود.

38- قالَ (عليه السلام) : أعْرَفُ النّاسِ بِحُقُوقِ إخْوانِهِ، وَأشَدُّهُمْ قَضاءً لَها، أعْظَمُهُمْ عِنْدَاللهِ شَأناً.
فرمود: هركس حقوق هم نوعان خود را بشناسد و رعايت كند و مشكلات و نيازمندى هاى آن ها را برطرف نمايد، در پيشگاه خداوند داراى عظمت و موقعيّتى خاصّى خواهد بود.

39- قالَ (عليه السلام) : اِتَّقُوا اللهُ وَ كُونُوا زَيْناً وَ لا تَكُونُوا شَيْناً، جُرُّوا إلَيْنا كُلَّ مَوَّدَة، وَ اَدْفَعُوا عَنّا كُلُّ قَبيح، فَإنَّهُ ما قيلَ فينا مِنْ حُسْن فَنَحْنُ أهْلُهُ، وَ ما قيلَ فينا مِنْ سُوء فَما نَحْنُ كَذلِكَ.
فرمود: تقواى الهى را ـ در همه امور ـ رعايت كنيد، و زينت بخش ما باشيد و مايه ننگ ما قرار نگيريد، سعى كنيد افراد را به محبّت و علاقه ما جذب كنيد و زشتى ها را از ما دور نمائيد; درباره ما آنچه از خوبى ها بگويند صحيح است و ما از هر گونه عيب و نقصى مبّرا خواهيم بود.

40- قالَ (عليه السلام) : يَأتي عُلَماءُ شيعَتِنَاالْقَوّامُونَ لِضُعَفاءِ مُحِبّينا وَ أهْلِ وِلايَتِنا يَوْمَ الْقِيامَةِ، وَالاْنْوارُ تَسْطَعُ مِنْ تيجانِهِمْ عَلى رَأسِ كُلِّ واحِد مِنْهُمْ تاجُ بَهاء، قَدِ انْبَثَّتْ تِلْكَ الاْنْوارُ فى عَرَصاتِ الْقِيامَةِ وَ دُورِها مَسيرَةَ ثَلاثِمِائَةِ ألْفِ سَنَة.
فرمود: آن دسته از علماء و دانشمندان شيعيان ما كه در هدايت و رفع مشكلات دوستان و علاقه مندان ما، تلاش كرده اند، روز قيامت در حالتى وارد صحراى محشر مى شوند كه تاج كرامت بر سر نهاده و نور وى، همه جا را روشنائى مى بخشد و تمام أهل محشر از آن نور بهره مند خواهند شد.

دعای ایام هفته

 

 دعاى روز شنبه

 

بِِسْمِ اللّهِ الرًّحْمَن ِالرَّحيِمْ

بِسْمِ اللّهِ كَلِمَةُ الْمُعْتَصِمينَ وَمَقالَةُ الْمُتَحَرِّزينَ وَ اَعُوذُ بِاللّهِ تَعالى مِنْ جَوْرِ الْجائِرينَ وَ كَيْدِ الْحاسِدينَ وَ بَغْىِ الظّالِمينَ وَ اَحْمَدُهُ فَوْقَ حَمْدِ الْحامِدينَ .
به نام خدا سخن پناهندگان و گفتار پناه جويان و پناه مى برم به خداى تعالى از جور ستمكاران و بدانديشى حسودان و ستم بيدادگران و مى ستايمش فوق ستايش ستايش كنندگان .

اَللّهُمَّ اَنْتَ الْواحِدُ بِلا شَريكٍ وَالْمَلِكُ بِلا تَمْليكٍ لا تُضادُّ فى حُكْمِكَ وَ لا تُنازَعُ فى مُلْكِكَ اَسْئَلُكَ اَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّدٍ عَبْدِكَ وَ رَسُولِكَ وَ اَنْ تُوزِعَنى مِنْ شُكْرِ نُعْماكَ ما تَبْلُغُ بى غايَةَ رِضاكَ وَ اَنْ تُعينَنى عَلى طاعَتِكَ وَلُزُومِ عِبادَتِكَ وَاسْتِحْقاقِ مَثُوبَتِكَ بِلُطْفِ عِنايَتِكَ وَ تَرْحَمَنى بِصَدّى عَنْ مَعاصيكَ ما اَحْيَيْتَنى وَ تُوَفِّقَنى لِما يَنْفَعُنى ما اَبْقَيْتَنى وَ اَنْ تَشْرَحَ بِكِتابِكَ صَدْرى وَ تَحُطَّ بِتِلاوَتِهِ وِزْرى وَ تَمْنَحَنِى السَّلامَةَ فى دينى وَ نَفْسى وَلاتُوحِشَ بى اَهْلَ اُنْسى وَ تُتِمَّ اِحْسانَكَ فيما بَقِىَ مِنْ عُمْرى كَما اَحْسَنْتَ فيما مَضى مِنْهُ يا اَرْحَمَ الرّاحِمينَ .
خدايا تويى يگانه ي بى شريك و پادشاه بى نياز (كه پادشاهى را ديگرى به او تمليك نكرده) در برابر فرمان تو ضديّت نشود و در پادشاهيت كشمكشى روى ندهد از تو مى خواهم كه درود فرستى بر محمّد (ص) بنده و رسولت و به من طريقه ي سپاسگزارى نعمتهايت را چنان بياموزى كه مرا به سرحدّ خشنوديت برساند و كمكم دهى بر طاعت خود و پيوستگى عبادت خويش و استحقاق پاداشت بوسيله لطف و عنايتت و به من ترحّم كنى به اينكه تا زنده ام از گناهان بازم دارى و تا زمانى كه در اين جهان نگاهم دارى موفقم دارى به آنچه سودم رساند و به وسيله كتاب خود (قرآن) سينه ام بگشايى و با خواندن آن جرم و گناهم بريزى و سلامت در دين و جانم عطا كنى و همدمانم را براى من وحشتناك مكن و احسانت را در مابقى عمر درباره من به اتمام رسان چنانچه در گذشته احسان كردى اى مهربانترين مهربانها .

 

شنبه 253 0:04:00


 دعاى روز يكشنبه

                                                  بِسْمِ اللّهِ الرًّحْمَن ِالرَّحيِمْ

 

 بِسْمِ اللّهِ الَّذى لا اَرْجُو اِلاّ فَضْلَهُ وَ لا اَخْشى اِلاّ عَدْلَهُ وَ لا اَعْتَمِدُ اِلاّ قَوْلَهُ وَ لا اُمْسِكُ اِلاّ بِحَبْلِهِ بِكَ اَسْتَجيرُ يا ذَا الْعَفْوِ وَ الرِّضْوانِ مِنَ الظُّلْمِ وَ الْعُدْوانِ وَ مِنْ غِيَرِ الزَّمانِ وَ تَواتُرِ الْأَحْزانِ وَ طَوارِقِ الْحَدَثانِ وَ مِنِ انْقِضاءِ الْمُدَّةِ قَبْلَ التَاَهُّبِ وَ الْعُدَّةِ وَ اِيّاكَ اَسْتَرْشِدُ لِما فيهِ الصَّلاحُ وَ الاِْصْلاحُ وَ بِكَ اَسْتَعينُ فيما يَقْتَرِنُ بِهِ النَّجاحُ وَ الاِْنْجاحُ وَ اِيّاكَ اَرْغَبُ فى لِباسِ الْعافِيَةِ وَتَمامِها وَ شُمُولِ السَّلامَةِ وَ دَوامِها وَ اَعُوذُ بِكَ يا رَبِّ مِنْ هَمَزاتِ الشَّياطينِ وَ اَحْتَرِزُ بِسُلْطانِكَ مِنْ جَوْرِ السَّلاطينِ فَتَقَبَّلْ ما كانَ مِنْ صَلوتى وَصَوْمى وَ اجْعَلْ غَدى وَ ما بَعْدَهُ اَفْضَلَ مِنْ ساعَتى وَ يَوْمى وَ اَعِزَّنى فى عَشيرَتى وَ قَوْمى وَ احْفَظْنى فى يَقْظَتى وَ نَوْمى فَاَنْتَ اللّهُ خَيْرٌ حافِظاً وَ اَنْتَ اَرْحَمُ الرّاحِمينَ .

به نام خدايى كه جز فضلش اميدى ندارم و جز عدلش از چيزى ترس ندارم و جز به گفته او اعتماد ندارم و جز به رشته (بندگى و اخلاص) او چنگ نزنم اى داراى گذشت و خوشنودى به تو پناه برم از ستم و دشمنى (خلق) و از دگرگوني هاى روزگار و پى درپى رسيدن اندوه ها و حوادث ناگوار شب و از سپرى شدن عمر قبل از آمادگى و توشه گيرى و تنها از تو راهنمايى مى جويم براى آنچه صلاح و اصلاح من در آنست و از تو يارى طلبم در (رسيدن به) آنچه مقرون به كاميابى و كامروايى است و از تو اميد دارم براى پوشش لباس تندرستى كامل و شمول سلامتى دائم و پناه مى برم به تو اى پروردگار از وسوسه هاى شياطين و احتراز جويم به وسيله سلطنت تو از ستم سلاطين پس (اى خدا) نماز و روزه ام را بپذير و فرداى من و مابعد آن را بهتر از اين ساعت و امروزم قرارده و مرا در ميان فاميل و خويشانم عزيز گردان و مرا در بيدارى و خوابم حفظ كن كه تويى خدايى كه بهترين نگهبانى و تو مهربان ترين مهربانانى .

 

 اَللّهُمَّ اِنّى اَبْرَءُ اِلَيْكَ فى يَوْمى هذا وَ ما بَعْدَهُ مِنَ الاْحادِ مِنَ الشِّرْكِ وَ الاِْلْحادِ وَ اُخْلِصُ لَكَ دُعاَئى تَعَرُّضاً لِلاِْجابَةِ وَ اُقيمُ عَلى طاعَتِكَ رَجاءً لِلاِْثابَةِ فَصَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ خَيْرِ خَلْقِكَ الدّاعى اِلى حَقِّكَ وَاَعِزَّنى بِعِزِّكَ الَّذى لايُضامُ وَ احْفَظْنى بِعَيْنِكَ الَّتى لا تَنامُ وَ اخْتِمْ بِالاِنْقِطاعِ اِلَيْكَ اَمْرى وَ بِالْمَغْفِرَةِ عُمْرى اِنَّكَ اَنْتَ الْغَفُورُ الرَّحيمُ . 

خدايا من بسوى تو بيزارى جويم در اين روز و روزهاى يكشنبه ديگر از شرك و بى دينى و دعايم را براى تو خالص مى كنم تا در معرض اجابت قرار گيرد و همچنان بر اطاعتت پايدارى مى كنم پس درود فرست بر محمّد (ص) بهترين خلق خود آنكه (مردم را) بسوى حقّانيتت خواند و مرا به عزّت تزلزل ناپذيرت عزيز گردان و به ديده ات كه هرگز نخوابد حفظ كن و ببريدن از خلق و توجه بسوى خودت كارم را به پايان رسان و عمرم را قرين به آمرزش به اتمام رسان كه همانا تويى آمرزنده مهربان .

 

 

یکشنبه 293 0:04:39


دعاى روز دوشنبه

بِسْمِ اللّهِ الرًّحْمَن ِالرَّحيِمْ

 اَلْحَمْدُ لِلّهِ الَّذى لَمْ يُشْهِدْ اَحَداً حينَ فَطَرَ السَّمواتِ وَ الأرْضَ وَ لاَاتَّخَذَ مُعيناً حينَ بَرَءَ النَّسَماتِ لَمْ يُشارَكْ فِى الاِْلهِيَّةِ وَ لَمْ يُظاهَرْ فِى الْوَحْدانِيَّةِ كَلَّتِ الاَْلْسُنُ عَنْ غايَةِ صِفَتِهِ وَ الْعُقُولُ عَنْ كُنْهِ مَعْرِفَتِهِ وَ تَواضَعَتِ الْجَبابِرَةُ لِهَيْبَتِهِ وَ عَنَتِ الْوُجُوهُ لِخَشْيَتِهِ وَ انْقادَ كُلُّ عَظيمٍ لِعَظَمَتِهِ فَلَكَ الْحَمْدُ مُتَواتِراً مُتَّسِقاً وَ مُتَوالِياً مُسْتَوْسِقاً (ثِقاً) وَصَلَواتُهُ عَلى رَسُولِهِ اَبَداً وَ سَلامُهُ داَّئِماً سَرْمَداً .

ستايش خاصّ خدايى است كه هيچكس را گواه نياورد در آن هنگامى كه آسمانها و زمين را آفريد و كمك كارى براى خود نگرفت در آن هنگامى جنبندگان را پديد آورد در معبوديت خود شريك ندارد در يكتايى پشتيبانى نشود زبانها از حدّ وصفش لال و عقلها از كُنهِ معرفتش عاجز است گردنكشان در برابر هيبتش فروتن و چهره ها از بيم و هراسش خاضع و هر بزرگى در عظمتش رام گشته پس خاص تو است ستايش پى درپى و منظّم ، و دنباله دار و محكم و درودهاى ابدى و تحيّت هميشگى و دائمى تو بر پيامبرت باد .

 
 اَللّهُمَّ اجْعَلْ اَوَّلَ يَوْمى هذا صَلاحاً وَ اَوْسَطَهُ فَلاحاً وَ آخِرَهُ نَجاحاً وَاَعُوذُ بِكَ مِنْ يَوْمٍ اَوَّلُهُ فَزَعٌ وَ اَوْسَطُهُ جَزَعٌ وَ آخِرُهُ وَجَعٌ .

خدايا آغاز امروز مرا صلاح و وسطش را رستگارى و پايانش را كامروايى قرارده و پناه مى برم به تو از روزى كه آغازش ترس و وسطش بى تابى و پايانش درد و رنج باشد .

 

 

 اَللّهُمَّ اِنّى اَسْتَغْفِرُكَ لِكُلِّ نَذْرٍ نَذَرْتُهُ وَ كُلِّ وَعْدٍ وَعَدْتُهُ وَكُلِّ عَهْدٍ عاهَدْتُهُ ثُمَّ لَمْ اَفِ بِهِ وَ اَسْئَلُكَ فى مَظالِمِ عِبادِكَ عِنْدى فَاَيَّما عَبْدٍ مِنْ عَبيدِكَ اَوْ اَمَةٍ مِنْ اِماَئِكَ كانَتْ لَهُ قِبَلى مَظْلِمَةٌ ظَلَمْتُها اِيّاهُ فى نَفْسِهِ اَوْ فى عِرْضِهِ اَوْ فى مالِهِ اَوْ فى اَهْلِهِ وَ وَلَدِهِ اَوْ غيبَةٌ اغْتَبْتُهُ بِها اَوْ تَحامُلٌ عَلَيْهِ بِمَيْلٍ اَوْ هَوىً اَوْ اَنَفَةٍ اَوْ حَمِيَّةٍ اَوْ رِياءٍ اَوْ عَصَبِيَّةٍ غائِباً كانَ اَوْ شاهِداً وَ حَيّاً كانَ اَوْ مَيِّتاً فَقَصُرَتْ يَدى وَضاقَ وُسْعى عَنْ رَدِّها اِلَيْهِ وَ الْتَحَلُّلِ مِنْهُ فَاَسْئَلُكَ يا مَنْ يَمْلِكُ الْحاجاتِ وَهِىَ مُسْتَجيبَةٌ لِمَشِيَّتِهِ وَ مُسْرِعَةٌ اِلى اِرادَتِهِ اَنْ تُصَلِىَّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اَنْ تُرْضِيَهُ عَنّى بِما شِئْتَ وَ تَهَبَ لى مِنْ عِنْدِكَ رَحْمَةً اِنَّهُ لا تَنْقُصُكَ الْمَغْفِرَةُ وَ لا تَضُرُّكَ الْمَوْهِبَةُ يا اَرْحَمَ الرّاحِمينَ.

خدايا از تو آمرزش خواهم براى هر نذرى كه كرده ام و هر وعده اى كه دادم و هر عهدى كه بستم ولى به آن وفا نكرده ام و درباره حقوق و مظلمه هايى كه از بندگانت به گردن دارم درخواست مى كنم كه هر بنده اى از بندگانت يا هر كنيزى از كنيزانت كه در گردن من حقّى دارد و از من ستمى به او رسيده در جانش يا در آبرويش يا در مالش يا در خانواده و فرزندش يا غيبتى از او كرده ام يا بارى بر دوشش نهاده ام كه سببش خواهش يا هواى نفس يا خودخواهى يا رشك يا خودنمايى يا تعصّب بيجا بوده چه آن كس غايب باشد چه حاضر ، زنده باشد يا مرده ، و دست من اكنون كوتاه و وسعم نارسا است از اينكه آن حق را به او رد كنم و از او حلاليّت جويم پس از تو مى خواهم اى كسى كه مالك حاجاتى و به خواست تو آنها مستجاب گردد و بسوى اراده ات شتابان شوند (مى خواهم) كه درود فرستى بر محمّد (ص) و آلش و آن شخص را به آنطور كه خواهى از من خوشنود گردانى و از نزد خود به من رحمتى بخشى زيرا كه آمرزش از تو نكاهد و بخشش به تو زيان نرساند اى مهربانترين مهربانها.

 

 اَللّهُمَّ اَوْلِنى فى كُلِّ يَوْمِ اثْنَيْنِ نِعْمَتَيْنِ مِنْكَ ثِنْتَيْنِ سَعادَةً فى اَوَّلِهِ بِطاعَتِكَ وَ نِعْمَةً فى آخِرِهِ بِمَغْفِرَتِكَ يا مَنْ هُوَ الاِْلهُ وَ لا يَغْفِرُ الذُّنُوبَ سِواهُ .

خدايا به من عطا كن در هر روز دوشنبه دو نعمت از جانب خودت ؛ يكى خوشبختى در اول روز به وسيله فرمانبردارى تو و ديگر نعمتى در آخر روز به آمرزش و مغفرتت اى كسى كه تنها معبود ما او است و گناهان را جز او كسى نيامرزد.

 

 

دو شنبه 514 0:08:15


 دعاى روز سه شنبه

 

بِسْمِ اللّهِ الرًّحْمَن ِالرَّحيِمْ

 

 اَلْحَمْدُ لِلّهِ وَ الْحَمْدُ حَقُّهُ كَما يَسْتَحِقُّهُ حَمْداً كَثيراً وَ اَعُوذُ بِهِ مِنْ شَرِّ نَفْسى اِنَّ النَّفْسَ لْاَمّارَةٌ بِالسُّوءِ  اِلاّ ما رَحِمَ رَبّى وَ اَعُوذُ بِهِ مِنْ شَرِّ الشَّيْطانِ الَّذى يَزيدُنى ذَنْباً اِلى ذَنْبى وَ اَحْتَرِزُ بِهِ مِنْ كُلِّ جَبّارٍ فاجِرٍ وَ سُلْطانٍ جاَئِرٍ وَ عَدُوٍّ قاهِرٍ.           

ستايش خاصّ خدا است و حق اوست آنچنان كه شايسته و لايق اوست بسيار، و پناه برم به خدا از بدى شرّ نفس خود كه همانا نفس وادار كننده به بدى است مگر آن را كه پروردگار رحم كند و پناه برم به او از شرّ شيطان كه (پيوسته ) گناهى بر گناهم بيفزايد و بوسيله او پناه گيرم از شرّ هر گردنكش تبهكار و حكمران ستمكار و دشمن قهّارى .

 

 اَللّهُمَّ اجْعَلْنى مِنْ جُنْدِكَ فَاِنَّ جُنْدَكَ هُمُ الْغالِبُونَ وَ اجْعَلْنى مِنْ حِزْبِكَ فَاِنَّ حِزْبَكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ وَ اجْعَلْنى مِنْ اَوْلِيائِكَ فَاِنَّ اَوْلِياَئَكَ لا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُونَ.         
خدايا مرا از لشكر خود قرار ده زيرا سپاه تو فقط پيروزند و از حزب خويش قرارم ده زيرا حزب تو فقط رستگارند و از اولياء خود قرارم ده زيرا اولياء تو هستند كه خوف و ترسى برايشان نيست و حزن و اندوهى ندارند.

 

 اَللّهُمَّ اَصْلِحْ لى دينى فَاِنَّهُ عِصْمَةُ اَمْرى وَ اَصْلِحْ لى آخِرَتى فَاِنَّها دارُ مَقَرّى وَ اِلَيْها مِنْ مُجاوَرَةِ اللِّئامِ مَفَرّى وَ اجْعَلِ الْحَيوةَ زِيادَةً لى فى كُلِّ خَيْرٍ وَ الْوَفاةَ راحَةً لى مِنْ كُلِّ شَرٍّ.

خدايا دينم را اصلاح كن كه دين ، نگهدار كار من است و آخرتم را اصلاح كن كه خانه پايدار من آنجا است و از مجاورت لئيمان گريزگاهم بدانجا است ، و زندگى را براى من مايه فزونى در هر كار خيرى قرار ده و مرگ را آسودگى از هر شرّى برايم مقرّر فرما .

 

 اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ خاتَمِ النَّبِيّينَ وَ تَمامِ عِدَّةِ الْمُرْسَلينَ وَ عَلى آلِهِ الطَّيِّبينَ الطّاهِرينَ وَاَصْحابِهِ الْمُنْتَجَبينَ وَ هَبْ لى فِى الثُّلَثاءِ ثَلاثاً:             

لا تَدَعْ لى ذَنْباً اِلاّ غَفَرْتَهُ وَ لا غَمّاً اِلاّ اَذْهَبْتَهُ وَ لا عَدُوّاً اِلاّ دَفَعْتَهُ بِبِسْمِ اللّهِ خَيْرِ الْأسْماءِ بِسْمِ اللّهِ رَبِّ الْأرْضِ وَ السَّماءِ اَسْتَدْفِعُ كُلَّ مَكْرُوهٍ اَوَّلُهُ سَخَطُهُ وَ اَسْتَجْلِبُ كُلَّ مَحْبُوبٍ اَوَّلُهُ رِضاهُ فَاخْتِمْ لى مِنْكَ بِالْغُفْرانِ يا وَلِىَّ الاِْحْسان .            

خدايا درود فرست بر محمّد (ص) خاتم پيامبران و كامل كننده شماره رسولان و بر آل پاك و پاكيزه اش و اصحاب برگزيده اش و در روز سه شنبه سه چيز به من عطا كن                  :

هرگناهى را از من بيامرز، و هر اندوهى را از من دور كن ، و هر دشمنى را از من دفع فرما به نام خدا كه بهترين نامهاست به نام خدا پروردگار زمين و آسمان دور كنم از خود هر بدى را كه آغازش خشم اوست و مى كشم بسوى خود هر كار محبوبى را كه آغازش خوشنودى اوست پس از جانب خود كارم را به آمرزش پايان ده اى صاحب احسان .

 

سه شنبه 339 0:05:24


دعاى روز چهارشنبه 

 

بِِسْمِ اللّهِ الرًّحْمَن ِالرَّحيِمْ

اَلْحَمْدُ لِلّهِ الَّذى اَذْهَبَ اللَّيْلَ مُظْلِماً بِقُدْرَتِهِ وَجاَءَ بِالنَّهارُ مُبْصِراً بِرَحْمَتِهِ وَكَسانى ضِيائَهُ وَ اَنَا فى نِعْمَتِهِ.

ستايش خاصّ خدايى است كه شب تار را به قدرتش برد و روز روشن را به رحمت خويش بياورد و روشنى روز را درآن حال كه مستغرق نعمتش بودم دربرم كرد .

اَللّهُمَّ فَكَما اَبْقَيْتَنى لَهُ فَاَبْقِنى لأِمْثالِهِ وَ صَلِّ عَلَى النَّبِىِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ لا تَفْجَعْنى فيهِ وَ فى غَيْرِهِ مِنَ اللَّيالى وَ الْأيّامِ بِارْتِكابِ الْمَحارِمِ وَ اكْتِسابِ الْمَأ ثِمِ وَ ارْزُقْنى خَيْرَهُ وَ خَيْرَ ما فيهِ وَ خَيْرَ ما بَعْدَهُ وَ اصْرِفْ عَنّى شَرَّهُ وَ شَرَّ ما فيهِ وَ شَرَّما بَعْدَهُ .

خدايا همچنانكه مرا تا به امروز نگهداشتى براى روزهاى ديگر امثال آن نيز نگهدار و درود فرست بر محمّد و آلش (ص) و داغدارم مكن در اين روز و شبها و روزهاى ديگر به سبب دست زدن به كارهاى حرام و فراهم آوردن گناهان و خير اين روز و آنچه در آن است و خير روزهاى بعد را نيز روزى من گردان و شرّ اين روز و آنچه در آن است و شرّ روزهاى بعدش را از من دور گردان.

 

اَللّهُمَّ اِنّى بِذِمَّةِ الاِْسْلامِ اَتَوَسَّلُ اِلَيْكَ وَبِحُرْمَةِ الْقُرْآنِ اَعْتَمِدُ عَلَيْكَ وَ بِمُحَمَّدٍ الْمُصْطَفى صَلَّى اللّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ اَسْتَشْفِعُ لَدَيْكَ فَاعْرِفِ .

خدايا من به پيمان اسلام به سويت توسّل جويم و به حرمت قرآن بر تو اعتماد كنم و به وسيله محمّد مصطفى (ص) در نزدت شفاعت جويم پس بشناس.

اللّهُمَّ ذِمَّتِىَ الَّتى رَجَوْتُ بِها قَضاَءَ حاجَتى يا اَرْحَمَ الرّاحِمينَ .

خدايا پيمانى را كه بدان اميد برآوردن حاجتم را دارم اى مهربانترين مهربانها.

اَللّهُمَّ اقْضِ لى فِى الْخَميسِ خَمْساً لا يَتَّسِعُ لَها اِلاّ كَرَمُكَ وَ لا يُطيقُها اِلاّ نِعَمُكَ :

سَلامَةً اَقْوى بِها عَلى طاعَتِكَ وَعِبادَةً اَسْتَحِقُّ بِها جَزيلَ مَثُوبَتِكَ وَ سَعَةً فِى الْحالِ مِنَ الرِّزْقِ الْحَلالِ وَ اَنْ تُؤْمِنَنى فى مَواقِفِ الْخَوْفِ بِاَمْنِكَ وَ تَجْعَلَنى مِنْ طَوارِقِ الْهُمُومِ وَالْغُمُومِ فى حِصْنِكَ وَصَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاجْعَلْ تَوَسُّلى بِهِ شافِعاً يَوْمَ الْقِيمَةِ نافِعاً اِنَّكَ اَنْتَ اَرْحَمُ الرّاحِمينَ .

خدايا در روز پنجشنبه پنج حاجتم را برآور كه جز بزرگوارى تو گنجايش آنها را ندارد و جز نعمتهاى تو بر آن توانا نيست :

تندرستى كه به وسيله آن بر انجام طاعتت نيرو گيرم و پرستشى كه بدان مستحق پاداشت گردم و فراخى در حال از طريق روزى حلال و ديگر آنكه مرا در توقفگاه هاى خوفناك (برزخ و قيامت) به وسيله امان خود ايمن گردانى و از حوادث اندوهناك و غمگين در پناه خود قرارم ده و درود فرست بر محمّد (ص) و آلش و توسّل مرا بدان حضرت در روز قيامت شفيع و سودمند براى من قرار ده كه همانا تو مهربانترين مهربانانى .

 

چهار شنبه 292 0:04:38


دعاى روز پنجشنبه

بِِسْمِ اللّهِ الرًّحْمَن ِالرَّحيِمْ

 

اَلْحَمْدُ لِلّهِ الَّذى اَذْهَبَ اللَّيْلَ مُظْلِماً بِقُدْرَتِهِ وَ جاَّءَ بِالنَّهارُ مُبْصِراً بِرَحْمَتِهِ وَكَسانى ضِياَّئَهُ وَ اَنَا فى نِعْمَتِهِ اَللّهُمَّ فَكَما اَبْقَيْتَنى لَهُ فَاَبْقِنى لاِمْثالِهِ وَ صَلِّ عَلَى النَّبِىِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ لا تَفْجَعْنى فيهِ وَ فى غَيْرِهِ مِنَ اللَّيالى وَ الاْيّامِ بِارْتِكابِ الْمَحارِمِ وَ اكْتِسابِ الْمَأ ثِمِ وَ ارْزُقْنى خَيْرَهُ وَ خَيْرَ ما فيهِ وَخَيْرَ ما بَعْدَهُ وَ اصْرِفْ عَنّى شَرَّهُ وَ شَرَّ ما فيهِ وَ شَرَّما بَعْدَهُ اَللّهُمَّ اِنّى بِذِمَّةِ الاِْسْلامِ اَتَوَسَّلُ اِلَيْكَ وَ بِحُرْمَةِ الْقُرْآنِ اَعْتَمِدُ عَلَيْكَ وَ بِمُحَمَّدٍ الْمُصْطَفى صَلَّى اللّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ اَسْتَشْفِعُ لَدَيْكَ فَاعْرِفِ اللّهُمَّ ذِمَّتِىَ الَّتى رَجَوْتُ بِها قَضاَّءَ حاجَتى يا اَرْحَمَ الرّاحِمينَ اَللّهُمَّ اقْضِ لى فِى الْخَميسِ خَمْساً لا يَتَّسِعُ لَها اِلاّ كَرَمُكَ وَ لا يُطيقُها اِلاّ نِعَمُكَ سَلامَةً اَقْوى بِها عَلى طاعَتِكَ وَعِبادَةً اَسْتَحِقُّ بِها جَزيلَ مَثُوبَتِكَ وَ سَعَةً فِى الْحالِ مِنَ الرِّزْقِ الْحَلالِ وَ اَنْ تُؤْمِنَنى فى مَواقِفِ الْخَوْفِ بِاَمْنِكَ وَ تَجْعَلَنى مِنْ طَوارِقِ الْهُمُومِ وَالْغُمُومِ فى حِصْنِكَ وَصَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاجْعَلْ تَوَسُّلى بِهِ شافِعاً يَوْمَ الْقِيمَةِ نافِعاً اِنَّكَ اَنْتَ اَرْحَمُ الرّاحِمينَ.

پنج شنبه 106 0:01:36


 دعاى روز جمعه

بِِسْمِ اللّهِ الرًّحْمَن ِالرَّحيِمْ

اَلْحَمْدُ لِلّهِ الاْوَّلِ قَبْلَ الاِْنْشاءِ وَ الاِْحْياءِ وَ الْآخِرِ بَعْدَ فَناءِ الاْشْياءِ الْعَليمِ الَّذى لا يَنْسى مَنْ ذَكَرَهُ وَ لا يَنْقُصُ مَنْ شَكَرَهُ وَ لا يَجيبُ مَنْ دَعاهُ وَ لا يَقْطَعُ رَجاءَ مَنْ رَجاهُ .
ستايش خاصّ خدايي است كه آغاز هستى پيش از پيدايش و زندگى است و پايان پس از فناء موجودات ، دانايى كه هر كه يادش كند وى را از ياد نبرد و نعمتش را از آنكه سپاس مى دارد نكاهد و نوميد نسازد آنكه او را بخواند و اميد اميدوارش را قطع نكند .

اَللّهُمَّ اِنّى اُشْهِدُكَ وَ كَفى بِكَ شَهيداً وَ اُشْهِدُ جَميعَ مَلآَئِكَتِكَ وَ سُكّ انَ سَم و اتِكَ وَ حَمَلَةَعَرْشِكَ وَ مَنْ بَعَثْتَ مِنْ اَنْبِيائِكَ وَ رُسُلِكَ وَ اَنْشَاْتَ مِنْ اَصْنافِ خَلْقِكَ اَنّى اَشْهَدُ اَنَّكَ اَنْتَ اللّهُ لآ اِلهَ اِلاّ اَنْتَ وَحْدَكَ لاشَريكَ لَكَ وَ لا عَديلَ وَ لا خُلْفَ لِقَوْلِكَ وَ لا تَبْديلَ وَ اَنَّ مُحَمَّداً صَلَّى اللّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ عَبْدُكَ وَ رَسُولُكَ اَدّى ما حَمَّلْتَهُ اِلَى الْعِبادِ وَ جاهَدَ فِى اللّهِ عَزَّ وَجَلَّ حَقَّ الْجِهادِ وَ اَنَّهُ بَشَّرَ بِما هُوَ حَقُّ مِنَ الثَّوابِ وَ اَنْذَرَ بِما هُوَ صِدْقٌ مِنَ الْعِقابِ .
خدايا من تو را گواه گيرم و گواه بودن تو كافى است و گواه گيرم تمام فرشتگان و ساكنين آسمانها و حاملين عرشت را و پيامبران و رسولانت را كه برانگيختى و انواع موجودات بى حسابى را كه آفريدي (همه را گواه گيرم كه)من گواهى دهم تويى خدايى كه معبودى جز تو نيست و يگانه اى كه شريك و همتا ندارى و خلاف و تغيير و تبديلى در گفتار تو نيست و گواهى دهم كه محمّد (ص) بنده و رسول تو است كه بدانچه مأمورش كرده بودى به بندگانت رساند و درباره خداى عزّ و جل آنطور كه بايد كوشش كرد و بدان پاداش نيكى كه حق و درست بود مژده داد و بدان عِقابى كه راست بود بيم داد .

اَللّهُمَّ ثَبِّتْنى عَلى دينِكَ ما اَحْيَيْتَنى وَ لا تُزِغْقَلْبى بَعْدَ اِذْ هَدَيْتَنى وَ هَبْ لى مِنْ لَدُنْكَ رَحْمَةً اِنَّكَ اَنْتَ الْوَهّابُ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَعَلى آلِ مُحَمَّدٍ وَ اجْعَلْنى مِنْ اَتْباعِهِ وَ شيعَتِهِ وَ احْشُرْنى فى زُمْرَتِهِ وَوَفِّقْنى لاِداَّءِ فَرْضِ الْجُمُعاتِ وَ ما اَوْجَبْتَعَلَىَّ فيها مِنَ الطّاعاتِ وَقَسَمْتَ لأهْلِها مِنَ الْعَطاءِ فى يَوْمِ الْجَزاءِِ اِنَّكَ اَنْتَ الْعَزيزُ الْحَكيمُ .
خدايا تا مرا زنده نگاه دارى بر دين خويش ثابتم گردان و دلم را پس از آنكه راهنماييم كرده اى منحرف مساز و به من از نزد خود رحمتى بخشاى كه همانا تويى بخشايشگر و درود فرست بر محمّد (ص) و بر آلش و مرا از پيروان و شيعيانش قرار ده و در گروه وى محشورم كن و موفقم دار براى اداء فرائض جمعه ها و طاعاتى كه در آنها بر من واجب كردى و عطاهايى كه در روز جزا به اهل آن (طاعات و جمعه ها) قست كرده اى كه همانا تويى مقتدر فرزانه .

 

 

جمعه 287 0:04:32

 

احادیثی از حضرت علی(ع)

 

بِِسْمِ اللّهِ الرًّحْمَن ِالرَّحيِمْ

 إغْتَنِمُوا الدُّعاءَ عِنْدَ خَمْسَةِ مَواطِنَ: عِنْدَ قِرائَةِ الْقُرْآنِ، وَ عِنْدَ الاْذانِ، وَ عِنْدَ نُزُولِ الْغَيْثِ، وَ عِنْدَ الْتِقاءِ الصَفَّيْنِ لِلشَّهادَةِ، وَ عِنْدَ دَعْوَةِ الْمَظْلُومِ، فَاِنَّهُ لَيْسَ لَها حِجابٌ دوُنَ الْعَرْشِ.

پنج موقع را براى دعا و حاجت خواستن غنيمت شماريد:

موقع تلاوت قرآن، موقع اذان، موقع بارش باران، موقع جنگ و جهاد ـ فى سبيل اللّه ـ موقع ناراحتى و آه كشيدن مظلوم. در چنين موقعيت ها مانعى براى استجابت دعا نيست.

 اَلْعِلْمُ وِراثَةٌ كَريمَةٌ، وَ الاْدَبُ حُلَلٌ حِسانٌ، وَ الْفِكْرَةُ مِرآةٌ صافِيَةٌ، وَ الاْعْتِذارُ مُنْذِرٌ ناصِحٌ، وَ كَفى بِكَ أَدَباً تَرْكُكَ ما كَرِهْتَهُ مِنْ غَيْرِكَ .

علم ارثيه اى با ارزش، و ادب زيورى نيكو ، و انديشه آئينه اى صاف، و پوزش خواستن هشداردهنده اى دلسوز خواهد بود و براى با ادب بودنت همين بس كه آنچه براى خود دوست ندارى، در حقّ ديگران روا نداشته باشى .

 اَلْحَقُّ جَديدٌ وَ إنْ طالَتِ الاْيّامُ، وَ الْباطِلُ مَخْذُولٌ وَ إنْ نَصَرَهُ أقْوامٌ .

حقّ و حقيقت در تمام حالات جديد و تازه است گر چه مدّتى بر آن گذشته باشد و باطل هميشه پست و بى اساس است گر چه افراد بسيارى از آن حمايت كنند.

 اَلدُّنْيا تُطْلَبُ لِثَلاثَةِ أشْياء: اَلْغِنى، وَ الْعِزِّ، وَ الرّاحَةِ، فَمَنْ زَهِدَ فيها عَزَّ، وَ مَنْ قَنَعَ إسْتَغْنى، وَ مَنْ قَلَّ سَعْيُهُ إسْتَراحَ .

دنيا و اموال آن، براى سه هدف دنبال مى شود : بى نيازى، عزّت و شوكت، آسايش و آسوده بودن. هر كه زاهد باشد عزيز و با شخصيّت است. هر كه قانع باشد بى نياز و غنى گردد. هر كه كمتر خود را در تلاش و زحمت قرار دهد هميشه آسوده و در آسايش است.

 لَوْ لاَ الدّينُ وَ التُّقى، لَكُنْتُ أدْهَى الْعَرَبِ .

چنانچه دين دارى و تقواى الهى نمى بود، هر آينه سياستمدارترين افراد بودم ـ ولى دين و تقوا مانع سياست بازى مى شود .

 اَلْمُلُوكُ حُكّامٌ عَلَى النّاسِ، وَ الْعِلْمُ حاكِمٌ عَلَيْهِمْ، وَ حَسْبُكَ مِنَ الْعِلْمِ أنْ تَخْشَى اللّهَ، وَ حَسْبُكَ مِنَ الْجَهْلِ أنْ تَعْجِبَ بِعِلْمِكَ.

ملوك بر مردم حاكم هستند و علم بر تمامى ايشان حاكم خواهد بود، تو را در علم كافى است كه از خداوند ترسناك باشى و به دانش و علم خود باليدن، بهترين نشانه نادانى است.

  ما مِنْ يَوْم يَمُرُّ عَلَى ابْنِ آدَم إلاّ قالَ لَهُ ذلِكَ الْيَوْمُ: يَابْنَ آدَم أنَا يَوُمٌ جَديدٌ وَ أناَ عَلَيْكَ شَهيدٌ فَقُلْ فيَّ خَيْراً، وَ اعْمَلْ فيَّ خَيْرَاً، أشْهَدُ لَكَ بِهِ فِى الْقِيامَةِ، فَإنَّكَ لَنْ تَرانى بَعْدَهُ أبَداً .

هر روزى كه بر انسان وارد شود، گويد: من روز جديدى هستم، من بر اعمال و گفتار تو شاهد مى باشم. سعى كن سخن خوب و مفيد بگوئى، كار خوب و نيك انجام دهى. من در روز قيامت شاهد اعمال و گفتار تو خواهم بود. و بدان امروز كه پايان يابد ديگر مرا نخواهى ديد و قابل جبران نيست.

 فِى الْمَرَضِ يُصيبُ الصَبيَّ، كَفّارَةٌ لِوالِدَيْهِ .

مريضى كودك، كفّاره گناهان پدر و مادرش مى باشد.

 الزَّبيبُ يَشُدُّ الْقَلْبِ، وَ يُذْهِبُ بِالْمَرَضِ، وَ يُطْفِىءُ الْحَرارَةَ، وَ يُطيِّبُ النَّفْسَ .

خوردن مويز ـ كشمش سياه ـ قلب را تقويت، مرض ها را برطرف، و حرارت بدن را خاموش، و روان را پاك مى گرداند.

 أطْعِمُوا صِبْيانَكُمُ الرُّمانَ، فَإنَّهُ اَسْرَعُ لاِلْسِنَتِهِمْ .

به كودكان خود انار بخورانيد تا زبانشان بهتر و زودتر باز شود.

 أطْرِقُوا أهاليكُمْ فى كُلِّ لَيْلَةِ جُمْعَة بِشَيْء مِنَ الْفاكِهَةِ، كَيْ يَفْرَحُوا بِالْجُمْعَةِ .

در هر شب جمعه همراه با مقدارى ميوه يا شيرينى بر اهل منزل و خانواده خود وارد شويد تا موجب شادمانى آن ها در جمعه گردد.

 كُلُواما يَسْقُطُ مِنَ الْخوانِ فَإنَّهُ شِفاءٌ مِنْ كُلِّ داء بِإذْنِ اللّهِ عَزَّوَجَلَّ، لِمَنْ اَرادَ أنْ يَسْتَشْفِيَ بِهِ .

آنچه اطراف ظرف غذا و سفره مى ريزد جمع كنيد و بخوريد، كه همانا هركس آن ها را به قصد شفا ميل نمايد، به اذن حق تعالى شفاى تمام دردهاى او خواهد شد.

 لا ينبغى للعبد ان يثق بخصلتين: العافية و الغنى، بَيْنا تَراهُ مُعافاً اِذْ سَقُمَ، وَ بَيْنا تَراهُ غنيّاً إذِ افْتَقَرَ .

سزاوار نيست كه بنده خدا، در دوران زندگى به دو خصوصيّت اعتماد كند و به آن دلبسته باشد: يكى عافيت و تندرستى و ديگرى ثروت و بى نيازى است. زيرا چه بسا در حال صحّت و سلامتى مى باشد ولى ناگهان انواع مريضى ها بر او عارض مى گردد و يا آن كه در موقعيّت و امكانات خوبى است، ناگهان فقير و بيچاره مى شود. پس بدانيم كه دنيا و تمام امكانات آن بى ارزش و بي وفا خواهد بود و تنها عمل صالح مفيد و سودبخش مى باشد .

 لِلْمُرائى ثَلاثُ عَلامات: يَكْسِلُ إذا كانَ وَحْدَهُ، وَ يَنْشطُ إذاكانَ فِى النّاسِ، وَ يَزيدُ فِى الْعَمَلِ إذا أُثْنِىَ عَلَيْهِ، وَ يَنْقُصُ إذا ذُمَّ.

براى رياكار سه نشانه است: در تنهائى كسل و بى حال، در بين مردم سرحال و بانشاط مى باشد. هنگامى كه او را تمجيد و تعريف كنند خوب و زياد كار مى كند و اگر انتقاد شود سُستى و كم كارى مى كند.  

 اَوْحَى اللّهُ تَبارَكَ وَ تَعالى إلى نَبيٍّ مِنَ الاْنْبياءِ: قُلْ لِقَوْمِكَ لا يَلْبِسُوا لِباسَ أعْدائى، وَ لا يَطْعَمُوا مَطاعِمَ أعْدائى، وَ لا يَتَشَكَّلُوا بِمَشاكِلِ أعْدائى، فَيَكُونُوا أعْدائى .

خداوند تبارك و تعالى بر يكى از پيامبرانش وحى فرستاد : به امّت خود بگو: لباس دشمنان مرا نپوشند و غذاى دشمنان مرا ميل نكنند و هم شكل دشمنان من نگردند، وگرنه ايشان هم دشمن من خواهند بود.

 اَلْعُقُولُ أئِمَّةُ الأفْكارِ، وَ الاْفْكارُ أئِمَّةُ الْقُلُوبِ، وَ الْقُلُوبُ أئِمَّةُ الْحَواسِّ، وَ الْحَواسُّ أئِمَّةُ الاْعْضاءِ .

عقل هر انسانى پيشواى فكر و انديشه اوست و فكر پيشواى قلب و درون او خواهد بود و قلب پيشواى حوّاس پنج گانه مى باشد، و حوّاس پيشواى تمامى اعضاء و جوارح است.

 تَفَضَّلْ عَلى مَنْ شِئْتَ فَأنْتَ أميرُهُ، وَ اسْتَغِْنِ عَمَّنْ شِئْتَ فَأنْتَ نَظيرُهُ، وَ افْتَقِرْ إلى مَنْ شِئْتَ فَأنْتَ أسيرُهُ .

بر هر كه خواهى نيكى و احسان نما، تا رئيس و سرور او گردى و از هر كه خواهى بى نيازى جوى تا همانند او باشى و خود را نيازمند هر كه خواهى بدان و از او تقاضاى كمك نما تا اسير او گردى.

 أعَزُّ الْعِزِّ الْعِلْمُ، لاِنَّ بِهِ مَعْرِفَةُ الْمَعادِ وَ الْمَعاشِ، وَ أذَلُّ الذُّلِّ الْجَهْلُ، لاِنَّ صاحِبَهُ أصَمُّ، أبْكَمٌ، أعْمى، حَيْرانٌ .

عزيزترين عزّت ها علم و كمال است، براى اين كه شناخت معاد و تأمين معاشِ انسان، به وسيله آن انجام مى پذيرد و پست ترين ذلّت ها جهل و نادانى است، زيرا كه صاحبش هميشه در كرى و لالى و كورى مى باشد و در تمام امور سرگردان خواهد بود .

 جُلُوسُ ساعَة عِنْدَ الْعُلَماءِ أحَبُّ إلَى اللّهِ مِنْ عِبادَةِ ألْفِ سَنَة، وَ النَّظَرُ إلَى الْعالِمِ أحَبُّ إلَى اللّهِ مِنْ إعْتِكافِ سَنَة فى بَيْتِ اللّهِ، وَ زيارَةُ الْعُلَماءِ أحَبُّ إلَى اللّهِ تَعالى مِنْ سَبْعينَ طَوافاً حَوْلَ الْبَيْتِ، وَ أفْضَلُ مِنْ سَبْعينَ حَجَّة وَ عُمْرَة مَبْرُورَة مَقْبُولَة، وَ رَفَعَ اللّهُ تَعالى لَهُ سَبْعينَ دَرَجَةً، وَ أنْزَلَ اللّهُ عَلَيْهِ الرَّحْمَةَ، وَ شَهِدَتْ لَهُ الْمَلائِكَةُ: أنَّ الْجَنَّةَ وَ جَبَتْ لَهُ.

يك ساعت در محضر علماء نشستن ـ كه انسان را به مبدأ و معاد آشنا سازند ـ از هزار سال عبادت نزد خداوند محبوب تر خواهد بود. توجّه و نگاه به عالِم از إعتكاف و يك سال عبادت ـ مستحبّى ـ در خانه خدا بهتر است. زيارت و ديدار علماء، نزد خداوند از هفتاد مرتبه طواف اطراف كعبه محبوب تر خواهد بود، و نيز افضل از هفتاد حجّ و عمره قبول شده مى باشد. همچنين خداوند او را هفتاد مرحله ترفيعِ درجه مى دهد و رحمت و بركت خود را بر او نازل مى گرداند، و ملائكه شهادت مى دهند به اين كه او اهل بهشت است.

 يَا ابْنَ آدَم، لا تَحْمِلْ هَمَّ يَوْمِكَ الَّذى لَمْ يَأتِكَ عَلى يَوْمِكَ الَّذى أنْتَ فيهِ، فَإنْ يَكُنْ بَقِيَ مِنْ أجَلِكَ، فَإنَّ اللّهَ فيهِ يَرْزُقُكَ .

اى فرزند آدم، غُصّه رزق و آذوقه آن روزى كه در پيش دارى و هنوز نيامده است نخور، زيرا چنانچه زنده بمانى و عمرت باقى باشد خداوند متعال روزىِ آن روز را هم مى رساند.

 قَدْرُ الرَّجُلِ عَلى قَدْرِ هِمَّتِهِ، وَ شُجاعَتُهُ عَلى قَدْرِ نَفَقَتِهِ، وَ صِداقَتُهُ عَلى قَدْرِ مُرُوَّتِهِ، وَ عِفَّتُهُ عَلى قَدْرِ غِيْرَتِهِ.

ارزش هر انسانى به قدر همّت اوست، و شجاعت و توان هر شخصى به مقدار گذشت و احسان اوست و درستكارى و صداقت او به قدر جوانمردى اوست، و پاكدامنى و عفّت هر فرد به اندازه غيرت او خواهد بود.

 مَنْ شَرِبَ مِنْ سُؤْرِ أخيهِ تَبَرُّكاً بِهِ، خَلَقَ اللّهُ بَيْنَهُما مَلِكاً يَسْتَغْفِرُ لَهُما حَتّى تَقُومَ السّاعَةُ.

كسى كه دهن خورده برادر مؤمنش را به عنوان تبرّك ميل نمايد، خداوند متعال ملكى را مأمور مى گرداند تا براى آن دو نفر تا روز قيامت طلب آمرزش و مغفرت نمايد.

 لا خَيْرَ فِى الدُّنْيا إلاّ لِرَجُلَيْنِ: رَجَلٌ يَزْدادُ فى كُلِّ يَوْم إحْساناً، وَ رَجُلٌ يَتَدارَكُ ذَنْبَهُ بِالتَّوْبَةِ، وَ أنّى لَهُ بِالتَّوْبَةِ، وَالله لَوْسَجَدَ حَتّى يَنْقَطِعَ عُنُقُهُ ما قَبِلَ اللهُ مِنْهُ إلاّ بِوِلايَتِنا أهْلِ الْبَيْتِ .

خير و خوبى در دنيا وجود ندارد مگر براى دو دسته: دسته اوّل آنان كه سعى نمايند در هر روز، نسبت به گذشته كار بهترى انجام دهند. دسته دوّم آنان كه نسبت به خطاها و گناهان گذشته خود پشيمان و سرافكنده گردند و توبه نمايند، و توبه كسى پذيرفته نيست مگر آن كه با اعتقاد بر ولايت ما اهل بيت عصمت و طهارت باشد.

 عَجِبْتُ لاِبْنِ آدَم، أوَّلُهُ نُطْفَةٌ، وَ آخِرُهُ جيفَةٌ، وَ هُوَ قائِمٌ بَيْنَهُما وِعاءٌ لِلْغائِطِ، ثُمَّ يَتَكَبَّرُ.

تعجبّ مى كنم از كسى كه اوّلش قطره اى آب ترش شده و عاقبتش لاشه اى متعفّن ـ بد بو ـ خواهد بود و خود را ظرف فضولات قرار داده است، با اين حال تكبّر و بزرگ منشى هم مى نمايد.

 إيّاكُمْ وَ الدَّيْن، فَإنَّهُ هَمٌّ بِاللَّيْلِ وَ ذُلٌّ بِالنَّهارِ.

از گرفتن نسيه و قرض، خود را برهانيد، چون كه سبب غم و اندوه شبانه و ذلّت و خوارى در روز خواهد گشت.

 

 إنَّ الْعالِمَ الْكاتِمَ عِلْمَهُ يُبْعَثُ أنْتَنَ أهْلِ الْقِيامَةِ، تَلْعَنُهُ كُلُّ دابَّة مِنْ دَوابِّ الاْرْضِ الصِّغارِ .

آن عالم و دانشمندى كه علم خود را ـ در بيان حقايق ـ براى ديگران كتمان كند، روز قيامت با بدترين بوها محشور مى شود و مورد نفرت و نفرين تمام موجودات قرار مى گيرد.

 يا كُمَيْلُ، قُلِ الْحَقَّ عَلى كُلِّ حال، وَوادِدِ الْمُتَّقينَ، وَاهْجُرِ الفاسِقينَ، وَجانِبِ المُنافِقينَ، وَلاتُصاحِبِ الخائِنينَ .

در هر حالتى حقّ را بگو و مدافع آن باش، دوستى و معاشرت با پرهيزگاران را ادامه ده، و از فاسقين و معصيت كاران كناره گيرى كن، و از منافقان دورى و فرار كن، و با خيانتكاران همراهى و هم نشينى منما.

 فى وَصيَّتِهِ لِلْحَسَنِ (عليه السلام): سَلْ عَنِ الرَّفيقِ قَبْلَ الطَّريقِ، وَعَنِ الْجارِ قَبْلَ الدّارِ .

ضمن سفارش به فرزندش امام حسن (عليه السلام) فرمود:  پيش از آن كه بخواهى مسافرت بروى، رفيق مناسب راه را جويا باش، و پيش از آن كه منزلى را تهيّه كنى همسايگان را بررسى كن كه چگونه هستند.

 اِعْجابُ الْمَرْءِ بِنَفْسِهِ دَليلٌ عَلى ضَعْفِ عَقْلِهِ .

فخر كردن انسان به خودش، نشانه كم عقلى او مى باشد.

 أيُّهَا النّاسُ، إِيّاكُمْ وُحُبَّ الدُّنْيا، فَإِنَّها رَأْسُ كُلِّ خَطيئَة، وَبابُ كُلِّ بَليَّة، وَداعى كُلِّ رَزِيَّة .

اى گروه مردم، نسبت به محبّت و علاقه به دنيا مواظب باشيد، چون كه علاقه و محبّت به دنيا اساس هر خطا و انحرافى است، و دروازه هر بلا و گرفتارى است، و نزديك كننده هر فتنه و آشوب و نيز آورنده هر مصيبت و مشكلى است.

 السُّكْرُ أرْبَعُ السُّكْراتِ: سُكْرُ الشَّرابِ، وَسُكْرُ الْمالِ، وَسُكْرُ النَّوْمِ، وَسُكْرُ الْمُلْكِ.

مستى در چهار چيز است: مستى از شراب (و خمر)، مستى مال و ثروت، مستى خواب، مستى رياست و مقام .

 أللِّسانُ سَبُعٌ إِنْ خُلِّيَ عَنْهُ عَقَرَ.

زبان، همچون درّنده اى است كه اگر آزاد باشد زخم و جراحت (سختى به جسم و ايمان) خواهد زد.

 يَوْمُ الْمَظْلُومِ عَلَى الظّالِمِ أشَدُّ مِنْ يَوْمِ الظّالِمِ عَلَى الْمَظْلُومِ .

روز داد خواهى مظلوم بر عليه ظالم سخت تر است از روزى كه ظالم ستم بر مظلوم مى كند.

 فِى الْقُرْآنِ نَبَأُ ما قَبْلَكُمْ، وَخَبَرُ ما بَعْدَكُمْ، وَحُكْمُ ما بَيْنِكُمْ .

قرآن احوال گذشتگان، و اخبار آينده را در بردارد، و شرح وظايف شما را بيان كرده است.

 نَزَلَ الْقُرْآنُ أثْلاثاً، ثُلْثٌ فينا وَفى عَدُوِّنا، وَثُلْثٌ سُنَنٌ وَ أمْثالٌ، وَثُلْثٌ فَرائِض وَأحْكامٌ .

نزول قرآن بر سه قسمت است: يك قسمت آن درباره اهل بيت عصمت و طهارت و دشمنان و مخالفان ايشان و قسمت ديگر آن، اخلاقيّات و ضرب المثلها و قسمت سوّم در بيان واجبات و احكام إلهى مى باشد.

 ألْمُؤْمِنُ نَفْسُهُ مِنْهُ فى تَعَب، وَالنّاسُ مِنْهُ فى راحَة .

مؤمن آن كسى است كه خود را به جهت رفاه مردم در زحمت بيندازد و ديگران از او در امنيّت و آسايش باشند.

 كَتَبَ اللّهُ الْجِهادَ عَلَى الرِّجالِ وَالنِّساءِ، فَجِهادُ الرَّجُلِ بَذْلُ مالِهِ وَنَفْسِهِ حَتّى يُقْتَلَ فى سَبيلِ اللّه، وَجِهادُ الْمَرْئَةِ أنْ تَصْبِرَ عَلى ماتَرى مِنْ أذى زَوْجِها وَغِيْرَتِهِ.

خداوند جهاد را بر مردان و زنان لازم دانسته است. پس جهاد مرد، آن است كه از مال و جانش بگذرد تا جائى كه در راه خدا كشته و شهيد شود و جهاد زن آن است كه در مقابل زحمات و صدمات شوهر و بر غيرت و جوانمردى او صبر نمايد.

 فى تَقَلُّبِ الاْحْوالِ عُلِمَ جَواهِرُ الرِّجالِ.

در تغيير و دگرگونى حالات و حوادث، فطرت و حقيقت اشخاص شناخته مى شود.

 إنّ الْيَوْمَ عَمَلٌ وَلا حِسابَ، وَغَداً حِسابٌ وَ لا عَمَل.

امروزه - در دنيا - زحمت و فعاليّت، بدون حساب است و فرداى قيامت، حساب و بررسى اعمال و دريافت پاداش است.

 إتَّقُوا مَعَاصِيَ اللّهِ فِى الْخَلَواتِ فَإنَّ الشّاهِدَ هُوَ الْحاكِم .

دورى و اجتناب كنيد از معصيت هاى إلهى، حتّى در پنهانى، پس به درستى كه خداوند شاهد اعمال و نيّات است و نيز او حاكم و قاضى خواهد بود

 

احادیثی از حضرت محمد

بِِسْمِ اللّهِ الرًّحْمَن ِالرَّحيِمْ

 لا تُضَيِّعُوا صَلاتَكُمْ، فَإنَّ مَنْ ضَيَّعَ صَلاتَهُ، حُشِرَ مَعَ قارُونَ وَ هامانَ، وَ كانَ حَقّاً عَلىِ اللّهِ أنْ يُدْخِلَهُ النّارَ مَعَ الْمُنافِقينَ .

نماز را سبك و ناچيز مشماريد، هر كس نسبت به نمازش بى اعتنا باشد و آنرا سبك و ضايع گرداند همنشين قارون و هامان خواهد گشت و حقّ خداوند است كه او را همراه منافقين در آتش داخل نمايد.

 مَنْ مَشى إلى مَسْجِد مِنْ مَساجِدِ اللّهِ، فَلَهُ بِكُّلِ خُطْوَة خَطاها حَتّى يَرْجِعَ إلى مَنْزِلِهِ، عَشْرُ حَسَنات، وَ مَحى عَنْهُ عَشْرُ سَيِّئات، وَ رَفَعَ لَهُ عَشْرُ دَرَجات .

هر كس قدمى به سوى يكى از مساجد خداوند بردارد، براى هر قدم ثواب ده حسنه مى باشد تا برگردد به منزل خود، و ده خطا از لغزش هايش پاك مى شود، همچنين در پيشگاه خداوند ده درجه ترفيع مى يابد.

 بَيْنَما رَسُولُ اللّهِ (صلى الله عليه وآله) جا لِسٌ فِى الْمَسْجِدِ، إذْدَخَلَ رَجُلٌ فَقامَ يُصَلّى، فَلَمْ يُتِمَّ رُكُوعَهُ وَ لا سُجُودَهُ، فَقالَ: نَقَرَ كَنَقْرِ الْغُرابِ، لَئِنْ ماتَ هذا وَ هكَذا صَلوتُهُ لَيَمُوتُنَّ عَلى غَيْرِ ديني .

رسول خدا (صلى الله عليه وآله) در مسجد نشسته بود كه شخصى وارد شد و مشغول خواندن نماز شد و ركوع و سجودش را كامل انجام نمى داد و عجله و شتاب مى كرد. حضرت فرمود: كار اين شخص همانند كلاغى است كه منقار بر زمين مى زند، اگر با اين حالت از دنيا برود بر دين من نمرده است.

 أنَا رَسُولُ اللّهِ الْمُبَلِّغُ عَنْهُ، وَ أنْتَ وَجْهُ اللّهِ وَ الْمُؤْتَمُّ بِهِ، فَلا نَظير لى إلاّ أنْتَ، وَ لا مِثْلَ لَكَ إلاّ أنَا .

من رسول خدا هستم، كه از طرف او تبليغ و هدايت مى نمايم; و تو وجه اللّه مى باشى، كه امام و مقتداى (بندگان خدا) خواهى بود، پس نظيرى براى من وجود ندارد مگر تو; و همانند تو نيست مگر من.

 يا أباذَر، اَلدُّنْيا سِجْنُ الْمُؤْمِن وَ جَنَّةُ الْكافِرِ، وَ ما أصْبَحَ فيها مُؤْمِنٌ إلاّ وَ هُوَ حَزينٌ، وَ كَيْفَ لايَحْزُنُ الْمُؤْمِنُ وَ قَدْ أوَعَدَهُ اللّهُ أنَّهُ وارِدٌ جَهَنَّمَ .

اى ابوذر، دنيا زندان مؤمن و بهشت كافران است، مؤمن هميشه محزون و غمگين مى باشد، چرا چنين نباشد و حال آن كه خداوند به او - در مقابل گناهان و خطاهايش - وعده مجازات و دخول جهنّم را داده است.

 يا عَلىّ! اِفْتَحْ طَعامَكَ بِالْمِلْحِ، فَإنَّ فيهِ شِفاءٌ مِنْ سَبْعينَ داء، مِنْها: الْجُنُونُ وَ الْجُذامُ وَ الْبَرَصُ وَ وَجَعُ الْحَلْقِ وَ الاْضْراسِ وَ وَجَعُ الْبَطْنِ .

غذاى خود را با (تناول نمودن كمى) نمك شروع نما، همانا كه در آن درمان و شفاء هفتاد نوع بلا و آفت خواهد بود، كه ديوانگى، پيسى، جُذام،درد و ناراحتى هاى حلق، دندان ها; و شكم و معده از آنها مى باشد.

 شَرُّالنّاسِ مَنْ باعَ آخِرَتَهُ بِدُنْياهُ، وَ شَرٌّ مِنْ ذلِكَ مَنْ باعَ آخِرَتَهُ بِدُنْيا غَيْرِهِ .

بدترين افراد كسى است كه آخرت خود را به دنيايش بفروشد و بدتر از او آن كسى خواهد بود كه آخرت خود را براى دنياى ديگرى بفروشد.

 ثَلاثَةٌ أخافُهُنَّ عَلى اُمتَّى: ألضَّلالَةُ بَعْدَ الْمَعْرِفَةِ، وَ مُضِلاّتُ الْفِتَنِ، وَ شَهْوَةُ الْبَطْنِ وَ الْفَرْجِ  .

در سه چيز براى امّت خود احساس خطر مى كنم .گمراهى، بعد از آن كه هدايت و معرفت پيدا كرده باشند . گمراهى ها و لغزش هاى به وجود آمده از فتنه ها. مشتهيات شكم، و آرزوهاى نفسانى و شهوت پرستى.

 ثَلاثَةٌ مِنَ الذُّنُوبِ تُعَجَّلُ عُقُوبَتُها وَ لا تُؤَخَّرُ إلى الاخِرَةِ: عُقُوقُ الْوالِدَيْنِ، وَ الْبَغْيُ عَلَى النّاسِ، وَ كُفْرُ الاْحْسانِ .

عقاب و مجازات سه دسته از گناهان زودرس مى باشد و به قيامت كشانده نمى شود: ايجاد ناراحتى براى پدر و مادر، ظلم در حقّ مردم، ناسپاسى در مقابل كارهاى نيك ديگران

 إنَّ أعْجَزَ النّاسِ مَنْ عَجَزَعَنِ الدُّعاءِ، وَ إنَّ أبْخَلَ النّاسِ مَنْ بَخِلَ بِالسَّلامِ.

عاجز و ناتوان ترين افراد كسى است كه از دعا و مناجات با خداوند ناتوان و محروم باشد، و بخيل ترين اشخاص كسى خواهد بود كه از سلام كردن خوددارى نمايد.

إذا تَلاقَيْتُمْ فَتَلاقُوا بِالتَّسْليمِ وَ التَّصافُحِ، وَ إذا تَفَرَّقْتُمْ فَتَفَرَّقُوا بِإلاسْتِغْفارِ.

هنگام بر خورد و ملاقات با يكديگر سلام و مصافحه نمائيد و موقع جدا شدن براى همديگر طلب آمرزش كنيد

 بَكِرُّوا بِالصَّدَّقَةِ، فَإنَّ الْبَلاءَ لا يَتَخَطاّها.

صبحگاهان حركت و كار خود را با دادن صدقه شروع نمائيد چون كه بلاها و آفت ها را بر طرف مى گرداند.

يُؤْتَى الرَّجُلُ في قَبْرِهِ بِالْعَذابِ، فَإذا اُتِيَ مِنْ قِبَلِ رَأسِهِ دَفَعَتْهُ تِلاوَةُ الْقُرْآنِ، وَ إذا اُتِيَ مِنْ قِبَلِ يَدَيْهِ دَفَعَتْهُ الصَّدَقَةُ، وَ إذا اُتِيَ مِنْ قِبَلِ رِجْلَيْهِ دَفَعَهُ مَشْيُهُ إلىَ الْمَسْجِدِ .

هنگامى كه بدن مرده را در قبر قرار دهند، چنانچه عذاب از بالاى سر بخواهد وارد شود تلاوت قرآنش مانع عذاب مى گردد و چنانچه از مقابل وارد شود صدقه و كارهاى نيك مانع آن مى باشد و چنانچه از پائين پا بخواهد وارد گردد، رفتن به سوى مسجد مانع آن خواهد گشت.

عَلَيْكُمْ بِمَكارِمِ الاْخْلاقِ، فَإنَّ اللّهَ عَزَّوَجَلَّ بَعَثَني بِها، وَ إنَّ مِنْ مَكارِمِ الاْخْلاقِ : أنْ يَعْفُوَالرَّجُلُ عَمَّنْ ظَلَمَهُ، وَ يُعْطِيَ مَنْ حَرَمَهُ، وَ يَصِلَ مَنْ قَطَعَهُ، وَ أنْ يَعُودَ مَنْ لايَعُودُهُ.

بر شما باد رعايت مكارم اخلاق، كه خداوند مرا بر آن ها مبعوث نمود، و ـ بعضى از ـ آن ها عبارتند از:

كسى كه بر تو ظلم كند ـ به جهت غرض شخصى ـ او را ببخش، كسى كه تو را نسبت به چيزى محروم گرداند كمكش نما، با شخصى كه با تو قطع دوستى كند رابطه دوستى داشته باش، شخصى كه به ديدار تو نيايد به ديدارش برو.

مَنْ وَجَدَ كَسْرَةً اَوْ تَمْرَةً فَأكَلَهَا لَمْ يُفارِقْ جَوْفَهُ حَتّى يَغْفِرَاللّهُ لَهُ.

هر كس تكّه اى نان يا دانه اى خرما در جائى ببيند، و آن را بردارد و ميل كند، مورد رحمت و مغفرت خداوند قرار مى گيرد.

ما تَواضَعَ أحَدٌ إلاّ رَفَعَهُ اللّهُ.

كسى اظهار تواضع و فروتنى نكرده، مگر آن كه خداوند متعال او را رفعت و عزّت بخشيده است.

مَنْ أنْظَرَ مُعْسِراً، كانَ لَهُ بِكُلِّ يَوْم صَدَقَةٌ.

هر كس بدهكار ناتوانى را مهلت دهد براى هر روزش ثواب صدقه در راه خدا مى باشد.

ما مِنْ هُدْهُد إلاّ وَ في جِناحِهِ مَكْتُوبٌ بِالِسّرْيانيَّةِ «آلُ مُحَمَّد (ص) خَيْرُ الْبَريَّةِ».

هيچ پرنده اى به نام هدهد وجود ندارد مگر آن كه روى بال هايش به لغت سريانى نوشته شده است«آل محمّد (ص) بهترين مخلوق روى زمين مى باشند»

يَأتي عَلىَ النّاسِ زَمانٌ، الصّابِرُ مِنْهُمْ عَلى دينِهِ كَالْقابِضِ عَلىَ الْجَمَرِ.

زمانى بر مردم خواهد آمد كه صبر نمودن در برابر مسائل دين ـ و عمل به دستورات آن ـ همانند در دست گرفتن آتش گداخته است .

سَيَأتي زَمانٌ عَلى اُمتَّي يَفِرُّونَ مِنَ الْعُلَماءِ كَما يَفِرُّ الْغَنَمُ مِنَ الذِّئْبِ، إبْتَلاهُمُ اللّهُ بِثَلاثَةِ أشْياء: الاْوَّلُ: يَرَفَعُ الْبَرَكَةَ مِنْ أمْوالِهِمْ، و الثّاني: سَلَّط اللّهُ عَلَيْهِمْ سُلْطاناً جائِراً، وَ الثّالِثُ: يَخْرُجُونَ مِنَ الدُّنْيا بِلا إيمان.

زمانى بر امّت من خواهد آمد كه مردم از علماء گريزان شوند همان طورى كه گوسفند از گرگ گريزان است، خداوند چنين جامعه اى را به سه نوع عذاب مبتلا مى گرداند:

1. بركت و رحمت خود را از اموال ايشان برمى دارد.

2.حكم فرمائى ظالم و بى مروّت را بر آن ها مسلّط مى گرداند.

3.هنگام مرگ و جان دادن، بى ايمان از اين دنيا خواهند رفت

  اَلْعالِمُ بَيْنَ الْجُهّالِ كَالْحَىّ بَيْنَ الاْمْواتِ، وَ إنَّ طالِبَ الْعِلْمِ يَسْتَغْفِرُلَهُ كُلُّ شَيء حَتّى حيتانِ الْبَحْرِ، وَ هَوامُّهُ، وَ سُباعُ الْبَرِّ وَ أنْعامُهُ، فَاطْلُبُوا الْعِلْمَ، فَإنّهُ السَّبَبُ بَيْنَكُمْ وَ بَيْنَ اللّهِ عَزَّوَجَلَّ، وَ إنَّ طَلَبَ الْعِلْمِ فَريضَةٌ عَلى كُلِ مُسْلِم.

دانشمندى كه بين گروهى نادان قرار گيرد همانند انسان زنده اى است بين مردگان، و كسى كه در حال تحصيل علم باشد تمام موجودات برايش طلب مغفرت و آمرزش مى كنند، پس علم را فرا گيريد چون علم وسيله قرب و نزديكى شما به خداوند است، و فراگيرى علم، بر هر فرد مسلمانى فريضه است.

مَنْ زارَ عالِماً فَكَأنَّما زارَني، وَ مَنْ صافَحَ عالِماً فَكأنَّما صافَحَني، وَ مَنْ جالَسَ عالِماً فَكَأنَّما جالَسَني، وَ مَنْ جالَسَني فِى الدُّنْيا أجْلَسْتُهُ مَعى يَوْمَ الْقِيامَةِ.

هر كس به ديدار و زيارت عالم و دانشمندى برود مثل آن است كه مرا زيارت كرده، هر كه با دانشمندى دست دهد و مصافحه كند مثل آن كه با من مصافحه نموده، هر شخصى همنشين دانشمندى گردد مثل آن است كه با من مجالست كرده، و هر كه در دنيا با من همنشين شود، در آخرت همنشين من خواهد گشت.

مَنْ تَزَوَّجَ إمْرَأةً لِمالِها وَ كَلَهُ اللّهُ إلَيْهِ، وَ مَنْ تَزَوَّجَها لِجَمالِها رَأى فيها ما يَكَرَهُ، وَ مَنْ تَزَوَّجَها لِدينِها جَمَعَ اللّهُ لَهُ ذلِكَ .

هر كس زنى را به جهت ثروتش ازدواج كند خداوند او را به همان واگذار مى نمايد، و هر كه با زنى به جهت زيبائى و جمالش ازدواج كند خوشى نخواهد ديد، و كسى كه با زنى به جهت دين و ايمانش تزويج نمايد خداوند خواسته هاى او را تأمين مى گرداند.

مَنْ قَلَّ طَعامُهُ، صَحَّ بَدَنُهُ، وَ صَفا قَلْبُهُ، وَ مَنْ كَثُرَ طَعامُهُ سَقُمَ بَدَنُهَ وَ قَسا قَلْبُهُ .

هر كه خوراكش كمتر باشد بدنش سالم و قلبش با صفا خواهد بود، و هر كس خوراكش زياد باشد امراض جسمى بدنش و كدورت، قلبش را فرا خواهد گرفت.

لا تُشْبِعُوا، فَيُطْفأ نُورُ الْمَعْرِفَةِ مِنْ قُلُوبِكُمْ.

شكم خود را از خوراك سير و پر مگردانيد، چون كه سبب خاموشى نور عرفان و معرفت ـ در افكار و ـ قلب هايتان مى گردد.

مَنْ تَوَلّى عَمَلا وَ هُوَيَعْلَمُ أنَّهُ لَيْسَ لَهُ بِأهْل، فَلْيتُبَّوَءُ مَقْعَدُهُ مِنَ النّارِ.

هر كه رياست و مسئوليتى را بپذيرد و بداند كه اهليّت آن را ندارد ـ در قبر و قيامت ـ جايگاه او پر از آتش خواهد شد.

إنَّ اللّهَ عَزَّ وَجَلَّ لَيُبْغِضُ الْمُؤْمِنَ الضَّعيفِ الَّذي لادينَ لَهُ، فَقيلَ: وَ ما الْمُؤْمِنُ الضَّعيفُ الَّذي لا دينَ لَهُ؟ قالَ: اَلذّي لا يَنْهى عَنِ الْمُنْكَرِ.

همانا خداوند دشمن دارد آن مؤمنى را كه ضعيف و بى دين است، سؤال شد:

مؤمن ضعيف و بى دين كيست؟ پاسخ داد: كسى كه نهى از منكر و جلوگيرى از كارهاى زشت نمى كند.

صَدَقَةُ السِّرِّ تُطْفِىءُ الْخَطيئَةَ، كَما تُطْفِىءُ الماءُ النّارَ، وَ تَدْفَعُ سَبْعينَ باباً مِنَ الْبَلاءِ.

صدقه اى كه محرمانه و پنهانى داده شود سبب پاكى گناهان مى باشد، همان طورى كه آب، آتش را خاموش مى كند، همچنين صدقه هفتاد نوع بلا و آفت را بر طرف مى نمايد.

عَجِبْتُ لِمَنْ يَحْتَمى مِنَ الطَّعامِ مَخافَةَ الدّاءِ، كَيْفَ لايَحْتمى مِنَ الذُّنُوبِ، مَخافَةَ النّارِ.

تعجّب دارم از كسانى كه نسبت به خورد و خوراك خود اهميّت مى دهند تا مبادا مريض شوند وليكن اهميّتى نسبت به گناهان نمى دهند و باكى از آتش سوزان جهنّم ندارند.

حُبُّ الْجاهِ وَ الْمالِ يُنْبِتُ النِّفاقَ فِى الْقَلْبِ، كَما يُنْبِتُ الْماءُ الْبَقْلَ .

علاقه نسبت به رياست و ثروت سبب روئيدن نفاق در قلب و درون خواهد شد، همان طورى كه آب و باران سبب روئيدن سبزيجات مى باشند.

مَنْ اَصابَ مِنْ إمْرَأة نَظْرَةً حَراماً، مَلاَاللّهُ عَيْنَيْهِ ناراً.

هركس نگاه حرامى به زن نامحرمى بيفكند، خداوند چشم هاى او را پر از آتش مى گرداند.

حَسِّنُوا أخْلاقَكُمْ، وَ ألْطِفُوا جيرانَكُمْ، وَ أكْرِمُوا نِسائَكُمْ، تَدْخُلُوا الْجَنّةَ بِغَيْرِ حِساب.

رفتار و اخلاق خود را نيكو سازيد، نسبت به همسايگان با ملاطفت و محبّت برخورد نمائيد، زنان و همسران خود را گرامى داريد تا بدون حساب وارد بهشت گرديد.

اَلْمَرْءُ عَلى دينِ خَليلِهِ، فَلْيَنْظُر أحَدُكُمْ مَنْ يُخالِطُ.

انسان بر روش و اخلاق دوستش پرورش مى يابد و شناخته مى شود، پس متوجّه باشيد با چه كسى دوست و همنشين مى باشيد.

اَلصَّدقَةُ بِعَشْر، وَ الْقَرْضُ بِثَمانِيَةَ عَشَرَ، وَ صِلَةُ الرَّحِمِ بِأرْبَعَةَ وَ عِشْرينَ .

پاداش و ثواب دادنِ صدقه ده برابر درجه، و دادن قرض الحسنه هيجده درجه، و انجام صله رحم بيست و چهار درجه افزايش خواهد داشت.

لا يَمْرُضُ مُؤْمِنٌ وَ لا مُؤْمِنَةٌ إلاّ حَطّ اللّهُ بِهِ خَطاياهُ.

هيچ مؤمن و مؤمنه اى مريض نمى گردد مگر آن كه خطاها و لغزش هايش پاك و بخشوده مى شود.

مَنْ وَقَّرَ ذا شَيْبَة فِى الاْسْلامِ أمَّنَهُ اللّهُ مِنْ فَزَعِ يَوْمِ الْقِيامَةِ .

هر كس بزرگ سال مسلمانى را گرامى دارد و احترام نمايد، خداوند او را در قيامت از سختى ها و مشكلات در أمان مى دارد.

كُلُّ عَيْن باكِيَةٌ يَوْمَ الْقِيامَةِ إلاّ ثَلاثَ أعْيُن: عَيْنٌ بَكَتْ مِنْ خَشْيَةِ اللّهِ ، وَ عَيْنٌ غُضَّتْ عَنْ مَحارِمِ اللّهِ، وَ عَيْنٌ باتَتْ ساهِرَةً فى سَبيلِ اللّهِ.

تمامى چشم ها در روز قيامت گريانند، مگر سه دسته:

1. آن چشمى كه به جهت خوف و ترس از عذاب خداوند گريه كرده باشد.

2. چشمى كه از گناهان و موارد خلاف بسته و نگاه نكرده باشد .

3. چشمى كه شبها در عبادت و بندگى خداوند متعال بيدار بوده باشد

سادَةُ النّاسِ فِى الدُّنْيا الأسْخِياء، سادَةُ النّاسِ فِى الاخِرَةِ الاْتْقِياء.

سرور و سيّد مردم در دنيا افراد سخاوتمند خواهند بود، و سيّد و سرور انسان ها در قيامت پرهيزكاران مى باشند.

وَ عَظَني يا مُحَمَّدُ ، أحْبِبْ مَنْ شِئْتَ فَإنَّكَ مُفارِقُهُ، وَ اعْمَلْ ما شِئْتَ فَإنَّكَ مُلاقيهِ.

جبرئيل مرا موعظه و نصحيت كرد: با هر كس كه خواهى دوست باش، بالأخره بين تو و او جدائى خواهد افتاد. هر چه خواهى انجام ده، ولى بدان نتيجه و پاداش آنرا خواهى گرفت.

اَوْصانى رَبّى بِتِسْع: اَوْصانى بِالاْخْلاصِ فِى السِّرِّ وَ الْعَلانِيَةِ، وَ الْعَدْلِ فِى الرِّضا وَ الْغَضَبِ، وَ الْقَصْدِ فِى الْفَقْرِ وَ الْغِنى، وَ اَنْ أعْفُوَ عَمَّنْ ظَلَمَنى، وَ أعطِيَ مَنْ حَرَمَنى، وَ أصِلَ مَنْ قَطَعَنى، وَ اَنْ يَكُونَ صُمْتى فِكْراً، وَ مَنْطِقى ذِكْراً، وَ نَظَرى عِبْراً.

پروردگار متعال، مرا به 9 چيز سفارش نمود: اخلاص در آشكار و پنهان، دادگرى در خوشنودى و خشم، ميانه روى در نياز و توانمندى، بخشيدن كسى كه در حقّ من ستم روا داشته است، كمك به كسى كه مرا محروم گردانده، ديدار خويشاوندانى كه با من قطع رابطه نموده اند، و اين كه خاموشيم انديشه و سخنم، يادآورى خداوند و نگاهم عبرت و پند باشد.

 

احادیث حضرت زهرا (س)

 

بِِسْمِ اللّهِ الرًّحْمَن ِالرَّحيِمْ

 

 نَحْنُ وَسيلَتُهُ فى خَلْقِهِ، وَ نَحْنُ خاصَّتُهُ وَ مَحَلُّ قُدْسِهِ، وَ نَحْنُ حُجَّتُهُ فى غَيْبِهِ، وَ نَحْنُ وَرَثَةُ أنْبيائِهِ .

ما اهل بيت پيامبر، وسيله ارتباط خداوند با خلق او هستيم، ما برگزيدگان پاك و مقدّس پروردگار مى باشيم، ما حجّت و راهنما خواهيم بود و ما وارثان پيامبران الهى هستيم.

 عَبْدُ اللّهِ بْنِ مَسْعُود، فالَ: أتَيْتُ فاطِمَةَ صَلَواتُ اللّهِ عَلَيْها، فَقُلْتُ: أيْنَ بَعْلُكِ؟ فَقالَتْ(عليها السلام): عَرَجَ بِهِ جِبْرئيلُ إلَى السَّماءِ، فَقُلْتُ: فيما ذا؟ فَقالَتْ: إنَّ نَفَراً مِنَ الْمَلائِكَةِ تَشاجَرُوا فى شَيْىء، فَسَألُوا حَكَماً مِنَ الاْدَمِيّينَ، فَأَوْحىَ اللّهُ إلَيْهِمْ أنْ تَتَخَيَّرُوا، فَاخْتارُوا عَليِّ بْنِ أبي طالِب (عليه السلام).

عبد اللّه بن مسعود گويد: روزى بر فاطمه زهراء( عليها السلام ) وارد شدم و عرضه داشتم: همسرت كجا است؟ فرمود: همراه جبرائيل به آسمان عروج نموده است، گفتم: براى چه موضوعى؟! فرمود: بين عدّه اى از ملائكه الهى مشاجره اى شده است; و تقاضا كرده اند يك نفر از آدم ها بين ايشان حكم و قضاوت نمايد و خداوند به ملائكه وحى فرستاد: خودتان يك نفر را انتخاب نمائيد و آن ها هم حضرت علىّ بن ابى طالب (عليه السلام) را برگزيدند.

 وَهُوَ الإمامُ الرَبّانى، وَالْهَيْكَلُ النُّورانى، قُطْبُ الأقْطابِ، وَسُلالَةُ الاْطْيابِ، النّاطِقُ بِالصَّوابِ، نُقْطَةُ دائِرَةِ الإمامَةِ .

او ( حضرت علي عليه السلام ) پيشوائى الهى و ربّانى است، تجسّم نور و روشنائى است، مركز توجّه تمامى موجودات و عارفان است، فرزندى پاك از خانواده پاكان مى باشد، گوينده اى حقّ گو و هدايتگر است، او مركز و محور امامت و رهبريّت است.

 أبَوا هِذِهِ الاْمَّةِ مُحَمَّدٌ وَ عَلىٌّ، يُقْيمانِ أَودَّهُمْ، وَ يُنْقِذانِ مِنَ الْعَذابِ الدّائِمِ إنْ أطاعُوهُما، وَ يُبيحانِهِمُ النَّعيمَ الدّائم إنْ واقَفُوهُما.

حضرت محمّد (صلى الله عليه وآله) و علىّ (عليه السلام)، والِدَين اين امّت هستند، چنانچه از آن دو پيروى كنند آن ها را از انحرافات دنيوى و عذاب هميشگى آخرت نجات مى دهند; و از نعمت هاى متنوّع و وافر بهشتى بهره مندشان مى سازند.

 مَنْ أصْعَدَ إلىَ اللّهِ خالِصَ عِبادَتِهِ، أهْبَطَ اللّهُ عَزَّوَجَلَّ لَهُ أفْضَلَ مَصْلَحَتِه.

هركس عبادات و كارهاى خود را خالصانه براى خدا انجام دهد، خداوند بهترين مصلحت ها و بركات خود را براى او تقدير مى نمايد.

 إنَّ السَّعيدَ كُلَّ السَّعيدِ، حَقَّ السَّعيدِ مَنْ أحَبَّ عَليّاً فى حَياتِهِ وَ بَعْدَ مَوْتِهِ.

همانا حقيقت و واقعيّت تمام سعادت ها و رستگارى ها در دوستى علىّ (عليه السلام) در زمان حيات و پس از رحلتش خواهد بود.

 إلهى وَ سَيِّدى، أسْئَلُكَ بِالَّذينَ اصْطَفَيْتَهُمْ، وَ بِبُكاءِ وَلَدَيَّ فى مُفارِقَتى أَنْ تَغْفِرَ لِعُصاةِ شيعَتى، وَشيعَةِ ذُرّيتَى.

خداوندا، به حقّ اولياء و مقرّبانى كه آن ها را برگزيده اى، و به گريه فرزندانم پس از مرگ و جدائى من با ايشان، از تو مى خواهم گناه خطاكاران شيعيان و پيروان ما را ببخشى.

 شيعَتُنا مِنْ خِيارِ أهْلِ الْجَنَّةِ وَكُلُّ مُحِبّينا وَ مَوالى اَوْليائِنا وَ مُعادى أعْدائِنا وَ الْمُسْلِمُ بِقَلْبِهِ وَ لِسانِهِ لَنا.

شيعيان و پيروان ما، و همچنين دوستداران اولياء ما و آنان كه دشمن دشمنان ما باشند، نيز آن هائى كه با قلب و زبان تسليم ما هستند بهترين افراد بهشتيان خواهند بود.

 وَاللّهِ يَابْنَ الْخَطّابِ لَوْلا أنّى أكْرَهُ أنْ يُصيبَ الْبَلاءُ مَنْ لا ذَنْبَ لَهُ، لَعَلِمْتَ أنّى سَأُقْسِمُ عَلَى اللّهِ ثُمَّ أجِدُهُ سَريعَ الاْجابَةِ.

سوگند به خداوند، اگر نمى ترسيدم كه عذاب الهى بر بى گناهى، نازل گردد ؛ متوجّه مى شدى كه خدا را قسم مى دادم و نفرين مى كردم. و مى ديدى چگونه دعايم سريع مستجاب مى گرديد.

وَاللّهِ! لا كَلَّمْتُكَ أبَداً، وَاللّهِ! لاَدْعُوَنَّ اللّهَ عَلَيْكَ فى كُلِّ صَلوة.

به خدا سوگند، ديگر با تو ( ابوبكر ) سخن نخواهم گفت، سوگند به خدا، در هر نمازى تو را نفرين خواهم كرد.

 

 

إنّى أُشْهِدُ اللّهَ وَ مَلائِكَتَهُ، أنَّكُما اَسْخَطْتُمانى، وَ ما رَضيتُمانى، وَ لَئِنْ لَقيتُ النَبِيَّ لأشْكُوَنَّكُما إلَيْهِ.

هنگامى كه ابوبكر و عمر به ملاقات حضرت آمدند فرمود: خدا و ملائكه را گواه مى گيرم كه شما مرا خشمناك كرده و آزرده ايد، و مرا راضى نكرديد، و چنانچه رسول خدا را ملاقات كنم شكايت شما دو نفر را خواهم كرد.

 لا تُصَلّى عَلَيَّ اُمَّةٌ نَقَضَتْ عَهْدَ اللّهِ وَ عَهْدَ أبى رَسُولِ اللّهِ فى أمير الْمُؤمنينَ عَليّ، وَ ظَلَمُوا لى حَقىّ، وَ أخَذُوا إرْثى، وَ خَرقُوا صَحيفَتى اللّتى كَتَبها لى أبى بِمُلْكِ فَدَك.

افرادى كه عهد خدا و پيامبر خدا را درباره اميرالمؤمنين علىّ (عليه السلام) شكستند، و در حقّ من ظلم كرده و ارثيّه ام را گرفتند و نامه پدرم را نسبت به فدك پاره كردند، نبايد بر جنازه من نماز بگذارند.

 إلَيْكُمْ عَنّي، فَلا عُذْرَ بَعْدَ غَديرِكُمْ، وَ الاَْمْرُ بعد تقْصيركُمْ، هَلْ تَرَكَ أبى يَوْمَ غَديرِخُمّ لاِحَد عُذْوٌ.

خطاب به مهاجرين و انصار كرد و فرمود: از من دور شويد و مرا به حال خود رها كنيد، با آن همه بى تفاوتى و سهل انگارى هايتان، عذرى براى شما باقى نمانده است. آيا پدرم در روز غدير خم براى كسى جاى عذرى باقى گذاشت؟

  جَعَلَ اللّهُ الاْيمانَ تَطْهيراً لَكُمْ مِنَ الشّـِرْكِ، وَ الصَّلاةَ تَنْزيهاً لَكُمْ مِنَ الْكِبْرِ، وَ الزَّكاةَ تَزْكِيَةً لِلنَّفْسِ، وَ نِماءً فِى الرِّزقِ، وَ الصِّيامَ تَثْبيتاً لِلاْخْلاصِ، وَ الْحَّجَ تَشْييداً لِلدّينِ.

خداوند سبحان، ايمان و اعتقاد را براى طهارت از شرك و نجات از گمراهى ها و شقاوت ها قرار داد و نماز را براى خضوع و فروتنى و پاكى از هر نوع تكّبر، مقرّر نمود و زكات (و خمس) را براى تزكيه نفس و توسعه روزى تعيين نمود و روزه را براى استقامت و اخلاص در اراده، لازم دانست و حجّ را براى استحكام اساس شريعت و بناء دين اسلام واجب نمود 

 يا أبَا الْحَسَنِ! إنَّ رَسُولَ اللّهِ (صلى الله عليه وآله وسلم) عَهِدَ إلَىَّ وَ حَدَّثَنى أنّى اَوَّلُ أهْلِهِ لُحُوقاً بِهِ وَ لا بُدَّ مِنْهُ، فَاصْبِرْ لاِمْرِاللّهِ تَعالى وَ ارْضَ بِقَضائِهِ.

اى ابا الحسن! ـ همسرم ـ ، همانا رسول خدا با من عهد بست و اظهار نمود: من اوّل كسى هستم از اهل بيتش كه به او ملحق مى شوم و چاره اى از آن نيست، پس تو صبر نما و به قضا و مقدّرات الهى خوشنود باش.

 مَنْ سَلَّمَ عَلَيْهِ اَوْ عَلَيَّ ثَلاثَةَ أيّام أوْجَبَ اللّهُ لَهُ الجَنَّةَ، قُلْتُ لَها: فى حَياتِهِ وَ حَياتِكِ؟ قالَتْ: نعَمْ وَ بَعْدَ مَوْتِنا.

هر كه بر پدرم ـ رسول خدا ـ و بر من به مدّت سه روز سلام كند خداوند بهشت را براى او واجب مى گرداند. راوى گويد: عرضه داشتم: آيا در زمان حيات و زنده بودن؟ فرمود: چه در زمان حيات ما باشد; و يا پس از مرگ.

 ما صَنَعَ أبُو الْحَسَنِ إلاّ ما كانَ يَنْبَغى لَهُ، وَ لَقَدْ صَنَعُوا ما اللّهُ حَسيبُهُمْ وَ طالِبهُمْ.

آنچه را امام علىّ (عليه السلام) ـ نسبت به دفن رسول خدا و جريان بيعت ـ انجام داد، وظيفه الهى او بوده است، و آنچه را ديگران انجام دادند خداوند آن ها را محاسبه و مجازات مى نمايد.

 خَيْرٌ لِلِنّساءِ أنْ لا يَرَيْنَ الرِّجالَ وَ لا يَراهُنَّ الرِّجالُ.

بهترين چيز براى حفظ شخصيت زن آن است كه مردى را نبيند و نيز مورد مشاهده مردان قرار نگيرد.

 أوُصيكَ يا أبَا الْحَسنِ أنْ لا تَنْسانى، وَ تَزُورَنى بَعْدَ مَماتى.

ضمن وصيّتى به همسرش اظهار داشت: مرا پس از مرگم فراموش نكن; و به زيارت و ديدار من ـ بر سر قبرم ـ بيا.

 إنّى قَدِاسْتَقْبَحْتُ ما يُصْنَعُ بِالنِّساءِ، إنّهُ يُطْرَحُ عَلىَ الْمَرْئَةِ الثَّوبَ فَيَصِفُها لِمَنْ رَأى، فَلا تَحْمِلينى عَلى سَرير ظاهِر، اُسْتُرينى، سَتَرَكِ اللّهُ مِنَ النّارِ .

در آخرين روزهاى عمر پر بركتش ضمن وصيّتى به اسماء فرمود: من بسيار زشت و زننده مى دانم كه جنازه زنان را پس از مرگ با انداختن پارچه اى روى بدنش تشييع مى كنند. و افرادى اندام و حجم بدن او را مشاهده كرده و براى ديگران تعريف مى نمايند. مرا بر تخت ـ و برانكاردى ـ كه اطرافش پوشيده نيست و مانع مشاهده ديگران نباشد قرار مده ـ بلكه مرا با پوشش كامل تشييع كن ـ خداوند تو را از آتش جهنّم مستور و محفوظ نمايد.

 

 إنْ لَمْ يَكُنْ يَرانى فَإنّى أراهُ، وَ هُوَ يَشُمُّ الريح .

مرد نابينائى وارد منزل شد و حضرت زهراء ( عليها السلام ) پنهان گشت، وقتى رسول خدا (صلى الله عليه وآله وسلم ) علّت آن را جويا شد؟ در پاسخ پدر اظهار داشت: اگر آن نابينا مرا نمى بيند، من او را مى بينم . ديگر آن كه مرد، حسّاس است و بوى زن را استشمام مى كند.

 

 أصْبَحْتُ وَ اللهِ! عاتِقَةً لِدُنْياكُمْ، قالِيَةً لِرِجالِكُمْ.

بعد از جريان غصب فدك و احتجاج حضرت، بعضى از زنان مهاجر و انصار به منزل حضرت آمدند و احوال وى را جويا شدند، حضرت در پاسخ فرمود: به خداوند سوگند، دنيا را آزاد كردم و هيچ علاقه اى به آن ندارم، همچنين دشمن و مخالف مردان شما خواهم بود.

 

 إنْ كُنْتَ تَعْمَلُ بِما أمَرْناكَ وَ تَنْتَهى عَمّا زَجَرْناكَ عَنْهُ، قَأنْتَ مِنْ شيعَتِنا، وَ إلاّ فَلا.

اگر آنچه را كه ما ـ اهل بيت عصمت و طهارت ـ دستور داده ايم عمل كنى و از آنچه نهى كرده ايم خوددارى نمائى، تو از شيعيان ما هستى وگرنه، خير.

 حُبِّبَ إلَيَّ مِنْ دُنْياكُمْ ثَلاثٌ: تِلاوَةُ كِتابِ اللّهِ، وَالنَّظَرُ فى وَجْهِ رَسُولِ اللّهِ، وَالاْنْفاقُ فى سَبيلِ اللّهِ.

سه چيز از دنيا براى من دوست داشتنى است: تلاوت قرآن، نگاه به صورت رسول خدا; و انفاق و كمك ـ به نيازمندان ـ در راه خداوند متعال.

 أُوصيكَ اَوّلاً أنْ تَتَزَوَّجَ بَعْدى بِإبْنَةِ اُخْتى أمامَةَ، فَإنَّها تَكُونُ لِوُلْدى مِثْلى، فَإنَّ الرِّجالَ لابُدَّ لَهُمْ مِنَ النِّساءِ.

در آخرين لحظات عمرش به همسر خود چنين سفارش نمود: پس از من با دختر خواهرم أمامه ازدواج نما، چون كه او نسبت به فرزندانم مانند خودم دلسوز و متديّن است. همانا مردان در هر حال، نيازمند به زن مى باشند.

 الْزَمْ رِجْلَها، فَإنَّ الْجَنَّةَ تَحْتَ أقْدامِها، و الْزَمْ رِجْلَها فَثَمَّ الْجَنَّةَ.

هميشه در خدمت مادر و پاى بند او باش، چون بهشت زير پاى مادران است; و نتيجه آن نعمت هاى بهشتى خواهد بود.

 ما يَصَنَعُ الصّائِمُ بِصِيامِهِ إذا لَمْ يَصُنْ لِسانَهُ وَ سَمْعَهُ وَ بَصَرَهُ وَ جَوارِحَهُ.

روزه دارى كه زبان و گوش و چشم و ديگر اعضاء و جوارح خود را كنترل ننمايد هيچ سودى از روزه خود نمى برد.

 اَلْبُشْرى فى وَجْهِ الْمُؤْمِنِ يُوجِبُ لِصاحِبهِ الْجَنَّةَ، وَ بُشْرى فى وَجْهِ الْمُعانِدِ يَقى صاحِبَهُ عَذابَ النّارِ.

تبسّم و شادمانى در برابر مؤمن موجب دخول در بهشت خواهد گشت، و نتيجه تبسّم در مقابل دشمنان و مخالفان سبب ايمنى از عذاب خواهد بود.

 لا يَلُومَنَّ امْرُءٌ إلاّ نَفْسَهُ، يَبيتُ وَ فى يَدِهِ ريحُ غَمَر.

كسى كه بعد از خوردن غذا، دست هاى خود را نشويد دست هايش آلوده باشد، ـ چنانچه ناراحتى برايش بوجود آيد ـ كسى جز خودش را سرزنش نكند.

 اصْعَدْ عَلَى السَّطْحِ، فَإنْ رَأيْتَ نِصْفَ عَيْنِ الشَّمْسِ قَدْ تَدَلّى لِلْغُرُوبِ فَأعْلِمْنى حَتّى أدْعُو.

روز جمعه نزديك غروب آفتاب به غلام خود مى فرمود: بالاى پشت بام برو، هر موقع نصف خورشيد غروب كرد مرا خبر كن تا براى خود ـ و ديگران ـ دعا كنم.

 إنَّ اللّهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَميعاً وَلايُبالى.

همانا خداوند متعال تمامى گناهان بندگانش را مى آمرزد و از كسى باكى نخواهد داشت.

 الرَّجُلُ اُحَقُّ بِصَدْرِ دابَّتِهِ، وَ صَدْرِ فِراشِهِ، وَالصَّلاةِ فى مَنْزِلِهِ إلاَّ الاْمامَ يَجْتَمِعُ النّاسُ عَلَيْهِ.

هر شخصى نسبت به مركب سوارى، و فرش منزل خود و برگزارى نماز در آن از ديگرى در أُلويّت است، مگر آن كه ديگرى امام جماعت باشد و مردم بخواهند با او نماز جماعت را إقامه نمايند.

 يا أبَة، ذَكَرْتُ الْمَحْشَرَ وَوُقُوفَ النّاسِ عُراةً يَوْمَ الْقيامَةِ، وا سَوْأتاهُ يَوْمَئِذ مِنَ اللّهِ عَزَّوَجَلَّ.

اى پدر، من به ياد روز قيامت افتادم كه مردم چگونه در پيشگاه خداوند با حالت برهنه خواهند ايستاد ـ و فرياد رسى ندارد، جز اعمال و علاقه نسبت به اهل بيت (عليهم السلام) ـ.

إذا حُشِرْتُ يَوْمَ الْقِيامَةِ، أشْفَعُ عُصاةَ أُمَّةِ النَّبىَّ .

هنگامى كه در روز قيامت برانگيخته و محشور شوم، خطاكاران امّت پيامبر (صلى الله عليه وآله وسلم)، را شفاعت مى نمايم.

 فَأكْثِرْ مِنْ تِلاوَةِ الْقُرآنِ، وَالدُّعاءِ، فَإنَّها ساعَةٌ يَحْتاجُ الْمَيِّتُ فيها إلى أُنْسِ الاْحْياءِ.

ضمن وصيّتى به امام علىّ (عليه السلام) اظهار نمود: پس از آن كه مرا دفن كردى، برايم قرآن را بسيار تلاوت نما، و برايم دعا كن، چون كه ميّت در چنان موقعيّتى بيش از هر چيز نيازمند به اُنس با زندگان مى باشد.

 يا أبَا الحَسَن، إنّى لأسْتَحى مِنْ إلهى أنْ أكَلِّفَ نَفْسَكَ ما لا تَقْدِرُ عَلَيْهِ.

خطاب به همسرش اميرالمؤمنين علىّ (عليه السلام) كرد و اظهار نمود: من از خداى خود شرم دارم كه از تو چيزى را در خواست نمايم و تو توان تهيه آنرا نداشته باشى.

 خابَتْ أُمَّةٌ قَتَلَتْ إبْنَ بِنْتِ نَبِيِّها.

رستگار و سعادتمند نخواهند شد آن گروهى كه فرزند پيامبر خود را به قتل رسانند.

 وَ النَّهْىَ عَنْ شُرْبِ الْخَمْرِ تَنْزيهاً عَنِ الرِّجْسِ، وَاجْتِنابَ الْقَذْفِ حِجاباً عَنِ اللَّعْنَةِ، وَ تَرْكَ السِّرْقَةِ ايجاباً لِلْعِّفَةِ.

خداوند متعال منع و نهى از شرابخوارى را جهت پاكى جامعه از زشتى ها و جنايت ها; و دورى از تهمت ها و نسبت هاى ناروا را مانع از غضب و نفرين قرار داد; و دزدى نكردن، موجب پاكى جامعه و پاكدامنى افراد مى گردد.

 وَ حَرَّمَ - اللّه - الشِّرْكَ إخْلاصاً لَهُ بِالرُّبُوبِيَّةِ، فَاتَّقُوا اللّه حَقَّ تُقاتِهِ، وَ لا تَمُوتُّنَ إلاّ وَ أنْتُمْ مُسْلِمُونَ، وَ أطيعُوا اللّه فيما أمَرَكُمْ بِهِ، وَ نَهاكُمْ عَنْهُ، فَاِنّهُ، إنَّما يَخْشَى اللّهَ مِنْ عِبادِهِ الْعُلَماءِ.

خداوند سبحان شرك را (در امور مختلف) حرام گرداند تا آن كه همگان تن به ربوبيّت او در دهند و به سعادت نائل آيند; پس آن طورى كه شايسته است بايد تقواى الهى داشته باشيد و كارى كنيد تا با اعتقاد به دين اسلام از دنيا برويد. بنابر اين بايد اطاعت و پيروى كنيد از خداوند متعال در آنچه شما را به آن دستور داده يا از آن نهى كرده است، زيرا كه تنها علماء و دانشمندان (اهل معرفت) از خداى سبحان خوف و وحشت خواهند داشت.

 أمّا وَاللّهِ، لَوْ تَرَكُوا الْحَقَّ عَلى أهْلِهِ وَ اتَّبَعُوا عِتْرَةَ نَبيّه، لَمّا اخْتَلَفَ فِى اللّهِ اثْنانِ، وَ لَوَرِثَها سَلَفٌ عَنْ سَلَف، وَ خَلْفٌ بَعْدَ خَلَف، حَتّى يَقُومَ قائِمُنا، التّاسِعُ مِنْ وُلْدِ الْحُسَيْنِ(عليه السلام) .

به خدا سوگند، اگر حقّ ـ يعنى خلافت و امامت ـ را به اهلش سپرده بودند; و از عترت و اهل بيت پيامبر صلوات اللّه عليهم پيروى و متابعت كرده بودند حتّى دو نفر هم با يكديگر درباره خدا ـ و دين ـ اختلاف نمى كردند. و مقام خلافت و امامت توسط افراد شايسته يكى پس از ديگرى منتقل مى گرديد و در نهايت تحويل قائم آل محمّد ( عجّل اللّه تعالي فرجه الشّريف ، و صلوات اللّه عليهم اجمعين) مى گرديد كه او نهمين فرزند از حسين (عليه السلام) مى باشد.

 

احادیثی از امام حسن (ع)

بِِسْمِ اللّهِ الرًّحْمَن ِالرَّحيِمْ

يَا ابْنَ آدْم! عَفِّ عَنِ مَحارِمِ اللّهِ تَكُنْ عابِداً، وَ ارْضِ بِما قَسَّمَ اللّهُ سُبْحانَهُ لَكَ تَكُنْ غَنِيّاً، وَ أحْسِنْ جَوارَ مَنْ جاوَرَكَ تَكُنْ مُسْلِماً، وَ صاحِبِ النّاسَ بِمِثْلِ ما تُحبُّ أنْ يُصاحِبُوكَ بِهِ تَكُنْ عَدْلاً .

اى فرزند آدم! نسبت به محرّمات الهى عفيف و پاكدامن باش تا عابد و بنده خدا باشى ، راضى باش بر آنچه كه خداوند سبحان برايت تقسيم و مقدّر نموده است تا هميشه غنى و بى نياز باشى، نسبت به همسايگان، دوستان و همنشينان خود نيكى و احسان نما تا مسلمان محسوب شوى، با افراد (مختلف) آنچنان بر خورد كن كه انتظار دارى ديگران همانگونه با تو بر خورد نمايند.

وَ نَحْنُ رَيْحانَتا رَسُولِ اللّهِ، وَ سَيِّدا شَبابِ أهْلِ الْجَنّةِ، فَلَعَنَ اللّهُ مَنْ يَتَقَدَّمُ، اَوْ يُقَدِّمُ عَلَيْنا اَحَداً.

و ما دو نفر { يعنى حضرت و برادرش امام حسين (ع)} ريحانه رسول اللّه (ص) و دو سرور جوانان اهل بهشت هستيم ، پس خدا لعنت كند كسى را كه بر ما پيشقدم شود يا ديگرى را بر ما مقدّم دارد.

وَ إنّ حُبَّنا لَيُساقِطُ الذُّنُوبَ مِنْ بَنى آدَم، كَما يُساقِطُ الرّيحُ الْوَرَقَ مِنَ الشَّجَرِ.

همانا محبّت و دوستى با ما { اهل بيت رسول اللّه(ص) } سبب ريزش گناهان ـ از نامه اعمال ـ مى شود، همان طورى كه وزش باد، برگ درختان را مى ريزد.

لَقَدْ فارَقَكُمْ رَجُلٌ بِالاْمْسِ لَمْ يَسبِقْهُ الاْوَّلُونَ، وَ لا يُدْرِكُهُ أَلاْخِرُونَ.

شخصى از ميان شماها رفت كه در گذشته مانند او نيامده است، و كسى در آينده نمى تواند هم تراز او قرار گيرد.

مَنْ قَرَءَ الْقُرْآنَ كانَتْ لَهُ دَعْوَةٌ مُجابَةٌ، إمّا مُعَجَّلةٌ وَإمّا مُؤجَلَّةٌ.

كسى كه قرآن را) با دقّت) قرائت نمايد، در پايان آن (اگر مصلحت باشد) دعايش سريع مستجاب خواهد شد (و اگر مصلحت نباشد) در آينده مستجاب مى گردد.

إنّ هذَا الْقُرْآنَ فيهِ مَصابيحُ النُّورِ وَشِفاءُ الصُّدُورِ.

همانا در اين قرآن چراغ هاى هدايت به سوى نور و سعادت موجود است و اين قرآن شفاى دل ها و سينه ها است.

مَنَ صَلّى، فَجَلَسَ فى مُصَلاّه إلى طُلُوعِ الشّمسِ كانَ لَهُ سَتْراً مِنَ النّارِ.

هر كه نماز (صبح) را بخواند و در جايگاه خود بنشيند تا خورشيد طلوع كند، برايش پوششى از آتش خواهد بود.

إنَّ اللّهَ جَعَلَ شَهْرَ رَمَضانَ مِضْماراً لِخَلْقِهِ، فَيَسْتَبِقُونَ فيهِ بِطاعَتِهِ إِلى مَرْضاتِهِ، فَسَبَقَ قَوْمٌ فَفَازُوا، وَقَصَّرَ آخَرُونَ فَخابُوا.

خداوند متعال ماه رمضان را براى بندگان خود ميدان مسابقه قرار داد. پس عدّه اى در آن ماه با اطاعت و عبادت به سعادت و خوشنودى الهى از يكديگر سبقت خواهند گرفت و گروهى از روى بى توجّهى و سهل انگارى خسارت و ضرر مى نمايند.

مَنْ أدامَ الاْخْتِلافَ إلَى الْمَسْجِدِ أصابَ إحْدى ثَمان:

آيَةً مُحْكَمَةً، أَخاً مُسْتَفاداً، وَعِلْماً مُسْتَطْرَفاً، وَرَحْمَةً مُنْتَظِرَةً، وَكَلِمَةً تَدُلُّهُ عَلَى الْهُدى، اَوْ تَرُدُّهُ عَنْ الرَّدى، وَتَرْكَ الذُّنُوبِ حَياءً اَوْ خَشْيَةً.

هركس جايگاه (عبادات) خود را در مسجد قرار دهد يكى از هشت فايده شاملش مى گردد:

برهان و نشانه اى (براى معرفت) ، دوست و برادرى سودمند، دانش واطلاعاتى جامع، رحمت و محبّت عمومى، سخن و مطلبى كه او را هدايت گر باشد، (توفيق اجبارى) در ترك گناه به جهت شرم از مردم و يا به جهت ترس از عِقاب.

مَنْ أكْثَرَ مُجالِسَة الْعُلَماءِ أطْلَقَ عِقالَ لِسانِهِ، وَ فَتَقَ مَراتِقَ ذِهْنِهِ، وَ سَرَّ ما وَجَدَ مِنَ الزِّيادَةِ فى نَفْسِهِ، وَكانَتْ لَهُ وَلايَةٌ لِما يَعْلَمُ، وَ إفادَةٌ لِما تَعَلَّمَ.

هر كه با علماء بسيار مجالست نمايد، سخنش و بيانش در بيان حقايق آزاد و روشن خواهد شد، و ذهن و انديشه اش باز و توسعه مى يابد و بر معلوماتش افزوده مى گردد و به سادگى مى تواند ديگران را هدايت نمايد.

تَعَلَّمُوا الْعِلْمَ، فَإنْ لَمْ تَسْتَطيعُوا حِفْظَهُ فَاكْتُبُوهُ وَ ضَعُوهُ فى بُيُوتِكُمْ.

علم و دانش را )از هر طريقى( فرا گيريد، و چنانچه نتوانستيد آنرا در حافظه خود نگه داريد، ثبت كنيد و بنويسيد و در منازل خود در جاى مطمئن قرار دهيد.

مَنْ عَرَفَ اللّهَ أحَبَّهُ، وَ مَنْ عَرَفَ الدُّنْيا زَهِدَ فيها.

هركس خدا را بشناسد، (در عمل و گفتار) او را دوست دارد و كسى كه دنيا را بشناسد آن را رها خواهد كرد.

هَلاكُ الْمَرْءِ فى ثَلاث:

اَلْكِبْرُ، وَالْحِرْصُ، وَالْحَسَدُ .

فَالْكِبْرُ هَلاكُ الدّينِ،، وَبِهِ لُعِنَ إبْليسُ.

وَالْحِرْصُ عَدُوّ النَّفْسِ، وَبِهِ خَرَجَ آدَمُ مِنَ الْجَنَّةِ.

وَالْحَسَدُ رائِدُ السُّوءِ، وَمِنْهُ قَتَلَ قابيلُ هابيلَ.

هلاكت و نابودى دين و ايمان هر شخص در سه چيز است:

تكبّر، حرص، حسد.

تكبّر سبب نابودى دين و ايمان شخص مى باشد و به وسيله تكبّر شيطان(با آن همه عبادت) ملعون گرديد.

حرص و طمع دشمن شخصيّت انسان است، همان طورى كه حضرت آدم (ع) به وسيله آن از بهشت خارج شد.

حسد سبب همه خلاف ها و زشتى ها است و به همان جهت قابيل برادر خود هابيل را به قتل رساند.

بَيْنَ الْحَقِّ وَالْباطِلِ أرْبَعُ أصابِع، ما رَأَيْتَ بَعَيْنِكَ فَهُوَ الْحَقُّ وَقَدْ تَسْمَعُ بِأُذُنَيْكَ باطِلاً كَثيراً.

بين حقّ و باطل چهار انگشت فاصله است، آنچه كه را با چشم خود ببينى حقّ است، و آنچه را شنيدى يا آن كه برايت نقل كنند چه بسا باطل باشد.

ألْعارُ أهْوَنُ مِنَ النّارِ .

سرزنش و ننگ شمردن مردم انسان را، آسان تر است از معصيت و گناهى كه موجب آتش جهنّم شود.

إذا لَقى أحَدُكُمْ أخاهُ فَلْيُقَبِّلْ مَوْضِعَ النُّورِ مِنْ جَبْهَتِهِ.

وقتى انسان برادر مؤمن (و دوست) خود را ملاقات نمود، بايد پيشانى و سجده گاه او را ببوسد.

إنَّ اللّهَ لَمْ يَخْلُقْكُمْ عَبَثاً، وَلَيْسَ بِتارِكِكُمْ سُدًى، كَتَبَ آجالَكُمْ، وَقَسَّمَ بَيْنَكُمْ مَعائِشَكُمْ، لِيَعْرِفَ كُلُّ ذى لُبٍّ مَنْزِلَتَهُ، وأنَّ ماقَدَرَ لَهُ أصابَهُ، وَما صُرِفَ عَنْهُ فَلَنْ يُصيبَهُ.

مَنْ عَبَدَ اللّهَ، عبَّدَ اللّهُ لَهُ كُلَّ شَىْء .

خداوند شما انسان ها را بيهوده و بدون غرض نيافريده و شما را آزاد، رها نكرده است. لحظات آخر عمر هر يك معيّن و ثبت مى باشد، نيازمندى ها و روزى هركس سهميّه بندى و تقسيم شده است تا آن كه موقعيّت و منزلت شعور و درك اشخاص شناخته گردد. و نيز فرمود: هر كسى كه خداوند را عبادت و اطاعت كند، خداى متعال همه چيزها را مطيع او گرداند.

لِبَعْضِ وُلْدِهِ:

يا بُنَيَّ! لا تُواخِ أحَداً حَتّى تَعْرِفَ مَوارِدَهُ وَ مَصادِرَهُ، فَإذَا اسْتَنْبَطْتَ الْخِبْرَةَ، وَ رَضيتَ الْعِشْرَةَ، فَآخِهِ عَلى إقالَةِ الْعَثْرَةِ، وَ الْمُواساةِ فىِ الْعُسْرَةِ.

به بعضى از فرزندانش فرمود:

اى پسرم! با كسى دوستى و برادرى بر قرار نكن مگر آن كه او را از هر جهت بشناسى و مورد اطمينان باشد، پس هنگامى كه چنين فردى را يافتى در همه امور با او باش.

- عَنِ الْبُخْلِ؟

فَقالَ: هُوَ أنْ يَرىَ الرَّجُلُ ما أنْفَقَهُ تَلَفاً، وَما أمْسَكَهُ شَرَفاً.

- از حضرت پيرامون بُخل سؤال شد؟

در جواب فرمود: معناى آن چنين است كه انسان آنچه را به ديگرى كمك و انفاق كند فكر نمايد كه از دست داده و تلف شده است و آنچه را ذخيره كرده و نگهداشته است خيال كند برايش باقى مى ماند و موجب شخصيّت و شرافت او خواهد بود.

تَرْكُ الزِّنا، وَكَنْسُ الْفِناء، وَغَسْلُ الاْناء مَجْلَبَةٌ لِلْغِناء.

انجام ندادن زنا، جاروب و نظافت كردن راهرو و درب منزل، و شستن ظروف سبب رفاه و بى نيازى مى گردد.

السِّياسَةُ أنْ تَرْعى حُقُوقَ اللّهِ، وَحُقُوقَ الاْحْياءِ، وَحُقُوقَ الاْمْواتِ.

(مفهوم و معناى) سياست آن است كه حقوق خداوند ، و حقوق موجودات زنده ، و حقوق مردگان را رعايت كنى

 

 

احادیثی از امام حسین

                                             بِِسْمِ اللّهِ الرًّحْمَن ِالرَّحيِمْ

إنَّ قَوْماً عَبَدُوا اللهَ رَغْبَةً فَتِلْكَ عِبادَةُ التُّجارِ، وَ إنَّقَوْماً عَبَدُوا اللهَ رَهْبَةً فَتِلْكَ عِبادَةُ الْعَبْيدِ، وَ إنَّ قَوْماً عَبَدُوا اللهَ شُكْراً فَتِلْكَ عِبادَةٌ الْأحْرارِ، وَ هِيَ أفْضَلُ الْعِبادَةِ.

همانا عدّه اى خداوند متعال را به جهت طمع و آرزوى بهشت عبادت مى كنند كه آن يك معامله و تجارت خواهد بود و عدّه اى ديگر از روى ترس خداوند را عبادت و ستايش مى كنند كه همانند عبادت و اطاعت نوكر از ارباب باشد و طائفه اى هم به عنوان شكر و سپاس از روى معرفت، خداوند متعال را عبادت و ستايش مى نمايند و اين نوع ، عبادت آزادگان است كه بهترين عبادات مى باشد.

إنَّ أجْوَدَ النّاسِ مَنْ أعْطى مَنْ لا يَرْجُوهُ، وَ إنَّ أعْفَى النّاسِ مَنْ عَفى عَنْ قُدْرَة، وَ إنَّ أَوْصَلَ النّاسِ مَنْ وَصَلَ مَنْ قَطَعَهُ.

همانا سخاوتمندترين مردم آن كسى است كه كمك نمايد به كسى كه اميدى به وى نداشته است و بخشنده ترين افراد آن شخصى است كه ـ نسبت به ظلم ديگرى با آن كه توان انتقام دارد ـ گذشت نمايد. صله رحم كننده ترين مردم و ديد و بازديد كننده نسبت به خويشان، آن كسى ست كه صله رحم نمايد با كسى كه با او قطع رابطه كرده است.

- مَا الْفَضْلُ؟

مُلْكُ اللِّسانِ، وَ بَذْلُ الاْحْسانِ .

- قيلَ: فَمَا النَّقْصُ؟

التَّكَلُّفُ لِما لا يُعنيكَ .

از حضرت سؤال شد : كرامت و فضيلت انسان در چيست؟

فرمود: كنترل و در اختيار داشتن زبان و سخاوت داشتن .

سؤال شد : نقص انسان در چيست؟

فرمود: خود را وا داشتن بر آنچه كه مفيد و سودمند نباشد.

النّاسُ عَبيدُالدُّنْيا، وَ الدّينُ لَعِبٌ عَلى ألْسِنَتِهِمْ، يَحُوطُونَهُ ما دارَتْ بِهِ مَعائِشَهُمْ، فَإذا مُحِصُّوا بِالْبَلاء قَلَّ الدَّيّانُونَ.

افراد جامعه بنده و تابع دنيا هستند و مذهب، بازيچه زبانشان گرديده است و براى امرار معاش خود، دين را محور قرار داده اند ـ و سنگ اسلام را به سينه مى زنند . پس اگر بلائى همانند خطر ـ مقام و رياست، جان، مال، فرزند و موقعيّت، ... ـ انسان را تهديد كند، خواهى ديد كه دين داران واقعى كمياب خواهند شد.

إنَّ الْمُؤْمِنَ لا يُسىءُ وَ لا يَعْتَذِرُ، وَ الْمُنافِقُ كُلَّ يَوْم يُسىءُ وَ يَعْتَذِرُ.

همانا شخص مؤمن خلاف و كار زشت انجام نمى دهد و عذرخواهى هم نمى كند، ولى فرد منافق هر روز مرتكب خلاف و كارهاى زشت مى گردد و هميشه عذرخواهى مى نمايد.

إعْمَلْ عَمَلَ رَجُل يَعْلَمُ أنّه مأخُوذٌ بِالاْجْرامِ، مُجْزى بِالاْحْسانِ.

كارها و امور خود را همانند كسى تنظيم كن و انجام ده كه مى داند و مطمئن است كه در صورت خلاف تحت تعقيب قرار مى گيرد و مجازات خواهد شد و در صورتى كه كارهايش صحيح باشد پاداش خواهد گرفت.

عِباداللهِ! لا تَشْتَغِلُوا بِالدُّنْيا، فَإنَّ الْقَبْرَ بَيْتُ الْعَمَلِ، فَاعْمَلُوا وَ لا تَغْعُلُوا .

اى بندگان خدا، خود را مشغول و سرگرم دنيا ـ و تجمّلات آن ـ قرار ندهيد كه همانا قبر، خانه اى است كه تنها عمل ـ صالح ـ در آن مفيد و نجات بخش مى باشد، پس مواظب باشيد كه غفلت نكنيد.

لا تَقُولَنَّ فى أخيكَ الْمُؤمِنِ إذا تَوارى عَنْكَ إلاّ مِثْلَ ماتُحِبُّ أنْ يَقُولَ فيكَ إذا تَوارَيْتَ عَنْهُ.

سخنى ـ كه ناراحت كننده باشد ـ پشت سر دوست و برادر خود مگو، مگر آن كه دوست داشته باشى كه همان سخن پشت سر خودت گفته شود.

يا بُنَىَّ! إيّاكَ وَظُلْمَ مَنْ لايَجِدُ عَلَيْكَ ناصِراً إلاّ اللهَ.

بپرهيز از ظلم و آزار رساندن نسبت به كسى كه ياورى غير از خداوند متعال نمى يابد.

إنّي لا أري الْمَوْتَ إلاّ سَعادَة، وَ لاَ الْحَياةَ مَعَ الظّالِمينَ إلاّ بَرَماً.

به درستى كه من از مرگ نمى هراسم و آن را جز سعادت نمى بينم ، و زندگى با ستمگران و ظالمان را عار و ننگ مى شناسم.

مَنْ لَبِسَ ثَوْباً يُشْهِرُهُ كَساهُ اللهُ يَوْمَ الْقِيامَةِ ثَوْباً مِنَ النّارِ.

هركس لباس شهرت - و انگشت نما از هر جهت- بپوشد، خداوند او را در روز قيامت لباسى از آتش مى پوشاند.

أنَا قَتيلُ الْعَبَرَةِ، لايَذْكُرُنى مُؤْمِنٌ إلاّ اِسْتَعْبَرَ .

من كشته گريه ها و اشك ها هستم، هيچ مؤمنى مرا ياد نمى كند مگر آن كه عبرت گرفته و اشك هايش جارى خواهد شد.

لَوْ شَتَمَنى رَجُلٌ فى هذِهِ الاُْذُنِ، وَ أَوْمى إلىَ الْيُمْنى، وَ اعْتَذَرَ لى فىِ الاُْخْرى لَقَبِلْتُ ذلِكَ مِنْهُ، وَ ذلِكَ أَنَّ أَميرَ الْمُؤْمِنينَ (ع) حَدَّثَنى أَنَّهُ سَمِعَ جَدّى رَسُولَ اللهِ (ص) يَقُولُ:

لا يَرِدُ الْحَوْضَ مَنْ لَمْ يَقْبَلِ الْعُذرَ مِنْ مُحِقٍّ أَوْ مُبْطِل .

چنانچه با گوش خود بشنوم كه شخصى مرا دشنام مى دهد و سپس معذرت خواهى او را بفهمم، از او مى پذيرم و گذشت مى نمايم، چون كه پدرم اميرالمؤمنين على (ع) از جدّم رسول خدا (ص) روايت نمود:

كسى كه پوزش و عذرخواهى ديگران را نپذيرد، بر حوض كوثر وارد نخواهد شد.

- مَنْ أعْظَمُ النّاسِ قَدْراً ؟

مَنْ لَمْ يُبالِ الدُّنْيا فى يَدَيْ مَنْ كانَتْ.

از حضرت سؤال شد: با شخصيّت ترين افراد چه كسى است؟

فرمود: آن كسى است كه اهميّت ندهد كه دنيا در دست چه كسى مى باشد

مَنْ عَبَدَاللهَ حَقَّ عِبادَتِهِ، آتاهُ اللهُ فَوْقَ أمانيهِ وَ كِفايَتِهِ .

هركس خداوند متعال را با صداقت و خلوص، عبادت و پرستش نمايد ، خداى متعال او را به بهترين آرزوهايش مى رساند و امور زندگيش را تأمين مى نمايد.

احْذَرُوا كَثْرَةَ الْحَلْفِ، فِإنَّهُ يَحْلِفُ الرَّجُلُ لِعَلَل أرَبَعَ :

إمّا لِمَهانَة يَجِدُها في نَفْسِهِ، تَحُثُّهُ عَلى الضَّراعَةِ إلى تَصْديقِ النّاسِ إيّاهُ.

وَ إمّا لِعَىّ في الْمَنْطِقِ، فَيَتَّخِذُ الاْيْمانَ حَشْواً وَصِلَةً لِكَلامِهِ.

وَ إمّا لِتُهْمَة عَرَفَها مِنَ النّاسِ لَهُ، فَيَرى أَنَّهُمْ لايَقْبَلُونَ قَوْلَهُ إلاّ بِالْيَمينِ .

وَ إمّا لاِرْسالِهِ لِسانَهُ مِنْ غَيْرِ تَثْبيت .

خود را از قسم و سوگند برهانيد كه همانا انسان به جهت يكى از چهار علّت سوگند ياد مى كند:

در خود احساس سستى و كمبود دارد، به طورى كه مردم به او بى اعتماد شده اند، پس براى جلب توجّه مردم كه او را تصديق و تأييد كنند، سوگند مى خورد.

و يا آن كه گفتارش معيوب و به دور از حقيقت است، و مى خواهد با سوگند، سخن خود را تقويت و جبران كند.

و يا در بين مردم متّهم است ـ به دروغ و بى اعتمادى ـ پس مى خواهد با سوگند و قسم خوردن جبران ضعف نمايد.

و يا آن كه سخنان و گفتارش متزلزل است ـ هر زمان به نوعى سخن مى گويد ـ و زبانش به سوگند عادت كرده است.

أيُّما إثْنَيْنِ جَرى بَيْنَهُما كَلامٌ، فَطَلِبَ أَحَدُهُما رِضَى الاْخَرِ، كانَ سابِقَهُ إلىَ الْجَنّةِ .

چنانچه دو نفر با يكديگر نزاع و اختلاف نمايند و يكى از آن دو نفر، در صلح و آشتى پيش قدم شود، همان شخص سبقت گيرنده، جلوتر از ديگرى به بهشت وارد مى شود.

وَ اعْلَمُوا إنَّ حَوائِجَ النّاسِ إلَيْكُمْ مِنْ نِعَمِ الله عَلَيْكُمْ، فَلا تَميلُوا النِّعَمَ فَتَحَوَّلَ نَقِماً .

توجّه داشته باشيد كه احتياج و مراجعه مردم به شما از نعمت هاى الهى است، پس نسبت به نعمت ها روى، بر نگردانيد; وگرنه به نقمت و بلا گرفتار خواهد شد.

يَا ابْنَ آدَم! اُذْكُرْ مَصْرَعَكَ وَ مَضْجَعَكَ بَيْنَ يَدَي اللهِ، تَشْهَدُ جَوارِحُكَ عَلَيْكَ يَوْمَ تَزِلُّ فيهِ الْأقْدام.

اى فرزند آدم! بياد آور لحظات مرگ و خوابگاه خود را در قبر، همچنين بياد آور كه در پيشگاه خداوند قرار خواهى گرفت و اعضاء و جوارحت بر عليه تو شهادت خواهند داد، در آن روزى كه قدم ها لرزان و لغزان مى باشد.

مُجالَسَةُ أهْلِ الدِّناءَةِ شَرٌّ، وَ مُجالَسَةُ أهْلِ الْفِسْقِ ريبَةٌ .

همنشينى با اشخاص پست و رذل سبب شرّ و بدبختي خواهد گشت ، و همنشينى و مجالست با معصيت كاران موجب شكّ و بدبينى خواهد شد.

 

 

 

إنَّ اللهَ خَلَقَ الدُّنْيا لِلْبَلاءِ، وَ خَلَقَ أهْلَها لِلْفَناءِ .

به درستى كه خداوند متعال دنيا ـ و اموال آن ـ را براى آزمايش افراد آفريده است،و همچنين موجودات دنيا را جهت فناء ـ و انتقال از اين دنيا به جهانى ديگر ـ آفريده است.

لا يَأمَنُ يوم الْقِيامَةِ إلاّ مَنْ قَدْ خافَ اللهَ في الدُّنْيا.

كسى در روز قيامت از شدائد و احوال آن در امان نمى باشد، مگر آن كه در دنيا از خداوند متعال ترس داشته باشد - و اهل گناه و معصيت نگردد - .

  لِكُلِّ داء دَواءٌ، وَ دَواءُ الذُّنُوبِ الإسْتِغْفار .

براى هر غم و دردى درمان و دوائى است و جبران و درمان گناه، طلب مغفرت و آمرزش از درگاه خداوند مى باشد.

مَنْ قَرَءَ آيَةً مِنْ كِتابِ الله عَزَّ وَ جَلَّ فى صَلاتِهِ قائِماً، يُكْتَبُ لَهُ بِكُلِّ حَرْف مِأةُ حَسَنَة .

هركس آيه اى از قرآن را در نمازش تلاوت نمايد، خداوند متعال در مقابل هر حرفى از آن يكصد حسنه در نامه اعمالش ثبت مى نمايد.

 

سَبْعَةُ أشْياء لَمْ تُخْلَقْ فى رَحِم :

فَأوّلُها آدَمُ (ع) ثُمَّ حَوّاء، وَ الْغُرابُ، وَ كَبْشُ إبْراهيم (ع) ، وَ ناقَةُ اللهِ، وَ عَصا مُوسى (ع) ، وَ الطَّيْرُالَّذى خَلَقَهُ عيسي بْنُ مَرْيَم (ع) .

آن هفت موجودى كه بدون خلقت در رحم مادر، آفريده شده اند، عبارتند از:

حضرت آدم (ع) و همسرش حوّاء، و كلاغى كه براى راهنمائى دفن هابيل آمد ، و گوسفندى كه براى قربانى، به جاى حضرت اسماعيل(ع) آمد، و شترى كه خداوند براى پيامبرش، حضرت صالح فرستاد ،و عصاى حضرت موسى (ع) ، و هفتمين موجود آن پرنده اى بود كه توسّط حضرت عيسى (ع)آفريده شد.

إنَّ اَعْمالَ هذِهِ الاُْمَّةِ ما مِنْ صَباح إلاّ و تُعْرَضُ عَلَى اللهِ تَعالى .

همانا ـ نامه كردار و ـ اعمال اين امّت، در هر صبحگاه بر خداوند متعال عرضه مى گردد.

 

إجْتَنِبُوا الْغِشْيانَ في اللَّيْلَةِ الَّتى تُريدُون فيها السَّفَرَ، فإنَّ مَنْ فَعَلَ ذلِكَ، ثُمَّ رُزِقَ وَلَدٌ كانَ جَوّالَةً .

در آن شبى كه قصد مسافرت داريد، با همسر خود زناشوئى نكنيد، كه چنانچه عمل زناشوئى انجام گردد و در آن زمان فرزندى منعقد شود، بسيار متحرّك و افكارش مغشوش مى باشد.

الرّكْنُ الْيَماني بابٌ مِنْ أبْوابِ الْجَنَّةِ، لَمْ يَمْنَعْهُ مُنْذُ فَتَحَهُ، وَ إنَّ ما بَيْنَ الرُّكْنَيْنِ - الأسْوَد وَ الْيَماني - مَلَكٌ يُدْعى هُجَيْرٌ، يُؤَمِّنُ عَلى دُعاءِالْمُؤْمِنينَ .

رُكن يَمانىِ كعبه الهى، دربى از درب هاى بهشت است و مابين ركن يمانى و حجرالأسود ملك و فرشته اى است كه براى استجابت دعاى مؤمنين آمين مى گويد.

إنَّ الْغِنى وَ اْلِعزَّ خَرَجا يَجُولانِ، فَلَقيا التَّوَكُلَّ فَاسْتَوْطَنا.

عزّت و بى نيازى ـ هر دو ـ شتاب زده به دنبال پناهگاهى مى دويدند، چون به توكّل برخورد كردند، آرامش پيدا نموده و آن را پناهگاه خود قرار دادند.

مَنْ نَفَّسَ كُرْبَةَ مُؤْمِن، فَرَّجَ اللهُ عَنْهُ كَرْبَ الدُّنْيا وَالاْخِرَةِ .

هركس گره اى از مشكلات مؤمنى باز كند و مشكلش را برطرف نمايد، خداوند متعال مشكلات دنيا و آخرت او را اصلاح مى نمايد.

مَنْ والانا فَلِجَدّى (ص) والى، وَ مَنْ عادانا فَلِجَدّى عادى .

هر كه ما را دوست بدارد و پيرو ما باشد، پس دوستى و محبّتش به جهت جدّم رسول خدا (ص) مى باشد ، و هركس با ما دشمن و كينه توز باشد، پس دشمنى و مخالفت او به جهت جدّم رسول خدا (ص) خواهد بود.

يَا ابْنَ آدَمَ! أُذْكُرْ مَصارِعَ آبائِكَ وَ أبْنائِكَ، كَيْفَ كانُوا، وَ حَيْثُ حَلّوُا، وَ كَأَنَّكَ عَنْ قَليل قَدْ حَلَلْتَ مَحَلَّهُمْ .

فرمود: اى فرزند آدم! بياد آور آن لحظاتى را كه پدران و فرزندان ـ و دوستان ـ تو چگونه در چنگال مرگ قرار گرفتند، آنها در چه وضعيّت و موقعيّتى بودند و سرانجام به كجا منتهى شدند و كجا رفتند، و بينديش كه تو نيز همانند آنها به ايشان خواهى پيوست - پس مواظب اعمال و رفتار خود باش - .

يَا ابْنَ آدَمَ، إنَّما أنْتَ أيّامٌ، كُلَّما مَضى يَوْمٌ ذَهَبَ بَعْضُكَ .

اى فرزند آدم، بدرستى كه تو مجموعه اى از زمان ها و روزگار هستى، هر آنچه از آن بگذرد، زمانى از تو فانى و سپرى گشته است ـ بنابراين لحظات عمرت را غنيمت شمار كه جبران ناپذير است ـ .

مَنْ حاوَلَ أمْراً بِمَعْصِيَةِ اللهِ كانَ أفْوَتُ لِما يَرْجُو وَ أسْرَعُ لِمَجيىءِ ما يَحْذَرُ .

هركس از روى نافرمانى و معصيتِ خداوند، كارى را انجام دهد، آنچه را آرزو دارد سريع تر از دست مى دهد و به آنچه هراسناك و بيمناك مى باشد مبتلا مى گردد.

 الْبُكاءُ مِنْ خَشْيَةِ الله نَجاتٌ مِنَ الّنارِ وَ قالَ:

بُكاءُ الْعُيُونِ، وَ خَشْيَةُ الْقُلُوبِ مِنْ رَحْمَةِ اللهِ .

گريان بودن به جهت ترس از ـ عذاب ـ خداوند، سبب نجات از آتش دوزخ خواهد بود; و فرمود:

گريان بودن چشم و خشيت داشتن دل ها يكى از نشانه هاى رحمت الهى ـ براى بنده ـ است.

لا يَكْمِلُ الْعَقْلُ إلاّ بِاتّباعِ الْحَقِّ .

بينش و عقل و درك انسان تكميل نمى گردد مگر آن كه ـ اهل حقّ و صداقت باشد و ـ از حقايق، تبعيّت و پيروى كند.

أَهْلَكَ النّاسَ إثْنانِ:

خَوْفُ الْفَقْرِ، وَ طَلَبُ الْفَخْرِ .

فرمود: دو چيز مردم را هلاك و بيچاره گردانده است:

يكى ترس از اين كه مبادا در آينده فقير و نيازمند ديگران گردند، و ديگرى فخر كردن ـ در مسائل مختلف ـ و مباهات بر ديگران است.

مَنْ عَرَفَ حَقَّ أَبَوَيْهِ الاْفْضَلَيْنِ مُحَمَّد وَ عَلىّ، و أطاعَهُما، قيلَ لَهُ:

تَبَحْبَحْ فى أيِّ الْجِنانِ شِئْتَ.

هر شخصى كه حقّ والدينش محمّد (ص) ، و علىّ (ع) را كه با شرافت و با فضيلت ترين انسان ها هستند، بشناسد و ـ در تمام امور زندگى ـ از ايشان تبعيّت و اطاعت كند T در قيامت به او خطاب مى شود :

هر قسمتى از بهشت را كه خواستار باشى، مى توانى انتخاب كنى و در آن وارد شوى.

مَنْ طَلَبَ رِضَى اللهِ بِسَخَطِ النّاسِ كَفاهُ الله اُمُورَ النّاسِ، وَ مَنْ طَلَبَ رِضَى النّاسِ بِسَخَطِ اللهِ وَ كَّلَهُ اللهُ إلَى النّاسِ .

هركس رضايت و خوشنودى خداوند را ـ در امور زندگى ـ طلب نمايد گرچه همه افراد از او رنجيده شوند، خداوند مهمّات و مشكلات او را كفايت خواهد نمود، و كسى كه رضايت و خوشنودى مردم را طالب گردد گر چه مورد خشم و غضب پروردگار باشد، خداوند امور اين شخص را به مردم واگذار مى كند.

إنَّ شيعَتَنا مَنْ سَلِمَتْ قُلُوبُهُمْ مِنْ كُلِّ غِشٍّ وَ غِلّ وَ دَغَل .

شيعيان و پيروان ما ـ اهل بيت عصمت و طهارت (ع) ـ آن كسانى هستند كه افكار و درون آنها از هر گونه حيله و نيرنگ و عوام فريبى سلامت و تهى باشد.

 

 

احادیثی از امام سجاد

 

بِِسْمِ اللّهِ الرًّحْمَن ِالرَّحيِمْ


ثَلاثٌ مَنْ كُنَّ فيهِ مِنَ الْمُؤمِنينَ كانَ في كَنَفِ اللّهِ، وَأظَلَّهُ اللّهُ يَوْمَ الْقِيامَةِ في ظِلِّ عَرْشِهِ، وَآمَنَهُ مِنْ فَزَعِ الْيَوْمِ الاْكْبَرِ:

مَنْ أَعْطى النّاسَ مِنْ نَفْسِهِ ما هُوَ سائِلهُم لِنَفْسِهِ، ورَجُلٌ لَمْ يَقْدِمْ يَداً وَرِجْلاً حَتّى يَعْلَمَ أَنَّهُ فى طاعَةِ اللّهِ قَدِمَها أَوْ فى مَعْصِيَتِهِ، وَرَجُلٌ لَمْ يَعِبْ أخاهُ بِعَيْب حَتّى يَتْرُكَ ذلكَ الْعِيْبَ مِنْ نَفْسِهِ.

سه حالت و خصلت در هر يك از مؤمنين باشد در پناه خداوند خواهد بود و روز قيامت در سايه رحمت عرش الهى مى باشد و از سختى ها و شدايد صحراى محشر در امان است:

اوّل آن كه در كارگشائى و كمك به نيازمندان و درخواست كنندگان دريغ ننمايد.دوّم آن كه قبل از هر نوع حركتى بينديشد كه كارى را كه مى خواهد انجام دهد يا هر سخنى را كه مى خواهد بگويد آيا رضايت و خوشنودى خداوند در آن است يا مورد غضب و سخط او مى باشد.سوّم قبل از عيب جوئى و بازگوئى عيب ديگران، سعى كند عيب هاى خود را برطرف نمايد.

ثَلاثٌ مُنْجِياتٌ لِلْمُؤْمِن:

كَفُّ لِسانِهِ عَنِ النّاسِ وَ اغْتِيابِهِمْ، وَ إشْغالُهُ نَفْسَهُ بِما يَنْفَعُهُ لاِخِرَتِهِ وَ دُنْياهُ، وَ طُولُ الْبُكاءِ عَلى خَطيئَتِهِ.

سه چيز موجب نجات انسان خواهد بود :

بازداشت زبان از بدگوئى و غيبت مردم، خود را مشغول به كارهائى كردن كه براى آخرت و دنيايش مفيد باشد، و هميشه بر خطاها و اشتباهات خود گريان و ناراحت باشد.

أرْبَعٌ مَنْ كُنَّ فيهِ كَمُلَ إسْلامُهُ، وَ مَحَصَتْ ذُنُوبُهُ، وَ لَقِيَ رَبَّهُ وَ هُوَ عَنْهُ راض:

وِقاءٌ لِلّهِ بِما يَجْعَلُ عَلى نَفْسِهِ لِلنّاس، وَ صِدْقُ لِسانِه مَعَ النّاسِ، وَ الاْسْتحْياء مِنْ كُلِّ قَبِيح عِنْدَ اللّهِ وَ عِنْدَ النّاسِ، وَ حُسْنُ خُلْقِهِ مَعَ أهْلِهِ.

هركس داراى چهار خصلت باشد، ايمانش كامل، گناهانش بخشوده خواهد بود، و در حالتى خداوند را ملاقات مى كند كه از او راضى و خوشنود است:

خصلت خود نگهدارى و تقواى الهى به طورى كه بتواند بدون توقّع و چشم داشتى، نسبت به مردم خدمت نمايد؛ راست گوئى و صداقت نسبت به مردم در تمام موارد زندگى ؛حيا و پاكدامنى نسبت به تمام زشتى هاى شرعى و عرفى؛ خوش اخلاقى و خوش برخوردى با اهل و عيال خود.

يَا ابْنَ آدَم، إنَّكَ لا تَزالُ بَخَيْر ما دامَ لَكَ واعِظٌ مِنْ نَفْسِكَ، وَما كانَتِ الْمُحاسَبَةُ مِنْ هَمِّكَ، وَما كانَ الْخَوْفُ لَكَ شِعاراً .

اى فرزند آدم! تا آن زمانى كه در درون خود واعظ و نصيحت كننده اى دلسوز داشته باشى، و در تمام امور بررسى و محاسبه كارهايت را اهميّت دهى، و در تمام حالات ـ از عذاب الهى ـ ترس و خوف داشته باشى، در خير و سعادت خواهى بود.

وَ أمّا حَقُّ بَطْنِكَ فَأنْ لا تَجْعَلْهُ وِعاءً لِقَليل مِنَ الْحَرامِ وَ لا لِكَثير، وَ أنْ تَقْتَصِدَ لَهُ فِى الْحَلالِ.

حقّى كه شكم بر تو دارد اين است كه آن را ظرف چيزهاى حرام ـ چه كم و چه زياد ـ قرار ندهى و بلكه در چيزهاى حلال هم صرفه جوئى كنى و به مقدار نياز استفاده نمائى.

مَنِ اشْتاقَ إلى الْجَنَّةِ سارَعَ إلى الْحَسَناتِ وَسَلاعَنِ الشَّهَواتِ، وَمَنْ أشْفَقَ مِنَ النارِ بادَرَ بِالتَّوْبَةِ إلى اللَّهِ مِنْ ذُنُوبِهِ وَراجَعَ عَنِ الْمَحارِمِ.

كسى كه مشتاق بهشت باشد در انجام كارهاى نيك، سرعت مى نمايد و شهوات را زير پا مى گذارد ؛ و هركس از آتش قيامت هراسناك باشد به درگاه خداوند توبه مى كند و از گناهان و كاهاى زشت دورى مى جويد.

طَلَبُ الْحَوائِجِ إلىَ النّاسِ مَذَلَّةٌ لِلْحَياةِ وَمَذْهَبَةٌ لِلْحَياءِ، وَاسْتِخْفافٌ بِالْوَقارِ وَهُوَ الْفَقْرُ الْحاضِرِ، وَقِلَّةُ طَلَبِ الْحَوائِجِ مِنَ النّاسِ هُوَ الْغِنَى الْحاضِر.

دست نياز به سوى مردم دراز كردن، سبب ذلّت و خوارى در زندگى و در معاشرت خواهد بود، و نيز موجب از بين رفتن حياء و ناچيز شدن شخصيت خواهد گشت به طورى كه هميشه احساس نياز و تنگ دستى نمايد، و هرچه كمتر به مردم رو بيندازد و كمتر درخواست كمك نمايد بيشتر احساس خودكفائى و بى نيازى خواهد داشت.

اَلْخَيْرُ كُلُّهُ صِيانَةُ الاْنْسانِ نَفْسَهُ.

سعادت و خوشبختى انسان در حفظ و كنترل اعضاء و جوارح خود از هرگونه كار زشت و خلاف است.

سادَةُ النّاسِ فى الدُّنْيا الأَسْخِياء، وَ سادَةُ الناسِ في الآخِرَةِ الاْتْقياءِ.

در اين دنيا سرور مرد، سخاوتمندان هستند ،ولى در قيامت سيّد و سرور مردم، پرهيزكاران خواهند بود.

مَنْ زَوَّجَ لِلّهِ، وَوَصَلَ الرَّحِمَ تَوَّجَهُ اللّهُ بِتاجِ الْمَلَكِ يَوْمَ الْقِيامَةِ.

هركس براى رضا و خوشنودى خداوند ازدواج نمايد و با خويشان خود صله رحم نمايد، خداوند او را در قيامت مفتخر و سربلند مى گرداند.

مَنْ زارَ أخاهُ فى اللّهِ طَلَباً لاِنْجازِ مَوْعُودِ اللّهِ، شَيَّعَهُ سَبْعُونَ ألْفَ مَلَك، وَهَتَفَ بِهِ هاتِفٌ مِنْ خَلْف ألاطِبْتَ وَطابَتْ لَكَ الْجَنَّةُ، فَإذا صافَحَهُ غَمَرَتْهُ الرَّحْمَةُ.

هركس به ديدار دوست و برادر خود برود و براى رضاى خداوند او را زيارت نمايد به اميد آن كه به وعده هاى الهى برسد، هفتاد هزار فرشته او را همراه و مشايعت خواهند كرد، همچنين مورد خطاب قرار مى گيرد كه از آلودگى ها پاك شدى و بهشت گوارايت باد ، پس چون با دوست و برادر خود دست دهد و مصافحه كند مورد رحمت قرار خواهد گرفت.

إنْ شَتَمَكَ رَجُلٌ عَنْ يَمينِكَ، ثُمَّ تَحَوَّلَ إلى يَسارِكَ فَاعْتَذَرَ إلَيْكَ فَاقْبَلْ مِنْهُ.

چنانچه شخصى تو را بدگويى كند، و سپس برگردد و پوزش طلبد، عذرخواهى و پوزش او را پذيرا باش.

عَجِبْتُ لِمَنْ يَحْتَمى مِنَ الطَّعامِ لِمَضَرَّتِهِ، كَيْفَ لايَحْتَمى مِنَ الذَّنْبِ لِمَعَرَّتِهِ.

تعجّب دارم از كسى كه نسبت به تشخيص خوب و بد خوراكش اهتمام مي ورزد كه مبادا ضررى به او برسد، چگونه نسبت به گناهان و ديگر كارهايش اهميّت نمى دهد، و نسبت به مفاسد دنيائى، آخرتى روحى، فكرى، اخلاقى و... بى تفاوت است.

مَنْ أطْعَمَ مُؤْمِناً مِنْ جُوع أطْعَمَهُ اللّهُ مِنْ ثِمارِ الْجَنَّةِ، وَمَنْ سَقى مُؤْمِناً مِنْ ظَمَأ سَقاهُ اللّهُ مِنَ الرَّحيقِ الْمَخْتُومِ، وَمَنْ كَسا مُؤْمِناً كَساهُ اللّهُ مِنَ الثّيابِ الْخُضْرِ.

هركس مؤمن گرسنه اى را طعام دهد خداوند او را از ميوه هاى بهشت اطعام مى نمايد، و هر كه تشنه اى را آب دهد خداوند از چشمه گواراى بهشتى سيرابش مى گرداند، و هركس برهنه اى را لباس بپوشاند خداوند او را از لباس سبز بهشتى ـ كه بهترين نوع و رنگ مى باشد ـ خواهد پوشاند.

 

إنَّ دينَ اللّهِ لايُصابُ بِالْعُقُولِ النّاقِصَةِ، وَالاْراءِ الْباطِلَةِ، وَالْمَقاييسِ الْفاسِدَةِ، وَلايُصابُ إلاّ بِالتَّسْليمِ، فَمَنْ سَلَّمَ لَنا سَلِمَ، ومَنِ اهْتَدى بِنا هُدِىَ، وَمَنْ دانَ بِالْقِياسِ وَالرَّأْىِ هَلَكَ.

به وسيله عقل ناقص و نظريه هاى باطل، و مقايسات فاسد و بى اساس نمى توان احكام و مسائل دين را به دست آورد ، بنابراين تنها وسيله رسيدن به احكام واقعى دين، تسليم محض مى باشد، پس هركس در مقابل ما اهل بيت تسليم باشد از هر انحرافى در امان است و هر كه به وسيله ما هدايت يابد خوشبخت خواهد بود، و شخصى كه با قياس و نظريات شخصى خود بخواهد دين اسلام را دريابد، هلاك مى گردد.

الدُّنْيا سِنَةٌ، وَالاْخِرَةُ يَقْظَةٌ، وَنَحْنُ بَيْنَهُما أضْغاثُ أحْلامِ.

دنيا همچون نيمه خواب (چُرت( است و آخرت بيدارى مى باشد و ما در اين ميان رهگذر، بين خواب و بيدارى به سر مى بريم.

مِنْ سَعادَةِ الْمَرْءِ أنْ يَكُونَ مَتْجَرُهُ فى بِلادِهِ، وَيَكُونَ خُلَطاؤُهُ صالِحينَ، وَتَكُونَ لَهُ أوْلادٌ يَسْتَعينُ بِهِمْ.

از سعادت مرد آن است كه در شهر خود كسب و تجارت نمايد و شريكان و مشتريانش افرادى صالح و نيكوكار باشند، و نيز داراى فرزندانى باشد كه كمك حال او باشند.

آياتُ الْقُرْآنِ خَزائِنُ الْعِلْمِ، كُلَّما فُتِحَتْ خَزانَةٌ، فَيَنْبَغى لَكَ أنْ تَنْظُرَ مَا فيِهَا.

هر آيه اى از قرآن، خزينه اى از علوم خداوند متعال است، پس هر آيه را كه مشغول خواندن مى شوى، در آن دقّت كن كه چه مى يابى.

مَنْ خَتَمَ الْقُرْآنَ بِمَكَّة لَمْ يَمُتْ حَتّى يَرى رَسُولَ اللّهِ (ص)، وَيَرَى مَنْزِلَهُ فى الْجَنَّةِ.

هر كه قرآن را در مكّه مكرّمه ختم كند، نمى ميرد مگر آن كه حضرت رسول اللّه (ص) و نيز جايگاه خود را در بهشت رؤيت مى نمايد.

يا مَعْشَرَ مَنْ لَمْ يَحِجَّ اسْتَبْشَرُوا بِالْحاجِّ إذا قَدِمُوا فَصافِحُوهُمْ وَعَظِّمُوهُمْ، فَإنَّ ذلِكَ يَجِبُ عَلَيْكُمْ تُشارِكُوهُمْ فى الاْجْرِ.

شماهائى كه به مكّه نرفته ايد و در مراسم حجّ شركت نكرده ايد، بشارت باد شما ها را به آن حاجيانى كه بر مى گردند، با آن ها ـ ديدار و ـ مصافحه كنيد تا در پاداش و ثواب حجّ آن ها شريك باشيد.

الرِّضا بِمَكْرُوهِ الْقَضاءِ، مِنْ أعْلى دَرَجاتِ الْيَقينِ .

شادمانى و راضى بودن به سخت ترين مقدّرات الهى از عالى ترين مراتب ايمان و يقين خواهد بود.

ما مِنْ جُرْعَة أَحَبُّ إلى اللّهِ مِنْ جُرْعَتَيْنِ:

جُرْعَةُ غَيْظ رَدَّها مُؤْمِنٌ بِحِلْم، أَوْ جُرْعَةُ مُصيبَة رَدَّها مُؤْمِنٌ بِصَبْر.

نزد خداوند متعال حالتى محبوب تر از يكى از اين دو حالت نيست:

حالت غضب و غيظى كه مؤمن با بردبارى و حلم از آن بگذرد و ديگرى حالت بلا و مصيبتى كه مؤمن آن را با شكيبائى و صبر بگذراند.

مَنْ رَمَى النّاسَ بِما فيهِمْ رَمَوْهُ بِما لَيْسَ فيِهِ.

هركس مردم را عيب جوئى كند و عيوب آنان را بازگو نمايد و سرزنش كند، ديگران او را متهّم به غير واقعيّات مى كنند.

مُجالَسَةُ الصَّالِحيِنَ داعِيَةٌ إلى الصَّلاحِ، وَ أَدَبُ الْعُلَماءِ زِيادَةٌ فِى الْعَقْلِ .

همنشينى با صالحان انسان را به سوى صلاح و خير مى كشاند ، و معاشرت و هم صحبت شدن با علماء، سبب افزايش شعور و بينش مى باشد.

 

إنَّ اللّهَ يُحِبُّ كُلَّ قَلْب حَزين، وَ يُحِبُّ كُلَّ عَبْد شَكُور .

همانا خداوند مهربان دوست دارد هر قلب حزين و غمگينى را (كه در فكر نجات و سعادت خود باشد)، و نيز هر بنده شكرگذارى را دوست دارد.

إنَّ لِسانَ ابْنَ آدَم يَشْرُفُ عَلى جَميعِ جَوارِحِهِ كُلَّ صَباح فَيَقُولُ: كَيْفَ أصْبَحْتُمْ؟

فَيَقُولُونَ: بِخَيْر إنْ تَرَكْتَنا، إنَّما نُثابُ وَ نُعاقَبُ بِكَ.

هر روز صبحگاهان زبان انسان بر تمام اعضاء و جوارحش وارد مى شود و مى گويد: چگونه ايد؟ و در چه وضعيّتى هستيد؟

جواب دهند: اگر تو ما را رها كنى خوب و آسوده هستيم، چون كه ما به وسيله تو مورد ثواب و عقاب قرار مى گيريم.

ما تَعِبَ أوْلِياءُ اللّهُ فِى الدُّنْيا لِلدُّنْيا، بَلْ تَعِبُوا فِى الدُّنْيا لِلاْخِرَةِ .

دوستان و اولياء خدا در فعاليّت هاى دنيوى خود را براى دنيا به زحمت نمى اندازند ، و خود را خسته نمى كنند بلكه براى آخرت زحمت مى كِشند.

لَوْ يَعْلَمُ النّاسُ ما فِى طَلَبِ الْعِلْمِ لَطَلَبُوهُ وَ لَوْبِسَفْكِ الْمُهَجِ وَ خَوْضِ اللُّجَجِ .

چنانچه مردم منافع و فضايل تحصيل علوم را مى دانستند هر آينه آن را تحصيل مى كردند گر چه با ريخته شدن و يا فرو رفتن زير آب ها در گرداب هاى خطرناك باشد.

لَوِ اجْتَمَعَ أهْلُ السّماءِ وَ الاْرْضِ أنْ يَصِفُوا اللّهَ بِعَظَمَتِهِ لَمْ يَقْدِرُوا .

چنانچه تمامى اهل آسمان و زمين گِرد هم آيند و بخواهند خداوند متعال را در جهت عظمت و جلال توصيف و تعريف كنند، قادر نخواهند بود.

ما مِنْ شَيْىء أحبُّ إلى اللّهِ بَعْدَ مَعْرِفَتِهِ مِنْ عِفَّةِ بَطْن وَفَرْج، وَما شَيْىءٌ أَحَبُّ إلى اللّهِ مِنْ أنْ يُسْألَ .

بعد از معرفت به خداوند چيزى محبوب تر از دور نگه داشتن شكم و عورت ـ از آلودگى ها و هوسرانى ها و گناهان ـ نيست، و نيز محبوبترين كارها نزد خداوند مناجات و درخواست نيازمنديها به درگاهش مى باشد.

إنَّ أفْضَلَ الْجِهادِ عِفَّةُ الْبَطْنِ وَالْفَرْجِ .

با فضيلت ترين و مهمترين مجاهدت ها، عفيف نگه داشتن شكم و عورت است ـ از چيزهاى حرام و شبهه ناك ـ .

إبْنَ آدَم إنَّكَ مَيِّتٌ وَمَبْعُوثٌ وَمَوْقُوفٌ بَيْنَ يَدَىِ اللّهِ عَزَّ وَ جَلّ مَسْؤُولٌ، فَأعِدَّ لَهُ جَواباً .

اى فرزند آدم! (اى انسان! تو) خواهى مُرد و سپس محشور مى شوى و در پيشگاه خداوند متعال جهت سؤال و جواب احضار خواهى شد، پس جوابى (قانع كننده و صحيح در مقابل سؤال ها) مهيّا و آماده كن.

نَظَرُ الْمُؤْمِنِ فِى وَجْهِ أخِيهِ الْمُؤْمِنِ لِلْمَوَدَّةِ وَالْمَحَبَّةِ لَهُ عِبادَة .

نظر كردن مؤمن به صورت برادر مؤمنش از روى علاقه و محبّت عبادت است.

إيّاكَ وَمُصاحَبَةُ الْفاسِقِ، فَإنّهُ بائِعُكَ بِأكْلَة أَوْ أقَلّ مِنْ ذلِكَ وَإيّاكَ وَمُصاحَبَةُ الْقاطِعِ لِرَحِمِهِ فَإنّى وَجَدْتُهُ مَلْعُوناً فى كِتابِ اللّهِ .

بر حذر باش از دوستى و همراهى با فاسق چون كه او به يك لقمه نان و چه بسا كمتر از آن هم، تو را مى فروشد ، و مواظب باش از دوستى و صحبت كردن با كسى كه قاطع صله رحم مى باشد چون كه او را در كتاب خدا ملعون يافتم.

أشَدُّ ساعاتِ ابْنِ آدَم ثَلاثُ ساعات:

السّاعَةُ الَّتى يُعايِنُ فيها مَلَكَ الْمَوْتِ، وَالسّاعَةُ الَّتى يَقُومُ فيها مِنْ قَبْرِهِ، وَالسَّاعَةُ الَّتى يَقِفُ فيها بَيْنَ يَدَيِ الله تَبارَكَ وَتَعالى، فَإمّا الْجَنَّةُ وَإمّا إلَى النّارِ .

مشكل ترين و سخت ترين لحظات و ساعات دوران ها براى انسان، سه مرحله است:

آن موقعى كه عزرائيل بر بالين انسان وارد مى شود و مى خواهد جان او را برگيرد.

آن هنگامى كه از درون قبر زنده مى شود و در صحراى محشر به پا مى خيزد.

آن زمانى كه در پيشگاه خداوند متعال ـ جهت حساب و كتاب و بررسى اعمال ـ قرار مى گيرد و نمى داند راهى بهشت و نعمت هاى جاويد مى شود و يا راهى دوزخ و عذاب دردناك خواهد شد.

إذا قامَ قائِمُنا أذْهَبَ اللّهُ عَزَوَجَلّ عَنْ شيعَتِنا الْعاهَةَ، وَ جَعَلَ قُلُوبَهُمْ كُزُبُرِ الْحَديدِ، وَجَعَلَ قُوَّةَ الرَجُلِ مِنْهُمْ قُوَّةَ أرْبَعينَ رَجُلاً.

هنگامى كه قائم ما ( حضرت حجّت، عج) قيام و خروج نمايد خداوند بلا و آفت را از شيعيان و پيروان ما بر مى دارد و دل هاى ايشان را همانند قطعه آهن محكم مى نمايد، و نيرو و قوّت هر يك از ايشان به مقدار نيروى چهل نفر ديگران خواهد شد.

عَجَباً كُلّ الْعَجَبِ لِمَنْ عَمِلَ لِدارِ الْفَناءِ وَتَرَكَ دارَ الْبقاء .

بسيار عجيب است از كسانى كه براى اين دنياى زودگذر و فانى كار مى كنند و خون دل مى خورند ولى آخرت را كه باقى و ابدى است رها و فراموش كرده اند.

رَأْيْتُ الْخَيْرَ كُلَّهُ قَدِ اجْتَمَعَ فِى قَطْعِ الطَّمَعِ عَمّا فِى أيْدِى النّاسِ .

تمام خيرات و خوبى هاى دنيا و آخرت را در چشم پوشى و قطع طَمَع از زندگى و اموال ديگران مى بينم (يعنى قناعت داشتن( .

مَنْ لَمْ يَكُنْ عَقْلُهُ أكْمَلَ ما فيهِ، كانَ هَلاكُهُ مِنْ أيْسَرِ ما فيهِ .

كسى كه بينش و عقل خود را به كمال نرساند ـ و در رُكود ِفكرى و فرهنگى بسر برد ـ به سادگى در هلاكت و گمراهى و سقوط قرار خواهد گرفت.

إنَّ الْمَعْرِفَةَ، وَكَمالَ دينِ الْمُسْلِمِ تَرْكُهُ الْكَلامَ فيما لايُغْنيهِ، وَقِلَّةُ ريائِهِ، وَحِلْمُهُ، وَصَبْرُهُ، وَحُسْنُ خُلْقِهِ .

همانا معرفت و كمال دين مسلمان در گرو رها كردن سخنان و حرف هائى است كه به حال او ـ و ديگران ـ سودى ندارد . همچنين از ريا و خودنمائى دورى جستن ، و در برابر مشكلات زندگى بردبار و شكيبا بودن ، و نيز داراى اخلاق پسنديده و نيك سيرت بودن است

 

احادیث امام صادق

 

بِسْمِ اللّهِ الرًّحْمَن ِالرَّحيِمْ

حَديثي حَديثُ أبى،وَ حَديثُ أبى حَديثُ جَدى، وَ حَديثُ جَدّى حَديثُ الْحُسَيْنِ، وَ حَديثُ الْحُسَيْنِ حَديثُ الْحَسَنِ، وَ حَديثُ الْحَسَنِ حَديثُ أميرِالْمُؤْمِنينَ، وَحَديثُ أميرَالْمُؤْمِنينَ حَديثُ رَسُولِ اللهِ (ص)، وَ حَديثُ رَسُولِ اللهِ قَوْلُ اللهِ عَزَّ وَ جَلَّ.

سخن و حديث من همانند سخن پدرم مى باشد، و سخن پدرم همچون سخن جدّم، و سخن جدّم نيز مانند سخن حسين و نيز سخن او با سخن حسن يكى است و سخن حسن همانند سخن اميرالمؤمنين علىّ و كلام او از كلام رسول خدا (ص) مى باشد، كه سخن رسول الله به نقل از سخن خداوند متعال خواهد بود.

مَنْ حَفِظَ مِنْ شيعَتِنا أرْبَعينَ حَديثاً بَعَثَهُ اللهُ يَوْمَ الْقيامَةِ عالِماً فَقيهاً وَلَمْ يُعَذِّبْهُ.

هركس از شيعيان ما چهل حديث را حفظ كند (و به آن ها عمل نمايد)، خداوند او را دانشمندى فقيه در قيامت محشور مى گرداند و عذاب نمى شود.

قَضاءُ حاجَةِ الْمُؤْمِنِ أفْضَلُ مِنْ ألْفِ حَجَّة مُتَقَبَّلة بِمَناسِكِها، وَ عِتْقِ ألْفِ رَقَبَة لِوَجْهِ اللهِ، وَ حِمْلانِ ألْفِ فَرَس فى سَبيلِ اللهِ بِسَرْجِها وَ لَحْمِها.

برآوردن حوائج و نيازمندى هاى مؤمن از هزار حجّ مقبول و آزادى هزار بنده و فرستادن هزار اسب مجهّز در راه خدا، بالاتر و والاتر است.

أَوَّلُ ما يُحاسَبُ بِهِ الْعَبْدُ الصَّلاةُ، فَإنْ قُبِلَتْ قُبِلَ سائِرُ عَمَلِهِ، وَ إذا رُدَّتْ، رُدَّ عَلَيْهِ سائِرُ عَمَلِهِ.

اوّلين محاسبه انسان در پيشگاه خداوند پيرامون نماز است، پس اگر نمازش قبول شود بقيه عبادات و اعمالش نيز پذيرفته مى گردد وگرنه مردود خواهد شد.

إذا فَشَتْ أرْبَعَةٌ ظَهَرَتْ أرْبَعَةٌ :

إذا فَشا الزِّنا كَثُرَتِ الزَّلازِلُ، وَ إذا اُمْسِكَتِ الزَّكاةُ هَلَكَتِ الْماشِيَةُ، وَ إذا جارَ الْحُكّامُ فِى الْقَضاءِ اُمْسِكَ الْمَطَرُ مِنَ السَّماءِ، وَ إذا ظَفَرَتِ الذِّمَةُ نُصِرُ الْمُشْرِكُونَ عَلَى الْمُسْلِمينَ.

هنگامى كه چهار چيز در جامعه شايع و رايج گردد چهار نوع بلا و گرفتارى پديد آيد:

چنانچه زنا رايج گردد زلزله ـ و مرگ ناگهانى ـ فراوان شود، چنانچه زكات و خمس اموال پرداخت نشود حيوانات نابود شود، اگر حاكمان جامعه و قُضات ستم و بى عدالتى نمايند باران ـ رحمت خداوند ـ نمى بارد، و اگر اهل ذمّه تقويت شوند مشركين بر مسلمين پيروز آيند.

مَنْ عابَ أخاهُ بِعَيْب فَهُوَ مِنْ أهْلِ النّارِ.

هركس برادر )ايمانى خود را برچسبى بزند و او ) را متّهم كند از اهل آتش خواهد بود.

الصَّمْتُ كَنْزٌ وافِرٌ، وَ زَيْنُ الْحِلْمِ، وَ سَتْرُالْجاهِلِ.

سكوت همانند گنجى پربهاء، زينت بخش حلم و بردبارى است; و نيز سكوت، سرپوشى بر آبروى شخص نادان و جاهل مى باشد.

اِصْحَبْ مَنْ تَتَزَيَّنُ بِهِ، وَ لا تَصْحَبْ مَنْ يَتَزَّيَنُ لَكَ.

با كسى دوستى و رفت و آمد كن كه موجب عزّت و سربلندى تو باشد، و با كسى كه مى خواهد از تو بهره ببرد و خودنمائى مى كند همدم مباش.

كَمالُ الْمُؤْمِنِ فى ثَلاثِ خِصال:

الْفِقْهُ فى دينِهِ، وَ الصَّبْرُ عَلَى النّائِبَةِ، وَالتَّقْديرُ فِى الْمَعيشَةِ.

شخصيّت و كمال مؤمن در سه خصلت است:

آشنا بودن به مسائل و احكام دين، صبر در مقابل شدايد و ناملايمات، زندگى او همراه با حساب و كتاب و برنامه ريزى دقيق باشد.

عَلَيْكُمْ بِإتْيانِ الْمَساجِدِ، فَإنَّها بُيُوتُ اللهِ فِى الاْءرْضِ، و مَنْ أتاها مُتَطَهّراً طَهَّرَهُ اللهُ مِنْ ذُنُوبِهِ، وَ كُتِبَ مِنْ زُوّارِهِ.

بر شما باد به دخول در مساجد، چون كه آنها خانه خداوند بر روى زمين است، و هر كسى كه با طهارت وارد آن شود خداوند متعال او را از گناهان تطهير مى نمايد و در زمره زيارت كنندگانش محسوب مى شوند.

مَن قالَ بَعْدَ صَلوةِ الصُّبْحِ قَبْلَ أنْ يَتَكَلَّمَ:

« بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ، وَ لاحَوْلَ وَلا قُوَّةَ إلاّ بِاللهِ الْعَلىّ الْعَظيمِ » يُعيدُها سَبْعَ مَرّات، دَفَعَ اللهُ عَنْهُ سَبْعينَ نَوْعاً مِنْ أنْواعِ الْبَلاءِ، أهْوَنُهَاالْجُذامُ وَالْبَرَصُ.

هر كسى بعد از نماز صبح پيش از آنكه سخنى مطرح كند، هفت مرتبه بگويد:

« بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ، وَ لاحَوْلَ وَلا قُوَّةَ إلاّ بِاللهِ الْعَلىّ الْعَظيمِ » خداوند متعال هفتاد نوع بلا از او دور گرداند كه ساده ترين آن ها مرض پيسى و جذام باشد.

مَنْ تَوَضَّأَ وَ تَمَنْدَلَ كُتِبَتْ لَهُ حَسَنَةٌ، وَ مَنْ تَوَضَّأَ وَلَمْ يَتَمَنْدَلْ حَتّى يَجُفَّ وُضُوئُهُ، كُتِبَ لَهُ ثَلاثُونَ حَسَنَةً.

هركس وضو بگيرد و با حوله خشك نمايد يك حسنه دارد و چنانچه خشك نكند سى حسنه خواهد داشت.

لاَفْطارُكَ فى مَنْزِلِ أخيكَ أفْضَلُ مِنْ صِيامِكَ سَبْعينَ ضِعْفاً.

اگر افطارى روزه ات را در منزل برادر (مؤمنت) ، انجام بدهى ثوابش هفتاد برابر اصل روزه است.

إذا أفْطَرَ الرَّجُلُ عَلَى الْماءِ الْفاتِرِ نَقى كَبِدُهُ، وَ غَسَلَ الذُّنُوبَ مِنَ الْقَلْبِ، وَ قَوىَّ الْبَصَرَ وَالْحَدَقَ.

چنانچه انسان روزه خود را با آب جوش افطار نمايد كبدش پاك و سالم باقى مى ماند، و قلبش از كدورت ها تميز و نور چشمش قوى و روشن مى گردد.

مَنْ قَرَءَ الْقُرْآنَ فِى الْمُصْحَفِ مُتِّعَ بِبَصَرِهِ، وَ خُنِّفَ عَلى والِدَيْهِ وَ إنْ كانا كافِرَيْنِ.

هر كه قرآن شريف را از روى آن قرائت نمايد بر روشنائى چشمش افزوده گردد، و نيز گناهان پدر و مادرش سبك شود گرچه كافر باشند.

مَنْ قَرَءَ (قُلْ هُوَاللهُ أحَدٌ) مَرَّةً واحِدَةً فَكَأنَّما قَرَءَ ثُلْثَ الْقُرآنِ وَ ثُلْثَ التُّوراةِ وَ ثُلْثَ الاْنْجيلِ وَ ثُلْثَ الزَّبُورِ.

هر كه يك مرتبه سوره توحيد را تلاوت نمايد، همانند كسى است كه يك سوّم قرآن و تورات و انجيل و زبور را خوانده باشد.

إنَّ لِكُلِّ ثَمَرَة سَمّاً، فَإذا أتَيْتُمْ بِها فأمسُّوهَاالْماء، وَاغْمِسُوها فِى الْماءِ.

هر نوع ميوه و ثمره اى، مسموم و آغشته به ميكروب ها است، هر گاه خواستيد از آنها استفاده كنيد با آب بشوئيد.

عَلَيْكُمْ بِالشَّلْجَمِ،فَكُلُوهُ وَأديمُوا أكْلَهُ، وَاكْتُمُوهُ إلاّ عَنْ أهْلِهِ، فَما مِنْ أحَد إلاّ وَ بِهِ عِرْقٌ مِنَ الْجُذامِ، فَأذيبُوهُ بِأكْلِهِ.

شلغم را اهميّت دهيد و مرتّب آن را ميل نمائيد و آن را به مخالفين معرّفى نكنيد، شلغم رگ جذام را قطع و نابود مى سازد.

يُسْتَجابُ الدُّعاءُ فى أرْبَعَةِ مَواطِنَ :

فِى الْوِتْرِ، وَ بَعْدَ الْفَجْرِ، وَ بَعْدَالظُّهْرِ، وَ بَعْدَ الْمَغْرِبِ.

در چهار وقت دعا مستجاب خواهد شد:

هنگام نماز وتر، بعد از نماز صبح، بعد از نماز ظهر، و بعد از نماز مغرب.

مَنْ دَعا لِعَشْرَة مِنْ إخْوانِهِ الْمَوْتى لَيْلَةَ الْجُمُعَةِ أوْجَبَ اللهُ لَهُ الْجَنَّةَ.

هركس كه در شب جمعه براى ده نفر از دوستان مؤمن خود كه از دنيا رفته اند دعا و طلب مغفرت نمايد، از اهل بهشت قرار خواهد گرفت.

مِشْطُ الرَّأسِ يَذْهَبُ بِالْوَباءِ، وَ مِشْطُاللِّحْيَةِ يُشَدِّدُ الاْضْراسَ .

شانه كردن موى سر موجب نابودى وَبا ( و مانع ريزش مو ) مى گردد، و شانه كردن ريش و محاسن ريشه دندان ها را محكم مى نمايد.

أيُّما مُؤْمِن سَئَلَ أخاهُ الْمُؤْمِنَ حاجَةً وَهُوَ يَقْدِرُ عَلى قَضائِها فَرَدَّهُ عَنْها، سَلَّطَ اللهُ عَلَيْهِ شُجاعاً فى قَبْرِهِ، يَنْهَشُ مِنْ أصابِعِهِ.

چنانچه مؤمنى از برادر ايمانيش حاجتى را طلب كند و او بتواند خواسته اش را برآورد و انجام ندهد، خداوند در قبرش يك افعى بر او مسلّط گرداند كه هر لحظه او را آزار رساند.

وَلَدٌ واحِدٌ يَقْدِمُهُ الرَّجُلُ، أفْضَلُ مِنْ سَبْعينَ يَبْقُونَ بَعْدَهُ، شاكينَ فِى السِّلاحِ مَعَ الْقائِمِ (عَجَّلَ اللهُ تَعالى فَرَجَهُ الشَّريف) .

اگر انسانى يكى از فرزندانش را پيش از خود (به عالم آخرت) بفرستد بهتر از آن است كه چندين فرزند به جاى گذارد و در ركاب امام زمان (عج) با دشمن مبارزه كنند.

إذا بَلَغَكَ عَنْ أخيكَ شَيْىءٌ فَقالَ لَمْ أقُلْهُ فَاقْبَلْ مِنْهُ، فَإنَّ ذلِكَ تَوْبَةٌ لَهُ.

وَ قالَ : إذا بَلَغَكَ عَنْ أخيكَ شَيْىءٌ وَ شَهِدَ أرْبَعُونَ أنَّهُمْ سَمِعُوهُ مِنْهُ فَقالَ: لَمْ أقُلْهُ، فَاقْبَلْ مِنْهُ.

چنانچه شنيدى كه برادرت ) يا دوستت ( چيزى بر عليه تو گفته است و او تكذيب كرد قبول كن.

همچنين فرمود: اگر چيزى را از برادرت بر عليه خودت شنيدى و نيز چهل نفر شهادت دادند، ولى او تكذيب كرد و گفت: من نگفته ام، حرف او را بپذير.

لا يَكْمُلُ إيمانُ الْعَبْدِ حَتّى تَكُونَ فيهِ أرْبَعُ خِصال:

يَحْسُنُ خُلْقُهُ، وَ سَيْتَخِفُّ نَفْسَهُ، وَ يُمْسِكُ الْفَضْلَ مِنْ قَوْلِهِ، وَ يُخْرِجَ الْفَضْلَ مِنْ مالِهِ.

ايمان انسان كامل نمى گردد مگر آن كه چهار خصلت در او باشد:

اخلاقش نيكو باشد، نفس خود را سبك شمارد، كنترل سخن داشته باشد، اضافى ثروتش (حقّ اللّه و حقّ النّاس ) را بپردازد.

داوُوا مَرْضاكُمْ بِالصَّدَقَةِ، وَ ادْفَعُوا أبْوابَ الْبَلايا بِالاْسْتِغْفارِ.

مريضان خود را به وسيله پرداخت صدقه مداوا و معالجه نمائيد، و بلاها و مشكلات را با استغفار و توبه دفع كنيد.

إنَّ اللهَ فَرَضَ عَلَيْكُمُ الصَّلَواتِ الْخَمْسِ فى أفْضَلِ السّاعاتِ، فَعَلَيْكُمْ بِالدُّعاءِ فى إدْبارِ الصَّلَواتِ.

خداوند متعال پنج نماز در بهترين اوقات را بر شما واجب گرداند، پس سعى كنيد حوايج و خواسته هاى خود را پس از هر نماز با خداوند مطرح و درخواست كنيد.

كُلُوا ما يَقَعُ مِنَ الْمائِدَةِ فِى الْحَضَرِ،فَإنَّ فيهِ شِفاءٌ مِنْ كُلِّ داء، وَلا تَأكُلُوا مايَقَعُ مِنْها فِى الصَّحارى.

هنگام خوردن غذا در منزل، آنچه كه اطراف سفره و ظرف مى ريزد جمع كنيد و ميل نمائيد كه در آن ها شفاى دردهاى درونى است، ولى چنانچه در بيابان سفره انداختيد،اضافه هاى آن را رها كنيد( براى جانوران) .

أرْبَعَةٌ مِنْ أخْلاقِ الاْنْبياءِ:

الْبِرُّ، وَ السَّخاءُ، وَ الصَّبْرُ عَلَى النّائِبَةِ، وَ الْقِيامُ بِحَقِّ الْمُؤمِنِ.

چهار چيز از اخلاق پسنديده پيغمبران الهى است:

نيكى، سخاوت، صبر و شكيبائى در مصائب و مشكلات، اجراء حقّ و عدالت بين مؤمنين.

إمْتَحِنُوا شيعتَنا عِنْدَ ثَلاث:

عِنْدَ مَواقيتِ الصَّلاةِ كَيْفَ مُحافَظَتُهُمْ عَلَيْها، وَ عِنْدَ أسْرارِهِمْ كَيْفَ حِفْظُهُمْ لَها عِنْدَ عَدُوِّنا، وَ إلى أمْوالِهِمْ كَيْفَ مُواساتُهُمْ لاِخْوانِهِمْ فيها.

شيعيان و دوستان ما را در سه مورد آزمايش نمائيد:

مواقع نماز، چگونه رعايت آن را مى نمايند.

اسرار يكديگر را چگونه فاش و يا نگهدارى مى كنند.

نسبت به اموال و ثروتشان چگونه به ديگران رسيدگى مى كنند و حقوق خود را مى پردازند.

مَنْ مَلَكَ نَفْسَهُ إذا رَغِبَ، وَ إذا رَهِبَ، وَ إذَااشْتَهى، وإذا غَضِبَ وَ إذا رَضِىَ، حَرَّمَ اللهُ جَسَدَهُ عَلَى النّارِ.

هر كه در چهار موقع، مالك نفس خود باشد: هنگام رفاه و توسعه زندگى، هنگام سختى و تنگ دستى، هنگام اشتهاء و آرزو و هنگام خشم و غضب، خداوند متعال بر جسم او، آتش را حرام مى گرداند.

إنَّ النَّهارَ إذا جاءَ قالَ:

يَابْنَ آدَم، أعْجِلْ فى يَوْمِكَ هذا خَيْراً، أشْهَدُ لَكَ بِهِ عِنْدَ رَبِّكَ يَوْمَ الْقيامَةِ، فَإنّى لَمْ آتِكَ فيما مَضى وَلاآتيكَ فيما بَقِىَ، فَإذا جاءَاللَّيْلُ قالَ مِثْلُ ذلِكَ.

هنگامى كه روز فرا رسد گويد:

تا مى توانى در اين روز از كارهاى خير انجام بده كه من در قيامت در پيشگاه خداوند شهادت مى دهم و بدان كه من قبلاً در اختيار تو نبودم و در آينده نيز پيش تو باقى نخواهم ماند، همچنين هنگامى كه شب فرا رسد چنين زبان حالى را خواهد داشت.

يَنْبَغى لِلْمُؤْمِنِ أنْ يَكُونَ فيهِ ثَمان خِصال:

وَقُورٌ عِنْدَ الْهَزاهِزِ، صَبُورٌ عِنْدَ الْبَلاءِ، شَكُورٌ عِنْدَ الرَّخاءِ، قانِعٌ بِما رَزَقَهُ اللّهُ، لا يَظْلِمُ الاْعْداءَ، وَ لا يَتَحامَلُ لِلاْصْدِقاءِ، بَدَنُهُ مِنْهُ فى تَعِبٌ، وَ النّاسُ مِنْهُ فى راحَة.

سزاوار است كه هر شخص مؤمن در بردارنده هشت خصلت باشد:

هنگام فتنه ها و آشوب ها با وقار و آرام، هنگام بلاها و آزمايش ها بردبار و صبور، هنگام رفاه و آسايش شكرگزار، به آنچه خداوند روزيش گردانده قانع باشد،دشمنان و مخالفان را مورد ظلم و اذيّت قرار ندهد، بر دوستان برنامه اى را تحميل ننمايد، جسمش خسته، ولى ديگران از او راحت و از هر جهت در آسايش باشند .

من ماتَ يَوْمَ الْجُمُعَةِ عارِفاً بِحَقِّنا عُتِقَ مِنَ النّارِ وَ كُتِبَ لَهُ بَرائَةٌ مِنْ عَذابِ الْقَبْرِ .

هركس كه در روز جمعه فوت نمايد و از دنيا برود، و عارف به حقّ ما ـ اهل بيت عصمت و طهارت (ع( باشد، از آتش سوزان دوزخ آزاد مى گردد، و نيز از عذاب شب اوّل قبر در امان خواهد بود.

إنَّ الرَّجُلَ يَذْنِبُ الذَّنْبَ فَيَحْرُمُ صَلاةَ اللَّيْلِ، إنَّ الْعَمَلَ السَّيِّىءَ أسْرَعُ فى صاحِبِهِ مِنَ السِّكينِ فِى اللَّحْمِ.

چه بسا شخصى به وسيله انجام گناهى از نماز شب محروم گردد، همانا تأثير گناه در )روان (انسان سريع تر از تأثير چاقو در گوشت است.

لا تَتَخَلَّلُوا بِعُودِالرَّيْحانِ وَ لا بِقَضيْبِ الرُّمانِ، فَإنَّهُما يُهَيِّجانِ عِرْقَ الْجُذامِ.

به وسيله چوب ريحان و چوب انار، دندان هاى خود را خلال نكنيد، زيرا كه تحريك كننده عوامل مرض جذام و پيسى مى باشد.

تَقْليمُ الأظْفارِ يَوْمَ الْجُمُعَةِ يُؤمِنُ مِنَ الْجُذامِ وَ الْبَرَصِ وَ الْعَمى، وَ إنْ لَمْ تَحْتَجْ فَحَكِّها حَكّاً.

وَ قالَ : أخْذُ الشّارِبِ مِنَ الْجُمُعَةِ إلَى الْجُمُعَةِ أمانٌ مِنَ الْجُذامِ.

كوتاه كردن ناخن ها در روز جمعه موجب سلامتى از جذام و پيسى و ضعف بينائى چشم خواهد شد و اگر امكان كوتاه كردن آن نباشد سر آنها را بتراش.

و نيز فرمود: كوتاه كردن سبيل در هر جمعه سبب ايمنى از مرض جذام مى شود.

إذا أوَيْتَ إلى فِراشِكَ فَانْظُرْ ماسَلَكْتَ فى بَطْنِكَ، وَ ما كَسَبْتَ فى يَوْمِكَ، وَ اذْكُرْ أنَّكَ مَيِّتٌ، وَ أنَّ لَكَ مَعاداً.

در آن هنگامى كه وارد رختخواب خود مى شوى، با خود بينديش كه در آن روز چه نوع خوراكى ها و آشاميدنى ها از چه راهى به دست آورده اى و ميل نموده اى، و در آن روز چه چيزهائى را چگونه و از چه راهى كسب و تحصيل كرده اى، و در هر حال متوجّه باش كه مرگ تو را مى ربايد، و سپس در صحراى محشر (جهت بررسى گفتار و كردارت) حاضر خواهى شد.

إنَّ لِلّهِ عَزَّ وَ جَلَّ إثْنَيْ عَشَرَ ألْفَ عالَم، كُلُّ عالَم مِنْهُمْ أكْبَرُ مِنْ سَبْعِ سَموات وَ سَبْعِ أرَضينَ، ما يُرى عالَمٌ مِنْهُمْ أنّ لِلّهِ عَزَّ وَ جَلَّ عالَماً غَيْرُهُمْ وَ أنَاالْحُجَّةُ عَلَيْهِمْ.

همانا خداوند متعال، دوازده هزار جهان آفريده است كه هر يك از آنها نسبت به آسمان ها و زمين هاى هفت گانه بزرگ تر مى باشد، و من (و ديگر ائمّه دوازده گانه) از طرف خداوند بر همه آن ها حجّت و راهنما هستيم.

حَديثٌ فى حَلال وَ حَرام تَأخُذُهُ مِنْ صادِق خَيْرٌ مِنَ الدُّنْيا وَ ما فيها مِنْ ذَهَب وَفِضَّة.

سخنى را درباره مسائل حلال و

 

احادیثی از امام محمد باقر

 

بِِسْمِ اللّهِ الرًّحْمَن ِالرَّحيِمْ

إذا أرَدْتَ أنْ تَعْلَمَ أنَّ فيكَ خَيْراً، فَانْظُرْ إلى قَلْبِكَ فَإنْ كانَ يُحِبُّ أهْلَ طاعَةِ اللّهِ وَ يُبْغِضُ أهْلَ مَعْصِيَتِهِ فَفيكَ خَيْرٌ، وَاللّهُ يُحِبُّك، وَ إذا كانَ يُبْغِضُ أهْلَ طاعَةِ اللّهِ وَ يُحِبّ أهْلَ مَعْصِيَتِهِ فَلَيْسَ فيكَ خَيْرٌ; وَ اللّهُ يُبْغِضُكَ، وَالْمَرْءُ مَعَ مَنْ أحَبَّ.

اگر خواستى بدانى كه در وجودت خير و خوشبختى هست يا نه، به درون خود دقّت كن اگر اهل عبادت و طاعت را دوست دارى و از اهل معصيت و گناه ناخوشايندى، پس در وجودت خير و سعادت وجود دارد، و خداوند تو را دوست مى دارد، ولى چنانچه از اهل طاعت و عبادت ناخوشايند باشى و به اهل معصيت عشق و علاقه ورزيدى، پس خير و خوبى در تو نباشد، و خداوند تو را دشمن دارد، و هر انسانى با هر كسى كه به او عشق و علاقه دارد، با همان محشور مى گردد.

مَنْ كَفَّ عَنْ أعْراضِ النّاسِ أقالَهُ اللّهُ نَفْسَهُ يَوْمَ الْقِيامَةِ، وَ مَنْ كَفَّ غَضَبَهُ عَنِ النّاسِ كَفَّ اللّهُ عَنْهُ غَضَبَهُ يَوْمَ الْقِيامَةِ.

هركس دنبال هتك حرمت )ناموس و آبروى) ديگران نباشد، خداوند متعال او را در قيامت مورد عفو و بخشش قرار مى دهد،و هركس غضب و خشم خود را از ديگران باز دارد، خداوند نيز خشم و غضب خود را در قيامت از او بر طرف مى سازد.

مَنْ ثَبَتَ عَلى وِلايَتِنا فِي غِيْبَةِ قائِمِنا، أعْطاهُ اللهُ عَزَّ وَ جَلَّ اَجْرَ ألْفِ شَهيد مِنْ شُهَداءِ بَدْر وَ حُنَيْن .

كسى كه در زمان غيبت امام زمان (عج) بر ايمان و ولايت ما اهل بيت عصمت و طهارت پا برجا و ثابت بماند، خداوند متعال پاداش و ثواب هزار شهيد از شهداى جنگ بدر و حنين به او عطا مى فرمايد.

لَوْ أنَّ الاْمامَ رُفِعَ مِنَ الاْرْضِ ساعَةً، لَماجَتْ بِأهْلِها كَما يَمُوجُ الْبَحْرُ بِأهْلِهِ.

اگر امام و حجّت خدا لحظه اى از روى زمين و از بين افراد جامعه برداشته شود، زمين اهل خود را در خود مى بلعد و فرو مى برد همان طورى كه دريا چيزهاى خود را در خود متلاطم و آشفته مى سازد.

إنَّ جَميعَ دَوابِّ الاْرْضِ لَتُصَلّي عَلى طالِبِ الْعِلْمِ حَتّى الْحيتانِ في الْبَحْرِ.

به درستى كه تمام موجودات و جانوران زمين و بلكه ماهيان دريا براى تحصيل كنندگان علوم (اسلامى و معارف الهى) تحيّت و درود مى فرستند.

لَوْ أُوتيتُ بِشابٍّ مِنْ شَبابِ الشّيعَةِ لا يَتَفَقَّهُ فِي الدّينِ، لَأَوجَعْتُهُ.

اگر جوانى از جوانان شيعه را نزد من بياورند كه به مسائل دين )و زندگى) آشنا نباشد، او را تنبيه و تأديب خواهم كرد تا به دنبال تحصيل مسائل دين برود.

مَنْ أفْتَى النّاسَ بِغَيْرِ عِلْم وَ لا هُدىً، لَعَنَتْهُ مَلائِكَةُ الرَّحْمَةِ وَ مَلائِكَةُ الْعَذابِ، وَ لَحِقَهُ وِزْرُ مَنْ عَمِلَ بِفَتْياهُ.

هركس درباره مسائل دين فتوا و نظريه اى دهد كه بدون علم و اطّلاع باشد، ملائكه رحمت و ملائكه عذاب او را لعن و نفرين مى كنند و گناه عمل كننده (اگر خلاف باشد) بر عهده گوينده است.

الصَّلاةُ عَمُودُ الدّينِ، مَثَلُها كَمَثَلِ عَمُودِ الْفِسْطاطِ، إذا ثَبَتَ الْعَمُودُ ثَبَتَ الاَْوْتادُ وَ الاَْطْناب، وَ إذا مالَ الْعَمُودُ وَانْكَسَرَ لَمْ يَثْبُتْ وَ تَدٌ وَ لا طَنَبٌ.

نماز ستون دين است و مثالش همانند تيرك و ستون خيمه مى باشد كه چنانچه محكم و استوار باشد ميخ ها و طناب هاى اطراف آن پا بر جا خواهد بود ولى اگر ستون سُست يا كج باشد ميخ ها و طنابهاى اطراف آن نمى تواند پا برجا باشد.

لا تَتَهاوَنْ بَصَلاتِكَ، فَإنَّ النَّبيَّ(ص) قالَ عِنْدَ مَوْتِهِ:

لَيْسَ مِنّى مَنِ اسْتَخَفَّ بِصَلاتِهِ، لَيْسَ مِنّى، مَنْ شَرِبَ مُسْكِراً، لا يَرِدُ عَلَىّ الْحَوْضَ، لا وَ اللهِ.

نسبت به نماز بى اعتنا مباش و آن را سبك و ناچيز مشمار، همانا كه پيامبر خدا هنگام وفات خود فرمود:

هركس نماز را سبك شمارد و يا مُسكرات بنوشد از (امّت) من نيست و بر حوض كوثر وارد نخواهد شد.

بُنِيَ الاْسْلامُ عَلى خَمْسَةِ أشْياء:

عَلَى الصَّلاةِ، وَ الزَّكاةِ، وَ الْحَجِّ، وَ الصَّوْمِ، وَ الْوِلايَةِ،

وَ لَمْ يُنادَ بِشَيْىء مِثْلَ ما نُودِىَ لِلْوِلايَةِ.

دين مبين اسلام بر پنج پايه و اساس استوار است:

نماز، زكات، خمس، حجّ، روزه، ولايت اهل بيت عصمت و طهارت (ع)،

سپس افزود: آن مقدارى كه نسبت به ولايت سفارش شده است نسبت به هيچ كدام تأكيد نگرديده است و ولايت اساس و محور تمام اعمال مى باشد.

مَنْ دَعَا اللهَ بِنا أفْلَحَ، وَ مَنْ دَعاهُ بِغَيْرِنا هَلَكَ وَ اسْتَهْلَكَ.

هر كه خداوند را به وسيله ما بخواند و ما را واسطه قرار دهد رستگار و موفّق خواهد شد،و كسى كه غير از ما اهل بيت) عصمت و طهارت( را وسيله گرداند نااميد و هلاك خواهد گشت.

الاْعْمالُ تُضاعَفُ يَوْمَ الْجُمُعَةِ، فَأكْثِرُوا فيها مِنَ الصَّلاةِ وَ الصَّدَقَةِ وَ الدُّعاءِ .

پاداش اعمال(بد يا خوب) در روز جمعه دو برابر ديگر روزها است، پس سعى نمائيد در اين روز نماز و صدقه و دعا بسيار انجام دهيد

إنَّ طَلَبَ الدُّنْيا اسْتِعْفافاً عَنِ النّاسِ، وَ سَعْياً عَلى أهْلِهِ، وَ تَعَطُّفاً عَلى جارِهِ، لَقَى اللهَ عَزَّ وَجَلَّ يَوْمَ الْقِيامَةِ وَ وَجْهُهُ مِثْلُ الْقَمَرِ لَيْلَةَ الْبَدْرِ.

هركس دنيا را به جهت يكى از اين سه حالت طلب كند: بى نيازى از مردم، آسايش و رفاه خانواده و عائله اش، كمك و رسيدگى به همسايه اش، روز قيامت در حالتى محشور مى گردد و به ملاقات خداوند متعال نايل مى شود كه صورتش همچون ماه شب چهارده، نورانى است.

ثَلاثٌ لَمْ يَجْعَلِ اللهُ لِأحَد فيهِنَّ رُخْضةً:

أداءُ الاْمانَةِ إلَى الْبِرِّ وَ الْفاجِرِ، وَ الْوَفاءُ بِالْعَهْدِ لِلْبِّرِ وَ الْفاجِرِ، وَ بِرُّ الْوالِدَيْنِ بِرَّيْنِ كانا اَوْ فاجِرَيْنِ.

خداوند سبحان در سه چيز رخصت قرار نداده است:

امانت را سالم تحويل صاحبش دادن، خواه آن كه صاحبش آدم خوبى باشد يا فاجر، وفاى به عهد نسبت به هر شخصى خوب باشد يا بد.

إنَّ الْجَنَّةَ وَ الْحُورَ لَتَشْتاقُ إلى مَنْ يَكْسَحُ الْمَسْجِدَ، اَوْ يَأخُذُ مِنْهُ الْقَذى.

همانا بهشت و حورالعين در انتظار افرادى است كه در نظافت و تميز كردن مسجد سعى و تلاش نمايند.

إنَّما يَبْتَلِى الْمُؤمِنُ فِى الدُّنْيا عَلى قَدْرِ دينِهِ.

همانا مؤمن در اين دنيا هر مقدارى كه دين و ايمان داشته باشد به همان اندازه مورد امتحان و آزمايش قرار مى گيرد.

لا يَكُونُ الْعَبْدُ عابِداً لِلّهِ حَقَّ عِبادَتِهِ حَتّى يَنْقَطِعَ عَنِ الْخَلْقِ كُلِّهِمْ، فَحينَئِذ يَقُولُ:

هذا خالِصٌ لى، فَيَقْبَلُهُ بِكَرَمِهِ.

كسى به بندگى و ستايشگر حقيقى در برابر خداوند نمى رسد مگر آن كه از تمام افراد قطع اميد كند و تنها اميدش خداى يكتا باشد. در يك چنين حالتى خداوند گويد:

اين عمل خالصانه براى من است و آن را مورد قبول و عنايت خود قرار مى دهد.

اُقْسِمُ بِاللهِ وَ هُوَ حَقٌّ، مافَتَحَ رَجُلٌ عَلى نَفْسِهِ بابَ الْمَسْألَةِ إلاّ فَتَحَ اللهُ عَلَيْهِ بابَ فَقْر.

سوگند به خدائى كه بر حقّ است، چنانچه شخصى در موردى، تقاضاى خود را به يكى از همنوعان خود بگويد و بدون توجّه به خداوند متعال درخواست كمك نمايد، خداوند درى از درهاى فقر و تنگ دستى را بر او بگشايد.

مَنْ قَضى مُسْلِماً حاجَتَهُ، قالَ اللهُ عَزَّ وَ جَلَّ:

ثَوابُكَ عَلَىَّ وَلا اَرْضى لَكَ ثَواباً دُونَ الْجَنَّةِ.

هركس حاجتى را براى مسلمانى برآورده كند و گره از مشگلش بگشايد، خداوند متعال به او خطاب كند:

ثواب و پاداش تو بر عهده من خواهد بود و غير از بهشت چيز ديگرى لايق تو نخواهد بود.

إنَّ اللهَ عَزَّ وَ جَلَّ أَوْحى إلى شُعَيْب النَّبي(ع):

إنّى مُعَذِّبٌ مِنْ قَوْمِكَ مِائَةَ ألْف، أرْبَعينَ ألْفاً مِنْ شِرارِهِمْ وَ سِتّينَ ألْفاً من خِيارِهِمْ.

فقال: يارَبِّ هؤُلاءِ الاْشْرار فَما بالُ الاْخْيار؟

فَأوحىَ اللهُ إلَيْهِ: إنَّهُمْ داهَنُوا أهْلَ الْمَعاصى وَ لَمْ يَغْضِبُوا لِغَضَبي.

همانا خداوند متعال، براى حضرت شعيب (ع) وحى فرستاد:

من از قوم تو يكصد هزار نفر را عذاب و هلاك مى نمايم كه شصت هزار نفر ايشان، اشرار و چهل هزار نفر ديگرشان از خوبان و عبادت كنندگان خواهند بود.

حضرت شعيب (ع) سؤال نمود: اشرار كه مستحقّ عذاب هستند ولى خوبان را چرا عذاب مى نمائى؟

خداوند وحى نمود: به جهت آن كه اين افراد، نسبت به گناهكاران بى تفاوت بوده و با ايشان سازش مى كردند.

مَنْ أطْعَمَ مُؤْمِناً، أطْعَمَهُ اللهُ مِنْ ثِمارِ الْجَنَّةِ.

هركس مؤمنى را طعام دهد، خداوند از ميوه هاى بهشتى روزى او گرداند.

مَنْ حَمَلَ أخاهُ عَلى رَحْلِهِ بَعَثَهُ اللهُ يَوْمَ الْقِيامَةِ إلىَ الْمَوْقِفِ عَلى ناقَةِ مِنْ نُوْقِ الْجَنَّةِ يُباهى بِهِ الْمَلائِكَةَ.

كسى كه برادرش را (و هركس كه در مسير راه بدون وسيله است) سوار وسيله نقليه خود كند (و حتّى الامكان او را به مقصد برساند) خداوند متعال او را در قيامت سوار شترى از شترهاى بهشتى مى گرداند ( كه سريع او را به مقصد برساند و از شدائد و سختى هاى محشر در امان گردد )، و به ملائكه مباهات و افتخار مى كنند.

إذا دَخَلَ أحَدُكُمْ عَلى أخيهِ فى بَيْتِهِ، فَلْيَقَعُدْ حَيْثُ يَأمُرُهُ صاحِبُ الرَّحْلِ، فَإنَّ صاحِبَ الْبَيْتِ أعْرَفُ بِعَوْرة بَيْتِهِ مِنَ الدّاخِلِ عَلَيْهِ.

هنگامى به منزل يكى از برادران و دوستانتان وارد شديد، هر كجا به شما گفت بنشينيد، بپذيريد و همانجا بنشينيد، چون كه صاحب منزل بيش از ديگران به اسرار منزل خود آشنا و آگاه است

اَلْجَنَّةُ مُحَرَّمَةٌ عَلَى الْفَتّانينَ الْمشّائينَ بِالنَّميمَةِ.

بهشت ( و نعمت هاى حيات بخش آن ) براى اشخاص فتنه گر و سخن چينِ آشوب طلب، حرام است.

إنّا نَأمُرُ صِبْيانَنا بِالصَّلاةِ إذا كانُوا بَنى خَمْسِ سِنين، فَمُرُوا صِبْيانَكُمْ إذا كانوا بَنى سَبْعِ سِنين.

ما )اهل بيت عصمت و طهارت( كودكان خود را از دوران پنج سالگى به انجام نماز دستور مى دهيم، ولى شما (دوستان و پيروان ما) فرزندان خود را از سنين هفت سالگى وادار به نماز نمائيد.

مَنْ حَمَلَ جِنازَةً مِنْ اَرْبَع جَوانِبِها، غَفَرَ اللهُ لَهُ اَرْبَعينَ كَبيرَةً.

هركس جنازه اى را تشييع نمايد و چهار جانب تابوت را بر شانه خود حمل كند، خداوند چهل گناه از گناهانش را مى آمرزد.

خَفِ اللهَ تَعالى لِقُدْرَتِهِ عَلَيْكَ، وَ اسْتَحِ مِنْهُ لِقُرْبِهِ مِنْكَ.

بترس از قدرت بى منتهاى خداوند متعال كه از (جهات مختلف) بر تو دارد، و از خداوند شرم و حيا كن (در انجام گناهان) به جهت آن كه از هر چيزى به تو نزديك تر است.

الْحِكْمَةُ ضالَّةُ الْمُؤْمِنِ، فَحَيْثُ ماوَجَدَ أحَدُكُمْ ضالَّتَهُ فَلْيَأخُذْها.

دانش و حكمت، گمشده ي(ارزشمندى است براى) مؤمن كه هر كجا و نزد هر كس يافت شود بايد آن را دريافت نمايد.

فِي الْمِلْحِ شِفاءٌ مِنْ سَبْعينَ داء، ثُمَّ قالَ:

لَوْ يَعْلَمُ النّاسُ ما فِى الْمِلْحِ ما تَداوَوا إلاّ بِهِ.

نمك شفابخش و درمان كننده هفتاد نوع مرض و درد خواهد بود و افزود :

چنانچه مردم خواصّ نمك مى شناختند به چيزى غير از نمك مداوا و درمان نمى كردند.

إنَّ الْمُؤمِنَ إذا صافَحَ الْمُؤمِنَ تَفَرَّقا مِنْ غَيْرِ ذَنْب.

همانا مؤمنى كه با برادر مؤمنش ديدار و مصافحه نمايد، گناهانشان ريخته مى شود و بدون گناه از يكديگر جدا خواهند شد.

مَثَلُ الْحَريصِ عَلَى الدُّنْيا مَثَلُ ذَرْوَةِ الْقَزِّ، كُلَّما ازْدادَتْ عَلى نَفْسِها لَفّاً كانَ أبْعَدُ مِنَ الْخُرُوجِ حَتّى تَمُوتَ غَمّاً.

تمثيل افراد حريص به مال و زيور آلات دنيا همانند كرم ابريشمى است كه هر چه اطراف خود بچرخد و بيشتر فعاليّت كند و تارهاى ابريشم را به دور خود بپيچد، خارج شدنش از بين آن تارها سخت تر گردد و چه بسا غير ممكن مى شود تا جائى كه چاره اى جز مرگ نداشته باشد.

إنَّ الْمُؤْمِنَ أخُ الْمُؤمِنِ لا يَشْتِمُهُ، وَ لا يُحَرِّمُهُ، وَ لا يُسيىءُ بِهِ الظَّنَّ.

مؤمن برادر مؤمن است، بايد او را دشنام ندهد، سرزنش و بدگوئى نكند، و او را از خوبيها محروم نگرداند، و به او بدگمان نباشد.

اَلْكَمالُ كُلُّ الْكَمالِ، التَّفَقُّهُ فِى الدّينِ، وَ الصَّبْرُ عَلَى النائِبَةِ، وَ تَقْديرُ الْمَعيشَةِ.

تمام كمالات )معنوى و مادّى انسان( در فقاهت و شناخت دقيق و صحيح مسائل دين و معارف الهى است ، و صبر و شكيبائى در مقابل ناملايمات، و نيز زندگى را با تدبّر و مديريت برنامه ريزى كردن مى باشد.

صِلِةُ الاْرْحامِ تُزَكّي الاْعْمالَ، وَ تُنْمِى الاْمْوالَ، وَ تَدْفَعُ الْبَلْوى، وَ تُيَسِّرُ الْحِسابَ، وَ تُنْسِىءُ فِى الاْجَلِ.

صله رحم نمودن (پنج فايده دارد:) موجب تزكيه اعمال و عبادات مى شود، سبب رشد و بركت در اموال مى گردد، بلاها، آفات، و گرفتارى ها را دفع و بر طرف مى نمايد، حساب (قبر و قيامت) را آسان مى گرداند و مرگ و اجل (معلّق) را تأخير مى اندازد.

فَضْلُ صَلاةِ الْجَماعَةِ عَلى صَلاةِ الرَّجُلِ فَرْداً خَمْساً وَ عِشْرينَ دَرَجَةً فِى الْجَنَّةِ.

فضيلت و برترى نماز جماعت بر نماز فُرادا و تنها، بيست و پنج درجه از مقامات بهشتى است.

وَ أمَّا الْمُنْجِيات:

فَخَوْفُ اللهِ فِى السِّرَ وَ الْعَلانِيَةِ، وَ الْقَصْدُ فِى الْغِنى وَ الْفَقْرِ، وَ كَلِمَةُ الْعَدْلِ فِى الرِّضا وَ السّخَطِ.

از اسباب نجات:

ترس از خدا در خفاء و آشكارا است، رعايت اقتصاد و صرفه جوئى در تمام حالات بى نيازى و نيازمندى، نيز رعايت انصاف و گفتن سخن حقّ و عدالت در همه حالت هاى خوشى و ناراحتى.

لا تَنالُ وِلايَتُنا إلاّ بِالْعَمَلِ وَ الْوَرَعِ .

ولايت و شفاعت ما شامل نمى شود مگر افرادى را كه داراى عمل (صالح) و نيز پرهيز از گناه داشته باشند.

إنَّ أعْمالَ الْعِبادِ تُعْرَضُ عَلى نَبيِّكُمْ كُلَّ عَشيَّةِ خَميس، فَلْيَسْتَحِ أحَدُكُمْ أنْ يُعْرِضَ عَلى نَبيِّهِ الْعَمَلَ الْقَبيح.

همانا تمام كارها و حركات بندگان در هر شب جمعه بر پيغمبر اسلام عرضه مى گردد، پس حياء كنيد از اين كه عمل زشت شما را نزد پيغمبرتان ارائه دهند.

مَنْ عَلَّمَ بابَ هُدىً فَلَهُ مِثْلُ أجْرِ مَنْ عَمِلَ بِهِ، وَلايَنْقُصُ اُولئِكَ مِنْ أجُورِهِمْ .

هركس راه هدايت و سعادتى را بگشايد و يا به ديگران تعليم دهد، اجر و پاداش او همانند كسى است كه به آن كار خير عمل كرده باشد بدون آن كه از پاداش عمل كنندگان كسر شود.

اَرْبَعٌ مِنْ كُنُوزِالْبِرِّ:

كِتْمانُ الْحاجَةِ، وَ كِتْمانُ الصَّدَقَةِ، وَ كِتْمانُ الْوَجَعِ، وَ كِتْمانُ الْمُصيبَةِ.

چهار حالت از كنزهاى نيك و پسنديده است:

پوشاندن نياز و حاجت خود را از ديگران، دادن صدقه و كمك به افراد به طور مخفيانه و محرمانه، دردها و مشكلات و ناراحتى ها را تحمّل كردن و هنگام مصيبت و حوادث، جزع و داد و فرياد نكردن

 

 

احادیث امام موسی کاظم

بِسْمِ اللّهِ الرًّحْمَن ِالرَّحيِمْ

وَجَدْتُ عِلْمَ النّاسِ فى أرْبَع:

أَوَّلُها أنْ تَعْرِفَ رَبَّكَ، وَالثّانِيَةُ أنْ تَعْرِفَ ما صَنَعَ بِكَ، وَالثّالِثَةُ أنْ تَعْرِفَ ما أرادَ مِنْكَ، وَالرّبِعَةُ أنْ تَعْرِفَ ما يُخْرِجُكَ عَنْ دينِكَ.

تمام علم مردم را در چهار مورد شناسائى كرده ام:

اوّلين آنها اين كه پروردگار و آفريدگار خود را بشناسى و نسبت به او شناخت پيدا كنى، دوّم، اين كه بفهمى كه از براى وجود تو و نيز براى بقاء حيات تو چه كارها و تلاش هائى صورت گرفته است ، سوّم، بدانى كه براى چه آفريده شده اى و منظور چه بوده است،چهارم، معرفت پيدا كنى به آن چيزهائى كه سبب مى شود از دين و اعتقادات خود منحرف شوى (يعنى راه خوشبختى و بدبختى خود را بشناسى و در جامعه چشم و گوش بسته حركت نكنى.(

ما مِنْ بَلاء يَنْزِلُ عَلى عَبْد مُؤْمِن فَيُلْهِمُهُ اللّهُ عَزَّ وَ جَلَّ الدُّعاءَ إِلاّ كانَ كَشْفُ ذلِكَ الْبَلاءِ وَشيكاً، وَ ما مِنْ بَلاء يَنْزِلُ عَلى عَبْد مُؤْمِن فَيُمْسِكُ عَنِ الدُّعاءِ إلاّ كانَ ذلِكَ الْبَلاءُ طَويلاً، فَإذا نَزَلَ الْبَلاءُ فَعَلَيْكُمْ بِالدُّعاءِ وَ التَّضَرُّعِ إلَى اللّهِ عَزَّ وَ جَلَّ.

نيست بلائى كه بر مؤمن وارد شود مگر آنكه به وسيله دعا سريع بر طرف مى گردد، و چنانچه دعا نكند طولانى خواهد، پس هنگامي كه مصيبت و بلائى وارد شد، به درگاه خداوند دعا و تضرّع كنيد.

لَيْسَ مِنْ دَواء إلاّ وَ هُوَ يُهَيِّجُ داءً، وَ لَيْسَ شَيْءٌ فِي الْبَدَنِ أنْفَعَ مِنْ إمْسَاكِ الْيَدِ إلاّ عَمّا يَحْتاجُ إلَيْهِ.

هيچ داروئى نيست مگر آنكه در اثر عوارض جنبى آن دردى ديگر را تهييج و تحريك مى نمايد، و هيچ درمانى بهتر و سودمند تر از امساك و خوددارى نيست مگر در حال نياز و ضرورت.

رَحِمَ اللهُ عَبْداً تَفَقَّهَ، عَرَفَ النّاسَ وَلايَعْرِفُونَهُ.

خداوند متعال رحمت كند بنده اى را كه در مسائل دينى تفقه و تحقيق نمايد (فقيه و عالم باشد) و نسبت به مردم شناخت پيدا كند، گرچه مردم او را نشناسند و قدر و منزلت او را ندانند.

إنَّ أهْلَ الاْرْضِ مَرْحُومُونَ ما يَخافُونَ، وَ أدُّوا الاْمانَةَ، وَ عَمِلُوا بِالْحَقِّ.

اهل زمين مورد رحمت )و بركت الهى (هستند، مادامى كه خوف و ترس )از گناه و معصيت داشته باشند) ، اداى امانت نمايند و حقّ را دريابند و مورد عمل قرار دهند.

بِئْسَ الْعَبْدُ يَكُونُ ذاوَجْهَيْنِ وَ ذالِسانَيْنِ.

بد شخصى است آنكه داراى دو چهره و دو زبان مى باشد، ) كه در پيش رو چيزى گويد و پشت سر چيز ديگر .(

مَنِ اسْتَشارَ لَمْ يَعْدِمْ عِنْدَ الصَّوابِ مادِحاً، وَ عِنْدَالْخَطإ عاذِراً.

كسى كه در امور زندگى خود )با اهل معرفت( مشورت كند، چنانچه درست و صحيح عمل كرده باشد مورد تعريف و تمجيد قرار مى گيرد و اگر خطا و اشتباه كند عذرش پذيرفته است.

مَنْ لَمْ يَكُنْ لَهُ مِنْ نَفْسِهِ واعِظٌ تَمَكَّنَ مِنْهُ عَدُوُّهُ ـ يعني الشّيطان.

هر كسى عقل و تدبيرش را مورد استفاده قرار ندهد، دشمنش )يعنى، شياطين انسى و جنّى و نيز هواهاى نفسانى) به راحتى او را مى فريبند و منحرف مى شود.

ما قُسِّمَ بَيْنَ الْعِبادِ أفْضَلُ مِنَ الْعَقْلِ، نَوْمُ الْعاقِلِ أفْضَلُ مِنْ سَهَرِالْجاهِلِ.

چيزى با فضيلت تر و بهتر از عقل، بين بندگان توزيع نشده است، (تا جائيكه) خواب عاقل (هوشمند) افضل و بهتر از شب زنده دارىِ جاهل ِبى خرد است.

لا تَدْخُلُوا الْحَمّامَ عَلَى الرّيقِ، وَ لا تَدْخُلُوهُ حَتّى تُطْعِمُوا شَيْئاً.

بعد از صبحانه، بدون فاصله حمّام نرويد، همچنين سعى شود با معده خالى داخل حمام نرويد، بلكه حتّى الامكان قبل از رفتن به حمّام قدرى غذا بخوريد.

اِيّاكَ وَ الْمِزاحَ، فَاِنَّهُ يَذْهَبُ بِنُورِ ايمانِكَ، وَ يَسْتَخِفُّ مُرُوَّتَكَ.

بر حذر باش از شوخى و مزاح ِ(بيجا( چون كه نور ايمان را از بين مى برد و جوانمردى و آبرو را سبك و بى اهميّت مى گرداند.

اللَّحْمُ يُنْبِتُ اللَّحْمَ، وَالسَّمَكُ يُذيبُ الْجَسَدَ.

خوردن گوشت، موجب روئيدن گوشت در بدن و فربهى آن مى گردد، ولى خوردن ماهى، گوشت بدن را آب و جسم را لاغر مى گرداند.

مَنْ صَدَقَ لِسانُهُ زَكى عَمَلُهُ، وَ مَنْ حَسُنَتْ نيَّتُهُ زيدَ فى رِزْقِهِ، وَ مَنْ حَسُنَ بِرُّهُ بِإخْوانِهِ وَ أهْلِهِ مُدَّ فى عُمْرِهِ.

هر كه زبانش صادق باشد اعمالش تزكيه است، هر كه فكر و نيّتش نيك باشد در روزيش توسعه خواهد بود، هر كه به دوستان و آشنايانش نيكى و احسان كند، عمرش طولانى خواهد شد.

اِذا ماتَ الْمُؤْمِنُ بَكَتْ عَلَيْهِ الْمَلائِكَةُ وَ بُقاعُ الاَْرضِ.

زمانى كه مؤمن بميرد، ملائكه و ممتازترين قسمتهاي زمين براى او گريه مى كنند.

الْمُؤْمِنُ بِعَرْضِ كُلِّ خَيْر، لَوْ قُطِّعَ أنْمِلَةً أنْمِلَةً كانَ خَيْراً لَهُ، وَ لَوْ وَلّى شَرْقَها وَ غَرْبَها كانَ خَيْراً لَهُ.

مؤمن (هميشه، در همه حالات) در معرض خير و سعادت خواهد بود، چنانچه (در سختى قرار گيرد و ) بندهاى بدنش قطعه قطعه گردد برايش خير و خوشبختى است، و اگر هم تمام شرق و غرب دنيا در اختيارش قرار گيرد، نيز برايش خير و سعادت است.

مَنْ اَرادَ أنْ يَكُونَ أقْوىَ النّاسِ فَلْيَتَوَكَّلْ علَى اللّهِ.

هركس بخواهد (در هر جهتى) قوى ترين ِ مردم باشد بايد توكّل در همه امور، بر خداوند سبحان نمايد.

أداءُ الاْمانَةِ وَ الصِّدقُ يَجْلِبانِ الرِّزْقَ، وَ الْخِيانَةُ وَ الْكِذْبُ يَجْلِبانِ الْفَقْرَ وَ النِّفاقَ.

امانتدارى و راست گوئى، هر دو موجب توسعه روزى مى شوند، وليكن خيانت در امانت و دروغگوئى موجب فلاكت و بيچارگى و سبب تيرگى دل مى باشد.

أبْلِغْ خَيْراً وَ قُلْ خَيْراً وَ لا تَكُنْ إمَّعَة.

نسبت به هم نوع خود خير و نيكى داشته باش، و سخن خوب و مفيد بگو، و خود را تابع بى تفاوت و بى مسئوليّت قرار مده.

تَفَقَّهُوا فى دينَ اللهِ، فَاِنَّ الْفِقْهَ مِفْتاحُ الْبَصيرَةِ، وَ تَمامُ الْعِبادَةِ، وَ السَّبَبُ اِلَى الْمَنازِلِ الرَفيعَةِ وَ الرُّتَبِ الْجَليلَةِ فِى الدّينِ وَ الدّنيا.

مسائل و احكام اعتقادى و عملى دين را فرا گيريد، چون كه شناخت احكام و معرفت نسبت به دستورات خداوند، كليد بينائى و بينش و انديشه مى باشد و موجب تماميّت كمال عبادات و اعمال مى گردد، و راه به سوى مقامات و منازل بلند مرتبه دنيا و آخرت است.

فَضْلُ الْفَقيهِ عَلَى العابِدِ كَفَضْلِ الشَّمْسِ عَلَى الْكَواكِبِ، وَ مَنْ لَمْ يَتَفَقَّهْ فى دينِهِ لَمْ يَرْضَ اللّهُ لَهُ عَمَلاً.

وَ قالَ: عَظِّمِ العالِمَ لِعِلْمِهِ وَدَعْ مُنازَعَتَهُ، وَ صَغِّرِالْجاهِلَ لِجَهْلِهِ وَلاتَطْرُدْهُ وَلكِنْ قَرِّبْهُ وَ عَلِّمْهُ.

ارزش و فضيلت فقيه بر عابد همانند فضيلت خورشيد بر ستاره ها است، و كسى كه در امور دين فقيه و عارف نباشد، خداوند نسبت به اعمال او راضى نخواهد بود.

و فرمود: عالِم را به جهت عملش تعظيم و احترام كن و با او منازعه منما، و اعتنائى به جاهل مكن ولى طردش هم نگردان، بلكه او را جذب نما و آنچه نمى داند تعليمش بده.

دَخَلْتُ إلَيْهِ، فَقالَ: لا تَسْتَغْني شيعَتُنا عَنْ أرْبَع:

خُمْرَة يُصَلِّي عَلَيْها، وَ خاتَم يَتَخَتَّمُ بِهِ، وَ سِواك يَسْتاكُ بِهِ، وَ سُبْحَة مِنْ طينِ قَبْرِ أبي عَبْدِ اللّهِ فيها ثَلاثٌ وَ ثَلاثُونَ حَبَّةً، مَتى قَلَّبَهَا ذاكِراً لِلّهِ كُتِبَ لَهُ بِكُلِّ حَبَّة أرْبَعُونَ حَسَنَةً، وَ إذا قَلَّبَها ساهِياً يَعْبَثُ بِها كُتِبَ لَهُ عِشْرُونَ حَسَنَةً.

شيعيان و دوستان ما (در هر حال و در هر كجا كه باشند) از چهار چيز نبايد بى نياز باشند:

جانمازى كه بر آن نماز بخوانند، انگشترى كه در دست نمايند، مسواكى كه دندانهاى خود را به وسيله آن مسواك كنند، و تسبيحى از تُربت امام حسين (ع) كه داراى 34 دانه باشد و به وسيله آن ذِكر گويد، كه خداوند متعال در مقابل هر دانه آن چهل حَسَنِه در نامه اعمالش ثبت مى نمايد، و چنانچه آن را دست گيرد بدون آن كه ذِكرى و دعائى بخواند 20 حسنه به او داده مى شود.

صَلوةُ النّوافِلِ قُرْبانٌ اِلَى اللهِ لِكُلِّ مُؤمِن.

انجام نمازهاى مستحبّى، هر مؤمنى را به خداوند متعال نزديك مى نمايد.

مَثَلُ الدّنيا مَثَلُ الْحَيَّةِ، مَسُّها لَيِّنٌ وَ فى جَوْفِهَا السَّمُّ الْقاتِلِ،يَحْذَرُهَا الرِّجالُ ذَوِى الْعُقُولِ وَ يَهْوى اِلَيْهَاالصِّبْيانُ بِأيْديهِمْ.

مَثَل دنيا همانند مار است كه پوست ظاهر آن نرم و لطيف و خوشرنگ، ولى در درون آن سمّ كشنده اى است كه مردان عاقل و هشيار از آن گريزانند و بچّه صفتان و بولهوسان به آن عشق مي ورزند .

مَثَلُ الدُّنيا مَثَلُ ماءِالْبَحْرِ كُلَّما شَرِبَ مِنْهُ الْعطْشانُ اِزْدادَ عَطَشاً حَتّى يَقْتُلُهُ.

مَثَل دنيا (و اموال و زيورآلات و تجمّلات آن) همانند آب دريا است كه انسانِ تشنه، هر چه از آن بياشامد بيشتر تشنه مى شود و آنقدر ميل مى كند تا هلاك شود.

لَيْسَ الْقَبْلَةُ عَلَى الْفَمِ اِلاّ لِلزَّوْجَةِ وَ الْوَلَدِ الصَّغيرِ.

بوسيدن لب ها و دهان (براى يكديگر در هر حالتى) صحيح نيست مگر براى همسر و يا فرزند كوچك.

مَنْ نَظَرَ بِرَأيْهِ هَلَكَ، وَ مَنْ تَرَكَ أهْلَ بَيْتِ نَبيِّهِ ضَلَّ، وَ مَنْ تَرَكَ كِتابَ اللهِ وَ قَوْلَ نَبيِّهِ كَفَرَ.

هركس به رأى و سليقه خود اهميّت دهد و در مسائل دين به آن عمل كند هلاك مى شود، و هركس اهل بيت پيغمبر (ص) را رها كند گمراه مى گردد، و هركس قرآن و سنّت رسول خدا (ص) را ترك كند كافر مى باشد.

إنَّ اللهَ لَيُبْغِضُ الْعَبْدَ النَّوّامَ، إنَّ اللهَ لَيُبْغِضُ الْعَبْدَ الْفارِغَ.

همانا خداوند دشمن دارد آن بنده اى را كه زياد بخوابد، و دشمن دارد آن بنده اى را كه بيكار باشد.

التَّواضُعُ: أنْ تُعْطِيَ النّاسَ ما تُحِبُّ أنْ تُعْطاهُ.

تواضع و فروتنى آن است كه آنچه دوست دارى، ديگران درباره تو انجام دهند، تو هم همان را درباره ديگران انجام دهى.

يُسْتَحَبُّ غَرامَةُ الْغُلامِ فى صِغَرِهِ لِيَكُونَ حَليماً فى كِبَرِهِ وَ يَنْبَغى لِلرَّجُلِ أنْ يُوَسِّعَ عَلى عَيالِهِ لِئَلاّ يَتَمَنَّوْا مَوْتَهَ.

بهتر است پسر را در دوران كودكى به كارهاى مختلف و سخت، وادار نمائى تا در بزرگى حليم و بردبار باشد، و بهتر است مرد نسبت به اهل منزل خود دست و دل باز باشد و در حدّ توان رفع نياز كند تا آرزوى مرگش را ننمايند.

 

لَيْسَ مِنّا مَنْ لَمْ يُحاسِبْ نَفْسَهُ فى كُلِّ يَوْم، فَإِنْ عَمِلَ حَسَناً إسْتَزادَ اللهَ، وَ إنْ عَمِلَ سَيِّئاً إسْتَغْفَرَاللهَ وَ تابَ اِلَيْهِ.

از شيعيان و دوستان ما نيست، كسى كه هر روز محاسبه نَفْس و بررسى اعمال خود را نداشته باشد، كه اگر چنانچه اعمال و نيّاتش خوب بوده، سعى كند بر آنها بيفزايد و اگر زشت و ناپسند بوده است، از خداوند طلب مغفرت و آمرزش كند و جبران نمايد.

ما مِنْ بَلاء يَنْزِلُ عَلى عَبْد مُؤْمِن، فَيُلْهِمُهُ اللّهُ عَزَّ وَ جَلَّ الدُّعاءَ، إلاّ كانَ كَشْفُ ذلِكَ الْبَلاءِ وَشيكاً، وَ ما مِنْ بَلاء يَنْزِلُ عَلى عَبْد مُؤْمِن فَيُمْسِكُ عَنِ الدُّعاءِ إلاّ كانَ ذلِكَ الْبَلاءُ طَويلاً، فَإذا نَزَلَ الْبَلاءُ فَعَلَيْكُمْ بِالدُّعاءِ، وَ التَّضَرُّعِ إلَى اللّهِ عَزَّ وَ جَلَّ.

بلا و گرفتارى بر مؤمنى وارد نمى شود مگر آنكه خداوند جلّ و على بر او الهام مى فرستد كه به درگاه بارى تعالى دعا نمايد، و آن بلا سريع بر طرف خواهد شد، و چنانچه از دعا خود دارى نمايد، آن بلا و گرفتارى طولانى گردد، پس هرگاه فتنه و بلائى بر شما وارد شود، به درگاه خداوند مهربان دعا و زارى نمائيد.

ما فِى الْميزانِ شَيْيءٌ أثْقَلُ مِنَ الصَّلاةِ عَلى مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمّد.

در ميزان الهى نيست عمل و چيزى، سنگين تر از ذكر صلوات بر محمّد و اهل بيتش (صلوات الله عليهم اجمعين).

قَليلُ الْعَمَلِ مِنَ الْعاقِلِ مَقْبُونٌ مُضاعَفٌ وَ كَثيرُالْعَمَلِ مِنْ أهْلِ الْهَوى وَالْجَهْلِ مَرْدُودٌ.

اعمال شخص عاقل مقبول است و چند برابر اجر خواهد داشت گرچه قليل باشد، ولى شخص نادان و هوسران گرچه زياد كار و خدمت و عبادت كند پذيرفته نخواهد بود.

وَشَعْرُ الْجَسَدِ إذا طالَ قَطَعَ ماءَ الصُّلْبِ، وَأرْخىَ الْمَفاصِلَ، وَ وَرِثَ الضَّعْفَ وَالسِلَّ، وَ إنَّ النُّورَةَ تَزيدُ فِى ماءِالصُّلْبِ، وَ تُقَّوِى الْبَدَنَ، وَتَزيدُ فى شَخْمِ الْكُلْيَتَيْنِ، وَ تَسْمِنُ الْبَدَنَ.

موهاى بدن ـ زير بغل و اطراف عورت ـ چنانچه بلند شود سبب قطع و كمبود آب كمر، سستى مفاصل استخوان و ضعف سينه و گلو خواهد شد، استعمال نوره سبب تقويت تمامى آن ها مى باشد.

ثَلاثَةٌ يَجْلُونَ الْبَصَرَ:

النَّظَرُ إلَى الخُضْرَةِ، وَ النَّظَرُ إلَى الْماءِالْجارى، وَ النَّظَرُ إلَى الْوَجْهِ الْحَسَنِ.

سه چيز بر نورانيّت چشم مى افزايد:

نگاه بر سبزه، نگاه بر آب جارى و نگاه به صورت زيبا

إنَّ الاْرْضَ لا تَخُلُو مِنْ حُجَّة، وَ أنَا وَ اللهِ ذلِكَ الْحُجَّةُ.

همانا زمين در هيچ موقعيّتى خالى از حجّت خدا نيست و به خدا سوگند كه من خليفه و حجّت خداوند هستم.

ألْمُؤْمِنُ مِثْلُ كَفَّتَىِ الْميزانِ كُلَّما زيدَ فى ايمانِهِ زيدَ فى بَلائِهِ.

مؤمن همانند دو كفّه ترازو است، كه هر چه ايمانش افزوده شود بلاها و آزمايشاتش بيشتر مى گردد.

إنَّما أمِرْتُمْ أنْ تَسْئَلُوا، وَ لَيْسَ عَلَيْنَا الْجَوابُ، إنَّما ذلِكَ إلَيْنا.

شماها مأمور شده ايد كه {از ما اهل بيت رسول الله (ص)} سؤال كنيد، وليكن جواب و پاسخ آنها بر ما واجب نيست بلكه اگر مصلحت بود پاسخ مى دهيم وگرنه ساكت مى باشيم.

ما ذِئْبانِ ضارِبانِ فى غَنَم قَدْ غابَ عَنْهُ رُعاؤُها، بِأضَرَّ فى دينِ مُسْلِم مِنْ حُبِّ الرِّياسَةِ.

خطر و ضرر علاقه به رياست براى مسلمان ، بيش از دو گرگ درنده اى است كه به گله گوسفندى بدون چوپان حمله كنند.

الإيمانُ فَوْقَ الاْسْلامِ بِدَرَجَة، وَالتَّقْوى فَوْقَ الإيمانِ بِدَرَجَة، وَ الْيَقينُ فَوْقَ التَّقْوى بِدَرَجَة، وَ ما قُسِّمَ فِى النّاسِ شَيْيءٌ أقَلُّ مِنَ الْيَقينِ.

ايمان، يك درجه از اسلام بالاتر است،تقوى نيز، يك درجه از ايمان بالاتر. يقين، يك درجه از تقوى بالاتر و برتر مى باشد و درجه اى كمتر از مرحله يقين در بين مردم ثمره بخش نخواهد بود.

 

 

 

احادیث امام رضا

بِسْمِ اللّهِ الرًّحْمَن ِالرَّحيِمْ

مَنْ زارَ قَبْرَ الْحُسَيْنِ عليه السلام بِشَطِّ الْفُراتِ، كانَ كَمَنْ زارَ اللهَ فَوْقَ عَرْشِهِ.

هر مؤمنى كه قبر امام حسين (ع) را كنار شطّ فرات (در كربلا) زيارت كند همانند كسى است كه خداوند متعال را بر فراز عرش زيارت كرده باشد.

أبْلِغْ شيعَتى: إنَّ زِيارَتى تَعْدِلُ عِنْدَاللهِ عَزَّ وَ جَلَّ ألْفَ حَجَّة،

فَقُلْتُ لاِبى جَعْفَر (ع): ألْفُ حَجَّة؟!

قالَ: إى وَاللهُ، وَ ألْفُ ألْفِ حَجَّة، لِمَنْ زارَهُ عارِفاً بِحَقِّهِ.

حضرت به يكى از دوستانش نوشت: به ديگر دوستان و علاقمندان ما بگو : ثواب زيارت( قبر ) من معادل است با يك هزار حجّ،

راوى گويد: به امام جواد (ع) عرض كردم: هزار حجّ براى ثواب زيارت پدرت مى باشد؟!

فرمود: بلى، هر كه پدرم را با معرفت در حقّش زيارت نمايد، هزار هزار (يعنى يك ميليون) حجّ ثواب زيارتش مى باشد.

أوَّلُ ما يُحاسَبُ الْعَبْدُ عَلَيْهِ، الصَّلاةُ فَإنْ صَحَّتْ لَهُ الصَّلاةُ صَحَّ ماسِواها، وَ إنْ رُدَّتْ رُدَّ ماسِواها.

اوّلين عملى كه از انسان مورد محاسبه و بررسى قرار مى گيرد نماز است، چنانچه صحيح و مقبول واقع شود، بقيه اعمال و عبادات نيز قبول مى گردد و گرنه مردود خواهد شد.

لِلصَّلاةِ أرْبَعَةُ آلاف باب.

نماز داراى چهار هزار در (جزء و شرط) مى باشد.

الصَّلاةُ قُرْبانُ كُلِّ تَقىّ.

نماز، هر شخص باتقوا و پرهيزكارى را (به خداوند متعال) نزديك كننده است.

يُؤْخَذُ الْغُلامُ بِالصَّلاةِ وَ هُوَ ابْنُ سَبْعِ سِنينَ.

پسران بايد در سنين هفت سالگى به نماز وادار شوند.

فَرَضَ اللهُ عَلَى النِّساءِ فِى الْوُضُوءِ أنْ تَبْدَءَ الْمَرْئَةُ بِباطِنِ ذِراعِها وَ الرَّجُلُ بِظاهِرِ الذِّراعِ.

خداوند در وضو بر زنان لازم دانسته است كه از جلوى آرنج دست، آب بريزند و مردان از پشت آرنج.

(اين عمل از نظر فتواى مراجع تقليد مستحب مى باشد).

رَحِمَ اللهُ عَبْداً أحْيى أمْرَنا، قيلَ: كَيْفَ يُحْيى أمْرَكُمْ؟

يَتَعَلَّمُ عُلُومَنا وَيُعَلِّمُها النّاسَ.

رحمت خدا بر كسى باد كه امر ما را زنده نمايد، سؤال شد: چگونه؟

حضرت پاسخ داد: علوم ما را فرا گيرد و به ديگران بياموزد.

لَتَأمُرُنَّ بِالْمَعْرُوفِ، وَلَتَنْهُنَّ عَنِ الْمُنْكَرِاَوْلَيَسْتَعْمِلَنَّ عَلَيْكُمْ شِرارُكُمْ، فَيَدْعُو خِيارُكُمْ فَلايُسْتَجابُ لَهُمْ.

بايد هر يك از شماها امر به معروف و نهى از منكر نمائيد، وگرنه شرورترين افراد بر شما تسلّط يافته و آنچه كه خوبانِ شما، دعا و نفرين كنند مستجاب نخواهد شد.

مَنْ لَمْ يَقْدِرْ عَلى مايُكَفِّرُ بِهِ ذُنُوبَهُ، فَلْيَكْثُرْ مِنْ الصَّلوةِ عَلى مُحَمَّد وَآلِهِ، فَإنَّها تَهْدِمُ الذُّنُوبَ هَدْماً.

كسى كه توان جبران گناهانش را ندارد، زياد بر حضرت محمّد(ص)و اهل بيتش صلوات و درود فرستد، كه همانا گناهانش (اگر حقّ الناس نباشد) محو و نابود گردد.

الصَّلوةُ عَلى مُحَمَّد وَ آلِهِ تَعْدِلُ عِنْدَاللهِ عَزَّ وَ جَلَّ التَّسْبيحَ وَالتَّهْليلَ وَالتَّكْبيرَ.

فرستادن صلوات و تحيّت بر حضرت محمّد(ص) و اهل بيت آن حضرت در پيشگاه خداوند متعال، پاداش گفتن «سُبْحَانَ الله، لاَ إلَهَ إِلاَّّ الله، الله ُاكَبْرَ» را دارد.

لَوْخَلَتِ الاْرْض طَرْفَةَ عَيْن مِنْ حُجَّة لَساخَتْ بِأهْلِها.

چنانچه زمين لحظه اى خالى از حجّت خداوند باشد، اهل خود را در خود فرو مى برد.

عَلَيْكُمْ بِسِلاحِ الاْنْبياءِ،

فَقيلَ لَهُ: وَ ما سِلاحُ الاْنْبِياءِ؟ يَا ابْنَ رَسُولِ الله! فَقالَ (ع): الدُّعاءُ.

بر شما باد به كارگيرى سلاح پيامبران،

به حضرت گفته شد: سلاح پيغمبران(ع)چيست؟ در جواب فرمود: توجّه به خداوند متعال، و دعا كردن و از او كمك خواستن مى باشد.

صاحِبُ النِّعْمَةِ يَجِبُ عَلَيْهِ التَّوْسِعَةُ عَلى عَيالِهِ.

هر كه به هر مقدارى كه در توانش مى باشد، بايد براى اهل منزل خود انفاق و خرج كند.

المَرَضُ لِلْمُؤْمِنِ تَطْهيرٌ وَ رَحْمَةٌ وَلِلْكافِرِ تَعْذيبٌ ولَعْنَةٌ، وَ إنَّ الْمَرَضَ لا يَزالُ بِالْمُؤْمِنِ حَتّى لا يَكُونَ عَلَيْهِ ذَنْبٌ.

مريضى، براى مؤمن سبب رحمت و آمرزش گناهانش مى باشد و براى كافر عذاب و لعنت خواهد بود.

سپس افزود: مريضى، هميشه همراه مؤمن است تا آنكه از گناهانش چيزى باقى نماند و پس از مرگ آسوده و راحت باشد.

إذَا اكْتَهَلَ الرَّجُلُ فَلا يَدَعْ أنْ يَأكُلَ بِاللَّيْلِ شَيْئاً، فَإنَّهُ أهْدَءُ لِنَوْمِهِ، وَ أطْيَبُ لِلنَّكْهَةِ.

وقتى كه مرد به مرحله پيرى و كهولت سنّ برسد، حتماً هنگام شب (قبل از خوابيدن) مقدارى غذا تناول كند كه براى آسودگى خواب مفيد است، همچنين براى هم خوابى و زناشوئى سودمند خواهد بود.

إنَّما يُرادُ مِنَ الاْمامِ قِسْطُهُ وَ عَدْلُهُ، إذا قالَ ؛ صَدَقَ، وَ إذا حَكَمَ ؛ عَدَلَ، وَ إذا وَعَدَ ، أنْجَزَ.

همانا از امام و راهنماى جامعه، مساوات و عدالت خواسته شده است كه در سخنان ؛ صادق، در قضاوت ها ؛ عادل و نسبت به وعده هايش ، وفا نمايد.

لا يُجْمَعُ الْمالُ إلاّ بِخَمْسِ خِصال:

بِبُخْل شَديد، وَ أمَل طَويل، وَ حِرص غالِب، وَ قَطيعَةِ الرَّحِمِ، وَ إيثارِ الدُّنْيا عَلَى الْآخِرَةِ.

ثروت، انباشته نمى گردد مگر با يكى از پنج خصلت:

بخيل بودن، آرزوى طول و دراز داشتن، حريص بر دنيا بودن، قطع صله رحم كردن، آخرت را فداى دنيا كردن.

لَوْ أنَّ النّاسَ قَصَّرَوا فِى الطَّعامِ، لاَسْتَقامَتْ أبْدانُهُمْ.

چنانچه مردم خوراك خويش را كم كنند و پرخورى ننمايند، بدن هاى آنها دچار امراض مختلف نمى شود.

مَنْ خَرَجَ فى حاجَة وَ مَسَحَ وَجْهَهُ بِماءِالْوَرْدِ لَمْ يَرْهَقْ وَجْهُهُ قَتَرٌ وَلا ذِلَّةٌ.

هر كس  هنگام خروج از منزل براى حوايج زندگى خود، صورت خويش را با گلاب خوشبو و معطّر نمايد، دچار ذلّت و خوارى نخواهد شد.

إنَّ فِى الْهِنْدِباءِ شِفاءٌ مِنْ ألْفِ داء، ما مِنْ داء فى جَوْفِ الاْنْسانِ إلاّ قَمَعهُ الْهِنْدِباءُ.

گياه كاسنى شفاى هزار نوع درد و مرض است، كاسنى هر نوع مرضى را در درون انسان ريشه كن مى نمايد.

السَّخيُّ يَأكُلُ طَعامَ النّاسِ لِيَأكُلُوا مِنْ طَعامِهِ، وَالْبَخيلُ لا يَأكُلُ طَعامَ النّاسِ لِكَيْلا يَأكُلُوا مِنْ طَعامِهِ.

افراد سخاوتمند از خوراك ديگران استفاده مى كنند تا ديگران هم از امكانات ايشان بهره گيرند و استفاده كنند، وليكن افراد بخيل از غذاى ديگران نمى خورند تا آنها هم از غذاى ايشان نخورند.

شيعَتُنا المُسَّلِمُونَ لاِمْرِنا، الْآخِذُونَ بِقَوْلِنا، الْمُخالِفُونَ لاِعْدائِنا، فَمَنْ لَمْ يَكُنْ كَذلِكَ فَلَيْسَ مِنّا.

شيعيان ما كسانى هستند كه تسليم امر و نهى ما باشند، گفتار ما را سرلوحه زندگى (در عمل و گفتار) خود قرار دهند، مخالف دشمنان ما باشند و هر كه چنين نباشد از ما نيست.

مَنْ تَذَكَّرَ مُصابَنا، فَبَكى وَ أبْكى لَمْ تَبْكِ عَيْنُهُ يَوْمَ تَبْكِى الْعُيُونُ، وَ مَنْ جَلَسَ مَجْلِساً يُحْيى فيهِ أمْرُنا لَمْ يَمُتْ قَلْبُهُ يَوْمَ تَمُوتُ الْقُلُوبُ.

هر كه مصائب ما (اهل بيت عصمت و طهارت) را يادآور شود و گريه كند يا ديگرى را بگرياند، روزى كه همه گريان باشند او نخواهد گريست، و هر كه در مجلسى بنشيند كه علوم و فضائل ما گفته شود هميشه زنده دل خواهد بود.

الْمُسْتَتِرُ بِالْحَسَنَةِ يَعْدِلُ سَبْعينَ حَسَنَة، وَ الْمُذيعُ بِالسَّيِّئَةِ مَخْذُولٌ، وَ الْمُسْتَتِرُ بِالسَّيِّئَةِ مَغْفُورٌ لَهُ.

انجام دادن حسنه و كار نيك به صورت مخفى، معادل هفتاد حسنه است، و آشكار ساختن گناه و خطا موجب خوارى و پستى مى گردد و پوشاندن و آشكار نكردن خطا و گناه موجب آمرزش آن خواهد بود.

- أنَّهُ سُئِلَ: مَا الْعَقْلُ؟

 فَقالَ (ع): التَّجَرُّعُ لِلْغُصَّةِ، وَ مُداهَنَةُ الاْعْداءِ، وَ مُداراةُ الاْصْدِقاءِ.

- از امام رضا (ع) سؤال شد كه : عقل و هوشيارى چگونه است؟

حضرت در جواب فرمود: تحمّل مشكلات و ناملايمات، زيرك بودن و حركات دشمن را زير نظر داشتن، مدارا كردن با دوستان مى باشد (كه اختلاف نظرها سبب فتنه و آشوب نشود) .

مابَعَثَ اللهُ نَبيّاً إلاّ بِتَحْريمِ الْخَمْرِ، وَ أنْ يُقِرَّ بِأنَّ اللهَ يَفْعَلُ ما يَشاءُ.

خداوند هيچ پيغمبرى را نفرستاده مگر آنكه در شريعت او شراب و مُسكرات حرام بوده است، همچنين هر يك از پيامبران معتقد بودند كه خداوند هر آنچه را اراده كند انجام مى دهد.

لا تَتْرُكُوا الطّيبَ فى كُلِّ يَوْم، فَإنْ لَمْ تَقْدِرُوا فَيَوْمٌ وَ يَوْمٌ، فَإنْ لَمْ تَقْدِرُوا فَفى كُلِّ جُمْعَة.

سعى نمائيد هر روز، از عطر استفاده نمائيد و اگر نتوانستيد يك روز در ميان، و اگر نتوانستيد پس هر جمعه خود را معطّر و خوشبو گردانيد (با رعايت شرائط زمان و مكان).

إذا كَذِبَ الْوُلاةُ حُبِسَ الْمَطَرُ، وَ إذا جارَالسُّلْطانُ هانَتِ الدَّوْلَةِ، وَ إذا حُبِسَتِ الزَّكاةُ ماتَتِ الْمَواشى.

هرگاه واليان و مسئولان حكومت دروغ گويند باران نمى بارد، و اگر رئيس حكومت، ظلم و ستم نمايد پايه هاى حكومتش سست و ضعيف مى گردد، و چنانچه مردم زكات ( و خمس مالشان را ) نپردازند چهارپايان مى ميرند.

الْمَلائِكَةُ تُقَسِّمُ أرْزاقَ بَنى آدَمِ ما بَيْنَ طُلُوعِ الْفَجْرِ إلى طُلُوعِ الشَّمْسِ، فَمَنْ نامَ فيما بَيْنَهُما نامَ عَنْ رِزْقِهِ.

ما بين طلوع سپيده صبح تا طلوع خورشيد ملائكه الهى ارزاق انسان ها را سهميه بندى مى نمايند، هركس در اين زمان بخوابد غافل و محروم خواهد شد.

مَنْ فَرَّجَ عَنْ مُؤْمِن فَرَّجَ اللهُ قَلْبَهُ يَوْمَ الْقِيامَةِ.

هركس مشكلى از مؤمنى را بر طرف نمايد و او را خوشحال سازد، خداوند او را در روز قيامت خوشحال و راضى مى گرداند.

إنّا لَنَعْرِفُ الرَّجُلَ إذا رَأيْناهُ بِحَقيقَةِ الإيمانِ وَ بِحَقيقَةِ النِّفاقِ.

همانا ما اهل بيت عصمت و طهارت چنانچه شخصى را بنگريم، ايمان و اعتقاد او را مى شناسيم كه اعتقادات درونى و افكار او چگونه است.

لا يَكُونُ الْمُؤْمِنُ مُؤْمِناً إلاّ أنْ يَكُونَ فيهِ ثَلاثُ خِصال: سُنَّةٌ مِنَ اللهِ وَ سُنَّةٌ مِنْ نَبيِّهِ وَ سُنَّةٌ مِنْ وَليّهِ، أمَّا السَّنَّةُ مِنَ اللهِ فَكِتْمانُ السِّرِّ، أمَّا السُّنَّةُ مِنْ نَبِيِّهِ مُداراةُ النّاسِ، اَمَّا السُّنَّةُ مِنْ وَليِّهِ فَالصَّبْرُ عَلَى النائِبَةِ.

مؤمن، حقيقت ايمان را درك نمى كند مگر آنكه 3 خصلت را دارا باشد:

خصلتى از خداوند، كه كتمان اسرار افراد باشد، خصلتى از پيغمبر اسلام (ص) كه مدارا كردن با مردم باشد، خصلتى از ولىّ خدا كه صبر و شكيبائى در مقابل شدائد و سختى ها را داشته باشد.

إنَّ الصَّمْتَ بابٌ مِنْ أبْوابِ الْحِكْمَةِ، يَكْسِبُ الْمَحَبَّةَ، إنَّهُ دَليلٌ عَلى كُلِّ خَيْر.

همانا سكوت و خاموشى راهى از راه هاى حكمت است، سكوت موجب محبّت و علاقه مى گردد، سكوت راهنمائى براى كسب خيرات مى باشد.

مِنَ السُّنَّةِ التَّزْويجُ بِاللَّيْلِ، لاِنَّ اللهَ جَعَلَ اللَّيْلَ سَكَناً، وَالنِّساءُ إنَّماهُنَّ سَكَنٌ.

بهترين وقت براى تزويج و زناشوئى شب است كه خداوند متعال شب را وسيله آرامش و سكون قرار داده، همچنين زنان آرام بخش و تسكين دهنده مى باشند.

ما مِنْ عَبْد زارَ قَبْرَ مُؤْمِن، فَقَرَأ عَلَيْهِ «إنّا أنْزَلْناهُ فى لَيْلَةِ الْقَدْرِ» سَبْعَ مَرّات، إلاّ غَفَرَ اللهُ لَهُ وَلِصاحِبِ الْقَبْرِ.

هر بنده اى از بندگان خداوند بر قبر مؤمنى جهت زيارت حضور يابد و هفت مرتبه سوره مباركه (إنّا أنزلناه) را بخواند، خداوند متعال گناهان او و صاحب قبر را مورد بخشش و آمرزش قرار مى دهد.

الاْخُ الاْكْبَرُ بِمَنْزِلَةِ الاْبِ.

برادر بزرگ جانشين و جايگزين پدر خواهد بود.

انَّما تَغْضَبُ للهِِ عَزَّ وَ جَلَّ، فَلا تَغْضَبْ لَهُ بِأكْثَرَ مِمّا غَضِبَ عَلى نَفْسِهِ.

چنانچه در موردى خواستى غضب كنى و براى خدا برخورد نمائى، پس متوجّه باش كه غضب و خشم خود را در جهت و محدوده رضايت و خوشنودى خداوند، اِعمال كن.

خَيْرُ الاْعْمالِ الْحَرْثُ، تَزْرَعُهُ، فَيَأكُلُ مِنْهُ الْبِرُّ وَ الْفاجِرُ، أمَّا الْبِرُّ فَما أكَلَ مِنْ شَيْىء إسْتَغْفَرَ لَكَ، وَ أمَّا الْفاجِرُ فَما أكَلَ مِنْهُ مِنْ شَيْىء لَعَنَهُ، وَ يَأكُلُ مِنهُ الْبَهائِمُ وَ الطَّيْرُ.

بهترين كارها، شغل كشاورزى است، چون كه در نتيجه كشت و تلاش، همه انسان هاى خوب و بد از آن استفاده مى كنند، امّا استفاده خوبان سبب آمرزش گناهان مى باشد، ولى استفاده افراد فاسد و فاسق موجب لعن ايشان خواهد شد، همچنين تمام پرنده ها و چرندگان از تلاش و نتيجه كشت بهره مند خواهند شد.

مَنْ تَرَكَ السَّعْيَ فى حَوائِجِهِ يَوْمَ عاشُوراء، قَضَى اللهُ لَهُ حَوائجَ الدُّنْيا وَ الاْخِرَةِ، وَ قَرَّتْ بِنا فِى الْجِنانِ عَيْنُهُ.

هركس روز عاشوراى امام حسين (ع)، دنبال كسب و كار نرود (و مشغول عزادارى و حزن و اندوه گردد)، خداوند متعال خواسته ها و حوائج دنيا و آخرت او را برآورده مى نمايد، و در بهشت چشمش به ديدار ما (اهل بيت) روشن مى گردد.

 

 

 

احادیث امام جواد

بِسْمِ اللّهِ الرًّحْمَن ِالرَّحيِمْ

الْمُؤمِنُ يَحْتاجُ إلى ثَلاثِ خِصال: تَوْفيق مِنَ اللهِ عَزَّ وَ جَلَّ، وَ واعِظ مِنْ نَفْسِهِ، وَ قَبُول مِمَّنْ يَنْصَحُهُ.

مؤمن در هر حال نيازمند به سه خصلت است:

توفيق از طرف خداوند متعال، واعظى از درون خود، قبول و پذيرش نصيحت كسى كه او را نصيحت نمايد.

مُلاقاةُ الاْخوانِ نَشْرَةٌ، وَ تَلْقيحٌ لِلْعَقْلِ وَ إنْ كانَ نَزْراً قَليلا.

ملاقات و ديدار با دوستان و برادران (خوب) ، موجب صفاى دل و نورانيّت آن مى گردد و سبب شكوفائى عقل و درايت خواهد گشت، گرچه در مدّت زمانى كوتاه انجام پذيرد.

إيّاكَ وَ مُصاحَبَةُ الشَّريرِ، فَإنَّهُ كَالسَّيْفِ الْمَسْلُولِ، يَحْسُنُ مَنْظَرُهُ وَ يَقْبَحُ أثَرُهُ.

مواظب باش از مصاحبت و دوستى با افراد شرور، چون كه او همانند شمشيرى زهرآلود، برّاق است كه ظاهرش زيبا و اثراتش زشت و خطرناك خواهد بود.

كَيْفَ يُضَيَّعُ مَنِ اللهُ كافِلُهُ، وَكَيْفَ يَنْجُو مَنِ الله طالِبُهُ، وَ مَنِ انْقَطَعَ إلى غَيْرِاللهِ وَ كَّلَهُ اللهُ إلَيْهِ.

چگونه گمراه و درمانده خواهد شد كسى كه خداوند سرپرست و متكفّل اوست،چطور نجات مى يابد كسى كه خداوند طالبش مى باشد،هر كه از خدا قطع اميد كند و به غير او پناهنده شود، خداوند او را به همان شخص واگذار مى كند.

مَنْ لَمْ يَعْرِفِ الْمَوارِدَ أعْيَتْهُ الْمَصادِرُ.

هركس موقعيّت شناس نباشد، جريانات، او را مى ربايد و هلاك خواهد شد.

مَنْ عَتَبَ مِنْ غَيْرِارْتِياب أعْتَبَ مِنْ غَيْرِاسْتِعْتاب.

سرزنش كردن ديگران بدون علّت و دليل سبب ناراحتى و خشم خواهد گشت، در حاليكه رضايت آنان نيز كسب نخواهد كرد.

أفْضَلُ الْعِبادَةِ الاْخْلاصُ.

با فضيلت ترين و ارزشمند ترين عبادت ها آن است كه خالص و بدون ريا باشد.

يَخْفى عَلَى النّاسِ وِلادَتُهُ، وَ يَغيبُ عَنْهُمْ شَخْصُهُ، وَ تَحْرُمُ عَلَيْهِمْ تَسْمِيَتُهُ، وَ هُوَ سَمّيُ رَسُول اللهِ (ص) وَ كَنّيهِ.

زمان ولادت امام عصر (عج) بر مردم ِ(زمانش) مخفى است، و شخصش از شناخت افراد غايب و پنهان است، و حرام است كه آن حضرت را نام ببرند، و او همنام و هم كنيه رسول خدا (ص) است.

عِزُّ الْمُؤْمِنِ غِناه عَنِ النّاسِ.

عزّت و شخصيّت مؤمن در بى نيازى و طمع نداشتن به (مال و زندگى) ديگران است.

مَنْ أصْغى إلى ناطِق فَقَدْ عَبَدَهُ، فَإنْ كانَ النّاطِقُ عَنِ اللهِ فَقَدْ عَبَدَاللهَ، وَ إنْ كانَ النّاطِقُ يَنْطِقُ عَنْ لِسانِ إبليس فَقَدْ عَبَدَ إبليسَ.

هركس به شخصى سخنران علاقمند و متمايل باشد، بنده اوست، پس چنانچه سخنور براى خدا و از (احكام و معارف) خدا سخن بگويد، بنده خداست، و اگر از زبان شيطان (و هوى و هوس و ماديات) سخن بگويد، بنده شيطان خواهد بود.

لا يَضُرُّكَ سَخَطُ مَنْ رِضاهُ الْجَوْرُ.

كسى كه طالب رضايت خداوند متعال باشد، دشمنى ستمگران، او را زيان و ضرر نمى رساند.

مَنْ خَطَبَ إلَيْكُمْ فَرَضيتُمْ دينَهُ وَ أمانَتَهُ فَزَوِّجُوهُ، إلاّ تَفْعَلُوهُ تَكْنُ فِتْنَةٌ فِى الاْرْضِ وَ فَسادٌ كَبيرْ.

هر كه به خواستگارى دختر شما آيد و به تقوا و تديّن و امانتدارى او مطمئن مى باشيد با او موافقت كنيد وگرنه شما سبب فتنه و فساد بزرگى در روى زمين خواهيد شد.

لَوْسَكَتَ الْجاهِلُ مَااخْتَلَفَ النّاسُ.

چنانچه افراد جاهل و بى تجربه ساكت باشند مردم دچار اختلافات و تشنّجات نمى شوند.

مَنِ اسْتَحْسَنَ قَبيحاً كانَ شَريكاً فيهِ.

هر كه كار زشتى را تحسين و تأييد كند، در عِقاب آن شريك مى باشد.

مَنِ انْقادَ إلَى الطُّمَأنينَةِ قَبْلَ الْخِيَرَةِ فَقَدْ عَرَضَ نَفْسَهُ لِلْهَلَكَةِ وَالْعاقِبَةِ الْمُغْضِبَةِ.

هركس بدون تفّكر و اطمينان نسبت به جوانب (هر كارى، فرمانى،حركتى و...) مطيع و پذيراى آن شود، خود را در معرض سقوط قرار داده ،و نتيجه اى جز خشم و عصبانيّت نخواهد گرفت.

مَنِ اسْتَغْنى بِاللهِ إفْتَقَرَ النّاسُ إلَيْهِ، وَ مَنِ اتَّقَى اللهَ أحَبَّهُ النّاسُ وَ إنْ كَرِهُوا.

هر كه خود را به وسيله خداوند بى نياز بداند مردم محتاج او خواهند شد و هر كه تقواى الهى را پيشه خود كند خواه ناخواه، مورد محبّت مردم قرار مى گيرد گرچه مردم خودشان اهل تقوا نباشند.

عَلَّمَ رَسُولُ اللهِ (ص) عَلّياً(ع)ألْفَ كَلِمَة، كُلُّ كَلِمَة يَفْتَحُ ألْفُ كَلِمَة.

حضرت رسول (ص)، يك هزار كلمه به امام على(ع) تعليم نمود كه از هر كلمه اى هزار باب علم و مسأله فرعى باز مى شود.

نِعْمَةٌ لاتُشْكَرُ كَسِيَّئَة لاتُغْفَرُ.

خدمت و نعمتى كه مورد شكر و سپاس قرار نگيرد همانند خطائى است كه غيرقابل بخشش باشد.

مَوْتُ الاْنْسانِ بِالذُّنُوبِ أكْثَرُ مِنْ مَوْتِهِ بِالاْجَلِ، وَ حَياتُهُ بِالْبِرِّ أكْثَرُ مِنْ حَياتِهِ بِالْعُمْرِ.

فرارسيدن مرگ انسان ها، به جهت معصيت و گناه، بيشتر است تا مرگ طبيعى و عادى، همچنين حيات و زندگي (لذّت بخش) به وسيله نيكى و احسان به ديگران بيشتر و بهتر است از عمر بى نتيجه.

لَنْ يَسْتَكْمِلَ  الْعَبْدُ حَقيقَةَ الاْيمانِ حَتّى يُؤْثِرَ دينَهُ عَلى شَهْوَتِهِ، وَ لَنْ يُهْلِكَ حَتّى يُؤْثِرَ شَهْوَتَهُ عَلى دينِهِ.

بنده اى حقيقت ايمان را نمى يابد مگر آنكه دين و احكام الهى را در همه جهات بر تمايلات و هواهاى نفسانى خود مقدّم دارد ،و كسى هلاك و بدبخت نمى گردد مگر آنكه هواها و خواسته هاى نفسانى خود را بر احكام الهي مقدّم نمايد.

عَلَيْكُمْ بِطَلَبِ الْعِلْمِ، فَإنَّ طَلَبَهُ فَريضَةٌ وَالْبَحْثَ عَنْهُ نافِلَةٌ، وَ هُوَ صِلَةُ بَيْنَ الاْخْوانِ، وَ دَليلٌ عَلَى الْمُرُوَّةِ، وَ تُحْفَةٌ فِى الْمَجالِسِ، وَ صاحِبٌ فِى السَّفَرِ، وَ أُنْسٌ فِى الْغُرْبَةِ.

بر شما باد به تحصيل علم و معرفت، چون فراگيرى آن واجب و بحث پيرامون آن مستحب و پر فايده است. علم وسيله كمك به دوستان و برادران است، دليل و نشانه مروّت و جوانمردى است، هديه و سرگرمى در مجالس است، همدم و رفيق انسان در مسافرت است، و انيس و مونس انسان در تنهايى مى باشد.

خَفْضُ الْجَناحِ زينَةُ الْعِلْمِ، وَ حُسْنُ الاْدَبِ زينَةُ الْعَقْلِ، وَ بَسْطُ الْوَجْهِ زينَةُ الْحِلْمِ.

تواضع و فروتنى زينت بخش علم و دانش است، ادب داشتن و اخلاق نيك زينت بخش عقل مى باشد، خوش رويى با افراد ، زينت بخش حلم و بردبارى است.

تَوَسَّدِ الصَّبْرَ، وَ اعْتَنِقِ الْفَقْرَ، وَ ارْفَضِ الشَّهَواتِ، وَ خالِفِ الْهَوى، وَ اعْلَمْ أنَّكَ لَنْ تَخْلُو مِنْ عَيْنِ اللهِ، فَانْظُرْ كَيْفَ تَكُونُ.

در زندگى، صبر را تكيه گاه خود، فقر و تنگ دستى را همنشين خود قرار بده و با هوا هاى نفسانى مخالفت كن، و بدان كه هيچگاه از ديدگاه خداوند پنهان و مخفى نخواهى ماند، پس مواظب باش كه در چه حالتى خواهى بود.

مَنْ أتَمَّ رُكُوعَهُ لَمْ تُدْخِلْهُ وَحْشَةُ الْقَبْرِ.

هركس ركوع نمازش را به طور كامل و صحيح انجام دهد، وحشت قبر بر او وارد نخواهد شد.

الْخُشُوعُ زينَةُ الصَّلاةِ، وَ تَرْكُ ما لا يُعْنى زينَةُ الْوَرَعِ.

خشوع و خضوع ، زينت بخش نماز خواهد بود ، ترك و رها كردن آنچه (براى دين و دنيا و آخرت) سودمند نباشد زينت بخش ورع و تقواى انسان مى باشد.

الاْمْرُ بِالْمَعْرُوفِ وَ النَّهْىُ عَنِ الْمُنْكَرِ خَلْقانِ مِنْ خَلْقِ اللهِ عَزَّ وَ جَلَّ، فَمْن نَصَرَهُما أعَزَّهُ اللهُ، وَ مَنْ خَذَلَهُما خَذَلَهُ اللهُ عَزَّ وَ جَلَّ.

امر به معروف و نهى از منكر دو مخلوق الهى است، هر كه آنها را يارى و اجراء كند مورد نصرت و رحمت خدا قرار مى گيرد و هر كه آنها را ترك و رها گرداند مورد خذلان و عِقاب قرار مى گيرد.

إنَّ اللهَ عَزَّ وَ جَلَّ يَخْتارُ مِنْ مالِ الْمُؤْمِنِ وَ مِنْ وُلْدِهِ أنْفَسَهُ لِيَأجُرَهُ عَلى ذلِكَ.

همانا خداوند متعال ، بهترين و عزيزترين ثروت و فرزند مؤمن را مى گيرد (و هلاك و نابود مى گرداند)، چون دنيا و متعلّقات آن بى ارزش است تا در قيامت پاداش عظيمى عطايش نمايد.

قالَ له رجل: أَوصِنى بَوَصِيَّة جامِعَة مُخْتَصَرَة؟

فَقالَ (ع): صُنْ نَفْسَكَ عَنْ عارِالْعاجِلَةِ وَ نار الاْجِلَةِ.

شخصى به حضرت عرض كرد: مرا موعظه و نصيحتى كامل و مختصر عطا فرما؟

امام (ع) فرمود:  عضاء و جوارح (ظاهرى و باطنى) خود را از ذلّت و ننگ سريع و زودرس، همچنين از آتش و عذاب آخرت، در امان و محفوظ بدار.

فَسادُ الاْخْلاقِ بِمُعاشَرَةِ السُّفَهاءِ، وَ صَلاحُ الاْخلاقِ بِمُنافَسَةِ الْعُقَلاءِ.

معاشرت و همنشينى با بى خردان و افراد لااُبالى سبب فساد و تباهى اخلاق خواهد شد، و معاشرت و رفاقت با خردمندان هوشيار، موجب رشد و كمال اخلاق مى باشد.

اَلْأدَبُ عِنْدَ النّاسِ النُّطْقُ بِالْمُسْتَحْسَناتِ لا غَيْرُ، وَ هذا لا يُعْتَدُّ بِهِ ما لَمْ يُوصَلْ بِها إلى رِضَااللهِ سُبْحانَهُ، وَ الْجَنَّةِ، وَ الاْدَبُ هُوَ أدَبُ الشَّريعَةِ، فَتَأدَّبُوا بِها تَكُونُوا أُدَباءَ حَقّاً.

مفهوم و معناى ادب از نظر مردم، تنها "خوب سخن گفتن" است كه ركيك و سبك نباشد، وليكن اين نظريّه قابل توجّه نيست تا مادامى كه انسان را به خداوند متعال و بهشت نزديك نگرداند، بنابراين ادب يعنى" رعايت احكام و مسائل دين"، پس با عمل كردن به دستورات الهى و ائمّه اطهار (ع) ادب خود را آشكار سازيد.

ثَلاثُ خِصال تَجْتَلِبُ بِهِنَّ الْمَحَبَّة ُ:

الاْنْصافُ فِى الْمُعاشَرَةِ، وَ الْمُواساةُ فِى الشِّدِّةِ، وَ الاْنْطِواعُ وَ الرُّجُوعُ إلى قَلْب سَليم.

سه خصلت جلب محبّت مى كند:

انصاف در معاشرت با مردم، همدردى در مشكلات آن ها، همراه و همدم شدن با معنويات.

التَّوْبَةُ عَلى أرْبَع دَعائِم:

نَدَمٌ بِالْقَلْبِ، وَاسْتِغْفارٌ بِاللِّسانِ، وَ عَمَلٌ بِالْجَوارِحِ، وَ عَزْمٌ أنْ لايَعُودَ.

شرايط پذيرش توبه چهار چيز است:

پشيمانى قلبى، استغفار با زبان، جبران كردن گناه (نسبت به همان گناه حقّ الله و يا حقّ النّاس) ، تصميم جدّى بر اينكه ديگر مرتكب آن گناه نشود.

ثَلاثٌ مِنْ عَمَلِ الاْبْرارِ:

إقامَةُ الْفَرائِض، وَاجْتِنابُ الْمَحارِم، واحْتِراسٌ مِنَ الْغَفْلَةِ فِى الدّين.

سه چيز از كارهاى نيكان است :

انجام واجبات الهى، ترك و دورى از گناهان، مواظبت و رعايت مسائل و احكام دين.

وَ حَقيقَةُ الاْدَبِ:

اِجْتِماعُ خِصالِ الْخيْرِ، وَ تَجافى خِصالِ الشَّرِ، وَ بِالاْدَبِ يَبْلُغُ الرَّجُلُ الْمَكارِمَ الاْخْلاقِ فِى الدُّنْيا وَ الاْخِرَةِ، وَ يَصِلُ بِهِ اِلَى الْجَنَّةِ.

حقيقت ادب و تربيت عبارت است از:

دارا بودن خصلت هاى خوب، خالى بودن از صفات زشت و ناپسند، انسان به وسيله ادب (در دنيا و آخرت) به كمالات اخلاقى مى رسد، و نيز با رعايت ادب نيل به بهشت مى يابد.

إنَّ بَيْنَ جَبَلَىْ طُوس قَبْضَةٌ قُبِضَتْ مِنَ الْجَنَّةِ، مَنْ دَخَلَها كانَ آمِناً يَوْمَ الْقِيامَةِ مِنَ النّار.

همانا بين دو سمت شهر طوس قطعه اى مى باشد كه از بهشت گرفته شده است، هر كه داخل آن شود (و با معرفت زيارت كند) ، روز قيامت از آتش در امان خواهد بود.

مَنْ زارَ قَبْرَ عَمَّتى بِقُمْ، فَلَهُ الْجَنَّتهُ.

هركس قبر عمّه ام (حضرت معصومه سلام الله عليها) را با علاقه و معرفت در قم زيارت كند، اهل بهشت خواهد بود.

مَنْ زارَ قَبْرَ أخيهِ الْمُؤْمِنِ فَجَلَسَ عِنْدَ قَبْرِهِ وَاسْتَقْبَلَ الْقِبْلَةَ وَ وَضَعَ يَدَهُ عَلَى الْقَبْرِ وَقَرَءَ: «إنّاأنْزَلْناهُ فى لَيْلَةِ الْقَدْرِ» سَبْعَ مَرّات، أمِنَ مِنَ الْفَزَعَ الاْكْبَرِ.

هركس بر بالين قبر مؤمنى حضور يابد و رو به قبله بنشيند و دست خود را روى قبر بگذارد و هفت مرتبه سوره مباركه « إنّا أنزلناه » را بخواند از شدايد و سختيهاى صحراى محشر در امان قرار مى گيرد.

ثَلاثٌ يَبْلُغْنَ بِالْعَبْدِ رِضْوانَ اللّهِ:

كَثْرَةُ الاْسْتِغْفارِ، وَ خَفْضِ الْجْانِبِ، وَ كَثْرَةِ الصَّدَقَةَ.

سه چيز، سبب رسيدن به رضوان خداى متعال مى باشد:

نسبت به گناهان و خطاها، زياد استغفار و اظهار ندامت كردن، اهل تواضع كردن و فروتن بودن، صدقه و كارهاى خير بسيار انجام دادن.

اَلْعامِلُ بِالظُّلْمِ، وَالْمُعينُ لَهُ، وَالرّاضى بِهِ شُرَكاءٌ.

انجام دهنده ظلم، كمك دهنده ظلم و كسى كه راضى به ظلم باشد، هر سه شريك خواهند بود.

التَّواضُعُ زينَةُ الْحَسَبِ، وَالْفَصاحَةُ زينَةُ الْكَلامِ، وَ الْعَدْلُ زينَةُ الاْيمانِ، وَالسَّكينَةُ زينَةُ الْعِبادَةِ، وَالْحِفْظُ زينُةُ الرِّوايَةِ.

تواضع و فروتنى ، زينت بخش حسب و شرف ؛ فصاحت ، زينت بخش كلام ؛ عدالت ، زينت بخش ايمان و اعتقادات ؛ وقار و ادب ، زينت بخش اعمال و عبادات ؛ و دقّت در ضبط و حفظ آن، زينت بخش نقل روايت و سخن مى باشد.

 

 

 

احادیث امام هادی

إنَّ الْحَرامَ لا يَنْمي، وَإنْ نَمى لا يُبارَكُ فيهِ، وَ ما أَنْفَقَهُ لَمْ يُؤْجَرْ عَلَيْهِ، وَ ما خَلَّفَهُ كانَ زادَهُ إلَى النّارِ.

همانا (اموال) حرام، رشد و نموّ ندارد و اگر هم احياناً رشد كند و زياد شود بركتى نخواهد داشت و با خوشى مصرف نمى گردد، و آنچه را از اموال حرام انفاق و كمك كرده باشد اجر و پاداشى برايش نيست و هر مقدارى كه براى بعد از خود به هر عنوان باقى گذارد معاقب مى گردد.

اَلْحِكْمَةُ لا تَنْجَعُ فِى الطِّباعِ الْفاسِدَةِ.

حكمت اثرى در دل ها و قلب هاى فاسد نمى گذارد.

مَنْ رَضِىَ عَنْ نَفْسِهِ كَثُرَ السّاخِطُونَ عَلَيْهِ.

هر كه از خود راضى باشد بدگويان او زياد خواهند شد.

اَلْمُصيبَةُ لِلصّابِرِ واحِدَةٌ وَ لِلْجازِعِ اِثْنَتان.

مصيبتى كه بر كسى وارد شود و صبر و تحمّل نمايد، تنها يك ناراحتى است، ولى چنانچه فرياد بزند و جزع كند دو ناراحتى خواهد داشت.

اِنّ لِلّهِ بِقاعاً يُحِبُّ أنْ يُدْعى فيها فَيَسْتَجيبُ لِمَنْ دَعاهُ، وَالْحيرُ مِنْها.

براى خداوند بقعه ها و مكان هائى است كه دوست دارد در آنها خدا خوانده شود تا آنكه دعاها را مستجاب گرداند كه يكى از بُقْعه ها حائر و حرم امام حسين (ع) خواهد بود.

اِنّ اللّهَ هُوَ الْمُثيبُ وَالْمُعاقِبُ وَالْمُجازى بِالاَْعْمالِ عاجِلاً وَآجِلاً.

همانا تنها كسى كه ثواب مى دهد و عِقاب مى كند و كارها را در همان لحظه يا در آينده پاداش مى دهد، خداوند خواهد بود.

مَنْ هانَتْ عَلَيْهِ نَفْسُهُ فَلا تَأمَنْ شَرَّهُ.

هركس به خويشتن اهانت كند و كنترل نفس نداشته باشد ، خود را از شرّ او در امان ندان.

اَلتَّواضُعُ أنْ تُعْطَيَ النّاسَ ما تُحِبُّ أنْ تُعْطاهُ.

تواضع و فروتنى چنان است كه با مردم چنان كنى كه دوست دارى با تو ، آن كنند.

اِنّ الْجِسْمَ مُحْدَثٌ وَاللّهُ مُحْدِثُهُ وَ مُجَسِّمُهُ.

همانا اجسام، جديد و پديده هستند و خداوند متعال به وجود آورنده و تجسّم بخش آنها است .

لَمْ يَزَلِ اللّهُ وَحْدَهُ لا شَيْئىٌ مَعَهُ، ثُمَّ خَلَقَ الاَْشْياءَ بَديعاً، وَاخْتارَ لِنَفْسِهِ أحْسَنَ الاْسْماء.

خداوند از ازل، تنها بود و چيزى با او نبود، تمام موجودات را با قدرت خود آفريده، و بهترين نامها را براى خود برگزيد.

اِذا قامَ الْقائِمُ يَقْضى بَيْنَ النّاسِ بِعِلْمِهِ كَقَضاءِ داوُد (ع)وَ لا يَسْئَلُ الْبَيِّنَةَ.

زمانى كه حضرت حجّت (عج) قيام نمايد در بين مردم به علم خويش قضاوت مى نمايد، همانند حضرت داود (ع) كه از دليل و شاهد سؤال نمى فرمايد.

مَنْ اَطاعَ الْخالِقَ لَمْ يُبالِ بِسَخَطِ الْمَخْلُوقينَ وَ مَنْ أسْخَطَ الْخالِقَ فَقَمِنٌ أنْ يَحِلَّ بِهِ الْمَخْلُوقينَ.

هركس مطيع و پيرو خدا باشد از قهر و كارشكنى ديگران باكى نخواهد داشت.

اَلْعِلْمُ وِراثَةٌ كَريمَةٌ وَالاْدَبُ حُلَلٌ حِسانٌ، وَالْفِكْرَةُ مِرْآتٌ صافَيةٌ.

علم و دانش بهترين يادبود براى انتقال به ديگران است، ادب زيباترين نيكى ها است و فكر و انديشه ، آئينه صاف و تزئين كننده اعمال و برنامه ها است.

الْعُجْبُ صارِفٌ عَنْ طَلَبِ الْعِلْمِ، داع إلىَ الْغَمْطِ وَ الْجَهْلِ.

خودبينى و غرور، انسان را از تحصيل علوم باز مى دارد و به سمت حقارت و نادانى مى كشاند.

لا تُخَيِّبْ راجيكَ فَيَمْقُتَكَ اللّهُ وَ يُعاديكَ.

كسى كه به تو اميد بسته است نا اميدش مگردان، وگر نه مورد غضب خداوند قرار خواهى گرفت.

الْعِتابُ مِفْتاحُ التَّقالى، وَالعِتابُ خَيْرٌ مِنَ الْحِقْدِ.

(مواظب باش كه) عتاب و پرخاشگرى، مقدّمه و كليد غضب است، ولى در هر حال پرخاشگرى نسبت به كينه و دشمنى درونى بهتر است (چون كينه، ضررهاى خظرناك ترى را در بردارد( .

مَا اسْتَراحَ ذُو الْحِرْصِ.

شخص طمّاع و حريص (نسبت به اموال و تجمّلات دنيا) هيچگاه آسايش و استراحت نخواهد داشت.

الْغِنى قِلَّةُ تَمَنّيكَ، وَالرّضا بِما يَكْفيكَ، وَ الْفَقْرُ شَرَهُ النّفْسِ وَ شِدَّةُ القُنُوطِ، وَالدِّقَّةُ إتّباعُ الْيَسيرِ وَ النَّظَرُ فِى الْحَقيرِ.

بى نيازى و توانگرى در آن است كه كمتر آرزو و توقّع باشد و به آنچه موجود و حاضر است راضى و قانع گردى، وليكن فقر و تُهيدستي در آن موقعى است كه آرزوهاى نفسانى اهميّت داده شود، امّا دقّت و توجّه به مسائل، اهميّت دادن به امكانات موجود و مصرف و استفاده صحيح از آنها است، اگر چه ناچيز و كم باشد.

الاِْمامُ بَعْدى الْحَسَنِ، وَ بَعْدَهُ ابْنُهُ الْقائِمُ الَّذى يَمْلاَُ الاَْرْضَ قِسْطاً وَ عَدْلاً كَما مُلِئَتْ جَوْراً وَ ظُلْماً.

امام و خليفه بعد از من (فرزندم) حسن، و بعد از او فرزندش مهدى {موعود (عج)} مى باشد كه زمين را پر از عدل و داد مى نمايد، همان طورى كه پر از ظلم و ستم گشته باشد.

إذا كانَ زَمانُ الْعَدْلِ فيهِ أغْلَبُ مِنَ الْجَوْرِ فَحَرامٌ أنْ يُظُنَّ بِأحَد سُوءاً حَتّى يُعْلَمَ ذلِكَ مِنْهُ.

در آن زمانى كه عدالت اجتماعى، حاكم و غالب بر تباهى باشد، نبايد به شخصى بدگمان بود مگر آن كه يقين و معلوم باشد.

إنَّ لِشيعَتِنا بِوِلايَتِنا لَعِصْمَةٌ، لَوْ سَلَكُوا بِها فى لُجَّةِ الْبِحارِ الْغامِرَةِ.

همانا ولايت ما اهل بيت براى شيعيان و دوستانمان پناهگاه امنى مى باشد كه چنانچه در همه امور به آن تمسّك جويند، بر تمام مشكلات (مادّى و معنوى) فايق آيند.

يا داوُدُ لَوْ قُلْتَ:

إنَّ تارِكَ التَّقيَّةَ كَتارِكِ الصَّلاةِ لَكُنتَ صادِقاً.

حضرت به يكى از اصحابش (به نام داود صرّمى) فرمود:

اگر قائل شوى كه ترك تقيّه همانند ترك نماز است، صادق خواهى بود.

سَألْتُهُ عَنِ الْحِلْمِ؟ فَقالَ (ع) :

هُوَ أنْ تَمْلِكَ نَفْسَكَ وَ تَكْظِمَ غَيْظَكَ، وَ لا يَكُونَ ذلَكَ إلاّ مَعَ الْقُدْرَةِ.

يكى از اصحاب از آن حضرت پيرامون معناى حِلم و بردبارى سؤال نمود؟ حضرت در پاسخ فرمود:

اينكه در هر حال مالك نَفْس خود باشى و خشم خود را فرو برى و آن را خاموش نمائى و اين تحمّل و بردبارى در حالى باشد كه توان مقابله با شخصى را داشته باشى.

اِنّ اللّهَ جَعَلَ الدّنيا دارَ بَلْوى وَالاْخِرَةَ دارَ عُقْبى، وَ جَعَلَ بَلْوى الدّنيا لِثوابِ الاْخِرَةِ سَبَباً وَ ثَوابَ الاْخِرَةِ مِنْ بَلْوَى الدّنيا عِوَضاً.

همانا خداوند، دنيا را جايگاه بلاها و امتحانات و مشكلات قرار داد، و آخرت را جايگاه نتيجه گيرى زحمات، پس بلاها و زحمات و سختى هاى دنيا را وسيله رسيدن به مقامات آخرت قرار داد و اجر و پاداش زحمات دنيا را در آخرت عطا مى فرمايد.

 

 

دعای جوشن صغیر

ردیف

توضیحات

اجرا

حجم
(KB)

زمان
1 شيخ باقر مقدسی 1,242 0:20:06

در كتب معتبره به شرحي مبسوط تر از شرح جوشن كبير نقل شده و كفعمي در حاشيه بلد الامين فرموده كه : اين دعايي است رفيع الشأن عظيم المنزلة و چون موسى هادى عباسى قصد قتل حضرت كاظم (ع) نمود ، آن حضرت اين دعا را خواند و جدّش پيغمبر (صلى الله عليه و آله) را در خواب ديد كه با وى فرمود : حق تعالى هلاك خواهد كرد دشمن تو را و اين دعا در مهج الدعوات سيّد بن طاوس نيز نقل شده و مابين نسخه كفعمى و سيّد اختلاف است و ما موافق بلد الامين كفعمى نقل نموديم و آن دعا اين است:

 

 

‏بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

إِلَهِي كَمْ مِنْ عَدُوٍّ انْتَضَى عَلَيَّ سَيْفَ عَدَاوَتِهِ وَ شَحَذَ لِي ظُبَةَ مِدْيَتِهِ‏ وَ أَرْهَفَ لِي شَبَا حَدِّهِ وَ دَافَ لِي قَوَاتِلَ سُمُومِهِ وَ سَدَّدَ إِلَيَّ (نَحْوِي) صَوَائِبَ سِهَامِهِ ‏وَ لَمْ تَنَمْ عَنِّي عَيْنُ حِرَاسَتِهِ وَ أَضْمَرَ أَنْ يَسُومَنِي الْمَكْرُوهَ وَ يُجَرِّعَنِي ذُعَافَ مَرَارَتِهِ ‏فَنَظَرْتَ (نَظَرْتَ) إِلَى ضَعْفِي عَنِ احْتِمَالِ الْفَوَادِحِ وَ عَجْزِي عَنِ الاِنْتِصَارِ مِمَّنْ قَصَدَنِي بِمُحَارَبَتِهِ ‏وَ وَحْدَتِي فِي كَثِيرٍ مِمَّنْ نَاوَانِي وَ أَرْصَدَ لِي فِيمَا لَمْ أُعْمِلْ فِكْرِي فِي الْإِرْصَادِ لَهُمْ بِمِثْلِهِ‏ فَأَيَّدْتَنِي بِقُوَّتِكَ وَ شَدَدْتَ أَزْرِي بِنُصْرَتِكَ وَ فَلَلْتَ لِي حَدَّهُ (شَبَا حَدِّهِ) وَ خَذَلْتَهُ بَعْدَ جَمْعِ عَدِيدِهِ وَ حَشْدِهِ (حَشَدَهُ) وَ أَعْلَيْتَ كَعْبِي عَلَيْهِ‏ وَ وَجَّهْتَ مَا سَدَّدَ إِلَيَّ مِنْ مَكَائِدِهِ إِلَيْهِ وَ رَدَدْتَهُ عَلَيْهِ وَ لَمْ يَشْفِ غَلِيلَهُ‏ وَ لَمْ تَبْرُدْ حَزَازَاتُ غَيْظِهِ وَ قَدْ عَضَّ عَلَيَّ أَنَامِلَهُ وَ أَدْبَرَ مُوَلِّياً قَدْ أَخْفَقَتْ سَرَايَاهُ‏ فَلَكَ الْحَمْدُ يَا رَبِّ مِنْ مُقْتَدِرٍ لاَ يُغْلَبُ وَ ذِي أَنَاةٍ لاَ يَعْجَلُ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اجْعَلْنِي لِنَعْمَائِكَ مِنَ الشَّاكِرِينَ وَ لِآلاَئِكَ مِنَ الذَّاكِرِينَ‏ إِلَهِي وَ كَمْ مِنْ بَاغٍ بَغَانِي بِمَكَائِدِهِ وَ نَصَبَ لِي أَشْرَاكَ مَصَائِدِهِ ‏وَ وَكَّلَ بِي تَفَقُّدَ رِعَايَتِهِ وَ أَضْبَأَ إِلَيَّ إِضْبَاءَ السَّبُعِ لِطَرِيدَتِهِ انْتِظَاراً لاِنْتِهَازِ فُرْصَتِهِ ‏وَ هُوَ يُظْهِرُ بَشَاشَةَ الْمَلَقِ وَ يَبْسُطُ (لِي) وَجْهاً غَيْرَ طَلِقٍ‏ فَلَمَّا رَأَيْتَ دَغَلَ سَرِيرَتِهِ وَ قُبْحَ مَا انْطَوَى عَلْيَهِ لِشَرِيكِهِ فِي مِلَّتِهِ‏ وَ أَصْبَحَ مُجْلِباً لِي (إِلَيَّ) فِي بَغْيِهِ أَرْكَسْتَهُ لِأُمِّ رَأْسِهِ وَ أَتَيْتَ بُنْيَانَهُ مِنْ أَسَاسِهِ ‏فَصَرَعْتَهُ فِي زُبْيَتِهِ وَ أَرْدَيْتَهُ (رَدَّيْتَهُ) فِي مَهْوَى حُفْرَتِهِ وَ جَعَلْتَ خَدَّهُ طَبَقاً لِتُرَابِ رِجْلِهِ‏ وَ شَغَلْتَهُ فِي بَدَنِهِ وَ رِزْقِهِ وَ رَمَيْتَهُ بِحَجَرِهِ وَ خَنَقْتَهُ بِوَتَرِهِ وَ ذَكَّيْتَهُ بِمَشَاقِصِهِ‏ وَ كَبَبْتَهُ لِمَنْخِرِهِ وَ رَدَدْتَ كَيْدَهُ فِي نَحْرِهِ وَ رَبَقْتَهُ (وَثَّقْتَهُ) بِنَدَامَتِهِ وَ فَسَأْتَهُ (أَفْنَيْتَهَ) بِحَسْرَتِهِ ‏فَاسْتَخْذَأَ وَ تَضَائلَ بَعْدَ نَخْوَتِهِ وَ انْقَمَعَ بَعْدَ اسْتِطَالَتِهِ ذَلِيلاً مَأْسُوراً فِي رِبْقِ حَبَائِلِهِ ‏الَّتِي كَانَ يُؤَمِّلُ أَنْ يَرَانِي فِيهَا يَوْمَ سَطْوَتِهِ وَ قَدْ كِدْتُ يَا رَبِّ لَوْ لاَ رَحْمَتُكَ أَنْ يَحُلَّ بِي مَا حَلَّ بِسَاحَتِهِ‏ فَلَكَ الْحَمْدُ يَا رَبِّ مِنْ مُقْتَدِرٍ لاَ يُغْلَبُ وَ ذِي أَنَاةٍ لاَ يَعْجَلُ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اجْعَلْنِي لِنَعْمَائِكَ مِنَ الشَّاكِرِينَ وَ لِآلاَئِكَ مِنَ الذَّاكِرِينَ ‏إِلَهِي وَ كَمْ مِنْ حَاسِدٍ شَرِقَ بِحَسْرَتِهِ (بِحَسَدِهِ) وَ عَدُوٍّ شَجِيَ بِغَيْظِهِ وَ سَلَقَنِي بِحَدِّ لِسَانِهِ‏ وَ وَخَزَنِي بِمُوقِ عَيْنِهِ وَ جَعَلَنِي (جَعَلَ عِرْضِي) غَرَضاً لِمَرَامِيهِ وَ قَلَّدَنِي خِلاَلاً لَمْ تَزَلْ فِيهِ ‏نَادَيْتُكَ (فَنَادَيْتُ) يَا رَبِّ مُسْتَجِيراً بِكَ وَاثِقاً بِسُرْعَةِ إِجَابَتِكَ ‏مُتَوَكِّلاً عَلَى مَا لَمْ أَزَلْ أَتَعَرَّفُهُ مِنْ حُسْنِ دِفَاعِكَ عَالِماً أَنَّهُ لاَ يُضْطَهَدُ مَنْ أَوَى إِلَى ظِلِّ كَنَفِكَ ‏وَ لَنْ تَقْرَعَ الْحَوَادِثُ (الْفَوَادِحُ) مَنْ لَجَأَ إِلَى مَعْقِلِ الاِنْتِصَارِ بِكَ فَحَصَّنْتَنِي مِنْ بَأْسِهِ بِقُدْرَتِكَ ‏فَلَكَ الْحَمْدُ يَا رَبِّ مِنْ مُقْتَدِرٍ لاَ يُغْلَبُ وَ ذِي أَنَاةٍ لاَ يَعْجَلُ صَلَّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اجْعَلْنِي لِنَعْمَائِكَ مِنَ الشَّاكِرِينَ وَ لِآلاَئِكَ مِنَ الذَّاكِرِينَ ‏إِلَهِي وَ كَمْ مِنْ سَحَائِبِ مَكْرُوهٍ جَلَّيْتَهَا وَ سَمَاءِ نِعْمَةٍ أَمْطَرْتَهَا وَ جَدَاوِلِ كَرَامَةٍ أَجْرَيْتَهَا وَ أَعْيُنِ أَحْدَاثٍ طَمَسْتَهَا وَ نَاشِئَةِ رَحْمَةٍ نَشَرْتَهَا وَ جُنَّةِ عَافِيَةٍ أَلْبَسْتَهَا وَ غَوَامِرِ كُرُبَاتٍ كَشَفْتَهَا وَ أُمُورٍ جَارِيَةٍ قَدَّرْتَهَا لَمْ تُعْجِزْكَ إِذْ طَلَبْتَهَا وَ لَمْ تَمْتَنِعْ مِنْكَ إِذْ أَرَدْتَهَا فَلَكَ الْحَمْدُ يَا رَبِّ مِنْ مُقْتَدِرٍ لاَ يُغْلَبُ وَ ذِي أَنَاةٍ لاَ يَعْجَلُ‏صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اجْعَلْنِي لِنَعْمَائِكَ مِنَ الشَّاكِرِينَ وَ لِآلاَئِكَ مِنَ الذَّاكِرِينَ‏ إِلَهِي وَ كََمْ مِنْ ظَنٍّ حَسَنٍ حَقَّقْتَ وَ مِنْ كَسْرِ إِمْلاَقٍ جَبَرْتَ وَ مِنْ مَسْكَنَةٍ فَادِحَةٍ حَوَّلْتَ ‏وَ مِنْ صَرْعَةٍ مُهْلِكَةٍ نَعَشْتَ (أَنْعَشْتَ) وَ مِنْ مَشَقَّةٍ أَرَحْتَ لاَ تُسْأَلُ عَمَّا تَفْعَلُ وَ هُمْ يُسْأَلُونَ وَ لاَ يَنْقُصُكَ مَا أَنْفَقْتَ وَ لَقَدْ سُئِلْتَ فَأَعْطَيْتَ ‏وَ لَمْ تُسْأَلْ فَابْتَدَأْتَ وَ اسْتُمِيحَ بَابُ فَضْلِكَ فَمَا أَكْدَيْتَ‏ أَبَيْتَ إِلاَّ إِنْعَاماً وَ امْتِنَاناً وَ إِلاَّ تَطَوُّلاً يَا رَبِّ وَ إِحْسَاناً وَ أَبَيْتُ (يَا رَبِّ) إِلاَّ انْتِهَاكاً لِحُرُمَاتِكَ ‏وَ اجْتِرَاءً عَلَى مَعَاصِيكَ وَ تَعَدِّياً لِحُدُودِكَ وَ غَفْلَةً عَنْ وَ عِيدِكَ وَ طَاعَةً لِعَدُوِّي وَ عَدُوِّكَ ‏لَمْ يَمْنَعْكَ يَا إِلَهِي وَ نَاصِرِي إِخْلاَلِي بِالشُّكْرِ عَنْ إِتْمَامِ إِحْسَانِكَ وَ لاَ حَجَزَنِي ذَلِكَ عَنِ ارْتِكَابِ مَسَاخِطِكَ‏ اللَّهُمَّ وَ هَذَا (فَهَذَا) مَقَامُ عَبْدٍ ذَلِيلٍ اعْتَرَفَ لَكَ بِالتَّوْحِيدِ وَ أَقَرَّ عَلَى نَفْسِهِ بِالتَّقْصِيرِ فِي أَدَاءِ حَقِّكَ وَ شَهِدَ لَكَ بِسُبُوغِ نِعْمَتِكَ عَلَيْهِ وَ جَمِيلِ عَادَتِكَ عِنْدَهُ وَ إِحْسَانِكَ إِلَيْهِ‏ فَهَبْ لِي يَا إِلَهِي وَ سَيِّدِي مِنْ فَضْلِكَ مَا أُرِيدُهُ (سَبَباً) إِلَى رَحْمَتِكَ وَ أَتَّخِذُهُ سُلَّماً أَعْرُجُ فِيهِ إِلَى مَرْضَاتِكَ ‏وَ آمَنُ بِهِ مِنْ سَخَطِكَ بِعِزَّتِكَ وَ طَوْلِكَ وَ بِحَقِّ نَبِيِّكَ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ‏ فَلَكَ الْحَمْدُ يَا رَبِّ مِنْ مُقْتَدِرٍ لاَ يُغْلَبُ وَ ذِي أَنَاةٍ لاَ يَعْجَلُ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اجْعَلْنِي لِنَعْمَائِكَ مِنَ الشَّاكِرِينَ وَ لِآلاَئِكَ مِنَ الذَّاكِرِينَ‏ إِلَهِي وَ كَمْ مِنْ عَبْدٍ أَمْسَى وَ أَصْبَحَ فِي كَرْبِ الْمَوْتِ وَ حَشْرَجَةِ الصَّدْرِ وَ النَّظَرِ إِلَى مَا تَقْشَعِرُّ مِنْهُ الْجُلُودُ وَ تَفْزَعُ لَهُ الْقُلُوبُ وَ أَنَا فِي عَافِيَةٍ مِنْ ذَلِكَ كُلِّهِ‏ فَلَكَ الْحَمْدُ يَا رَبِّ مِنْ مُقْتَدِرٍ لاَ يُغْلَبُ وَ ذِي أَنَاةٍ  لاَ  يَعْجَلُ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اجْعَلْنِي لِنَعْمَائِكَ مِنَ الشَّاكِرِينَ و لِآلاَئِكَ مِنَ الذَّاكِرِينَ ‏إِلَهِي وَ كَمْ مِنْ عَبْدٍ أَمْسَى وَ أَصْبَحَ سَقِيماً مُوجَعاً (مُدْنِفاً) فِي أَنَّةٍ وَ عَوِيلٍ يَتَقَلَّبُ فِي غَمِّهِ لاَ يَجِدُ مَحِيصاً وَ لاَ يُسِيغُ طَعَاماً وَ لا َ(يَسْتَعْذِبُ) شَرَاباً وَ أَنَا فِي صِحَّةٍ مِنَ الْبَدَنِ وَ سَلاَمَةٍ مِنَ الْعَيْشِ كُلُّ ذَلِكَ مِنْكَ ‏فَلَكَ الْحَمْدُ يَا رَبِّ مِنْ مُقْتَدِرٍ لاَ يُغْلَبُ وَ ذِي أَنَاةٍ لاَ يَعْجَلُ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَاجْعَلْنِي لِنَعْمَائِكَ مِنَ الشَّاكِرِينَ وَ لِآلاَئِكَ مِنَ الذَّاكِرِينَ ‏إِلَهِي وَ كَمْ مِنْ عَبْدٍ أَمْسَى وَ أَصْبَحَ خَائِفاً مَرْعُوباً (مُسَهَّداً) مُشْفِقاً وَجِلاً هَارِباً طَرِيداً مُنْجَحِراً فِي مَضِيقٍ ‏وَ مَخْبَأَةٍ مِنَ الْمَخَابِئِ قَدْ ضَاقَتْ عَلَيْهِ الْأَرْضُ بِرُحْبِهَا لاَ يَجِدُ حِيلَةً وَ لاَ مَنْجًى وَ لاَ مَأْوًى وَ أَنَا فِي أَمْنٍ وَ طُمَأْنِينَةٍ وَ عَافِيَةٍ مِنْ ذَلِكَ كُلِّهِ‏ فَلَكَ الْحَمْدُ يَا رَبِّ مِنْ مُقْتَدِرٍ لاَ يُغْلَبُ وَ ذِي أَنَاةٍ لاَ يَعْجَلُ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اجْعَلْنِي لِنَعْمَائِكَ مِنَ الشَّاكِرِينَ وَ لِآلاَئِكَ مِنَ الذَّاكِرِينَ ‏إِلَهِي وَ سَيِّدِي وَ كَمْ مِنْ عَبْدٍ أَمْسَى وَ أَصْبَحَ مَغْلُولاً مُكَبَّلاً فِي الْحَدِيدِ بِأَيدِي الْعُدَاةِ لاَ ي َرْحَمُونَهُ فَقِيداً مِنْ أَهْلِهِ وَ وَلَدِهِ‏ مُنْقَطِعاً عَنْ إِخْوَانِهِ وَ بَلَدِهِ يَتَوَقَّعُ كُلَّ سَاعَةٍ بِأَيِّ قِتْلَةٍ يُقْتَلُ وَ بِأَيِّ مُثْلَةٍ يُمَثَّلُ بِهِ وَ أَنَا فِي عَافِيَةٍ مِنْ ذَلِكَ كُلِّهِ‏ فَلَكَ الْحَمْدُ يَا رَبِّ مِنْ مُقْتَدِرٍ لاَ يُغْلَبُ وَ ذِي أَنَاةٍ لاَ يَعْجَلُ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اجْعَلْنِي لِنَعْمَائِكَ مِنَ الشَّاكِرِينَ وَ لِآلاَئِكَ مِنَ الذَّاكِرِينَ‏ إِلَهِي وَ كَمْ مِنْ عَبْدٍ أَمْسَى وَ أَصْبَحَ يُقَاسِي الْحَرْبَ وَ مُبَاشَرَةَ الْقِتَالِ بِنَفْسِهِ‏ قَدْ غَشِيَتْهُ الْأَعْدَاءُ مِنْ كُلِّ جَانِبٍ بِالسُّيُوفِ وَ الرِّمَاحِ وَ آلَةِ الْحَرْبِ يَتَقَعْقَعُ فِي الْحَدِيدِ قَدْ بَلَغَ مَجْهُودَهُ ‏لاَ يَعْرِفُ حِيلَةً وَ لاَ يَجِدُ مَهْرَباً قَدْ أُدْنِفَ بِالْجِرَاحَاتِ ‏أَوْ مُتَشَحِّطاً بِدَمِهِ تَحْتَ السَّنَابِكِ وَ الْأَرْجُلِ يَتَمَنَّى شَرْبَةً مِنْ مَاءٍ أَوْ نَظْرَةً إِلَى أَهْلِهِ وَ وَلَدِهِ(وَ) لاَ يَقْدِرُ عَلَيْهَا وَ أَنَا فِي عَافِيَةٍ مِنْ ذَلِكَ كُلِّهِ ‏فَلَكَ الْحَمْدُ يَا رَبِّ مِنْ مُقْتَدِرٍ لاَ يُغْلَبُ وَ ذِي أَنَاةٍ لاَ يَعْجَلُ صَلِّ علَىَ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اجْعَلْنِي لِنَعْمَائِكَ مِنَ الشَّاكِرِينَ وَ لِآلاَئِكَ مِنَ الذَّاكِرِينَ ‏إِلَهِي وَكَمْ مِنْ عَبْدٍ أَمْسَى وَ أَصْبَحَ فِي ظُلُمَاتِ الْبِحَارِ وَ عَوَاصِفِ الرِّيَاحِ وَ الْأَهْوَالِ وَ الْأَمْوَاجِ‏ يَتَوَقَّعُ الْغَرَقَ وَ الْهَلاَكَ لاَ يَقْدِرُ عَلَى حِيلَة ٍأَوْ مُبْتَلًى بِصَاعِقَةٍ أَوْ هَدْمٍ أَوْ حَرْقٍ أَوْ شَرْقٍ أَوْ خَسْفٍ أَوْ مَسْخٍ أَوْ قَذْفٍ ‏وَ أَنَا فِي عَافِيَةٍ مِنْ ذَلِكَ كُلِّهِ ‏فَلَكَ الْحَمْدُ يَا رَبِّ مِنْ مُقْتَدِرٍ لاَ يُغْلَبُ وَ ذِي أَنَاةٍ لاَ يَعْجَلُ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اجْعَلْنِي لِنَعْمَائِكَ مِنَ الشَّاكِرِينَ وَ لِآلاَئِكَ مِنَ الذَّاكِرِينَ ‏إِلَهِي وَ كَمْ مِنْ عَبْدٍ أَمْسَى وَ أَصْبَحَ مُسَافِراً شَاخِصاً عَنْ أَهْلِهِ وَ وَلَدِهِ ‏مُتَحَيِّراً فِي الْمَفَاوِزِ تَائِهاً مَعَ الْوُحُوشِ وَ الْبَهَائِمِ وَ الْهَوَامِّ وَحِيداً فَرِيداً لاَ يَعْرِفُ حِيلَةً وَ لاَ يَهْتَدِي سَبِيلاً أَوْ (وَ) مُتَأَذِّياً بِبَرْدٍ أَوْ حَرٍّ أَوْ جُوعٍ أَوْ عُرْيٍ أَوْ غَيْرِهِ مِنَ الشَّدَائِدِ مِمَّا أَنَا مِنْهُ خِلْوٌ فِي عَافِيَةٍ مِنْ ذَلِكَ كُلِّهِ ‏فَلَكَ الْحَمْدُ يَا رَبِّ مِنْ مُقْتَدِرٍ لاَ يُغْلَبُ وَ ذِي أَنَاةٍ لاَ يَعْجَلُ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اجْعَلْنِي لِنَعْمَائِكَ مِنَ الشَّاكِرِينَ وَ لِآلاَئِكَ مِنَ الذَّاكِرِينَ‏ إِلَهِي وَ سَيِّدِي وَ كَمْ مِنْ عَبْدٍ أَمْسَى وَ أَصْبَحَ فَقِيراً عَائِلاً عَارِياً مُمْلِقاً مُخْفِقاً مَهْجُوراً (خَائِفاً) جَائِعاً ظَمْآنَ يَنْتَظِرُ مَنْ يَعُودُ عَلَيْهِ بِفَضْلٍ ‏أَوْ عَبْدٍ وَجِيهٍ عِنْدَكَ هُوَ أَوْجَهُ مِنِّي عِنْدَكَ وَ أَشَدُّ عِبَادَةً لَكَ مَغْلُولاً مَقْهُوراًقَدْ حُمِّلَ ثِقْلاً مِنْ تَعَبِ الْعَنَاءِ وَ شِدَّةِ الْعُبُودِيَّةِ وَ كُلْفَةِ الرِّقِّ وَ ثِقْلِ الضَّرِيبَةِأَوْ مُبْتَلًى بِبَلاَءٍ شَدِيدٍ لاَ قِبَلَ لَهُ (بِهِ) إِلاَّ بِمَنِّكَ عَلَيْهِ ‏وَ أَنَا الْمَخْدُومُ الْمُنَعَّمُ الْمُعَافَى الْمُكَرَّمُ فِي عَافِيَةٍ مِمَّا هُوَ فِيهِ ‏فَلَكَ الْحَمْدُ عَلَى ذَلِكَ كُلِّهِ مِنْ مُقْتَدِرٍ لاَ يُغْلَبُ وَ ذِي أَنَاةٍ لاَ يَعْجَلُ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اجْعَلْنِي لِنَعْمَائِكَ مِنَ الشَّاكِرِينَ وَ لِآلاَئِكَ مِنَ الذَّاكِرِينَ ‏إِلَهِي وَ سَيِّدِي وَ كَمْ مِنْ عَبْدٍ أَمْسَى وَ أَصْبَحَ عَلِيلاً مَرِيضاً سَقِيماً مُدْنِفاً عَلَى فُرُشِ الْعِلَّةِ وَ فِي لِبَاسِهَا يَتَقَلَّبُ يَمِيناً وَ شِمَالاً لاَ يَعْرِفُ شَيْئًا مِنْ لَذَّةِ الطَّعَامِ وَ لاَ مِنْ لَذَّةِ الشَّرَابِ‏ يَنْظُرُ إِلَى نَفْسِهِ حَسْرَةً لاَ يَسْتَطِيعُ لَهَا ضَرّاً وَ لاَ نَفْعاً وَ أَنَا خِلْوٌ مِنْ ذَلِكَ كُلِّهِ بِجُودِكَ وَ كَرَمِكَ فَلاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ سُبْحَانَكَ ‏مِنْ مُقْتَدِرٍ لاَ يُغْلَبُ وَ ذِي أَنَاةٍ لاَ يَعْجَلُ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اجْعَلْنِي لَكَ مِنَ الْعَابِدِينَ وَ لِنَعْمَائِكَ مِنَ الشَّاكِرِينَ ‏وَ لِآلاَئِكَ مِنَ الذَّاكِرِينَ وَ ارْحَمْنِي بِرَحْمَتِكَ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ‏ مَوْلاَيَ وَ سَيِّدِي وَ كَمْ مِنْ عَبْدٍ أَمْسَى وَ أَصْبَحَ وَ قَدْ دَنَا يَوْمُهُ مِنْ حَتْفِهِ ‏وَ أَحْدَقَ بِهِ مَلَكُ الْمَوْتِ فِي أَعْوَانِهِ يُعَالِجُ سَكَرَاتِ الْمَوْتِ وَ حِيَاضَهُ‏ تَدُورُ عَيْنَاهُ يَمِيناً وَ شِمَالاً يَنْظُرُ إِلَى أَحِبَّائِهِ وَ أَوِدَّائِهِ وَ أَخِلاَّئِه ِ‏قَدْ مُنِعَ مِنَ الْكَلاَمِ وَحُجِبَ عَنِ الْخِطَابِ يَنْظُرُ إِلَى نَفْسِهِ حَسْرَةً لاَ يَسْتَطِيعُ لَهَا ضَرّاً وَ لاَ نَفْعاً وَ أَنَا خِلْوٌ مِنْ ذَلِكَ كُلِّهِ بِجُودِكَ وَكَرَمِكَ‏ فَلاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ سُبْحَانَكَ مِنْ مُقْتَدِرٍ لاَ يُغْلَبُ وَ ذِي أَنَاةٍ لاَ يَعْجَلُ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اجْعَلْنِي لِنَعْمَائِكَ مِنَ الشَّاكِرِينَ وَ لِآلاَئِكَ مِنَ الذَّاكِرِينَ وَ ارْحَمْنِي بِرَحْمَتِكَ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ‏ مَوْلاَيَ وَ سَيِّدِي وَ كَمْ مِنْ عَبْدٍ أَمْسَى وَ أَصْبَحَ فِي مَضَايِقِ الْحُبُوسِ وَ السُّجُونِ وَ كُرَبِهَا وَ ذُلِّهَا وَ حَدِيدِهَا يَتَدَاوَلُهُ أَعْوَانُهَا وَ زَبَانِيَتُهَا فَلاَ يَدْرِي أَيُّ حَالٍ يُفْعَلُ بِهِ وَ أَيُّ مُثْلَةٍ يُمَثَّلُ بِهِ‏ فَهُوَ فِي ضُرٍّ مِنَ الْعَيْشِ وَ ضَنْكٍ مِنَ الْحَيَاةِ يَنْظُرُ إِلَى نَفْسِهِ حَسْرَةً لاَ يَسْتَطِيعُ لَهَا ضَرّاً وَ لاَ نَفْعا ًوَ أَنَا خِلْوٌ مِنْ ذَلِكَ كُلِّهِ بِجُودِكَ وَ كَرَمِكَ ‏فَلاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ سُبْحَانَكَ مِنْ مُقْتَدِرٍ لاَ يُغْلَبُ وَ ذِي أَنَاةٍ لاَ يَعْجَلُ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَاجْعَلْنِي لَكَ مِنَ الْعَابِدِينَ وَ لِنَعْمَائِكَ مِنَ الشَّاكِرِينَ وَ لِآلاَئِكَ مِنَ الذَّاكِرِينَ ‏وَ ارْحَمْنِي بِرَحْمَتِكَ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ‏ سَيِّدِي وَ مَوْلاَيَ وَ كَمْ مِنْ عَبْدٍ أَمْسَى وَ أَصْبَحَ قَدِ اسْتَمَرَّ عَلَيْهِ الْقَضَاءُوَ أَحْدَقَ بِهِ الْبَلاَءُ وَ فَارَقَ أَوِدَّاءَهُ وَ أَحِبَّاءَهُ وَ أَخِلاَّءَهُ‏ وَ أَمْسَى أَسِيراً حَقِيراً ذَلِيلاً فِي أَيْدِي الْكُفَّارِ وَ الْأَعْدَاءِ يَتَدَاوَلُونَهُ يَمِيناً وَ شِمَا لاًقَدْ حُصِرَ فِي الْمَطَامِيرِ وَ ثُقِّلَ بِالْحَدِيدِ لاَ يَرَى شَيْئًا مِنْ ضِيَاءِ الدُّنْيَا وَ لاَ مِنْ رَوْحِهَا يَنْظُرُ إِلَى نَفْسِهِ حَسْرَةً لاَ يَسْتَطِيعُ لَهَا ضَرّاً وَ لاَ نَفْعاً وَ أَنَا خِلْوٌ مِنْ ذَلِكَ كُلِّهِ بِجُودِكَ وَ كَرَمِكَ‏ فَلاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ سُبْحَانَكَ مِنْ مُقْتَدِرٍ لاَ يُغْلَبُ وَ ذِي أَنَاةٍ لاَ يَعْجَلُ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَاجْعَلْنِي لَكَ مِنَ الْعَابِدِينَ وَ لِنَعْمَائِكَ مِنَ الشَّاكِرِينَ وَ لِآلاَئِكَ مِنَ الذَّاكِرِينَ وَ ارْحَمْنِي بِرَحْمَتِكَ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ‏ وَ عِزَّتِكَ يَا كَرِيمُ لَأَطْلُبَنَّ مِمَّا لَدَيْكَ وَ لَأُلِحَّنَّ عَلَيْكَ (لَأُلِجَّنَّ إِلَيْكَ) وَ لَأَمُدَّنَّ يَدِي نَحْوَكَ مَعَ جُرْمِهَا إِلَيْكَ يَا رَبِ‏ فَبِمَنْ أَعُوذُ وَ بِمَنْ أَلُوذُ لاَ أَحَدَ لِي إِلاَّ أَنْتَ أَ فَتَرُدُّنِي وَ أَنْتَ مُعَوَّلِي وَ عَلَيْكَ مُتَّكَلِي ‏أَسْأَلُكَ بِاسْمِكَ الَّذِي وَضَعْتَهُ عَلَى السَّمَاءِ فَاسْتَقَلَّتْ‏ وَ عَلَى الْأَرْضِ فَاسْتَقَرَّتْ وَ عَلَى الْجِبَالِ فَرَسَتْ وَ عَلَى اللَّيْلِ فَأَظْلَمَ وَ عَلَى النَّهَارِ فَاسْتَنَارَأَنْ تُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تَقْضِيَ لِي حَوَائِجِي كُلَّهَا وَ تَغْفِرَلِي ذُنُوبِي كُلَّهَا صَغِيرَهَا وَ كَبِيرَهَا وَ تُوَسِّعَ عَلَيَّ مِنَ الرِّزْقِ مَا تُبَلِّغُنِي بِهِ شَرَفَ الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ‏ مَوْلاَيَ بِكَ اسْتَعَنْتُ فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَعِنِّي وَ بِكَ اسْتَجَرْتُ فَأَجِرْنِي‏وَ أَغْنِنِي بِطَاعَتِكَ عَنْ طَاعَةِ عِبَادِكَ وَ بِمَسْأَلَتِكَ عَنْ مَسْأَلَةِ خَلْقِكَ‏ وَ انْقُلْنِي مِنْ ذُلِّ الْفَقْرِ إِلَى عِزِّ الْغِنَى وَ مِنْ ذُلِّ الْمَعَاصِي إِلَى عِزِّ الطَّاعَةِ فَقَدْ فَضَّلْتَنِي عَلَى كَثِيرٍ مِنْ خَلْقِكَ جُوداً مِنْكَ وَ كَرَماً لاَ بِاسْتِحْقَاقٍ مِنِّي ‏إِلَهِي فَلَكَ الْحَمْدُ عَلَى ذَلِكَ كُلِّهِ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اجْعَلْنِي لِنَعْمَائِكَ مِنَ الشَّاكِرِينَ وَ لِآلاَئِكَ مِنَ الذَّاكِرِينَ (وَ ارْحَمْنِي بِرَحْمَتِكَ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ) .

 

 

 

پس به سجده برو و بگو :

 

سَجَدَ و َجْهِيَ الذَّلِيلُ لِوَجْهِكَ الْعَزِيزِ الْجَلِيلِ سَجَدَ وَجْهِيَ الْبَالِي الْفَانِي لِوَجْهِكَ الدَّائِمِ الْبَاقِي‏سَجَدَ وَجْهِيَ الْفَقِيرُ لِوَجْهِكَ الْغَنِيِّ الْكَبِيرِسَجَدَ وَجْهِي وَ سَمْعِي وَ بَصَرِي وَ لَحْمِي وَ دَمِي وَ جِلْدِي وَ عَظْمِي وَ مَا أَقَلَّتِ الْأَرْضُ مِنِّي لِلَّهِ رِبِّ الْعَالَمِينَ ‏اللَّهُمَّ عُدْ عَلَى جَهْلِي بِحِلْمِكَ وَ عَلَى فَقْرِي بِغِنَاكَ وَ عَلَى ذُلِّي بِعِزِّكَ وَ سُلْطَانِكَ ‏وَ عَلَى ضَعْفِي بِقُوَّتِكَ وَ عَلَى خَوْفِي بِأَمْنِكَ وَ عَلَى ذُنُوبِي وَ خَطَايَايَ بِعَفْوِكَ وَ رَحْمَتِكَ يَا رَحْمَانُ يَا رَحِيمُ‏ اللَّهُمَّ إِنِّي أَدْرَأُ بِكَ فِي نَحْر ِ(فُلاَنِ بْنِ فُلاَنٍ) وَ أَعُوذُ بِكَ مِنْ شَرِّهِ فَاكْفِنِيهِ بِمَا كَفَيْتَ بِهِ أَنْبِيَاءَكَ ‏وَ أَوْلِيَاءَكَ مِنْ خَلْقِكَ وَ صَالِحِي عِبَادِكَ مِنْ فَرَاعِنَةِ خَلْقِكَ وَ طُغَاةِ عُدَاتِكَ وَ شَرِّ جَمِيعِ خَلْقِكَ‏ بِرَحْمَتِكَ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ إِنَّكَ عَلَى كُلِّ شَيْ‏ءٍ قَدِيرٌ وَحَسْبُنَا اللَّهُ وَ نِعْمَ الْوَكِيلُ‏

دعای ندبه

 

ردیف

توضیحات

اجرا

حجم
(KB)

زمان
1 شیخ باقر مقدسی 1,291 0:20:54

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

‏اَلْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ وَ صَلَّى اللَّهُ عَلَى سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ نَبِيِّهِ وَ آلِهِ وَ سَلَّمَ تَسْلِيماً اللَّهُمَّ لَكَ الْحَمْدُ عَلَى مَا جَرَى بِهِ قَضَاؤُكَ فِي أَوْلِيَائِكَ الَّذِينَ اسْتَخْلَصْتَهُمْ لِنَفْسِكَ وَ دِينِكَ‏ إِذِ اخْتَرْتَ لَهُمْ جَزِيلَ مَا عِنْدَكَ مِنَ النَّعِيمِ الْمُقِيمِ الَّذِي لاَ زَوَالَ لَهُ وَ لاَ اضْمِحْلاَلَ ‏بَعْدَ أَنْ شَرَطْتَ عَلَيْهِمُ الزُّهْدَ فِي دَرَجَاتِ هَذِهِ الدُّنْيَا الدَّنِيَّةِ وَ زُخْرُفِهَا وَ زِبْرِجِهَا فَشَرَطُوا لَكَ ذَلِكَ ‏وَ عَلِمْتَ مِنْهُمُ الْوَفَاءَ بِهِ فَقَبِلْتَهُمْ وَ قَرَّبْتَهُمْ وَ قَدَّمْتَ لَهُمُ الذِّكْرَ الْعَلِيَّ وَ الثَّنَاءَ الْجَلِيَ‏ وَ أَهْبَطْتَ عَلَيْهِمْ مَلاَئِكَتَكَ وَ كَرَّمْتَهُمْ بِوَحْيِكَ وَ رَفَدْتَهُمْ بِعِلْمِكَ وَ جَعَلْتَهُمُ الذَّرِيعَةَ (الذَّرَائِعَ) إِلَيْكَ وَ الْوَسِيلَةَ إِلَى رِضْوَانِكَ ‏فَبَعْضٌ أَسْكَنْتَهُ جَنَّتَكَ إِلَى أَنْ أَخْرَجْتَهُ مِنْهَا وَ بَعْضٌ حَمَلْتَهُ فِي فُلْكِكَ وَ نَجَّيْتَهُ وَ (مَعَ) مَنْ آمَنَ مَعَهُ مِنَ الْهَلَكَةِ بِرَحْمَتِكَ ‏وَ بَعْضٌ اتَّخَذْتَهُ لِنَفْسِكَ خَلِيلاً وَ سَأَلَكَ لِسَانَ صِدْقٍ فِي الْآخِرِينَ فَأَجَبْتَهُ‏ وَ جَعَلْتَ ذَلِكَ عَلِيّاً وَ بَعْضٌ كَلَّمْتَهُ مِنْ شَجَرَةٍ تَكْلِيماً وَ جَعَلْتَ لَهُ مِنْ أَخِيهِ رِدْءاً وَ وَزِيراً وَ بَعْضٌ  أَوْلَدْتَهُ مِنْ غَيْرِ أَبٍ وَ آتَيْتَهُ الْبَيِّنَاتِ وَ أَيَّدْتَهُ بِرُوحِ الْقُدُسِ‏ وَ كُلٌّ (وَ كُلاًّ) شَرَعْتَ لَهُ شَرِيعَةً وَ نَهَجْتَ لَهُ مِنْهَاجاً وَ تَخَيَّرْتَ لَهُ أَوْصِيَاءَ (أَوْصِيَاءَهُ) مُسْتَحْفِظاً بَعْدَ مُسْتَحْفِظٍ (مُسْتَحْفَظاً بَعْدَ مُسْتَحْفَظٍ) مِنْ مُدَّةٍ إِلَى مُدَّةٍ إِقَامَةً لِدِينِكَ وَ حُجَّةً عَلَى عِبَادِكَ‏ وَ لِئَلاَّ يَزُولَ الْحَقُّ عَنْ مَقَرِّهِ وَ يَغْلِبَ الْبَاطِلُ عَلَى أَهْلِهِ ‏وَ لاَ (لِئَلاَّ) يَقُولَ أَحَدٌ لَوْ لاَ أَرْسَلْتَ إِلَيْنَا رَسُولاً مُنْذِراً وَ أَقَمْتَ لَنَا عَلَماً هَادِياً فَنَتَّبِعَ آيَاتِكَ مِنْ قَبْلِ أَنْ نَذِلَّ وَ نَخْزَى ‏إِلَى أَنِ انْتَهَيْتَ بِالْأَمْرِ إِلَى حَبِيبِكَ وَ نَجِيبِكَ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَكَانَ كَمَا انْتَجَبْتَهُ سَيِّدَ مَنْ خَلَقْتَهُ وَ صَفْوَةَ مَنِ اصْطَفَيْتَهُ وَ أَفْضَلَ مَنِ اجْتَبَيْتَهُ وَ أَكْرَمَ مَنِ اعْتَمَدْتَهُ ‏قَدَّمْتَهُ عَلَى أَنْبِيَائِكَ وَ بَعَثْتَهُ إِلَى الثَّقَلَيْنِ مِنْ عِبَادِكَ وَ أَوْطَأْتَهُ مَشَارِقَكَ وَ مَغَارِبَكَ ‏وَ سَخَّرْتَ لَهُ الْبُرَاقَ وَ عَرَجْتَ بِرُوحِهِ (بِهِ) إِلَى سَمَائِكَ وَ أَوْدَعْتَهُ عِلْمَ مَا كَانَ وَ مَا يَكُونُ إِلَى انْقِضَاءِ خَلْقِكَ ‏ثُمَّ نَصَرْتَهُ بِالرُّعْبِ وَ حَفَفْتَهُ بِجَبْرَئِيلَ وَ مِيكَائِيلَ وَ الْمُسَوِّمِينَ مِنْ مَلاَئِكَتِكَ ‏وَ وَعَدْتَهُ أَنْ تُظْهِرَ دِينَهُ عَلَى الدِّينِ كُلِّهِ وَ لَوْ كَرِهَ الْمُشْرِكُونَ وَ ذَلِكَ بَعْدَ أَنْ بَوَّأْتَهُ مُبَوَّأَ صِدْقٍ مِنْ أَهْلِهِ‏ وَ جَعَلْتَ لَهُ وَ لَهُمْ أَوَّلَ بَيْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِي بِبَكَّةَ مُبَارَكاً وَ هُدًى لِلْعَالَمِينَ ‏فِيهِ آيَاتٌ بَيِّنَاتٌ مَقَامُ إِبْرَاهِيمَ وَ مَنْ دَخَلَهُ كَانَ آمِناً وَ قُلْتَ إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيراًثُمَّ جَعَلْتَ أَجْرَ مُحَمَّدٍ صَلَوَاتُكَ عَلَيْهِ وَ آلِهِ مَوَدَّتَهُمْ فِي كِتَابِكَ ‏فَقُلْتَ قُلْ لاَ أَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْراً إِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى وَ قُلْتَ مَا سَأَلْتُكُمْ مِنْ أَجْرٍ فَهُوَ لَكُمْ‏ وَ قُلْتَ مَا أَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ إِلاَّ مَنْ شَاءَ أَنْ يَتَّخِذَ إِلَى رَبِّهِ سَبِيلاً فَكَانُوا هُمُ السَّبِيلَ إِلَيْكَ وَ الْمَسْلَكَ إِلَى رِضْوَانِكَ‏ فَلَمَّا انْقَضَتْ أَيَّامُهُ أَقَامَ وَلِيَّهُ عَلِيَّ بْنَ أَبِي طَالِبٍ صَلَوَاتُكَ عَلَيْهِمَا وَ آلِهِمَا هَادِياً إِذْ كَانَ هُوَ الْمُنْذِرَ وَ لِكُلِّ قَوْمٍ هَادٍ فَقَالَ وَ الْمَلَأُ أَمَامَهُ مَنْ كُنْتُ مَوْلاَهُ فَعَلِيٌّ مَوْلاَهُ ‏اللَّهُمَّ وَالِ مَنْ وَالاَهُ وَ عَادِ مَنْ عَادَاهُ وَ انْصُرْ مَنْ نَصَرَهُ وَ اخْذُلْ مَنْ خَذَلَهُ‏ وَ قَالَ مَنْ كُنْتُ أَنَا نَبِيَّهُ فَعَلِيٌّ أَمِيرُهُ وَ قَالَ أَنَا وَ عَلِيٌّ مِنْ شَجَرَةٍ وَاحِدَةٍ وَ سَائِرُ النَّاسِ مِنْ شَجَرٍ شَتَّى ‏وَ أَحَلَّهُ مَحَلَّ هَارُونَ مِنْ مُوسَى فَقَالَ لَهُ أَنْتَ مِنِّي بِمَنْزِلَةِ هَارُونَ مِنْ مُوسَى إِلاَّ أَنَّهُ لاَ نَبِيَّ بَعْدِي ‏وَ زَوَّجَهُ ابْنَتَهُ سَيِّدَةَ نِسَاءِ الْعَالَمِينَ وَ أَحَلَّ لَهُ مِنْ مَسْجِدِهِ مَا حَلَّ لَهُ وَ سَدَّ الْأَبْوَابَ إِلاَّ بَابَهُ ‏ثُمَّ  أَوْدَعَهُ عِلْمَهُ وَ حِكْمَتَهُ فَقَالَ أَنَا مَدِينَةُ الْعِلْمِ وَ عَلِيٌّ بَابُهَا فَمَنْ أَرَادَ الْمَدِينَةَ وَ الْحِكْمَةَ فَلْيَأْتِهَا مِنْ بَابِهَاثُمَّ قَالَ أَنْتَ أَخِي وَ وَصِيِّي وَ وَارِثِي لَحْمُكَ مِنْ لَحْمِي وَ دَمُكَ مِنْ دَمِي ‏وَ سِلْمُكَ سِلْمِي وَ حَرْبُكَ حَرْبِي وَ الْإِيمَانُ مُخَالِطٌ لَحْمَكَ وَ دَمَكَ كَمَا خَالَطَ لَحْمِي وَ دَمِي‏ وَ أَنْتَ غَداً عَلَى الْحَوْضِ خَلِيفَتِي وَ أَنْتَ تَقْضِي دَيْنِي وَ تُنْجِزُ عِدَاتِي‏ وَ شِيعَتُكَ عَلَى مَنَابِرَ مِنْ نُورٍ مُبْيَضَّةً وُجُوهُهُمْ حَوْلِي فِي الْجَنَّةِ وَ هُمْ جِيرَانِي‏ وَ لَوْ لاَ أَنْتَ يَا عَلِيُّ لَمْ يُعْرَفِ الْمُؤْمِنُونَ بَعْدِي ‏وَ كَانَ بَعْدَهُ هُدًى مِنَ الضَّلاَلِ وَ نُوراً مِنَ الْعَمَى وَ حَبْلَ اللَّهِ الْمَتِينَ وَ صِرَاطَهُ الْمُسْتَقِيمَ‏ لاَ يُسْبَقُ بِقَرَابَةٍ فِي رَحِمٍ وَ لاَ بِسَابِقَةٍ فِي دِينٍ وَ لاَ يُلْحَقُ فِي مَنْقَبَةٍ مِنْ مَنَاقِبِه ِ‏يَحْذُو حَذْوَ الرَّسُولِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِمَا وَ آلِهِمَا وَ يُقَاتِلُ عَلَى التَّأْوِيلِ وَ لاَ تَأْخُذُهُ فِي اللَّهِ لَوْمَةُ لاَئِمٍ ‏قَدْ وَتَرَ فِيهِ صَنَادِيدَ الْعَرَبِ وَ قَتَلَ أَبْطَالَهُمْ وَ نَاوَشَ (نَاهَشَ) ذُؤْبَانَهُمْ‏ فَأَوْدَعَ قُلُوبَهُمْ أَحْقَاداً بَدْرِيَّةً وَ خَيْبَرِيَّةً وَ حُنَيْنِيَّةً وَ غَيْرَهُنَّ فَأَضَبَّتْ (فَأَصَنَّتْ) (فَأَصَنَّ) عَلَى عَدَاوَتِهِ ‏وَ أَكَبَّتْ عَلَى مُنَابَذَتِهِ حَتَّى قَتَلَ النَّاكِثِينَ وَ الْقَاسِطِينَ وَ الْمَارِقِينَ ‏وَ لَمَّا قَضَى نَحْبَهُ وَ قَتَلَهُ أَشْقَى (الْأَشْقِيَاءِ مِنَ الْأَوَّلِينَ وَ الْآخِرِينَ) الْآخِرِينَ يَتْبَعُ أَشْقَى الْأَوَّلِينَ ‏لَمْ يُمْتَثَلْ أَمْرُ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فِي الْهَادِينَ بَعْدَ الْهَادِينَ‏ وَ الْأُمَّةُ مُصِرَّةٌ عَلَى مَقْتِهِ مُجْتَمِعَةٌ عَلَى قَطِيعَةِ رَحِمِهِ وَ إِقْصَاءِ وَلَدِهِ إِلاَّ الْقَلِيلَ مِمَّنْ وَفَى لِرِعَايَةِ الْحَقِّ فِيهِمْ‏ فَقُتِلَ مَنْ قُتِلَ وَ سُبِيَ مَنْ سُبِيَ وَ أُقْصِيَ مَنْ أُقْصِيَ‏ وَ جَرَى الْقَضَاءُ لَهُمْ بِمَا يُرْجَى لَهُ حُسْنُ الْمَثُوبَةِ إِذْ كَانَتِ الْأَرْضُ لِلَّهِ يُورِثُهَا مَنْ يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ وَ الْعَاقِبَةُ لِلْمُتَّقِينَ‏ وَ سُبْحَانَ رَبِّنَا إِنْ كَانَ وَعْدُ رَبِّنَا لَمَفْعُولاً وَ لَنْ يُخْلِفَ اللَّهُ وَعْدَهُ وَ هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ‏ فَعَلَى الْأَطَائِبِ مِنْ أَهْلِ بَيْتِ مُحَمَّدٍ وَ عَلِيٍّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِمَا وَ آلِهِمَا فَلْيَبْكِ الْبَاكُونَ ‏وَ إِيَّاهُمْ فَلْيَنْدُبِ النَّادِبُونَ وَ لِمِثْلِهِمْ فَلْتُذْرَفِ (فَلْتَدُرَّ) الدُّمُوعُ وَ لْيَصْرُخِ الصَّارِخُونَ وَ يَضِجُّ (يَضِجَّ) الضَّاجُّونَ وَ يَعِجُّ(يَعِجَّ) الْعَاجُّونَ ‏أَيْنَ الْحَسَنُ أَيْنَ الْحُسَيْنُ أَيْنَ أَبْنَاءُ الْحُسَيْنِ صَالِحٌ بَعْدَ صَالِحٍ وَ صَادِقٌ بَعْدَ صَادِقٍ ‏أَيْنَ السَّبِيلُ بَعْدَ السَّبِيلِ أَيْنَ الْخِيَرَةُ بَعْدَ الْخِيَرَةِ أَيْنَ الشُّمُوسُ الطَّالِعَةُ أَيْنَ الْأَقْمَارُ الْمُنِيرَةُ أَيْنَ الْأَنْجُمُ الزَّاهِرَةُ أَيْنَ أَعْلاَمُ الدِّينِ وَ قَوَاعِدُ الْعِلْمِ أَيْنَ بَقِيَّةُ اللَّهِ الَّتِي لاَ تَخْلُو مِنَ الْعِتْرَةِ الْهَادِيَةِ أَيْنَ الْمُعَدُّ لِقَطْعِ دَابِرِ الظَّلَمَةِ أَيْنَ الْمُنْتَظَرُ لِإِقَامَةِ الْأَمْتِ وَ الْعِوَجِ ‏أَيْنَ الْمُرْتَجَى لِإِزَالَةِ الْجَوْرِ وَ الْعُدْوَانِ أَيْنَ الْمُدَّخَرُ لِتَجْدِيدِ الْفَرَائِضِ وَ السُّنَنِ‏أَيْنَ الْمُتَخَيَّرُ(الْمُتَّخَذُ) لِإِعَادَةِ الْمِلَّةِ وَ الشَّرِيعَةِ أَيْنَ الْمُؤَمَّلُ لِإِحْيَاءِ الْكِتَابِ وَ حُدُودِهِ ‏أَيْنَ مُحْيِي مَعَالِمِ الدِّينِ وَ أَهْلِهِ أَيْنَ قَاصِمُ شَوْكَةِ الْمُعْتَدِينَ أَيْنَ هَادِمُ أَبْنِيَةِ الشِّرْكِ و النِّفَاقِ ‏أَيْنَ مُبِيدُ أَهْلِ الْفُسُوقِ وَ الْعِصْيَانِ وَ الطُّغْيَانِ أَيْنَ حَاصِدُ فُرُوعِ الْغَيِّ وَ الشِّقَاقِ (النِّفَاقِ) أَيْنَ طَامِسُ آثَارِ الزَّيْغِ وَ الْأَهْوَاءِ أَيْنَ قَاطِعُ حَبَائِلِ الْكِذْبِ (الْكَذِبِ) وَ الاِفْتِرَاءِ أَيْنَ مُبِيدُ الْعُتَاةِ وَ الْمَرَدَةِ أَيْنَ مُسْتَأْصِلُ أَهْلِ الْعِنَادِ وَ التَّضْلِيلِ وَ الْإِلْحَادِ أَيْنَ مُعِزُّ الْأَوْلِيَاءِ وَ مُذِلُّ الْأَعْدَاءِ أَيْنَ جَامِعُ الْكَلِمَةِ (الْكَلِمِ) عَلَى التَّقْوَى أَيْنَ بَابُ اللَّهِ الَّذِي مِنْهُ يُؤْتَى‏أَيْنَ وَجْهُ اللَّهِ الَّذِي إِلَيْهِ يَتَوَجَّهُ الْأَوْلِيَاءُ أَيْنَ السَّبَبُ الْمُتَّصِلُ بَيْنَ الْأَرْضِ وَ السَّمَاءِ أَيْنَ صَاحِبُ يَوْمِ الْفَتْحِ وَ نَاشِرُ رَايَةِ الْهُدَى أَيْنَ مُؤَلِّفُ شَمْلِ الصَّلاَحِ وَ الرِّضَا أَيْنَ الطَّالِبُ بِذُحُولِ الْأَنْبِيَاءِ وَ أَبْنَاءِ الْأَنْبِيَاءِ أَيْنَ الطَّالِبُ (الْمُطَالِبُ) بِدَمِ الْمَقْتُولِ بِكَرْبَلاَءَ أَيْنَ الْمَنْصُورُ عَلَى مَنِ اعْتَدَى عَلَيْهِ وَ افْتَرَى ‏أَيْنَ الْمُضْطَرُّ الَّذِي يُجَابُ إِذَا دَعَا أَيْنَ صَدْرُ الْخَلاَئِقِ (الْخَلاَئِفِ) ذُو الْبِرِّ وَ التَّقْوَى ‏أَيْنَ ابْنُ النَّبِيِّ الْمُصْطَفَى وَ ابْنُ عَلِيٍّ الْمُرْتَضَى وَ ابْنُ خَدِيجَةَ الْغَرَّاءِ وَ ابْنُ فَاطِمَةَ الْكُبْرَى ‏بِأَبِي أَنْتَ وَ أُمِّي وَ نَفْسِي لَكَ الْوِقَاءُ وَ الْحِمَى يَا ابْنَ السَّادَةِ الْمُقَرَّبِينَ يَا ابْنَ النُّجَبَاءِ الْأَكْرَمِينَ ‏يَا ابْنَ الْهُدَاةِ الْمَهْدِيِّينَ (الْمُهْتَدِينَ) يَا ابْنَ الْخِيَرَةِ الْمُهَذَّبِينَ يَا ابْنَ الْغَطَارِفَةِ الْأَنْجَبِينَ ‏يَا ابْنَ الْأَطَائبِ الْمُطَهَّرِينَ (الْمُسْتَظْهَرِينَ ) يَا ابْنَ الْخَضَارِمَةِ الْمُنْتَجَبِينَ يَا ابْنَ الْقَمَاقِمَةِ الْأَكْرَمِينَ (الْأَكْبَرِينَ) يَا ابْنَ الْبُدُورِ الْمُنِيرَةِ يَا ابْنَ السُّرُجِ الْمُضِيئَةِ يَا ابْنَ الشُّهُبِ الثَّاقِبَةِ يَا ابْنَ الْأَنْجُمِ الزَّاهِرَةِ يَا ابْنَ السُّبُلِ الْوَاضِحَةِ يَا ابْنَ الْأَعْلاَمِ اللاَّئِحَةِ يَا ابْنَ الْعُلُومِ الْكَامِلَةِ يَا ابْنَ السُّنَنِ الْمَشْهُورَةِ يَا ابْنَ الْمَعَالِمِ الْمَأْثُورَةِ يَا ابْنَ الْمُعْجِزَاتِ الْمَوْجُودَةِ يَا ابْنَ الدَّلاَئِلِ الْمَشْهُودَةِ (الْمَشْهُورَةِ) يَا ابْنَ الصِّرَاطِ الْمُسْتَقِيمِ يَا ابْنَ النَّبَإِ الْعَظِيمِ يَا ابْنَ مَنْ هُوَ فِي أُمِّ الْكِتَابِ لَدَى اللَّهِ عَلِيٌّ حَكِيمٌ ‏يَا ابْنَ الْآيَاتِ وَ الْبَيِّنَاتِ يَا ابْنَ الدَّلاَئِلِ الظَّاهِرَاتِ يَا ابْنَ الْبَرَاهِينِ الْوَاضِحَاتِ الْبَاهِرَاتِ ‏يَا ابْنَ الْحُجَجِ الْبَالِغَاتِ يَا ابْنَ النِّعَمِ السَّابِغَاتِ يَا ابْنَ طه وَ الْمُحْكَمَاتِ يَا ابْنَ يس وَ الذَّارِيَاتِ ‏يَا ابْنَ الطُّورِ وَ الْعَادِيَاتِ يَا ابْنَ مَنْ دَنَا فَتَدَلَّى فَكَانَ قَابَ قَوْسَيْنِ أَوْ أَدْنَى دُنُوّاً وَ اقْتِرَاباً مِنَ الْعَلِيِّ الْأَعْلَى ‏لَيْتَ شِعْرِي أَيْنَ اسْتَقَرَّتْ بِكَ النَّوَى بَلْ أَيُّ أَرْضٍ تُقِلُّكَ أَوْ ثَرَى أَ بِرَضْوَى أَوْ غَيْرِهَا أَمْ ذِي طُوًى‏عَزِيزٌ عَلَيَّ أَنْ أَرَى الْخَلْقَ وَ لاَ تُرَى وَ لاَ أَسْمَعَ (أَسْمَعُ) لَكَ حَسِيساً وَ لاَ نَجْوَى‏عَزِيزٌ عَلَيَّ أَنْ تُحِيطَ بِكَ دُونِيَ (لاَ تُحِيطَ بِي دُونَكَ) الْبَلْوَى وَ لاَ يَنَالَكَ مِنِّي ضَجِيجٌ وَ لاَ شَكْوَى ‏بِنَفْسِي أَنْتَ مِنْ مُغَيَّبٍ لَمْ يَخْلُ مِنَّا بِنَفْسِي أَنْتَ مِنْ نَازِحٍ مَا نَزَحَ (يَنْزَحُ) عَنَّابِنَفْسِي أَنْتَ أُمْنِيَّةُ شَائِقٍ يَتَمَنَّى مِنْ مُؤْمِنٍ وَ مُؤْمِنَةٍ ذَكَرَا فَحَنَّا بِنَفْسِي أَنْتَ مِنْ عَقِيدِ عِزٍّ لاَ يُسَامَى‏بِنَفْسِي أَنْتَ مِنْ أَثِيلِ مَجْدٍ لاَ يُجَارَى (يُحَاذَى) بِنَفْسِي أَنْتَ مِنْ تِلاَدِ نِعَمٍ لاَ تُضَاهَى‏بِنَفْسِي أَنْتَ مِنْ نَصِيفِ شَرَفٍ لاَ يُسَاوَى إِلَى مَتَى أَحَارُ (أَجْأَرُ) فِيكَ يَا مَوْلاَيَ‏ وَ إِلَى مَتَى وَ أَيَّ خِطَابٍ أَصِفُ فِيكَ وَ أَيَّ نَجْوَى عَزِيزٌ عَلَيَّ أَنْ أُجَابَ دُونَكَ وَ (أَوْ) أُنَاغَى‏عَزِيزٌ عَلَيَّ أَنْ أَبْكِيَكَ وَ يَخْذُلَكَ الْوَرَى عَزِيزٌ عَلَيَّ أَنْ يَجْرِيَ عَلَيْكَ دُونَهُمْ مَا جَرَى ‏هَلْ مِنْ مُعِينٍ فَأُطِيلَ مَعَهُ الْعَوِيلَ وَ الْبُكَاءَ هَلْ مِنْ جَزُوعٍ فَأُسَاعِدَ جَزَعَهُ إِذَا خَلاَ هَلْ قَذِيَتْ عَيْنٌ فَسَاعَدَتْهَا عَيْنِي عَلَى الْقَذَى هَلْ إِلَيْكَ يَا ابْنَ أَحْمَدَ سَبِيلٌ فَتُلْقَى‏هَلْ يَتَّصِلُ يَوْمُنَا مِنْكَ بِعِدَةٍ (بِغَدِهِ) فَنَحْظَى مَتَى نَرِدُ مَنَاهِلَكَ الرَّوِيَّةَ فَنَرْوَى ‏مَتَى نَنْتَقِعُ مِنْ عَذْبِ مَائِكَ فَقَدْ طَالَ الصَّدَى مَتَى نُغَادِيكَ وَ نُرَاوِحُكَ فَنَقِرَّ عَيْناً (فَتَقَرَّ عُيُونُنَا) مَتَى تَرَانَا (وَ) نَرَاكَ وَ قَدْ نَشَرْتَ لِوَاءَ النَّصْرِ تُرَى ‏أَ تَرَانَا نَحُفُّ بِكَ وَ أَنْتَ تَؤُمُّ الْمَلَأَ وَ قَدْ مَلَأْتَ الْأَرْضَ عَدْلاً وَ أَذَقْتَ أَعْدَاءَكَ هَوَاناً وَ عِقَاباً وَ أَبَرْتَ الْعُتَاةَ وَ جَحَدَةَ الْحَقِ ‏وَ قَطَعْتَ دَابِرَ الْمُتَكَبِّرِينَ وَ اجْتَثَثْتَ أُصُولَ الظَّالِمِينَ وَ نَحْنُ نَقُولُ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ ‏اللَّهُمَّ أَنْتَ كَشَّافُ الْكُرَبِ وَ الْبَلْوَى وَ إِلَيْكَ أَسْتَعْدِي فَعِنْدَكَ الْعَدْوَى وَ أَنْتَ رَبُّ الْآخِرَةِ وَ الدُّنْيَا (الْأُولَى) فَأَغِثْ يَا غِيَاثَ الْمُسْتَغِيثِينَ عُبَيْدَكَ الْمُبْتَلَى وَ أَرِهِ سَيِّدَهُ يَا شَدِيدَ الْقُوَى ‏وَ أَزِلْ عَنْهُ بِهِ الْأَسَى وَ الْجَوَى وَ بَرِّدْ غَلِيلَهُ يَا مَنْ عَلَى الْعَرْشِ اسْتَوَى وَ مَنْ إِلَيْهِ الرُّجْعَى وَ الْمُنْتَهَى ‏اللَّهُمَّ وَ نَحْنُ عَبِيدُكَ التَّائِقُونَ (الشَّائِقُونَ) إِلَى وَلِيِّكَ الْمُذَكِّرِ بِكَ ‏وَ بِنَبِيِّكَ خَلَقْتَهُ لَنَا عِصْمَةً وَ مَلاَذاً وَ أَقَمْتَهُ لَنَا قِوَاماً وَ مَعَاذاً وَ جَعَلْتَهُ لِلْمُؤْمِنِينَ مِنَّا إِمَاماً فَبَلِّغْهُ مِنَّا تَحِيَّةً وَ سَلاَماً وَ زِدْنَا بِذَلِكَ يَا رَبِّ إِكْرَاماً وَ اجْعَلْ مُسْتَقَرَّهُ لَنَا مُسْتَقَرّاً وَ مُقَاماً وَ أَتْمِمْ نِعْمَتَكَ بِتَقْدِيمِكَ إِيَّاهُ أَمَامَنَا حَتَّى تُورِدَنَا جِنَانَكَ (جَنَّاتِكَ) وَ مُرَافَقَةَ الشُّهَدَاءِ مِنْ خُلَصَائِكَ‏ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ جَدِّهِ (وَ) رَسُولِكَ السَّيِّدِ الْأَكْبَرِوَ عَلَى( عَلِيٍّ ) أَبِيهِ السَّيِّدِ الْأَصْغَرِ وَ جَدَّتِهِ الصِّدِّيقَةِ الْكُبْرَى فَاطِمَةَ بِنْتِ مُحَمَّدٍ وَ عَلَى مَنِ اصْطَفَيْتَ مِنْ آبَائِهِ الْبَرَرَةِ وَ عَلَيْهِ ‏أَفْضَلَ وَ أَكْمَلَ وَ أَتَمَّ وَ أَدْوَمَ وَ أَكْثَرَ وَ أَوْفَرَ مَا صَلَّيْتَ عَلَى أَحَدٍ مِنْ أَصْفِيَائِكَ وَ خِيَرَتِكَ مِنْ خَلْقِكَ‏ وَ صَلِّ عَلَيْهِ صَلاَةً لاَ غَايَةَ لِعَدَدِهَا وَ لاَ نِهَايَةَ لِمَدَدِهَا وَ لاَ نَفَادَ لِأَمَدِهَا اللَّهُمَّ وَ أَقِمْ بِهِ الْحَقَّ وَ أَدْحِضْ بِهِ الْبَاطِلَ وَ أَدِلْ بِهِ أَوْلِيَاءَكَ وَ أَذْلِلْ بِهِ أَعْدَاءَكَ ‏وَ صِلِ اللَّهُمَّ بَيْنَنَا وَ بَيْنَهُ وُصْلَةً تُؤَدِّي إِلَى مُرَافَقَةِ سَلَفِهِ ‏وَ اجْعَلْنَا مِمَّنْ يَأْخُذُ بِحُجْزَتِهِمْ وَ يَمْكُثُ فِي ظِلِّهِمْ‏ وَ أَعِنَّا عَلَى تَأْدِيَةِ حُقُوقِهِ إِلَيْهِ وَ الاِجْتِهَادِ فِي طَاعَتِهِ وَ اجْتِنَابِ مَعْصِيَتِهِ وَ امْنُنْ عَلَيْنَا بِرِضَاهُ ‏وَ هَبْ لَنَا رَأْفَتَهُ وَ رَحْمَتَهُ وَ دُعَاءَهُ وَ خَيْرَهُ مَا نَنَالُ بِهِ سَعَةً مِنْ رَحْمَتِكَ وَ فَوْزاً عِنْدَكَ ‏وَ اجْعَلْ صَلاَتَنَا بِهِ مَقْبُولَةً وَ ذُنُوبَنَا بِهِ مَغْفُورَةً وَ دُعَاءَنَا بِهِ مُسْتَجَاباً وَ اجْعَلْ أَرْزَاقَنَا بِهِ مَبْسُوطَةً وَ هُمُومَنَا بِهِ مَكْفِيَّةً وَ حَوَائِجَنَا بِهِ مَقْضِيَّةً وَ أَقْبِلْ إِلَيْنَا بِوَجْهِكَ الْكَرِيمِ وَ اقْبَلْ تَقَرُّبَنَا إِلَيْكَ ‏وَ انْظُرْ إِلَيْنَا نَظْرَةً رَحِيمَةً نَسْتَكْمِلْ بِهَا الْكَرَامَةَ عِنْدَكَ‏ ثُمَّ لاَ تَصْرِفْهَا عَنَّا بِجُودِكَ وَ اسْقِنَا مِنْ حَوْضِ جَدِّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ بِكَأْسِهِ وَ بِيَدِهِ ‏رَيّاً رَوِيّاً هَنِيئاً سَائِغاً لاَ ظَمَأَ بَعْدَهُ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِين0

 

پس نماز زيارت بجا مى‏آورى و دعا مى‏كنى به آنچه خواهى كه به اجابت خواهد رسيد إن شاء الله.

دعای عهد

 

ردیف

توضیحات

اجرا

حجم
(KB)

زمان
1 فرهمند 627 0:10:05
2 دعای عهد 542 0:08:42
3 سید ولید المزیدی 588 0:09:27

از حضرت صادق (ع) منقول است كه :

 

هر كه چهل صباح اين عهد را بخواند ، از ياوران قائم ما باشد و اگر پيش از ظهور آن حضرت بميرد خدا او را از قبر بيرون آورد كه در خدمت آن حضرت باشد و حق تعالى به هر كلمه هزار حسنه او را كرامت فرمايد و هزار گناه از او محو كند و آن عهد اين است‏:  

‏بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

 

اللَّهُمَّ رَبَّ النُّورِ الْعَظِيمِ وَ رَبَّ الْكُرْسِيِّ الرَّفِيعِ وَ رَبَّ الْبَحْرِ الْمَسْجُورِ وَ مُنْزِلَ التَّوْرَاةِ وَ الْإِنْجِيلِ وَ الزَّبُورِ وَ رَبَّ الظِّلِّ وَ الْحَرُورِ وَ مُنْزِلَ الْقُرْآنِ (الْفُرْقَانِ) الْعَظِيمِ وَ رَبَّ الْمَلاَئِكَةِ الْمُقَرَّبِينَ وَ الْأَنْبِيَاءِ (وَ) الْمُرْسَلِينَ‏ اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِوَجْهِكَ (بِاسْمِكَ) الْكَرِيمِ وَ بِنُورِ وَجْهِكَ الْمُنِيرِ وَ مُلْكِكَ الْقَدِيمِ يَا حَيُّ يَا قَيُّومُ‏ أَسْأَلُكَ بِاسْمِكَ الَّذِي أَشْرَقَتْ بِهِ السَّمَاوَاتُ وَ الْأَرَضُونَ وَ بِاسْمِكَ الَّذِي يَصْلَحُ بِهِ الْأَوَّلُونَ وَ الْآخِرُونَ ‏يَا حَيّاً قَبْلَ كُلِّ حَيٍّ وَ يَا حَيّاً بَعْدَ كُلِّ حَيٍّ وَ يَا حَيّاً حِينَ لاَ حَيَ ‏يَا مُحْيِيَ الْمَوْتَى وَ مُمِيتَ الْأَحْيَاءِ يَا حَيُّ لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ ‏اللَّهُمَّ بَلِّغْ مَوْلاَنَا الْإِمَامَ الْهَادِيَ الْمَهْدِيَّ الْقَائِمَ بِأَمْرِكَ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَيْهِ وَ عَلَى آبَائِهِ الطَّاهِرِينَ‏عَنْ جَمِيعِ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ فِي مَشَارِقِ الْأَرْضِ وَ مَغَارِبِهَا سَهْلِهَا وَ جَبَلِهَا وَ بَرِّهَا وَ بَحْرِهَا وَ عَنِّي وَ عَنْ وَالِدَيَّ مِنَ الصَّلَوَاتِ زِنَةَ عَرْشِ اللَّهِ وَ مِدَادَ كَلِمَاتِهِ ‏وَ مَا أَحْصَاهُ عِلْمُهُ (كِتَابُهُ) وَ أَحَاطَ بِهِ كِتَابُهُ (عِلْمُهُ) اللَّهُمَّ إِنِّي أُجَدِّدُ لَهُ فِي صَبِيحَةِ يَوْمِي هَذَا وَ مَا عِشْتُ مِنْ أَيَّامِي عَهْداً وَ عَقْداً وَ بَيْعَةً لَهُ فِي عُنُقِي ‏لاَ أَحُولُ عَنْهَا وَ لاَ أَزُولُ أَبَداً اللَّهُمَّ اجْعَلْنِي مِنْ أَنْصَارِهِ وَ أَعْوَانِهِ وَ الذَّابِّينَ عَنْهُ وَ الْمُسَارِعِينَ إِلَيْهِ فِي قَضَاءِ حَوَائِجِهِ (وَ الْمُمْتَثِلِينَ لِأَوَامِرِهِ) وَ الْمُحَامِينَ عَنْهُ وَ السَّابِقِينَ إِلَى إِرَادَتِهِ وَ الْمُسْتَشْهَدِينَ بَيْنَ يَدَيْهِ ‏اللَّهُمَّ إِنْ حَالَ بَيْنِي وَ بَيْنَهُ الْمَوْتُ الَّذِي جَعَلْتَهُ عَلَى عِبَادِكَ حَتْماً مَقْضِيّاًفَأَخْرِجْنِي مِنْ قَبْرِي مُؤْتَزِراً كَفَنِي شَاهِراً سَيْفِي مُجَرِّداً قَنَاتِي مُلَبِّياً دَعْوَةَ الدَّاعِي فِي الْحَاضِرِ وَ الْبَادِي ‏اللَّهُمَّ أَرِنِي الطَّلْعَةَ الرَّشِيدَةَ وَ الْغُرَّةَ الْحَمِيدَةَ وَ اكْحُلْ نَاظِرِي بِنَظْرَةٍ مِنِّي إِلَيْهِ ‏وَ عَجِّلْ فَرَجَهُ وَ سَهِّلْ مَخْرَجَهُ وَ أَوْسِعْ مَنْهَجَهُ وَ اسْلُكْ بِي مَحَجَّتَهُ وَ أَنْفِذْ أَمْرَهُ وَ اشْدُدْ أَزْرَهُ ‏وَ اعْمُرِ اللَّهُمَّ بِهِ بِلاَدَكَ وَ أَحْيِ بِهِ عِبَادَكَ فَإِنَّكَ قُلْتَ وَ قَوْلُكَ الْحَقُ‏ظَهَرَ الْفَسَادُ فِي الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ بِمَا كَسَبَتْ أَيْدِي النَّاسِ ‏فَأَظْهِرِ اللَّهُمَّ لَنَا وَلِيَّكَ وَ ابْنَ بِنْتِ نَبِيِّكَ الْمُسَمَّى بِاسْمِ رَسُولِكَ‏ حَتَّى لاَ يَظْفَرَ بِشَيْ‏ءٍ مِنَ الْبَاطِلِ إِلاَّ مَزَّقَهُ وَ يُحِقَّ الْحَقَّ وَ يُحَقِّقَهُ‏وَ اجْعَلْهُ اللَّهُمَّ مَفْزَعاً لِمَظْلُومِ عِبَادِكَ وَ نَاصِراً لِمَنْ لاَ يَجِدُ لَهُ نَاصِراً غَيْرَكَ‏وَ مُجَدِّداً لِمَا عُطِّلَ مِنْ أَحْكَامِ كِتَابِكَ وَ مُشَيِّداً لِمَا وَرَدَ مِنْ أَعْلاَمِ دِينِكَ وَ سُنَنِ نَبِيِّكَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ‏ وَ اجْعَلْهُ اللَّهُمَّ مِمَّنْ حَصَّنْتَهُ مِنْ بَأْسِ الْمُعْتَدِينَ ‏اللَّهُمَّ وَ سُرَّ نَبِيَّكَ مُحَمَّداً صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ بِرُؤْيَتِهِ وَ مَنْ تَبِعَهُ عَلَى دَعْوَتِهِ وَ ارْحَمِ اسْتِكَانَتَنَا بَعْدَهُ‏ اللَّهُمَّ اكْشِفْ هَذِهِ الْغُمَّةَ عَنْ هَذِهِ الْأُمَّةِ بِحُضُورِهِ وَ عَجِّلْ لَنَا ظُهُورَهُ‏ إِنَّهُمْ يَرَوْنَهُ بَعِيداً وَ نَرَاهُ قَرِيباً بِرَحْمَتِكَ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ‏ .

 

 

 

پس سه مرتبه دست بر ران راست خود مى‏زنى و در هر مرتبه مى‏گويى :

 

‏« الْعَجَلَ الْعَجَلَ يَا مَوْلاَيَ يَا صَاحِبَ الزَّمَانِ‏ »

 

دعای سمات

  برای دانلود از لینک زیر کمک بگیرید
دعاي سمات فرهمند MP3 886 K Download

 

"دعاى سمات" معروف به "دعاى شبّور" كه مستحب است خواندن آن در ساعت آخر روز جمعه و مخفى نماند كه اين دعا از ادعيه مشهوره است و اكثر علماى سلف بر اين دعا مواظبت مى‏نموده‏اند و در مصباح شيخ طوسى و جمال الاسبوع سيد بن طاوس و كتب كفعمى به سندهاى معتبر از جناب محمّد بن عثمان عمروي (رضوان الله عليه) كه از نوّاب حضرت صاحب الامر (ع) است و از حضرت امام محمّد باقر (ع) و امام جعفر صادق (ع) روايت شده و علاّمه مجلسى (رحمة الله عليه) آنرا با شرح در بحار ذكر كرده و آن دعا موافق مصباح شيخ اين است‏

 

بِِسْمِ اللّهِ الرًّحْمَن ِالرَّحيِمْ

 

اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِاسْمِكَ الْعَظِيمِ الْأَعْظَمِ (الْأَعْظَمِ) الْأَعَزِّ الْأَجَلِّ الْأَكْرَمِ‏ الَّذِي إِذَا دُعِيتَ بِهِ عَلَى مَغَالِقِ أَبْوَابِ السَّمَاءِ لِلْفَتْحِ بِالرَّحْمَةِ انْفَتَحَتْ ‏وَ إِذَا دُعِيتَ بِهِ عَلَى مَضَائِقِ أَبْوَابِ الْأَرْضِ لِلْفَرَجِ انْفَرَجَتْ‏ وَ إِذَا دُعِيتَ بِهِ عَلَى الْعُسْرِ لِلْيُسْرِ تَيَسَّرَتْ‏وَ إِذَا دُعِيتَ بِهِ عَلَى الْأَمْوَاتِ لِلنُّشُورِ انْتَشَرَتْ ‏وَ إِذَا دُعِيتَ بِهِ عَلَى كَشْفِ الْبَأْسَاءِ وَ الضَّرَّاءِ انْكَشَفَتْ‏ وَ بِجَلاَلِ وَجْهِكَ الْكَرِيمِ أَكْرَمِ الْوُجُوهِ وَ أَعَزِّ الْوُجُوهِ الَّذِي عَنَتْ لَهُ الْوُجُوهُ‏ وَ خَضَعَتْ لَهُ الرِّقَابُ وَ خَشَعَتْ لَهُ الْأَصْوَاتُ وَ وَجِلَتْ لَهُ الْقُلُوبُ مِنْ مَخَافَتِكَ ‏وَ بِقُوَّتِكَ الَّتِي بِهَا تُمْسِكُ السَّمَاءَ أَنْ تَقَعَ عَلَى الْأَرْضِ إِلاَّ بِإِذْنِكَ وَ تُمْسِكُ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضَ أَنْ تَزُولاَ وَ بِمَشِيَّتِكَ الَّتِي دَانَ (كَانَ) لَهَا الْعَالَمُونَ وَ بِكَلِمَتِكَ الَّتِي خَلَقْتَ بِهَا السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضَ ‏وَ بِحِكْمَتِكَ الَّتِي صَنَعْتَ بِهَا الْعَجَائِبَ وَ خَلَقْتَ بِهَا الظُّلْمَةَ وَ جَعَلْتَهَا لَيْلاً وَ جَعَلْتَ اللَّيْلَ سَكَناً (مَسْكَناً) وَ خَلَقْتَ بِهَا النُّورَ وَ جَعَلْتَهُ نَهَاراً وَ جَعَلْتَ النَّهَارَ نُشُوراً مُبْصِراًوَ خَلَقْتَ بِهَا الشَّمْسَ وَ جَعَلْتَ الشَّمْسَ ضِيَاءً وَ خَلَقْتَ بِهَا الْقَمَرَ وَ جَعَلْتَ الْقَمَرَ نُوراً وَ خَلَقْتَ بِهَا الْكَوَاكِبَ وَ جَعَلْتَهَا نُجُوماً وَ بُرُوجاً وَ مَصَابِيحَ وَ زِينَةً وَ رُجُوماًوَ جَعَلْتَ لَهَا مَشَارِقَ وَ مَغَارِبَ وَ جَعَلْتَ لَهَا مَطَالِعَ وَ مَجَارِيَ وَ جَعَلْتَ لَهَا فَلَكاً وَ مَسَابِحَ ‏وَ قَدَّرْتَهَا فِي السَّمَاءِ مَنَازِلَ فَأَحْسَنْتَ تَقْدِيرَهَا وَ صَوَّرْتَهَا فَأَحْسَنْتَ تَصْوِيرَهَا وَ أَحْصَيْتَهَا بِأَسْمَائِكَ إِحْصَاءً وَ دَبَّرْتَهَا بِحِكْمَتِكَ تَدْبِيراً وَ أَحْسَنْتَ (فَأَحْسَنْتَ) تَدْبِيرَهَا وَ سَخَّرْتَهَا بِسُلْطَانِ اللَّيْلِ وَ سُلْطَانِ النَّهَارِ وَ السَّاعَاتِ وَ عَدَدِ (وَ عَرَّفْتَ بِهَا عَدَدَ) السِّنِينَ وَ الْحِسَابِ‏ وَ جَعَلْتَ رُؤْيَتَهَا لِجَمِيعِ النَّاسِ مَرْأًى وَاحِداً وَ أَسْأَلُكَ اللَّهُمَّ بِمَجْدِكَ الَّذِي كَلَّمْتَ بِهِ عَبْدَكَ وَ رَسُولَكَ مُوسَى بْنَ عِمْرَانَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فِي الْمُقَدَّسِينَ‏فَوْقَ إِحْسَاسِ (أَحْسَاسِ) الْكَرُوبِينَ (الْكَرُوبِيِّينَ) فَوْقَ غَمَائِمِ النُّورِ فَوْقَ تَابُوتِ الشَّهَادَةِ فِي عَمُودِ النَّارِ وَ فِي طُورِ سَيْنَاءَ وَ فِي (إِلَى) جَبَلِ حُورِيثَ فِي الْوَادِ الْمُقَدَّسِ فِي الْبُقْعَةِ الْمُبَارَكَةِ مِنْ جَانِبِ الطُّورِ الْأَيْمَنِ مِنَ الشَّجَرَةِ وَ فِي أَرْضِ مِصْرَ بِتِسْعِ آيَاتٍ بَيِّنَاتٍ وَ يَوْمَ فَرَقْتَ لِبَنِي إِسْرَائِيلَ الْبَحْرَ وَ فِي الْمُنْبَجِسَاتِ الَّتِي صَنَعْتَ بِهَا الْعَجَائِبَ فِي بَحْرِ سُوفٍ وَ عَقَدْتَ مَاءَ الْبَحْرِ فِي قَلْبِ الْغَمْرِ كَالْحِجَارَةِ وَ جَاوَزْتَ بِبَنِي إِسْرَائِيلَ الْبَحْرَ وَ تَمَّتْ كَلِمَتُكَ الْحُسْنَى عَلَيْهِمْ بِمَا صَبَرُوا وَ أَوْرَثْتَهُمْ مَشَارِقَ الْأَرْضِ وَ مَغَارِبَهَا الَّتِي بَارَكْتَ فِيهَا لِلْعَالَمِينَ وَ أَغْرَقْتَ فِرْعَوْنَ وَ جُنُودَهُ وَ مَرَاكِبَهُ فِي الْيَمِ ‏وَ بِاسْمِكَ الْعَظِيمِ الْأَعْظَمِ (الْأَعْظَمِ) الْأَعَزِّ الْأَجَلِّ الْأَكْرَمِ ‏وَ بِمَجْدِكَ الَّذِي تَجَلَّيْتَ بِهِ لِمُوسَى كَلِيمِكَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فِي طُورِ سَيْنَاءَ وَ لِإِبْرَاهِيمَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ خَلِيلِكَ مِنْ قَبْلُ فِي مَسْجِدِ الْخَيْفِ ‏وَ لِإِسْحَاقَ صَفِيِّكَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فِي بِئْرِ شِيَعٍ (سَبْعٍ) وَ لِيَعْقُوبَ نَبِيِّكَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فِي بَيْتِ إِيلٍ وَ أَوْفَيْتَ لِإِبْرَاهِيمَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ بِمِيثَاقِكَ ‏وَ لِإِسْحَاقَ بِحَلْفِكَ وَ لِيَعْقُوبَ بِشَهَادَتِكَ وَ لِلْمُؤْمِنِينَ بِوَعْدِكَ وَ لِلدَّاعِينَ بِأَسْمَائِكَ فَأَجَبْتَ ‏وَبِمَجْدِكَ الَّذِي ظَهَرَ لِمُوسَى بْنِ عِمْرَانَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَلَى قُبَّةِ الرُّمَّانِ (الزَّمَانِ) (الْهَرْمَانِ) وَ بِآيَاتِكَ الَّتِي وَقَعَتْ عَلَى أَرْضِ مِصْرَ بِمَجْدِ الْعِزَّةِ وَ الْغَلَبَةِ بِآيَاتٍ عَزِيزَةٍ وَ بِسُلْطَانِ الْقُوَّةِ وَ بِعِزَّةِ الْقُدْرَةِ وَ بِشَأْنِ الْكَلِمَةِ التَّامَّةِ وَ بِكَلِمَاتِكَ الَّتِي تَفَضَّلْتَ بِهَا عَلَى أَهْلِ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ وَ أَهْلِ الدُّنْيَا وَ أَهْلِ الْآخِرَةِ وَ بِرَحْمَتِكَ الَّتِي مَنَنْتَ بِهَا عَلَى جَمِيعِ خَلْقِكَ وَ بِاسْتِطَاعَتِكَ الَّتِي أَقَمْتَ بِهَا عَلَى الْعَالَمِينَ ‏وَ بِنُورِكَ الَّذِي قَدْ خَرَّ مِنْ فَزَعِهِ طُورُ سَيْنَاءَ وَ بِعِلْمِكَ وَ جَلاَلِكَ وَ كِبْرِيَائِكَ وَ عِزَّتِكَ وَ جَبَرُوتِكَ الَّتِي لَمْ تَسْتَقِلَّهَا الْأَرْضُ وَ انْخَفَضَتْ لَهَا السَّمَاوَاتُ‏ وَ انْزَجَرَ لَهَا الْعُمْقُ الْأَكْبَرُ وَ رَكَدَتْ لَهَا الْبِحَارُ وَ الْأَنْهَارُ وَ خَضَعَتْ لَهَا الْجِبَالُ وَ سَكَنَتْ لَهَا الْأَرْضُ بِمَنَاكِبِهَا وَ اسْتَسْلَمَتْ لَهَا الْخَلاَئِقُ كُلُّهَا وَ خَفَقَتْ لَهَا الرِّيَاحُ فِي جَرَيَانِهَا وَ خَمَدَتْ لَهَا النِّيرَانُ فِي أَوْطَانِهَا وَ بِسُلْطَانِكَ الَّذِي عُرِفَتْ لَكَ بِهِ الْغَلَبَةُ دَهْرَ الدُّهُورِ وَ حُمِدْتَ بِهِ فِي السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرَضِينَ‏ وَ بِكَلِمَتِكَ كَلِمَةِ الصِّدْقِ الَّتِي سَبَقَتْ لِأَبِينَا آدَمَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ ذُرِّيَّتِهِ بِالرَّحْمَةِوَ أَسْأَلُكَ بِكَلِمَتِكَ الَّتِي غَلَبَتْ كُلَّ شَيْ‏ءٍ وَ بِنُورِ وَجْهِكَ الَّذِي تَجَلَّيْتَ بِهِ لِلْجَبَلِ فَجَعَلْتَهُ دَكّاً وَ خَرَّ مُوسَى صَعِقاً وَ بِمَجْدِكَ الَّذِي ظَهَرَ عَلَى طُورِ سَيْنَاءَ فَكَلَّمْتَ بِهِ عَبْدَكَ وَ رَسُولَكَ مُوسَى بْنَ عِمْرَانَ ‏وَ بِطَلْعَتِكَ فِي سَاعِيرَ وَ ظُهُورِكَ فِي جَبَلِ فَارَانَ بِرَبَوَاتِ الْمُقَدَّسِينَ ‏وَ جُنُودِ الْمَلاَئِكَةِ الصَّافِّينَ وَ خُشُوعِ الْمَلاَئِكَةِ الْمُسَبِّحِينَ ‏وَبِبَرَكَاتِكَ الَّتِي بَارَكْتَ فِيهَا عَلَى إِبْرَاهِيمَ خَلِيلِكَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فِي أُمَّةِ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ ‏وَ بَارَكْتَ لِإِسْحَاقَ صَفِيِّكَ فِي أُمَّةِ عِيسَى عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ‏ وَ بَارَكْتَ لِيَعْقُوبَ إِسْرَائِيلِكَ فِي أُمَّةِ مُوسَى عَلَيْهِمَا السَّلاَمُ‏ وَ بَارَكْتَ لِحَبِيبِكَ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فِي عِتْرَتِهِ وَ ذُرِّيَّتِهِ وَ (فِي) أُمَّتِهِ‏ اللَّهُمَّ وَ كَمَا غِبْنَا عَنْ ذَلِكَ وَ لَمْ نَشْهَدْهُ وَ آمَنَّا بِهِ وَ لَمْ نَرَهُ صِدْقاً وَ عَدْلاً أَنْ تُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تُبَارِكَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ تَرَحَّمَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍكَأَفْضَلِ مَا صَلَّيْتَ وَ بَارَكْتَ وَ تَرَحَّمْتَ عَلَى إِبْرَاهِيمَ وَ آلِ إِبْرَاهِيمَ ‏إِنَّكَ حَمِيدٌ مَجِيدٌ فَعَّالٌ لِمَا تُرِيدُ وَ أَنْتَ عَلَى كُلِّ شَيْ‏ءٍ قَدِيرٌ(شَهِيدٌ) .

 

پس حاجت خود را ذكر مى‏كنى و مى‏گويى:

 

‏اللَّهُمَّ بِحَقِّ هَذَا الدُّعَاءِ وَ بِحَقِّ هَذِهِ الْأَسْمَاءِ الَّتِي لاَ يَعْلَمُ تَفْسِيرَهَا وَ لاَ يَعْلَمُ بَاطِنَهَا غَيْرُكَ‏صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ افْعَلْ بِي مَا أَنْتَ أَهْلُهُ وَ لاَ تَفْعَلْ بِي مَا أَنَا أَهْلُهُ ‏وَ اغْفِرْ لِي مِنْ ذُنُوبِي مَا تَقَدَّمَ مِنْهَا وَ مَا تَأَخَّرَ وَ وَسِّعْ عَلَيَّ مِنْ حَلاَلِ رِزْقِكَ وَ اكْفِنِي مَئُونَةَ إِنْسَانِ سَوْءٍ وَ جَارِ سَوْءٍ وَ قَرِينِ سَوْءٍ وَ سُلْطَانِ سَوْءٍإِنَّكَ عَلَى مَا تَشَاءُ قَدِيرٌ وَ بِكُلِّ شَيْ‏ءٍ عَلِيمٌ آمِينَ رَبَّ الْعَالَمِينَ‏ .

 

مؤلف گويد كه در بعضي نسخ است بعد از وَ أَنْتَ عَلَى كُلِّ شَيْ‏ءٍ قَدِيرٌ كه هر حاجت دارى ذكر كن و بگو يَا اللَّهُ يَا حَنَّانُ يَا مَنَّانُ يَا بَدِيعَ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ يَا ذَا الْجَلاَلِ وَ الْإِكْرَامِ ‏يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ ‏اللَّهُمَّ بِحَقِّ هَذَا الدُّعَاءِ .

 

علامه مجلسى از مصباح سيّد بن باقى نقل كرده كه بعد از دعاى سمات اين دعا بخواند :

 

اللَّهُمَّ بِحَقِّ هَذَا الدُّعَاءِ وَ بِحَقِّ هَذِهِ الْأَسْمَاءِ الَّتِي لاَ يَعْلَمُ تَفْسِيرَهَا وَ لاَ تَأْوِيلَهَا وَ لاَ بَاطِنَهَا وَ لاَ ظَاهِرَهَا غَيْرُكَ‏ أَنْ تُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تَرْزُقَنِي خَيْرَ الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ .

 

پس حاجات خود را بطلبد و بگويد:

 

وَ افْعَلْ بِي مَا أَنْتَ أَهْلُهُ وَ لاَ تَفْعَلْ بِي مَا أَنَا أَهْلُهُ وَ انْتَقِمْ لِي مِنْ فُلاَنِ بْنِ فُلاَنٍ‏ و نام دشمن را بگويد وَ اغْفِرْ لِي مِنْ ذُنُوبِي مَا تَقَدَّمَ مِنْهَا وَ مَا تَأَخَّرَ وَ لِوَالِدَيَّ وَ لِجَمِيعِ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ‏ وَ وَسِّعْ عَلَيَّ مِنْ حَلاَلِ رِزْقِكَ وَ اكْفِنِي مَئُونَةَ إِنْسَانِ سَوْءٍوَ جَارِ سَوْءٍ وَ سُلْطَانِ سَوْءٍ وَ قَرِينِ سَوْءٍ وَ يَوْمِ سَوْءٍ وَ سَاعَةِ سَوْءٍ وَ انْتَقِمْ لِي مِمَّنْ يَكِيدُنِي وَ مِمَّنْ يَبْغِي عَلَيَ‏وَ يُرِيدُ بِي وَ بِأَهْلِي وَ أَوْلاَدِي وَ إِخْوَانِي وَ جِيرَانِي وَ قَرَابَاتِي مِنَ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ ظُلْماًإِنَّكَ عَلَى مَا تَشَاءُ قَدِيرٌ وَ بِكُلِّ شَيْ‏ءٍ عَلِيمٌ آمِينَ رَبَّ الْعَالَمِينَ ‏پس بگويد اللَّهُمَّ بِحَقِّ هَذَا الدُّعَاءِ تَفَضَّلْ عَلَى فُقَرَاءِ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ بِالْغِنَى وَ الثَّرْوَةِ وَ عَلَى مَرْضَى الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ بِالشِّفَاءِ وَ الصِّحَّة ِوَ عَلَى أَحْيَاءِ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ بِاللُّطْفِ وَ الْكَرَامَةِ وَ عَلَى أَمْوَاتِ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ بِالْمَغْفِرَةِ وَ الرَّحْمَةِوَ عَلَى مُسَافِرِي الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ بِالرَّدِّ إِلَى أَوْطَانِهِمْ سَالِمِينَ غَانِمِينَ ‏بِرَحْمَتِكَ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ‏ وَ صَلَّى اللَّهُ عَلَى سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ خَاتَمِ النَّبِيِّينَ وَ عِتْرَتِهِ الطَّاهِرِينَ وَ سَلَّمَ تَسْلِيماً كَثِيراً .

 

و شيخ بن فهد گفته كه مستحب است بعد از دعاى سمات بگويى :

 

‏اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِحُرْمَةِ هَذَا الدُّعَاءِ وَ بِمَا فَاتَ مِنْهُ مِنَ الْأَسْمَاءِ وَ بِمَا يَشْتَمِلُ عَلَيْهِ مِنَ التَّفْسِيرِ وَ التَّدْبِيرِ الَّذِي لاَ يُحِيطُ بِهِ إِلاَّ أَنْتَ أَنْ تَفْعَلَ بِي كَذَا وَ كَذَا و بجاى كذا و كذا حاجت خود را بخواهد

دعای توسل

 

ردیف

توضیحات

اجرا

حجم
(KB)

زمان
1 حاج صادق آهنگران 1,370 0:22:12
2 سید ولید المزیدی 1,128 0:18:15

بِسْمِ اللّهِ الرًّحْمَن ِالرَّحيِمْ

 

اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ وَ أَتَوَجَّهُ إِلَيْكَ بِنَبِيِّكَ نَبِيِّ الرَّحْمَةِ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِه ِ‏يَا أَبَا الْقَاسِمِ يَا رَسُولَ اللَّهِ يَا إِمَامَ الرَّحْمَةِ يَا سَيِّدَنَا وَ مَوْلاَنَا إِنَّا تَوَجَّهْنَا وَ اسْتَشْفَعْنَا وَ تَوَسَّلْنَا بِكَ إِلَى اللَّهِ‏ وَ قَدَّمْنَاكَ بَيْنَ يَدَيْ حَاجَاتِنَا يَا وَجِيهاً عِنْدَ اللَّهِ اشْفَعْ لَنَا عِنْدَ اللَّهِ ‏يَا أَبَا الْحَسَنِ يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ يَا عَلِيَّ بْنَ أَبِي طَالِبٍ يَا حُجَّةَ اللَّهِ عَلَى خَلْقِهِ يَا سَيِّدَنَا وَ مَوْلاَنَا إِنَّا تَوَجَّهْنَا وَ اسْتَشْفَعْنَا وَ تَوَسَّلْنَا بِكَ إِلَى اللَّهِ‏ وَ قَدَّمْنَاكَ بَيْنَ يَدَيْ حَاجَاتِنَا يَا وَجِيهاً عِنْدَ اللَّهِ اشْفَعْ لَنَا عِنْدَ اللَّه ِ‏يَا فَاطِمَةُ الزَّهْرَاءُ يَا بِنْتَ مُحَمَّدٍ يَا قُرَّةَ عَيْنِ الرَّسُولِ يَا سَيِّدَتَنَا وَ مَوْلاَتَنَا إِنَّا تَوَجَّهْنَا وَ اسْتَشْفَعْنَا وَ تَوَسَّلْنَا بِكِ إِلَى اللَّهِ‏ وَ قَدَّمْنَاكِ بَيْنَ يَدَيْ حَاجَاتِنَا يَا وَجِيهَةً عِنْدَ اللَّهِ اشْفَعِي لَنَا عِنْدَ اللَّهِ‏يَا أَبَا مُحَمَّدٍ يَا حَسَنَ بْنَ عَلِيٍّ أَيُّهَا الْمُجْتَبَى يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ ‏يَا حُجَّةَ اللَّهِ عَلَى خَلْقِهِ يَا سَيِّدَنَا وَ مَوْلاَنَا إِنَّا تَوَجَّهْنَا وَ اسْتَشْفَعْنَا وَ تَوَسَّلْنَا بِكَ إِلَى اللَّهِ ‏وَ قَدَّمْنَاكَ بَيْنَ يَدَيْ حَاجَاتِنَا يَا وَجِيهاً عِنْدَ اللَّهِ اشْفَعْ لَنَا عِنْدَ اللَّهِ ‏يَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ يَا حُسَيْنَ بْنَ عَلِيٍّ أَيُّهَا الشَّهِيدُ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ ‏يَا حُجَّةَ اللَّهِ عَلَى خَلْقِهِ يَا سَيِّدَنَا وَ مَوْلاَنَا إِنَّا تَوَجَّهْنَا وَ اسْتَشْفَعْنَا وَ تَوَسَّلْنَا بِكَ إِلَى اللَّهِ ‏وَ قَدَّمْنَاكَ بَيْنَ يَدَيْ حَاجَاتِنَا يَا وَجِيهاً عِنْدَ اللَّهِ اشْفَعْ لَنَا عِنْدَ اللَّهِ ‏يَا أَبَا الْحَسَنِ يَا عَلِيَّ بْنَ الْحُسَيْنِ يَا زَيْنَ الْعَابِدِينَ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّه ِ‏يَا حُجَّةَ اللَّهِ عَلَى خَلْقِهِ يَا سَيِّدَنَا وَ مَوْلاَنَا إِنَّا تَوَجَّهْنَا وَ اسْتَشْفَعْنَا وَ تَوَسَّلْنَا بِكَ إِلَى اللَّه ِ‏وَ قَدَّمْنَاكَ بَيْنَ يَدَيْ حَاجَاتِنَا يَا وَجِيهاً عِنْدَ اللَّهِ اشْفَعْ لَنَا عِنْدَ اللَّهِ ‏يَا أَبَا جَعْفَرٍ يَا مُحَمَّدَ بْنَ عَلِيٍّ أَيُّهَا الْبَاقِرُ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّه يَا حُجَّةَ اللَّهِ عَلَى خَلْقِهِ يَا سَيِّدَنَا وَ مَوْلاَنَا إِنَّا تَوَجَّهْنَا وَ اسْتَشْفَعْنَا وَ تَوَسَّلْنَا بِكَ إِلَى اللَّهِ‏ وَ قَدَّمْنَاكَ بَيْنَ يَدَيْ حَاجَاتِنَا يَا وَجِيهاً عِنْدَ اللَّهِ اشْفَعْ لَنَا عِنْدَ اللَّهِ‏ يَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ يَا جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ أَيُّهَا الصَّادِقُ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ ‏يَا حُجَّةَ اللَّهِ عَلَى خَلْقِهِ يَا سَيِّدَنَا وَ مَوْلاَنَا إِنَّا تَوَجَّهْنَا وَ اسْتَشْفَعْنَا وَ تَوَسَّلْنَا بِكَ إِلَى اللَّهِ‏ وَ قَدَّمْنَاكَ بَيْنَ يَدَيْ حَاجَاتِنَا يَا وَجِيهاً عِنْدَ اللَّهِ اشْفَعْ لَنَا عِنْدَ اللَّهِ‏ يَا أَبَا الْحَسَنِ يَا مُوسَى بْنَ جَعْفَرٍ أَيُّهَا الْكَاظِمُ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ ‏يَا حُجَّةَ اللَّهِ عَلَى خَلْقِهِ يَا سَيِّدَنَا وَ مَوْلاَنَا إِنَّا تَوَجَّهْنَا وَ اسْتَشْفَعْنَا وَ تَوَسَّلْنَا بِكَ إِلَى اللَّهِ ‏وَ قَدَّمْنَاكَ بَيْنَ يَدَيْ حَاجَاتِنَا يَا وَجِيهاً عِنْدَ اللَّهِ اشْفَعْ لَنَا عِنْدَ اللَّهِ ‏يَا أَبَا الْحَسَنِ يَا عَلِيَّ بْنَ مُوسَى أَيُّهَا الرِّضَا يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ ‏يَا حُجَّةَ اللَّهِ عَلَى خَلْقِهِ يَا سَيِّدَنَا وَ مَوْلاَنَا إِنَّا تَوَجَّهْنَا وَ اسْتَشْفَعْنَا وَ تَوَسَّلْنَا بِكَ إِلَى اللَّهِ ‏وَ قَدَّمْنَاكَ بَيْنَ يَدَيْ حَاجَاتِنَا يَا وَجِيهاً عِنْدَ اللَّهِ اشْفَعْ لَنَا عِنْدَ اللَّهِ‏ يَا أَبَا جَعْفَرٍ يَا مُحَمَّدَ بْنَ عَلِيٍّ أَيُّهَا التَّقِيُّ الْجَوَادُ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّه ِ‏يَا حُجَّةَ اللَّهِ عَلَى خَلْقِهِ يَا سَيِّدَنَا وَ مَوْلاَنَا إِنَّا تَوَجَّهْنَا وَ اسْتَشْفَعْنَا وَ تَوَسَّلْنَا بِكَ إِلَى اللَّهِ‏ وَ قَدَّمْنَاكَ بَيْنَ يَدَيْ حَاجَاتِنَا يَا وَجِيهاً عِنْدَ اللَّهِ اشْفَعْ لَنَا عِنْدَ اللَّهِ ‏يَا أَبَا الْحَسَنِ يَا عَلِيَّ بْنَ مُحَمَّدٍ أَيُّهَا الْهَادِي النَّقِيُّ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ‏ يَا حُجَّةَ اللَّهِ عَلَى خَلْقِهِ يَا سَيِّدَنَا وَ مَوْلاَنَا إِنَّا تَوَجَّهْنَا وَ اسْتَشْفَعْنَا وَ تَوَسَّلْنَا بِكَ إِلَى اللَّهِ‏ وَ قَدَّمْنَاكَ بَيْنَ يَدَيْ حَاجَاتِنَا يَا وَجِيهاً عِنْدَ اللَّهِ اشْفَعْ لَنَا عِنْدَ اللَّه ِ‏يَا أَبَا مُحَمَّدٍ يَا حَسَنَ بْنَ عَلِيٍّ أَيُّهَا الزَّكِيُّ الْعَسْكَرِيُّ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ ‏يَا حُجَّةَ اللَّهِ عَلَى خَلْقِهِ يَا سَيِّدَنَا وَ مَوْلاَنَا إِنَّا تَوَجَّهْنَا وَ اسْتَشْفَعْنَا وَ تَوَسَّلْنَا بِكَ إِلَى اللَّهِ ‏و قَدَّمْنَاكَ بَيْنَ يَدَيْ حَاجَاتِنَا يَا وَجِيهاً عِنْدَ اللَّهِ اشْفَعْ لَنَا عِنْدَ اللَّهِ‏ يَا وَصِيَّ الْحَسَنِ وَ الْخَلَفَ الْحُجَّةَ أَيُّهَا الْقَائِمُ الْمُنْتَظَرُ الْمَهْدِيُّ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ‏ يَا حُجَّةَ اللَّهِ عَلَى خَلْقِهِ يَا سَيِّدَنَا وَ مَوْلاَنَا إِنَّا تَوَجَّهْنَا وَ اسْتَشْفَعْنَا وَ تَوَسَّلْنَا بِكَ إِلَى اللَّهِ‏ و قَدَّمْنَاكَ بَيْنَ يَدَيْ حَاجَاتِنَا يَا وَجِيهاً عِنْدَ اللَّهِ اشْفَعْ لَنَا عِنْدَ اللَّهِ .                 

 

‏پس حاجات خود را بطلبد كه برآورده مى‏شود إن شاء الله تعالى و در روايت ديگر وارد شده كه بعد از اين بگويد :

 

يَا سَادَتِي وَ مَوَالِيَّ إِنِّي تَوَجَّهْتُ بِكُمْ أَئِمَّتِي وَ عُدَّتِي لِيَوْمِ فَقْرِي وَ حَاجَتِي إِلَى اللَّهِ‏وَ تَوَسَّلْتُ بِكُمْ إِلَى اللَّهِ وَ اسْتَشْفَعْتُ بِكُمْ إِلَى اللَّهِ ‏فَاشْفَعُوا لِي عِنْدَ اللَّهِ وَ اسْتَنْقِذُونِي مِنْ ذُنُوبِي عِنْدَ اللَّهِ ‏فَإِنَّكُمْ وَسِيلَتِي إِلَى اللَّهِ وَ بِحُبِّكُمْ وَ بِقُرْبِكُمْ أَرْجُو نَجَاةً مِنَ اللَّهِ‏ فَكُونُوا عِنْدَ اللَّهِ رَجَائِي يَا سَادَتِي يَا أَوْلِيَاءَ اللَّهِ‏ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِمْ أَجْمَعِينَ وَ لَعَنَ اللَّهُ أَعْدَاءَ اللَّهِ ظَالِمِيهِمْ مِنَ الْأَوَّلِينَ وَ الْآخِرِينَ آمِينَ رَبَّ الْعَالَمِينَ .        

 

دعای مجیر

برای دانلود از لینک زیر کمک بگیرید.

ردیف

توضیحات

اجرا

حجم
(KB)

زمان
1 حاج منصور ارضی 2,564 0:41:37

"دعاى مجير" دعايى است رفيع الشأن مروي از حضرت رسول (صلى الله عليه و آله) جبرئيل براى آن حضرت آورد در وقتى كه در مقام ابراهيم (ع) مشغول به نماز بود و كفعمى در بلد الامين و مصباح اين دعا را ذكر كرده و در حاشيه آن اشاره به فضيلت آن نموده ؛ از جمله فرموده : هر كه اين دعا را در ايام البيض ماه رمضان بخواند گناهانش آمرزيده شود اگر چه به عدد دانه‏هاى باران و برگ درختان و ريگ بيابان باشد و براى شفاى مريض و قضاى دين و غنا و توانگرى و رفع غم ، خواندن آن نافع است و دعا اين است:

 

 

‏بِسْم اللَّه ِالرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

سُبْحَانَكَ يَا اللَّهُ تَعَالَيْتَ يَا رَحْمَانُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا رَحِيمُ تَعَالَيْتَ يَا كَرِيمُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا مَلِكُ تَعَالَيْتَ يَا مَالِكُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا قُدُّوسُ تَعَالَيْتَ يَا سَلاَمُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا مُؤْمِنُ تَعَالَيْتَ يَا مُهَيْمِنُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُ سُبْحَانَكَ يَا عَزِيزُ تَعَالَيْتَ يَا جَبَّارُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا مُتَكَبِّرُ تَعَالَيْتَ يَا مُتَجَبِّرُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا خَالِقُ تَعَالَيْتَ يَا بَارِئُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا مُصَوِّرُ تَعَالَيْتَ يَا مُقَدِّرُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا هَادِي تَعَالَيْتَ يَا بَاقِي أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا وَهَّابُ تَعَالَيْتَ يَا تَوَّابُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا فَتَّاحُ تَعَالَيْتَ يَا مُرْتَاحُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا سَيِّدِي تَعَالَيْتَ يَا مَوْلاَيَ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا قَرِيبُ تَعَالَيْتَ يَا رَقِيبُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا مُبْدِئُ تَعَالَيْتَ يَا مُعِيدُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا حَمِيدُ تَعَالَيْتَ يَا مَجِيدُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا قَدِيمُ تَعَالَيْتَ يَا عَظِيمُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا غَفُورُ تَعَالَيْتَ يَا شَكُورُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا شَاهِدُ تَعَالَيْتَ يَا شَهِيدُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا حَنَّانُ تَعَالَيْتَ يَا مَنَّانُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا بَاعِثُ تَعَالَيْتَ يَا وَارِثُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا مُحْيِي تَعَالَيْتَ يَا مُمِيتُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا شَفِيقُ تَعَالَيْتَ يَا رَفِيقُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا أَنِيسُ تَعَالَيْتَ يَا مُونِسُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا جَلِيلُ تَعَالَيْتَ يَا جَمِيلُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا خَبِيرُ تَعَالَيْتَ يَا بَصِيرُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا حَفِيُّ تَعَالَيْتَ يَا مَلِيُّ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا مَعْبُودُ تَعَالَيْتَ يَا مَوْجُودُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا غَفَّارُ تَعَالَيْتَ يَا قَهَّارُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا مَذْكُورُ تَعَالَيْتَ يَا مَشْكُورُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا جَوَادُ تَعَالَيْتَ يَا مَعَاذُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا جَمَالُ تَعَالَيْتَ يَا جَلاَلُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا سَابِقُ تَعَالَيْتَ يَا رَازِقُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا صَادِقُ تَعَالَيْتَ يَا فَالِقُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا سَمِيعُ تَعَالَيْتَ يَا سَرِيعُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا رَفِيعُ تَعَالَيْتَ يَا بَدِيعُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا فَعَّالُ تَعَالَيْتَ يَا مُتَعَالُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا قَاضِي تَعَالَيْتَ يَا رَاضِي أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا قَاهِرُ تَعَالَيْتَ يَا طَاهِرُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا عَالِمُ تَعَالَيْتَ يَا حَاكِمُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا دَائِمُ تَعَالَيْتَ يَا قَائِمُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا عَاصِمُ تَعَالَيْتَ يَا قَاسِمُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا غَنِيُّ تَعَالَيْتَ يَا مُغْنِي أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا وَفِيُّ تَعَالَيْتَ يَا قَوِيُّ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا كَافِي تَعَالَيْتَ يَا شَافِي أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا مُقَدِّمُ تَعَالَيْتَ يَا مُؤَخِّرُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا أَوَّلُ تَعَالَيْتَ يَا آخِرُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا ظَاهِرُ تَعَالَيْتَ يَا بَاطِنُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا رَجَاءُ تَعَالَيْتَ يَا مُرْتَجَى أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا ذَا الْمَنِّ تَعَالَيْتَ يَا ذَا الطَّوْلِ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا حَيُّ تَعَالَيْتَ يَا قَيُّومُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا وَاحِدُ تَعَالَيْتَ يَا أَحَدُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا سَيِّدُ تَعَالَيْتَ يَا صَمَدُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا قَدِيرُ تَعَالَيْتَ يَا كَبِيرُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا وَالِي تَعَالَيْتَ يَا مُتَعَالِي (يَا عَالِي) أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا عَلِيُّ تَعَالَيْتَ يَا أَعْلَى أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا وَلِيُّ تَعَالَيْتَ يَا مَوْلَى أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا ذَارِئُ تَعَالَيْتَ يَا بَارِئُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا خَافِضُ تَعَالَيْتَ يَا رَافِعُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا مُقْسِطُ تَعَالَيْتَ يَا جَامِعُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا مُعِزُّ تَعَالَيْتَ يَا مُذِلُّ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا حَافِظُ تَعَالَيْتَ يَا حَفِيظُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا قَادِرُ تَعَالَيْتَ يَا مُقْتَدِرُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا عَلِيمُ تَعَالَيْتَ يَا حَلِيمُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا حَكَمُ تَعَالَيْتَ يَا حَكِيمُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا مُعْطِي تَعَالَيْتَ يَا مَانِعُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا ضَارُّ تَعَالَيْتَ يَا نَافِعُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا مُجِيبُ تَعَالَيْتَ يَا حَسِيبُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا عَادِلُ تَعَالَيْتَ يَا فَاصِلُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا لَطِيفُ تَعَالَيْتَ يَا شَرِيفُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا سَابِقُ تَعَالَيْتَ يَا رَازِقُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا صَادِقُ تَعَالَيْتَ يَا فَالِقُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا سَمِيعُ تَعَالَيْتَ يَا سَرِيعُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا رَفِيعُ تَعَالَيْتَ يَا بَدِيعُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا فَعَّالُ تَعَالَيْتَ يَا مُتَعَالُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا قَاضِي تَعَالَيْتَ يَا رَاضِي أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا قَاهِرُ تَعَالَيْتَ يَا طَاهِرُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا عَالِمُ تَعَالَيْتَ يَا حَاكِمُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا دَائِمُ تَعَالَيْتَ يَا قَائِمُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا عَاصِمُ تَعَالَيْتَ يَا قَاسِمُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا غَنِيُّ تَعَالَيْتَ يَا مُغْنِي أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا وَفِيُّ تَعَالَيْتَ يَا قَوِيُّ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا كَافِي تَعَالَيْتَ يَا شَافِي أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا مُقَدِّمُ تَعَالَيْتَ يَا مُؤَخِّرُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا أَوَّلُ تَعَالَيْتَ يَا آخِرُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا ظَاهِرُ تَعَالَيْتَ يَا بَاطِنُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا رَجَاءُ تَعَالَيْتَ يَا مُرْتَجَى أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا ذَا الْمَنِّ تَعَالَيْتَ يَا ذَا الطَّوْلِ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا حَيُّ تَعَالَيْتَ يَا قَيُّومُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا وَاحِدُ تَعَالَيْتَ يَا أَحَدُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا سَيِّدُ تَعَالَيْتَ يَا صَمَدُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا قَدِيرُ تَعَالَيْتَ يَا كَبِيرُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا وَالِي تَعَالَيْتَ يَا مُتَعَالِي (يَا عَالِي) أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا عَلِيُّ تَعَالَيْتَ يَا أَعْلَى أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا وَلِيُّ تَعَالَيْتَ يَا مَوْلَى أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا ذَارِئُ تَعَالَيْتَ يَا بَارِئُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا خَافِضُ تَعَالَيْتَ يَا رَافِعُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا مُقْسِطُ تَعَالَيْتَ يَا جَامِعُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا مُعِزُّ تَعَالَيْتَ يَا مُذِلُّ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا حَافِظُ تَعَالَيْتَ يَا حَفِيظُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا قَادِرُ تَعَالَيْتَ يَا مُقْتَدِرُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا عَلِيمُ تَعَالَيْتَ يَا حَلِيمُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا حَكَمُ تَعَالَيْتَ يَا حَكِيمُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا مُعْطِي تَعَالَيْتَ يَا مَانِعُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا ضَارُّ تَعَالَيْتَ يَا نَافِعُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا مُجِيبُ تَعَالَيْتَ يَا حَسِيبُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا عَادِلُ تَعَالَيْتَ يَا فَاصِلُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا لَطِيفُ تَعَالَيْتَ يَا شَرِيفُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا رَبُّ تَعَالَيْتَ يَا حَقُّ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا مَاجِدُ تَعَالَيْتَ يَا وَاحِدُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا عَفُوُّ تَعَالَيْتَ يَا مُنْتَقِمُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا وَاسِعُ تَعَالَيْتَ يَا مُوَسِّعُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا رَءُوفُ تَعَالَيْتَ يَا عَطُوفُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا فَرْدُ تَعَالَيْتَ يَا وِتْرُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا مُقِيتُ تَعَالَيْتَ يَا مُحِيطُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا وَكِيلُ تَعَالَيْتَ يَا عَدْلُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا مُبِينُ تَعَالَيْتَ يَا مَتِينُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا بَرُّ تَعَالَيْتَ يَا وَدُودُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا رَشِيدُ تَعَالَيْتَ يَا مُرْشِدُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا نُورُ تَعَالَيْتَ يَا مُنَوِّرُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا نَصِيرُ تَعَالَيْتَ يَا نَاصِرُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا صَبُورُ تَعَا لَيْتَ يَا صَابِرُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا مُحْصِي تَعَالَيْتَ يَا مُنْشِئُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا سُبْحَانُ تَعَالَيْتَ يَا دَيَّانُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا مُغِيثُ تَعَالَيْتَ يَا غِيَاثُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا فَاطِرُ تَعَالَيْتَ يَا حَاضِرُ أَجِرْنَا مِنَ النَّارِ يَا مُجِيرُسُبْحَانَكَ يَا ذَا الْعِزِّ وَ الْجَمَالِ تَبَارَكْتَ يَا ذَا الْجَبَرُوتِ وَ الْجَلاَلِ‏سُبْحَانَكَ لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ سُبْحَانَكَ إِنِّي كُنْتُ مِنَ الظَّالِمِينَ‏فَاسْتَجَبْنَا لَهُ وَ نَجَّيْنَاهُ مِنَ الْغَمِّ وَ كَذَلِكَ نُنْجِي الْمُؤْمِنِينَ‏وَ صَلَّى اللَّهُ عَلَى سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ أَجْمَعِينَ‏وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ وَ حَسْبُنَا اللَّهُ وَ نِعْمَ الْوَكِيلُ‏ وَ لاَ حَوْلَ وَ لاَ قُوَّةَ إِلاَّ بِاللَّهِ الْعَلِيِّ الْعَظِيمِ‏.

 

 

 

دعای پذیرش توبه

بِسْمِ اللّهِ الرًّحْمَن ِالرَّحيِمْ

اَللَّهُمَّ يا مَنْ لايَصِفُهُ نَعْتُ الْواصِفينَ، وَ يا مَنْ لا يُجاوِزُهُ رَجآءُالرّاجينَ، وَيا مَنْ لا يَضيعُ لَدَيْهِ اَجْرُالْمُحْسِنينَ، وَ يا مَنْ هُوَ مُنْتَهى‏ خَوْفِ الْعابِدينَ، وَ يا مَنْ هُوَ غايَةُ خَشْيَةِ الْمُتَّقينَ، هذا مَقامُ مَنْ ‏تَداوَلَتْهُ اَيْدِى ‏الذُّنُوبِ، وَقادَتْهُ اَزِمَّةُ الْخطايا، وَ اسْتَحْوَذَ عَلَيْهِ الشَّيْطانُ، فَقَصَّرَ عَمّا اَمَرْتَ بِهِ تَفْريطاً، وَ تَعاطى‏ ما نَهَيْتَ عَنْهُ تَغْريراً، كَالْجاهِلِ بِقُدْرَتِكَ عَلَيْهِ، اَوْ كَالْمُنْكِرِ فَضْلَ اِحْسانِكَ اِلَيْهِ، حَتّى‏ اِذَا انْفَتَحَ لَهُ بَصَرُالْهُدى‏، وَ تَقَشَّعَتْ ‏عَنْهُ سَحآئِبُ‏الْعَمى‏، اَحْصى‏ ماظَلَمَ بِهِ نَفْسَهُ، وَ فَكَّرَفيما خالَفَ بِهِ رَبَّهُ، فَرَاى‏ كَبيرَ عِصْيانِهِ كَبيراً، وَ جَليلَ مُخالَفَتِهِ جَليلاً، فَاَقْبَلَ نَحْوَكَ مُؤَمِّلاً لَكَ، مُسْتَحْيِياً مِنْكَ، وَ وَجَّهَ رَغْبَتَهُ اِلَيْكَ ثِقَةً بِكَ، فَاَمَّكَ بِطَمَعِهِ يَقيناً، وَ قَصَدَكَ بِخَوْفِهِ اِخْلاصاً، قَدْ خَلا طَمَعُهُ مِنْ كُلِّ مَطْمُوعٍ فيهِ غَيْرِكَ، وَ اَفْرَخَ رَوْعُهُ مِنْ كُلِّ مَحْذُورٍ مِنْهُ سِواكَ، فَمَثَلَ بَيْنَ يَدَيْكَ مُتَضَرِّعاً، وَغَمَّضَ بَصَرَهُ اِلَى الْاَرْضِ مُتَخَشِّعاً، وَ طَأْطَأَ رَاْسَهُ لِعِزَّتِكَ مُتَذَلِّلاً، وَ اَبَثَّكَ مِنْ سِرِّهِ ما اَنْتَ اَعْلَمُ بِهِ مِنْهُ خُضُوعاً، وَعَدَّدَ مِنْ ذُنُوبِهِ ما اَنْتَ اَحْصى‏ لَها خُشُوعاً، وَ اسْتَغاثَ بِكَ مِنْ عَظيمِ ما وَقَعَ بِهِ فى عِلْمِكَ، وَ قَبيحِ ما فَضَحَهُ فى حُكْمِكَ : مِنْ ذُنُوبٍ اَدْبَرَتْ لَذّاتُها فَذَهَبَتْ، وَ اَقامَتْ تَبِعاتُها فَلَزِمَتْ، لايُنْكِرُ - يااِلهى - عَدْلَكَ اِنْ عاقَبْتَهُ، وَلايَسْتَعْظِمُ عَفْوَكَ اِنْ عَفَوْتَ عَنْهُ وَ رَحِمْتَهُ، لِأَنَّكَ الرَّبُّ الْكَريمُ الَّذى لايَتَعاظَمُهُ غُفْرانُ الذَّنْبِ الْعَظيمِ. اَللَّهُمَّ فَهااَنَاذا قَدْجِئْتُكَ مُطيعاً لِأَمْرِكَ فيما اَمَرْتَ بِهِ مِنْ‏الدُّعآءِ، مُتَنَجِّزاً وَعْدَكَ فيما وَعَدْتَ بِهِ مِنَ الْاِجابَةِ، اِذْ تَقُولُ: «اُدْعُونى اَسْتَجِبْ لَكُمْ». اَللَّهُمَّ فَصَلِّ عَلى‏ مُحَمَّدٍ وَ الٍهٍ, وَ القَني بٍمَعرَتٍکَ کَما لَقيتکَ باٍقراري, وَ ارفَعني عَن مَصارِعِ‏الذُّنُوبِ كَما وَضَعْتُ لَكَ‏نَفْسى، وَاسْتُرْنى بِسِتْرِكَ كَما تَاَنَّيْتَنى عَنِ الْاِنْتِقامِ مِنّى. اَللَّهُمَّ وَ ثَبِّتْ فى طاعَتِكَ نِيَّتى، وَ اَحْكِمْ فى عِبادَتِكَ بَصيرَتى، وَ وَفِّقْنى مِنَ الْاَعْمالِ لِما تَغْسِلُ بِهِ دَنَسَ الْخَطايا عَنّى، وَ تَوَفَّنى عَلى‏ مِلَّتِكَ وَ مِلَّةِ نَبِيِّكَ مُحَمَّدٍ-عَلَيهِ‏السَّلامُ- اِذا تَوَفَّيْتَنى. اَللَّهُمَّ اِنّى اَتُوبُ ‏اِلَيْكَ فى مَقامى هذا مِنْ كَبآئِرِ ذُنُوبى وَ صَغآئِرِها، وَ بَواطِنِ سَيِّئاتى وَ ظَواهِرِها، وَ سَوالِفِ زَلاّتى وَ حَوادِثِها، تَوْبَةَ مَنْ لايُحَدِّثُ نَفْسَهُ بِمَعْصِيَةٍ، وَلايُضْمِرُ اَنْ يَعُودَ - فى خَطيئَةٍ، وَ قَدْ قُلْتَ يا اِلهى فى مُحْكَمِ كِتابِكَ اَنَّكَ تَقْبَلُ التَّوْبَةَ عَنْ عِبادِكَ، وَ تَعْفُو عَنِ السَّيِّئاتِ، وَ تُحِبُّ التَّوَّابينَ، فَاقْبَلْ تَوْبَتى كَما وَعَدْتَ، وَاعْفُ عَنْ سَيِّئاتى كَما ضَمِنْتَ، وَ اَوْجِبْ لى مَحَبَّتَكَ كَما شَرَطْتَ، وَلَكَ - يا رَبِّ - شَرْطى اَلاَّ اَعُودَ فى مَكْرُوهِكَ، وَ ضَمانى اَنْ لا اَرْجِعَ فى مَذْمُومِكَ، وَ عَهْدى اَنْ اَهْجُرَ جَميعَ مَعاصيكَ. اَللَّهُمَّ اِنَّكَ اَعْلَمُ بِما عَمِلْتُ، فَاغْفِرْ لى ما عَلِمْتَ، وَ اصْرِفْنى بِقُدْرَتِكَ اِلى‏ ما اَحْبَبْتَ. اَللَّهُمَّ وَ عَلَىَّ تَبِعاتٌ قَدْ حَفِظْتُهُنَّ، وَ تَبِعاتٌ قَدْ نَسِيتُهُنَّ، وَ كُلُّهُنَّ بِعَيْنِكَ الَّتى لاتَنامُ، وَ عِلْمِكَ الَّذى لايَنْسى‏، فَعَوِّضْ مِنْها اَهْلَها، وَ احْطُطْ عَنّى وِزْرَها، وَ خَفِّفْ عَنّى ثِقْلَها، وَ اعْصِمْنى مِنْ اَنْ اُقارِفَ مِثْلَها. اَللَّهُمَّ وَ اِنَّهُ لا وَفآءَ لى بِالتَّوْبَةِ اِلاّ بِعِصْمَتِكَ، وَ لاَاسْتِمْساكَ بى عَنِ الْخَطايا اِلاَّ عَنْ قُوَّتِكَ، فَقَوِّنى بِقُوَّةٍ كافِيَةٍ، وَ تَوَلَّنى بِعِصْمَةٍ مانِعَةٍ. اَللَّهُمَّ اَيُّما عَبْدٍ تابَ اِلَيْكَ وَ هُوَ فى عِلْمِ الْغَيْبِ عِنْدَكَ فاسِخٌ لِتَوْبَتِهِ، وَ عآئِدٌ فى ذَنْبِهِ وَ خَطيئَتِهِ، فَاِنّى اَعُوذُ بِكَ اَنْ اَكُونَ كَذلِكَ، فَاجْعَلْ تَوْبَتى هذِهِ تَوْبَةً لا اَحْتاجُ بَعْدَها اِلى‏ تَوْبَةٍ، تَوْبَةً مُوجِبَةً لِمَحْوِ ما سَلَفَ، وَالسَّلامَةِ فيما بَقِىَ. اَللَّهُمَّ اِنّى اَعْتَذِرُ اِلَيْكَ مِنْ جَهْلى، وَ اَسْتَوْهِبُكَ سُوءَ فِعْلى، فَاضْمُمْنى اِلى‏ كَنَفِ رَحْمَتِكَ تَطَوُّلاً، وَ اسْتُرْنى بِسِتْرِ عافِيَتِكَ تَفَضُّلاً. اَللَّهُمَّ وَ اِنّى اَتُوبُ اِلَيْكَ مِنْ كُلِّ ما خالَفَ اِرادَتَكَ، اَوْ زالَ عَنْ مَحَبَّتِكَ،مِنْ‏خَطَراتِ‏قَلْبى،وَلَحَظاتِ عَيْنى، وَ حِكاياتِ لِسانى، تَوْبَةً تَسْلَمُ بِها كُلُّ جارِحَةٍ عَلى‏ حِيالِها مِنْ تَبِعاتِكَ، وَ تَاْمَنُ مِمّا يَخافُ الْمُعْتَدُونَ مِنْ اَليمِ سَطَواتِكَ. اَللَّهُمَّ فَارْحَمْ وَحْدَتى بَيْنَ يَدَيْكَ، وَ وَجيبَ قَلْبى مِنْ خَشْيَتِكَ، وَ اضْطِرابَ اَرْكانى مِنْ هَيْبَتِكَ، فَقَدْ اَقامَتْنى –يارَبِّ- ذُنُوبى مَقامَ‏الْخِزْىِ بِفِنآئِكَ، فَاِنْ سَكَتُّ لَمْ‏يَنْطِقْ عَنّى اَحَدٌ، وَ اِنْ شَفَعْتُ فَلَسْتُ بِاَهْلِ الشَّفاعَةِ. اَللَّهُمَّ صَلِّ - عَلى‏ مُحَمَّدٍ وَ الِهِ، وَ شَفِّعْ فى خَطاياىَ كَرَمَكَ، وَعُدْ عَلى‏ سَيِّئاتى بِعَفْوِكَ، وَ لاتَجْزِنى جَزآئى مِنْ عُقُوبَتِكَ، وَابْسُطْ عَلَىَّ طَوْلَكَ، وَ جَلِّلْنى بِسِتْرِكَ، وَافْعَلْ بى فِعْلَ عَزيزٍ تَضَرَّعَ اِلَيْهِ عَبْدٌ ذَليلٌ فَرَحِمَهُ، اَوْ غَنِىٍّ تَعَرَّضَ لَهُ عَبْدٌ فَقيرٌ فَنَعَشَهُ.اَللَّهُمَّ لا خَفيرَ لى مِنْكَ فَلْيَخْفُرْنى عِزُّكَ، وَ لا شَفِيعَ لى اِلَيْكَ فَلْيَشْفَعْ لى فَضْلُكَ، وَ قَدْ اَوْجَلَتْنى خَطاياىَ فَلْيُؤْمِنّى عَفْوُكَ، فَما كُلُّ ما نَطَقْتُ بِهِ عَنْ جَهْلٍ مِنّى بِسُوءِ اَثَرى، وَ لا نِسْيانٍ لِما سَبَقَ مِنْ ذَميمِ فِعْلى، لكِنْ لِتَسْمَعَ سَمآؤُكَ وَ مَنْ فيها، وَ اَرْضُكَ وَ مَنْ عَلَيْها ما اَظهَرت لَکَ مٍنَ الندَمٍ , وَ لَجَات اٍلَيکَ فيهٍ مٍنَ التوبه , فَلَعَل بَعْضَهُمْ بِرَحْمَتِكَ يَرْحَمُنى لِسُوءِ مَوْقِفى، اَوْ تُدْرِكُهُ الرِّقَّةُ عَلَىَّ - لِسُوءِ حالى، فَيَنالَنى مِنْهُ بِدَعْوَةٍ هِىَ اَسْمَعُ لَدَيْكَ مِنْ دُعآئى، اَوْشَفاعَةٍ اَوْكَدُ عِنْدَكَ مِنْ شَفاعَتى، تَكُونُ بِها نَجاتى مِنْ غَضَبِكَ، وَ فَوْزَتى بِرِضاكَ. اَللَّهُمَّ اِنْ يَكُنِ النَّدَمُ تَوْبَةً اِلَيْكَ فَاَنَا اَنْدَمُ النّادِمينَ، وَ اِنْ يَكُنِ التَّرْكُ لِمَعْصِيَتِكَ اِنابَةً فَاَنَا اَوَّلُ الْمُنيبينَ، وَ اِنْ يَكُنِ‏الْاِسْتِغْفارُ حِطَّةً لِلذُّنُوبِ فَاِنّى لَكَ مِنَ الْمُسْتَغْفِرينَ. اَللَّهُمَّ فَكَما اَمَرْتَ بِالتَّوْبَةِ وَ ضَمِنْتَ الْقَبُولَ، وَ حَثَثْتَ عَلَى الدُّعآءِ وَ وَعَدْتَ الْاِجابَةَ، فَصَلِّ عَلى‏ مُحَمَّدٍ وَالِهِ، وَاقْبَلْ‏تَوْبَتى، وَلاتَرْجِعْنى‏مَرْجِعَ الْخَيْبَةِ مِنْ رَحْمَتِكَ، اِنَّكَ اَنْتَ التَّوّابُ عَلَى الْمُذْنِبينَ، وَ الرَّحيمُ لِلْخاطِئينَ الْمُنيبينَ.اَللَّهُمَّ صَلِ‏عَلَى مُحَمَّدٍ وَالِهِ كَما هَدَيْتَنا بِهِ، وَ صَلِّ عَلى‏ مُحَمَّدٍ وَ الِهِ كَمَا اسْتَنْقَذْتَنا بِهِ، وَ صَلِ‏عَلى‏ مُحَمَّدٍ وَ الِهِ صَلوةً تَشْفَعُ لَنا يَوْمَ الْقِيمَةِ وَ يَوْمَ الْفاقَةِ اِلَيْكَ، اِنَّكَ عَلى‏ كُلِّ شَىْ‏ءٍ قَديرٌ، وَ هُوَ عَلَيْكَ يَسيرٌ .

 

 

به نام خداوند بخشنده مهربان

بارخدايا، اى كسى كه توصيف واصفان وصفت نتوان كرد، و اى كسى‏كه اميد اميدواران از تو فراتر نرود، و اى كسى‏كه پاداش نيكوكاران نزد تو ضايع نگردد، و اى آن كه ترس عبادت كنندگان به تو منتهى شود، و اى آن كه نهايت بيم پرهيزكارانى، اين جايگاه كسى است كه بازيچه دست گناهان است، و مهارهاى خطاها او را به پيش رانده، و شيطان بر او چيره گشته، از اين جهت در اجراى امر تو كوتاهى ورزيده، و از سر نادانى و غرور به آنچه از آن نهى نمودى آلوده شده، مانند كسى كه به قدرت تو بر خود نا آگاه است، يا فضل و احسانت را درباره خويش منكر است، تا چون ديده هدايتش گشوده، و ابرهاى كورى از برابرش برطرف شده، ستم هايى كه بر خود نموده شماره نموده، و در امورى كه با خداى خود مخالفت ورزيده انديشه كرده، آنگاه بزرگى عصيانش را مشاهده كرده، و به عظمت مخالفتش بصيرت پيدا نموده، پس با دلى اميدوار، و رويى شرمسار به سوى تو رو آورده، و از روى اطمينان به تو با شوق و رغبت متوجه تو شده، و از باب يقين با بار طمع‏ آهنگ تو نموده، و از روى اخلاص با توشه ترس قصد تو كرده، در حالى كه جز تو به احدى طمع نداشته، و از هيچ چيز غير تو نترسيده، پس در حضورت با حال زارى ايستاده، و ديده‏اش را از روى خشوع به زمين دوخته، و در برابر عزت تو باذلت و خوارى سر به‏زير افكنده، واز سر فروتنى رازى راكه تو بهتر ازاوبدان آگاهى برايت آشكار ساخته، و از سر خشوع معاصى خود را كه حضرتت به تعداد آنها آگاهترى برشمرده، و از مهلكه‏اى بزرگ كه بر علمت گذشته، و از كار زشتى كه به قضاى تو مايه رسوائيش شده به تو پناه آورده: گناهانى كه لذّت‏هايش سپرى شده و رفته، ولى پيامدهاى زيان بخشش بجاى مانده و گريبانگير شده، الهى اگر اين بنده را عقوبت كنى منكر عدلت نشود، و اگر از وى بگذرى و بر او رحمت آورى عفوت را عظيم نشمارد، زيرا كه تو خداى كريمى هستى، كه عفو گناه بزرگ در نظرت بزرگ نمى‏نمايد. بار خدايا اينك منم كه در پيشگاهت مطيع و سر به فرمان آمده‏ام در اينكه خود به ما گفتى كه تو را بخوانيم، و از تو وفاى به وعده‏اى را كه در مورد اجابت داده‏اى خواستارم، زيرا كه فرموده‏اى: «مرا بخوانيد تا خواسته شما را اجابت كنم». بار خدايا پس بر محمّد و آلش درود فرست, و با آمرزش خود با ممن برخورد كن چنانكه من با اعتراف به گناه با تو برخورد كردم، و مرا از لغزشگاههاى معاصى برگير چنانكه من در برابر تو پستى گزيدم، و بر من پرده پوشى كن چنانكه در انتقام از من درنگ فرمودى. بار الهي نيّتم را در طاعتت استوار كن، و بينشم را در عبادتت محكم فرما، و مرا به اعمالى موفق كن كه به سبب آن چرك گناهان را از من بشويى، و هنگام خروج از دنيا مرا بر آئين خود و پيامبرت (عليه‏السلام) بميران. بار الها در اين موقعيتى كه در آنم از گناهان بزرگ و كوچكم، و از گناهان پوشيده و آشكارم، و از لغزشهاى گذشته و تازه‏ام به سويت بازمى‏گردم، مانند بازگشت توبه كننده‏اى كه خيال گناه در درونش نگذرد، و فكر برگشتن به گناه را به خاطرش راه ندهد، و تو خود اى پروردگار من در كتاب محكمت فرمودى كه توبه را از بندگانت مى‏پذيرى، و و از سيّئات درمى‏گذرى، و توبه‏كنندگان را دوست دارى، پس براساس وعده خود توبه‏ام را بپذير، و همان‏طور كه ضمانت نموده‏اى از گناهانم بگذر، و چنانكه شرط فرموده‏اى محبتت را بر من لازم فرما، و من هم در مقابل اين همه عنايت تعهد مى‏كنم كه به آنچه پسند تو نيست برنگردم، و ضمانت مى‏نمايم كه به كارى كه مورد نكوهش توست بازنگردم، و پيمان مى‏بندم كه از تمام گناهان دورى كنم. الهى تو به آنچه از من سرزده آگاه‏ترى، پس آنچه را از من خبردارى بيامرز، و مرا با قدرت خود به سوى آنچه دوست دارى متوجه ساز. خداوندا، بر ذمّه من و بالهايى است كه به ياد دارم، و وبالهايى است كه فراموشم شده،و همه آنها در برابر ديده توست كه به خواب نمى‏رود، و نزد علم توست كه در آن فراموشى راه ندارد، پس در مقابل آن و بالها به صاحبانش عوض بده، و وزر آن را از من بريز، و سنگينى آن را از دوش جان من‏بردار، و مرا از دستيازى به نظير آن بازدار. الهى مرا قدرت وفاى به توبه خود جز با حفظ تو نيست، و توان خوددارى از گناهان ندارم جز به قوّت تو، پس مرا با نيروى كافى تقويت كن، و خود عهده‏دار نيروى بازدارنده از گناهم باش. الهى هر بنده‏اى كه به سويت باز گردد و حضرتت به علم غيبى كه دارى مى‏دانى كه او توبه‏شكن و بازگردنده به گناه و خطاى خويش است، پس من به تو پناه مى‏برم از آنكه چنين باشم، اينك اين توبه مرا چنان توبه‏اى قرار ده كه بعد از آن محتاج توبه‏اى ديگر نباشم، توبه‏اى كه سبب محو گناهان گذشته، و ايمنى از گناه در بقيّه ايّام عمر باشد. خداوندا از نادانى خود از حضرتت عذر مى‏خواهم، و بخشش از كردار بدم را از تو خواهانم، پس از باب احسان مرا در پناه رحمت خويش درآور، و از راه تفضل لباس عافيت بر من بپوشان. الهى، و از هر چه مخالف خواست تو بوده، يا از گردونه محبت تو بيرون مى‏برد، از خاطراتى كه در قلبم گذشته، و نگاههاى چشمم، و گفتارهاى زبانم، چنان توبه‏اى مى‏كنم كه هر يك از اعضايم به سهم خود از عقوبتت سالم ماند، و از انتقام و قهرى كه متجاوزگران از آن مى‏هراسند ايمن گردد. الهى بر تنهائيم در پيشگاهت، و تپيدن قلبم از ترست، و لرزه اعضايم از هيبتت رحم كن، زيرا گناهانم - اى پروردگار من - مرا در عرصه رسوايى و خوارى در پيشگاهت نشانده، پس اگر حرف نزنم كسى از جانب من سخن نمى‏گويد، و اگر از خود شفاعت كنم چنان نيستم كه شفاعتم پذيرفته گردد. بار خدايا بر محمّد و آلش درود فرست، و كرمت را درباره خطاهايم شفيع من فرما، و زشتى‏هايم را با عفوت از من ببخش، و جزايم را از عقوبت خود مساز، و دامان احسانت را بر من بگستر، و مرا در پرده عفوت بپوشان، و با من رفتار شخص پر قدرتى كن كه بنده‏اى ذليل با زارى به درگاهش رفته و او بر وى ترحم نموده، يا ثروتمندى كه فقيرى سر راهش نشسته و او از وى دستگيرى نموده. بارالها مرا از تو پناه‏دهنده‏اى نيست پس بايد عزت تو پناهم دهد، و براى من شفيعى به سوى تو نيست پس بايد فضل تو شفيعم شود، و گناهانم مرا در عرصه ترس بُرده پس بايد عفو تو مرا ايمن سازد، زيرا آنچه بر زبان آوردم از باب جهل به كردار زشتم، و در اثر فراموشى كارهاى بد گذشته‏ام نيست، بلكه براى آن است كه آسمان تو و هر كه در آن است، و زمين تو و هر كه بر روى آن است كردم، ندامتي را که براي تو آشکار کردم, و توبه‏اى را كه به‏سبب آن به تو پناه بردم بشنوند، تا مگر يكى از اينان در سايه رحمتت بر پريشان‏حاليم رحم كند، يا براى آشفتگيم بر من رقّت آورد، پس از جانب خود دعايى به حال من كند كه از دعاى خود من نزد تو به اجابت نزديكتر باشد، يا شفاعتى نصيبم گردد كه از شفاعت خودم نزد تو استوارتر جلوه كند، و رهاييم از خشم تو، و دستيابيم به خشنوديت در آن باشد. الهى اگر پشيمانى در پيشگاه حضرتت توبه است پس من از همه پشيمان‏ترم، و اگر ترك گناه بازگشت محسوب مى‏شود پس اولين بازگشت كننده منم، و اگر استغفار سبب ريختن گناهان است پس من در برابرت پس اولين بازگشت كننده منم، و اگر استغفار سبب ريختن گناهان است پس من در برابرت از استغفار كنندگانم، بارالهي همان‏گونه كه به توبه و بازگشت فرمان دادى و پذيرش آن را ضمانت فرمودى، و بر دعا ترغيب نمودى و نسبت به آن وعده اجابت دادى، پس بر محمّد و آلش درود فرست، و توبه‏ام را قبول كن، و از رحمتت نوميد و مأيوسم باز مگردان، زيرا كه حضرتت پذيرنده توبه گناهكاران، و بخشنده خطاپيشگانى هستى كه از صميم دل به تو بازمى‏گردند. بار الها بر محمّد و آلش درود فرست همچنان كه به وسيله او ما را هدايت فرمودى، و بر محمّد و آلش درود فرست همچنان كه به سبب او ما را رهايى كرامت كردى، و بر محمّد و آلش درود فرست چنان درودى كه در قيامت و در روز نياز به تو از ما شفاعت كند، كه تو بر هر چيز توانايى، و آن بر تو سهل و آسان است

دعای رفع بیماری

 

بِسْمِ اللّهِ الرًّحْمَن ِالرَّحيِمْ

اَللَّهُمَّ لَكَ الْحَمْدُ عَلى‏ ما لَمْ اَزَلْ اَتَصَرَّفُ فيهِ مِنْ سَلامَةِ بَدَنى، وَ لَكَ الْحَمْدُ عَلى‏ ما اَحْدَثْتَ بى مِنْ عِلَّةٍ فى جَسَدى،فَما اَدْرى، يا اِلهى، اَىُّ الْحالَيْنِ اَحَقُّ بِالشُّكْرِ لَكَ؟، وَ اَىُّ الْوَقْتَيْنِ اَوْلى‏ بِالْحَمْدِ لَكَ؟ اَوَقْتُ ‏الصِّحَّةِ الَّتى هَنَّاْتَنى فيهاطَيِّباتِ رِزْقِكَ، وَنَشَّطْتَنى بِها لِابْتِغآءِ مِرْضاتِكَ وَ فَضْلِكَ،وَ قَوَّيْتَنى مَعَها عَلى‏ ما وَفَّقْتَنى لَهُ مِنْ‏طاعَتِكَ، اَمْ وَقْتُ‏الْعِلَّةِالَّتى مَحَّصْتَنى بِها، وَالنِّعَمِ الَّتى اَتْحَفْتَنى بِها، تَخْفيفاً لِماثَقُلَ بِهِ عَلَىَّ ظَهْرى مِنَ الْخَطيئآتِ، وَ تَطْهيراً لِمَا انْغَمَسْتُفيهِ مِنَ السَّيِّئاتِ، وَتَنْبيهاً لِتَناوُلِ التَّوْبَةِ، وَتَذْكيراً لِمحْوِالْحَوْبَةِ بِقَديمِ النِّعْمَةِ؟ وَ فى خِلالِ ذلِكَ ما كَتَبَ لِىَ الْكاتِبانِ مِنْزَكِىِّ الْاَعْمالِ، ما لاقَلْبٌ فَكَّرَ فيهِ، وَلا لِسانٌ نَطَقَ بِهِ، وَلاجارِحَةٌ تَكَلَّفَتْهُ، بَلْ اِفْضالاً مِنْكَ عَلَىَّ، وَ اِحْساناً مِنْصَنيعِكَ اِلَىَّ.اَللَّهُمَّ فَصَلِّ عَلى‏ مُحَمَّدٍ وَ الِهِ، وَ حَبِّبْ اِلَيما رَضيتَ لى، وَ يَسِّرْ لى ما اَحْلَلْتَ بى، وَ طَهِّرْنى مِنْ دَنَسِما اَسْلَفْتُ، وَامْحُ عَنّى شَرَّ ما قَدَّمْتُ، وَ اَوْجِدْنى حَلاوَةَ الْعافِيَةِ، وَاَذِقْنى بَرْدَ السَّلامَةِ، وَاجْعَلْ مَخْرَجى عَنْ عِلَّتى اِلى‏ عَفْوِكَ، وَمُتَحَوَّلى عَنْ صَرْعَتى اِلى‏ تَجاوُزِكَ، وَ خَلاصىمِنْ كَرْبى اِلى‏ رَوْحِكَ، وَ سَلامَتى مِنْ هذِهِ الشِّدَّةِ اِلى‏فَرَجِكَ، اِنَّكَ الْمُتَفَضِّلُ بِالاِْحْسانِ، الْمُتَطَوِّلُ بِالْاِمْتِنانِ،الْوَهّابُ الْكَريمُ، ذُوالْجَلالِ وَالْاِكْرامِ.

 

به نام خداوند بخشنده مهربان

بارخدايا، تو را سپاس بر نعمت تندرستى بدن كه همواره و پيوسته از آن برخوردار بودم، و سپاس تو را بر آن بيمارى كه در جسمم پديد آورده‏اى،اى خداى من نمى‏دانم كه كدام يك از اين دو حال براى شكر به درگاهت سزاوارتر است، و كدام يك از اين دو وقت حمد تو را شايسته ‏تر ؟ آيا زمان سلامت كه روزيهاى پاكيزه‏ات را بر من گوارا ساخته‏اى،و به سبب آن براى به دست آوردن رضايت و نعمتهايت به من نشاط بخشيده‏اى،و به سبب آن تندرستى به من نيرو داده تا به طاعتت توفيق يابم، يا به هنگام بيمارى كه مرابه آن پاك مى‏سازى، و نعمت‏هائى كه به من تحفه داده‏اى، تا گناهانى راكه از آن گرانبار شده‏ام تخفيف دهى، و مرا از سيّئاتى كه در آن فرو رفته‏ام پاك نمايى، و آگاهيم دهى كه پليدى گناه را به توبه از دل بشويم، و با يادآورى نعمت قديم، گناه بزرگم را از پرونده‏ام محو نمايم، و در خلال اين بيمارى از جمله تحفه‏ها كه به من عنايت مى‏كنى اين است كه فرشتگان به حساب من اعمال پاكيزه‏اى نوشته‏اند كه فكر آن به خاطرى نگذشته، و بر زبانى نرفته، و هيچيك از اعضاء در انجامش رنجى نبرده، بلكه اين همه از باب تفضل و احسان تو بر من نوشته شده. بارخدايا بر محمّد و آلش درود فرست، و آنچه را برايم پسنديده‏اى درنظرم محبوب ساز، وتحمل آنچه را برمن وارد نموده‏اى ‏آسان ساز، و مرا از آلودگى اعمال گذشته پاك كن، و شرّ اعمال گذشته‏ام را از من بزداى، و از لذّت عافيت كاميابم فرما، و گوارايى تندرستى را به من بچشان، و لطفى كن كه از بستر اين مرض به سوى عفو و بخشايش تو راه خلاص يابم، و از اين زمينگيرى به گذشت تو انتقال يافته، و از اين اندوه و گرفتارى به راحت تو خلاص يابم، و از اين دشوارى به فرج و گشايش تو سلامت يابم، كه همانا تو بى‏ استحقاق ما احسان روا مى‏دارى، و نعمت بى‏دريغ نثار مى‏كنى، و بخشنده‏اى كريمى كه عطايت را پاياني نيست ، و داراي جلال و اكرامي

دعای رفع گرفتاری

بِسْمِ اللّهِ الرًّحْمَن ِالرَّحيِمْ

اَللَّهُمَّ لَكَ الْحَمْدُ عَلى سِتْرِكَ بَعْدَ عِلْمِكَ، وَ مُعافاتِكَ بَعْدَخُبْرِكَ، فَكُلُّنا قَدِ اقْتَرَفَ الْعائِبَةَ فَلَمْ تَشْهَرْهُ، وَ ارْتَكَبَ الْفاحِشَةَ فَلَمْ تَفْضَحْهُ، وَ تَسَتَّرَ بِالْمَساوى فَلَمْ تَدْلُلْ عَلَيْهِ. كَمْ نَهْىٍ لَكَ قَدْ اَتَيْناهُ، وَ اَمْرٍ قَدْ وَقَفْتَنا عَلَيْهِ فَتَعَدَّيْناهُ، وَ سَيِّئَةٍ اكْتَسَبْناها، وَ خَطيئَةٍ ارْتَكَبْناها، كُنْتَ الْمُطَّلِعَ عَلَيْها دُونَ النّاظِرينَ، وَالْقادِرَ عَلى‏ اِعْلانِها فَوْقَ الْقادِرينَ،كانَتْ عافِيَتُكَ لَنا حِجاباً دُونَ اَبْصارِهِمْ، وَ رَدْماً دُونَ اَسْماعِهِمْ. فَاجْعَلْ ما سَتَرْتَ مِنَ الْعَوْرَةِ، وَ اَخْفَيْتَ مِنَ الدَّخيلَةِ، واعِظاً لَنا، وَ زاجِراً عَنْ سُوءِ الْخُلْقِ، وَ اقْتِرافِ الْخَطيئَةِ، وَ سَعْياً اِلَى التَّوْبَةِ الْماحِيَةِ، وَالطَّريقِ الْمَحْمُودَةِ، وَ قَرِّبِ الْوَقْتَ فيهِ، وَ لاتَسُمْنا الْغَفْلَةَ عَنْكَ اِنَّا اِلَيْكَ راغِبُونَ، وَ مِنَ الذُّنُوبِ تآئِبُونَ. وَ صَلِّ عَلى‏ خِيَرَتِكَ اللَّهُمَّ مِنْ خَلْقِكَ: مُحَمَّدٍ وَ عِتْرَتِهِ الصِّفْوَةِ مِنْ بَرِيَّتِكَ الطّاهِرينَ، وَ اجْعَلْنا لَهُمْ سامِعينَ وَ مُطيعينَ كَما اَمَرْتَ .

 

به نام خداوند بخشنده مهربان

 خداوندا سپاس تو را كه مى‏دانى و پرده مى‏پوشى، و آگاهى و در مى‏گذرى، زيرا هر كدام از ما به ارتكاب زشتيها برخاسته و رسوايش ننمودى، و به اعمال ناروا دست زده و او را مفتضح نكردى، و در پنهانى بدى‏ها مرتكب شده و تو سرّش را فاش ننمودى. چه بسا بديها كه مرتكب شديم، و چه فرمانهايى كه ما را بر آنها بازداشتى و ما از آنها تجاوز كرديم، و چه زشتى‏ها كه كسب كرديم، و چه گناهان كه به انجامش برخاستيم، در حالى كه تو از بين بينندگان بر آن آگاه بودى، و در افشاى آن بيش از توان‏داران توان داشتى، اما عفو و چشم‏پوشى تو براى ما در برابر ديدگان ايشان پرده‏اى، و در مقابل گوششان سدّى بود. پس اين پوشاندن عيبها، و پنهان نگاه‏داشتن فسادها را براى ما پنددهنده و باز دارنده‏اى ازبدخويى و ارتكاب معصيت، و وسيله پيمودن راه توبه‏اى كه گناه را مى‏زدايد، و آن راهى كه پسنديده است قرار ده، و زمان پيمودن اين راه را نزديك ساز، و ما را گرفتار غفلت از خود مكن، زيرا كه ما به سوى تو مايل، و از معصيت تائبيم. الهى بر انتخاب شده از آفريدگانت: محمد و آلش كه از ساير بندگان ممتاز و پاكيزه‏اند درود فرست، و ما را مطيع و گوش به فرمان آنان همان‏طور كه فرمان دادی قرار ده

 

 

 

دعای رفع اندوه

بِسْمِ اللّهِ الرًّحْمَن ِالرَّحيِمْ

 يا فارِجَ الْهَمِّ وَكاشِفَ الْغَمِّ، يا رَحْمنَ الدُّنْيا وَالْاخِرَةِ وَ رَحيمَهُما، صَلِّ عَلى‏ مُحَمَّدٍ وَالِ مُحَمَّدٍ، وَافْرُجْ هَمّى، وَاكْشِفْ غَمّى، يا واحِدُ يا اَحَدُ يا صَمَدُ، يامَنْ لَمْ يَلِدْ وَلَمْ يُولَدْ وَلَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُواً اَحَدٌ، اِعْصِمْنى وَطَهِّرْنى ، وَ اذْهَبْ بِبَلِيَّتى ،- وَاقْرَاْ ايَةَ الْكُرْسِىِّ وَالْمُعوِّذَتَيْن وَ قُلْ هُوَاللَّهُ اَحَدٌ، وَ قُلْ - :اَللَّهُمَّ اِنّى اَسْئَلُكَ سُؤالَ مَنِ اشْتَدَّتْ فاقَتُهُ، وَضَعُفَتْ قُوَّتُهُ، وَكَثُرَتْ ذُنُوبُهُ، سُؤالَ مَنْ لايَجِدُ لِفاقَتِهِ مُغيثاً، وَلا لِضَعْفِهِ مُقَوِّياً، وَلا لِذَنْبِهِ غافِراً غَيْرَكَ ، ياذَاالْجَلالِ وَالْاِكْرامِ ، اَسْئَلُكَ عَمَلاً تُحِبُّ بِهِ مَنْ عَمِلَ بِهِ، وَيَقيناً تَنْفَعُ بِهِ مَنِ اسْتَيْقَنَ بِهِ حَقَّ الْيَقينِ فى نَفاذِ اَمْرِكَ. اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلى‏ مُحَمَّدٍ وَالِ مُحَمَّدٍ، وَاقْبِضْ عَلَى الصِّدْقِ نَفْسى، وَاقْطَعْ مِنَ الدُّنْيا حاجَتى، وَاجْعَلْ فيما عِنْدَكَ رَغْبَتى شَوْقاً اِلى‏ لِقآئِكَ، وَ هَبْ لى صِدْقَ التَّوَكُّلِ عَلَيْكَ. اَسْئَلُكَ مِنْ خَيْرِ كِتابٍ قَدْ خَلا، وَاَعُوذُ بِكَ مِنْ شَرِّ كِتابٍ قَدْ خَلا، اَسْئَلُكَ خَوْفَ الْعابِدينَ لَكَ، وَ عِبادَةَ الْخاشِعينَ لَكَ، وَيَقينَ الْمُتَوَكِّلينَ عَلَيْكَ، وَتَوَكُّلَ الْمُؤْمِنينَ عَلَيْكَ. اَللَّهُمَّ اجْعَلْ رَغْبَتى فى مَسْئَلَتى مِثْلَ رَغْبَةِ اَوْلِيآئِكَ فى مَسآئِلِهِمْ، وَ رَهْبَتى مِثْلَ رَهْبَةِ أَوْلِيآئِكَ، وَاسْتَعْمِلْنى فى مَرْضاتِكَ عَمَلاً لا اَتْرُكُ مَعَهُ شَيْئاً مِنْ دينِكَ مَخافَةَ اَحَدٍ مِنْ خَلْقِكَ.اَللَّهُمَّ هذِهِ حاجَتى فَاَعْظِمْ فيها رَغْبَتى، وَ اَظْهِرْ فيها عُذْرى، وَلَقِّنّى فيها حُجَّتى ، وَ عافِ فيها جَسَدى. اَللَّهُمَّ مَنْ اَصْبَحَ لَهُ ثِقَةٌ اَوْ رَجآءٌ غَيْرُكَ، فَقَدْ اَصْبَحْتُ وَاَنْتَ ثِقَتى وَ رَجآئى فِى الْاُمُورِ كُلِّها، فَاقْضِ‏ لى بِخَيْرِها عاقِبَةً، وَ نَجِنّى مِنْ مُضِلاَّتِ الْفِتَنِ بِرَحْمَتِكَ يااَرْحَمَ الرَّاحِمينَ، وَ صَلَّى اللَّهُ عَلى‏ سَيِّدنا مُحَمَّدٍ رَسُولِ اللَّهِ الْمُصْطَفى‏، وَ عَلى‏ آلِهِ الطَّاهِرينَ.       

 

                                       

 

به نام خداوند بخشنده مهربان

 اى زداينده اندوه و برطرف كننده غم، اى رحمن دنيا و آخرت و رحمت آورنده در دو دنيا، بر محمّد و آلش درود فرست، و اندوه مرا برطرف ساز، و غم دلم را بزداى، اى يگانه، اى يكتا، اى بى‏نياز، اى كسى‏كه نزاده‏اى و زائيده نشده‏اى، و كسى همتاى حضرت تو نيست، مرا حفظ كن و به پاكى آر، و گرفتاريم را برطرف كن. و - آيةالكرسى و معوّذتين (سوره‏هاى فلق و ناس) و قل هوالله را بخوان و بگو: -  خداوندا، از تو مى‏خواهم همچون خواهش كسى كه نيازش سخت، و نيرويش سست است، و گناهانش افزايش يافته، همچون خواهش كسى كه براى نياز خود فريادرسى، و براى ضعفش نيرودهنده‏اى، و براى معصيتش آمرزنده‏اى جز تو نمى‏يابد، اى صاحب جلال و اكرام، از تو درخواست عملى دارم كه هركه آن را بجاى آورد دوستش دارى، و يقينى كه هر كس در مسير قضاى تو به آن آراسته به حقّ يقين گردد او را بدين خاطر نفع رسانى. خداوندا بر محمّد و آلش درود فرست، و جان مرا در حال - ثبات و استوارى بگير، و نيازم را از دنيا قطع كن، و رغبتم را به رحمتت برانگيز تا شوق لقايت در سر داشته باشم، و مرا صدق توكّل بر خودت مرحمت فرما. از تو بهترين سرنوشت گذشته رامسئلت دارم، و از بدترين سرنوشت گذشته به تو پناه مى‏برم، پروردگارا، ترس بندگان، و عبادت خاشعان، و يقين توكل كنندگان، و توكل مؤمنان را از تو درخواست دارم. خداوندا، رغبت و شوق مرا در گدائيم مانند رغبت عاشقانت در گدائيشان، و ترسم را مانندترس اوليائت قرار ده، و مرا در رضاى خود چنان به‏كار دار كه با وجود آن چيزى از دين تو را به خاطر وحشت از آفريده‏اى ترك نكنم. خداوندا، اين نياز من است، پس رغبتم را در آن عظيم كن، و عذرم را در آن آشكار فرما، و حجّتم را در آن بر زبانم گذار، و جسمم را در آن سلامت بخش. خداوندا، هركس روز كند در حالى كه به غير تو اعتماد و اميدى داشته باشد، پس من روز كردم در حالى‏ كه در همه كارها اعتماد واميدم تويى، پس - برايم برنامه‏اى مقدّر فرماى كه پايان آن از همه فرخنده‏تر باشد، و از فتنه‏هاى گمراه‏ كننده رهائيم بخش، به حق مهربانيت اى مهربانترين مهربانان. و درود و بركات خداوند بر سرور ما محمّد فرستاده و برگزيده حق، و بر خاندان پاكش باد

دعای افتتاح

ردیف

توضیحات

اجرا

حجم
(KB)

زمان
1 دعای افتتاح 2,034 0:32:58
2 شیخ باقر مقدسی 920 0:14:52

اين دعا از ناحيه‏ى مقدّسه‏ى امام زمان ‏عليه‌السلام ‏به نايب دوم صادر شده و خواندن آن در شب‏هاى ماه مبارك رمضان توصيه گرديده است.

اَللَّهُمَّ إنّي أفْتَتِحُ الثَّناءَ بِحَمْدِكَ، وَ أنْتَ مُسَدِّدٌ لِلصَّوابِ بِمَنِّكَ، وَ أيْقَنْتُ أنَّكَ أرْحَمُ الرّاحِمينَ في مَوْضِعِ الْعَفْوِ وَ الرَّحْمَةِ، وَ أشَدُّ الْمُعاقِبينَ في مَوْضِعِ النَّكالِ وَ النَّقِمَةِ، وَ أعْظَمُ الْمُتَجَبِّرينَ في مَوْضِعِ الْكِبْرياءِ وَ الْعَظَمَةِ.

 

اَللَّهُمَّ أذِنْتَ لي في دُعائِكَ وَ مَسْأ لَتِكَ. فَاسْمَعْ يا سَميعُ مِدْحَتي، وَ أجِبْ يا رَحيمُ دَعْوَتي، وَ أقِلْ يا غَفورُ عَثْرَتي. فَكَمْ يا إلهي مِنْ كُرْبَةٍ قَدْ فَرَّجْتَها، وَ غُمومٍ قَدْ كَشَفْتَها، وَ عَثْرَةٍ قَدْ أقَلْتَها، وَ رَحْمَةٍ قَدْ نَشَرْتَها، وَ حَلْقَةِ بَلاءٍ قَدْ فَكَكْتَها!

اَلْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذي لَمْ يَتَّخِذْ صاحِبَةً وَ لا وَلَداً، وَ لَمْ يَكُنْ لَهُ شَريكٌ فِي الْمُلْكِ، وَ لَمْ يَكُنْ لَهُ وَلِيٌّ مِنَ الذُّلِّ وَ كَبِّرْهُ تَكْبيراً.

اَلْحَمْدُِ للَّهِ بِجَميعِ مَحامِدِهِ كُلِّها عَلى جَميعِ نِعَمِهِ كُلِّها.

اَلْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذي لا مُضادَّ لَهُ في مُلْكِهِ، وَ لا مُنازِ عَ لَهُ في أمْرِهِ.

اَلْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذي لا شَريكَ لَهُ في خَلْقِهِ، وَ لا شَبيهَ لَهُ في عَظَمَتِهِ.

اَلْحَمْدُ لِلَّهِ الْفاشي فِي الْخَلْقِ أمْرُهُ وَ حَمْدُهُ، الظّاهِرِ بِالْكَرَمِ مَجْدُهُ، الْباسِطِ بِالْجُودِ يَدَهُ، الَّذي لاتَنْقُصُ خَزائِنُهُ، وَ لاتَزيدُهُ كَثْرَةُ الْعَطاءِ إلّا كَرَماً وَ جوداً، إنَّهُ هُوَ الْعَزيزُ الْوَهّابُ.

اَللَّهُمَّ إنّي أسْأ لُكَ قَليلاً مِنْ كَثيرٍ مَعَ حاجَةٍ بي إلَيْهِ عَظيمَةٍ وَ غِناكَ عَنْهُ قَديمٌ، وَ هُوَ عِنْدي كَثيرٌ وَ هُوَ عَلَيْكَ سَهْلٌ يَسيرٌ.

اَللَّهُمَّ إنَّ عَفْوَكَ عَنْ ذَ نْبي، وَ تَجاوُزَكَ عَنْ خَطيئَتي، وَ صَفْحَكَ عَنْ ظُلْمي، وَ سِتْرَكَ عَلى قَبيحِ عَمَلي، وَ حِلْمَكَ عَنْ كَثيرِ جُرْمي عِنْدَ ما كانَ مِنْ خَطَأي وَ عَمْدي أطْمَعَني في أنْ أسْأ لَكَ ما لا أسْتَوْجِبُهُ مِنْكَ؛ الَّذي رَزَقْتَني مِنْ رَحْمَتِكَ، وَ أرَيْتَني مِنْ قُدْرَتِكَ، وَ عَرَّفْتَني مِنْ إجابَتِكَ. فَصِرْتُ أدْعُوكَ آمِناً، وَ أسْأ لُكَ مُسْتَأْنِساً، لا خائِفاً وَ لا وَجِلاً، مُدِلًّا عَلَيْكَ فيما قَصَدْتُ فيهِ إلَيْكَ، فَإنْ أبْطَأ عَنّي عَتَبْتُ بِجَهْلي عَلَيْكَ، وَ لَعَلَّ الَّذي أبْطَأ عَنّي هُوَ خَيْرٌ لي لِعِلْمِكَ بِعاقِبَةِ الْأُمورِ. فَلَمْ أرَ مَوْلىً كَريماً أصْبَرَ عَلى عَبْدٍ لَئيمٍ مِنْكَ عَلَيَّ.

يا رَبِّ إنَّكَ تَدْعوني فَأُوَلِّي عَنْكَ، وَ تَتَحَبَّبُ إلَيَّ فَأتَبَغَّضُ إلَيْكَ، وَ تَتَوَدَّدُ إلَيَّ فَلا أقْبَلُ مِنْكَ. كَأ نَّ لِيَ التَّطَوُّلَ عَلَيْكَ ! فَلَمْ يَمْنَعْكَ ذلِكَ مِنَ الرَّحْمَةِ لي وَ الإْحْسانِ إلَيَّ وَ التَّفَضُّلِ عَلَيَّ بِجودِكَ وَ كَرَمِكَ. فَارْحَمْ عَبْدَكَ الْجاهِلَ وَجُدْ عَلَيْهِ بِفَضْلِ إحْسانِكَ، إنَّكَ جَوادٌ كَريمٌ.

اَلْحَمْدُ لِلَّهِ مالِكِ الْمُلْكِ، مُجْرِي الْفُلْكِ، مُسَخِّرِ الرِّياحِ، فالِقِ الإصْباحِ، دَيّانِ الدّينِ، رَبِّ الْعالَمينَ.

اَلْحَمْدُ لِلَّهِ عَلى حِلْمِهِ بَعْدَ عِلْمِهِ، وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ عَلى عَفْوِهِ بَعْدَ قُدْرَتِهِ، وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ عَلى طولِ أناتِهِ في غَضَبِهِ وَ هُوَ الْقادِرُ عَلى ما يُريدُ.

اَلْحَمْدُ لِلَّهِ خالِقِ الْخَلْقِ، باسِطِ الرِّزْقِ، فالِقِ الإْصْباحِ، ذِي الْجَلالِ وَ الإْكْرامِ وَ الْفَضْلِ وَ الإْحْسانِ، الَّذي بَعُدَ فَلايُرى، وَ قَرُبَ فَشَهِدَ النَّجْوى، تَبارَكَ وَ تَعالى.

اَلْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذي لَيْسَ لَهُ مُنازِ عٌ يُعادِلُهُ، وَ لا شَبيهٌ يُشاكِلُهُ، وَ لا ظَهيرٌ يُعاضِدُهُ. قَهَرَ بِعِزَّتِهِ الْأعِزّاءَ، وَ تَواضَعَ لِعَظَمَتِهِ الْعُظَماءُ فَبَلَغَ بِقُدْرَتِهِ ما يَشاءُ.

اَلْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذي يُجيبُني حينَ أُناديهِ، وَ يَسْتُرُ عَلَيَّ كُلَّ عَوْرَةٍ وَ أنَا أعْصيهِ، وَ يُعَظِّمُ النِّعْمَةَ عَلَيَّ فَلا أُجازيهِ ! فَكَمْ مِنْ مَوْهِبَةٍ هَنيئَةٍ قَدْ أعْطاني، وَ عَظيمَةٍ مَخوفَةٍ قَدْ كَفاني، وَ بَهْجَةٍ مو نِقَةٍ قَدْ أراني فَأُثْني عَلَيْهِ حامِداً وَ أذْكُرُهُ مُسَبِّحاً.

اَلْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذي لايُهْتَكُ حِجابُهُ، وَ لايُغْلَقُ بابُهُ، وَ لايُرَدُّ سائِلُهُ، وَ لايُخَيَّبُ آمِلُهُ.

اَلْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذي يُؤْمِنُ الْخائِفينَ، وَ يُنْجِي الصّادِقينَ، وَ يَرْفَعُ الْمُسْتَضْعَفينَ، وَ يَضَعُ الْمُتَكَبِّرينَ، وَ يُهْلِكُ مُلوكاً وَ يَسْتَخْلِفُ آخَرينَ، وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ قاصِمِ الْجَبّارينَ، مُبيرِ الظّالِمينَ، مُدْرِكِ الْهارِبينَ، نَكالِّ الظّالِمينَ، صَريخِ الْمُسْتَصْرِخينَ، مَوْضِعِ حاجاتِ الطّالِبينَ، مُعْتَمَدِ الْمُؤْمِنينَ.

اَلْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذي مِنْ خَشْيَتِهِ تَرْعَدُ السَّماءُ وَ سُكّانُها، وَ تَرْجُفُ الْأرْضُ وَ عُمّارُها، وَ تَمُوجُ الْبِحارُ وَ مَنْ يُسَبِّحُ في غَمَراتِها.

اَلْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذي هَدانا لِهذا وَ ما كُنّا لِنَهْتَدِيَ لَوْلا أنْ هَدانَا اللَّهُ.

اَلْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذي يَخْلُقُ وَ لَمْ يُخْلَقْ، وَ يَرْزُقُ وَ لايُرْزَقُ، وَ يُطْعِمُ وَ لايُطْعَمُ، وَ يُميتُ الْأحْياءَ وَ يُحْيِي الْمَوْتى وَ هُوَ حَيٌّ لايَموتُ، بِيَدِهِ الْخَيْرُ وَ هُوَ عَلى كُلِّ شَيْ‏ءٍ قَديرٌ.

اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ عَبْدِكَ وَ رَسو لِكَ، وَ أمينِكَ وَ صَفِيِّكَ، وَ حَبيبِكَ وَ خِيَرَتِكَ مِنْ خَلْقِكَ، وَ حافِظِ سِرِّكَ وَ مُبَلِّغِ رِسالاتِكَ، أفْضَلَ وَ أحْسَنَ وَ أجْمَلَ وَ أكْمَلَ، وَ أزْكى وَ أ نْمى وَ أطْيَبَ وَ أطْهَرَ، وَ أسْنى وَ أكْثَرَ ما صَلَّيْتَ وَ بارَكْتَ وَ تَرَحَّمْتَ وَ تَحَنَّنْتَ، وَ سَلَّمْتَ عَلى أحَدٍ مِنْ عِبادِكَ وَ أنْبيائِكَ، وَ رُسُلِكَ وَ صَفْوَتِكَ، وَ أهْلِ الْكَرامَةِ عَلَيْكَ مِنْ خَلْقِكَ.

اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلى عَلِيٍّ أميرِالْمُؤْمِنينَ، وَ وَصِيِّ رَسولِ رَبِّ الْعالَمينَ، عَبْدِكَ وَ وَليِّكَ وَ أخي رَسو لِكَ وَ حُجَّتِكَ عَلى خَلْقِكَ، وَ آيَتِكَ الْكُبْرى وَ النَّبَإ الْعَظيمِ. وَ صَلِّ عَلَى الصِّدّيقَةِ الطّاهِرَةِ فاطِمَةَ سَيِّدَةِ نِساءِ الْعالَمينَ. وَ صَلِّ عَلى سِبْطَيِ الرَّحْمَةِ وَ إمامَيِ الْهُدَى الْحَسَنِ وَ الْحُسَيْنِ سَيِّدَيْ شَبابِ أهْلِ الْجَنَّةِ. وَ صَلِّ عَلى أئِمَّةِ الْمُسْلِمينَ، عَليّ‏بْنِ‏الْحُسَيْنِ، وَ مُحَمَّدِبْنِ‏عَليٍّ، وَ جَعْفَرِبْنِ‏مُحَمَّدٍ، وَ مُوسَى‏بْنِ‏جَعْفَرٍ، وَ عَليّ‏بْنِ‏مُوسى، وَ مُحَمَّدِبْنِ‏عَليٍّ، وَ عَليّ‏بْنِ‏مُحَمَّدٍ، وَ الْحَسَنِ‏بْنِ‏عَليٍّ ، وَ الْخَلَفِ الْمَهْدِيِّ، حُجَجِكَ عَلى عِبادِكَ، وَ أُمَنائِكَ في بِلادِكَ؛ صَلاةً كَثيرَةً دائِمَةً.

اَللَّهُمَّ وَ صَلِّ عَلى وَ لِيِّ أمْرِكَ الْقائِمِ الْمُؤَمَّلِ وَ الْعَدْلِ الْمُنْتَظَرِ، وَ احْفُفْهُ بِمَلائِكَتِكَ الْمُقَرَّبينَ، وَ أيِّدْهُ بِروحِ الْقُدُسِ يا رَبَّ الْعالَمينَ.

اَللَّهُمَّ اجْعَلْهُ الدَّاعِيَ إلى كِتابِكَ، وَ الْقائِمَ بِدينِكَ، اسْتَخْلِفْهُ فِي الْأرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفْتَ الَّذينَ مِنْ قَبْلِهِ، مَكِّنْ لَهُ دينَهُ الَّذِي ارْتَضَيْتَهُ لَهُ، أبْدِلْهُ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِ أمْناً، يَعْبُدُكَ لايُشْرِكُ بِكَ شَيْئاً.

اَللَّهُمَّ أعِزَّهُ وَ أعْزِزْ بِهِ، وَ انْصُرْهُ وَ انْتَصِرْ بِهِ، وَ انْصُرْهُ نَصْرًا عَزيزاً، وَ افْتَحْ لَهُ فَتْحاً مُبيناً، وَ اجْعَلْ لَهُ مِنْ لَدُنْكَ سُلْطاناً نَصيراً.

اَللَّهُمَّ أظْهِرْ بِهِ دينَكَ وَ سُنَّةَ نَبيِّكَ، حَتّى لايَسْتَخْفِيَ بِشَيْ‏ءٍ مِنَ الْحَقِّ مَخافَةَ أحَدٍ مِنَ الْخَلْقِ.

اَللَّهُمَّ إنّا نَرْغَبُ إلَيْكَ في دَوْلَةٍ كَريمَةٍ، تُعِزُّ بِهَا الإْسْلامَ وَ أهْلَهُ، وَ تُذِلُّ بِهَا النِّفاقَ وَ أهْلَهُ، وَ تَجْعَلُنا فيها مِنَ الدُّعاةِ إلى طاعَتِكَ، وَ الْقادَةِ إلى سَبيلِكَ، وَ تَرْزُقُنا بِها كَرامَةَ الدُّنْيا وَ الْآخِرَةِ.

اَللَّهُمَّ ما عَرَّفْتَنا مِنَ الْحَقِّ فَحَمِّلْناهُ، وَ ما قَصُرْنا عَنْهُ فَبَلِّغْناهُ، وَ اهْدِنا لِمَا اخْتُلِفَ فيهِ مِنَ الْحَقِّ بِإذْنِكَ؛ إنَّكَ تَهْدي مَنْ تَشاءُ إلى صِراطٍ مُسْتَقيمٍ.

اَللَّهُمَّ الْمُمْ بِهِ شَعْثَنا، وَ اشْعَبْ بِهِ صَدْعَنا، وَ ارْتُقْ بِهِ فَتْقَنا، وَ كَثِّرْ بِهِ قِلَّتَنا، وَ أعْزِزْ بِهِ ذِلَّتَنا، وَ أغْنِ بِهِ عائِلَنا، وَ اقْضِ بِهِ عَنْ مَغْرَمِنا، وَ اجْبُرْ بِهِ فَقْرَنا، وَ سُدَّ بِهِ خَلَّتَنا، وَ يَسِّرْ بِهِ عُسْرَنا، وَ بَيِّضْ بِهِ وُجوهَنا، وَ فُكَّ بِهِ أسْرَنا، وَ أنْجِحْ بِهِ طَلِبَتَنا، وَ أنْجِزْ بِهِ مَواعيدَنا، وَ اسْتَجِبْ بِهِ دَعْوَتَنا، وَ أعْطِنا بِهِ سُؤْلَنا، وَ بَلِّغْنا بِهِ مِنَ الدُّنْيا وَ الْآخِرَةِ آمالَنا، وَ أعْطِنا بِهِ فَوْقَ رَغْبَتِنا.

يا خَيْرَ الْمَسْؤُولينَ، وَ أوْسَعَ الْمُعْطينَ، اِشْفِ بِهِ صُدورَنا، وَ أذْهِبْ بِهِ غَيْظَ قُلوبِنا، وَ اهْدِنا بِهِ لِمَا اخْتُلِفَ فيهِ مِنَ الْحَقِّ بِإذْنِكَ؛ إنَّكَ تَهْدي مَنْ تَشاءُ إلى صِراطٍ مُسْتَقيمٍ، وَ انْصُرْنا بِهِ عَلى عَدُوِّكَ وَ عَدُوِّنا، إلهَ الْحَقِّ آمينَ.

(()) اَللَّهُمَّ إنّا نَشْكو إلَيْكَ فَقْدَ نَبيِّنا صَلَواتُكَ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ غَيْبَةَ وَليِّنا، وَ كَثْرَةَ عَدُوِّنا، وَ قِلَّةَ عَدَدِنا، وَ شِدَّةَ الْفِتَنِ بِنا، وَ تَظاهُرَ الزَّمانِ عَلَيْنا. فَصَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ أعِنّا عَلى ذلِكَ بِفَتْحٍ تُعَجِّلُهُ، وَ بِضُرٍّ تَكْشِفُهُ، وَ نَصْرٍ تُعِزُّهُ، وَ سُلْطانِ حَقٍّ تُظْهِرُهُ، وَ رَحْمَةٍ مِنْكَ تُجَلِّلُناها، وَ عافيَةٍ مِنْكَ تُلْبِسُناها، بِرَحْمَتِكَ يا أرْحَمَ الرّاحِمينَ.

(()) ... خداوندا، ما به درگاه تو شِكوه مى‏كنيم؛ زيرا پيامبرمان را- كه‏سلام‏براووخاندانش از دست داده‏ايم و امام و سرپرستمان نيز در پرده‏ى غيبت است و تعداد يارانمان اندك و دشمنانمان بسيارند و فتنه‏هاى دشوار گرداگردمان را فراگرفته و روزگار بر ما غلبه آورده است.

(مفاتيح الجنان)

 

دعای جوشن کبیر

 

ردیف

توضیحات

اجرا

حجم
(KB)

زمان
1 دعای جوشن کبیر (قسمت اول) 1,240 0:20:05
2 دعای جوشن کبیر (قسمت دوم) 1,242 0:20:07
3 شیخ باقر مقدسی (قسمت اول) 1,876 0:30:25
4 شیخ باقر مقدسی (قسمت دوم) 1,626 0:26:21
    

 

 

دعاى جوشن كبير

1 اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِاسْمِكَ يَا اللَّهُ يَا رَحْمَانُ يَا رَحِيمُ يَا كَرِيمُ يَا مُقِيمُ يَا عَظِيمُ يَا قَدِيمُ يَا عَلِيمُ يَا حَلِيمُ يَا حَكِيمُ سُبْحَانَكَ يَا لا إِلَهَ إِلا أَنْتَ الْغَوْثَ الْغَوْثَ خَلِّصْنَا مِنَ النَّارِ يَا رَبِّ 2 يَا سَيِّدَ السَّادَاتِ يَا مُجِيبَ الدَّعَوَاتِ يَا رَافِعَ الدَّرَجَاتِ يَا وَلِيَّ الْحَسَنَاتِ يَا غَافِرَ الْخَطِيئَاتِ يَا مُعْطِيَ الْمَسْأَلاتِ يَا قَابِلَ التَّوْبَاتِ يَا سَامِعَ الْأَصْوَاتِ يَا عَالِمَ الْخَفِيَّاتِ يَا دَافِعَ الْبَلِيَّاتِ 3 يَا خَيْرَ الْغَافِرِينَ يَا خَيْرَ الْفَاتِحِينَ يَا خَيْرَ النَّاصِرِينَ يَا خَيْرَ الْحَاكِمِينَ يَا خَيْرَ الرَّازِقِينَ يَا خَيْرَ الْوَارِثِينَ يَا خَيْرَ الْحَامِدِينَ يَا خَيْرَ الذَّاكِرِينَ يَا خَيْرَ الْمُنْزِلِينَ يَا خَيْرَ الْمُحْسِنِينَ 4 يَا مَنْ لَهُ الْعِزَّةُ وَ الْجَمَالُ يَا مَنْ لَهُ الْقُدْرَةُ وَ الْكَمَالُ يَا مَنْ لَهُ الْمُلْكُ وَ الْجَلالُ يَا مَنْ هُوَ الْكَبِيرُ الْمُتَعَالِ يَا مُنْشِئَ السَّحَابِ الثِّقَالِ يَا مَنْ هُوَ شَدِيدُ الْمِحَالِ يَا مَنْ هُوَ سَرِيعُ الْحِسَابِ يَا مَنْ هُوَ شَدِيدُ الْعِقَابِ يَا مَنْ عِنْدَهُ حُسْنُ الثَّوَابِ يَا مَنْ عِنْدَهُ أَمُّ الْكِتَابِ 5 اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِاسْمِكَ يَا حَنَّانُ يَا مَنَّانُ يَا دَيَّانُ يَا بُرْهَانُ يَا سُلْطَانُ يَا رِضْوَانُ يَا غُفْرَانُ يَا سُبْحَانُ يَا مُسْتَعَانُ يَا ذَا الْمَنِّ وَ الْبَيَانِ 6 يَا مَنْ تَوَاضَعَ كُلُّ شَيْ‏ءٍ لِعَظَمَتِهِ يَا مَنِ اسْتَسْلَمَ كُلُّ شَيْ‏ءٍ لِقُدْرَتِهِ يَا مَنْ ذَلَّ كُلُّ شَيْ‏ءٍ لِعِزَّتِهِ يَا مَنْ خَضَعَ كُلُّ شَيْ‏ءٍ لِهَيْبَتِهِ يَا مَنِ انْقَادَ كُلُّ شَيْ‏ءٍ مِنْ خَشْيَتِهِ يَا مَنْ تَشَقَّقَتِ الْجِبَالُ مِنْ مَخَافَتِهِ يَا مَنْ قَامَتِ السَّمَاوَاتُ بِأَمْرِهِ يَا مَنِ اسْتَقَرَّتِ الْأَرَضُونَ بِإِذْنِهِ يَا مَنْ يُسَبِّحُ الرَّعْدُ بِحَمْدِهِ يَا مَنْ لا يَعْتَدِي عَلَى أَهْلِ مَمْلَكَتِهِ 7 يَا غَافِرَ الْخَطَايَا يَا كَاشِفَ الْبَلايَا يَا مُنْتَهَى الرَّجَايَا يَا مُجْزِلَ الْعَطَايَا يَا وَاهِبَ الْهَدَايَا يَا رَازِقَ الْبَرَايَا يَا قَاضِيَ الْمَنَايَا يَا سَامِعَ الشَّكَايَا يَا بَاعِثَ الْبَرَايَا يَا مُطْلِقَ الْأُسَارَى 8 يَا ذَا الْحَمْدِ وَ الثَّنَاءِ يَا ذَا الْفَخْرِ وَ الْبَهَاءِ يَا ذَا الْمَجْدِ وَ السَّنَاءِ يَا ذَا الْعَهْدِ وَ الْوَفَاءِ يَا ذَا الْعَفْوِ وَ الرِّضَاءِ يَا ذَا الْمَنِّ وَ الْعَطَاءِ يَا ذَا الْفَصْلِ وَ الْقَضَاءِ يَا ذَا الْعِزِّ وَ الْبَقَاءِ يَا ذَا الْجُودِ وَ السَّخَاءِ يَا ذَا الْآلاءِ وَ النَّعْمَاءِ 9 اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِاسْمِكَ يَا مَانِعُ يَا دَافِعُ يَا رَافِعُ يَا صَانِعُ يَا نَافِعُ يَا سَامِعُ يَا جَامِعُ يَا شَافِعُ يَا وَاسِعُ يَا مُوسِعُ 10 يَا صَانِعَ كُلِّ مَصْنُوعٍ يَا خَالِقَ كُلِّ مَخْلُوقٍ يَا رَازِقَ كُلِّ مَرْزُوقٍ يَا مَالِكَ كُلِّ مَمْلُوكٍ يَا كَاشِفَ كُلِّ مَكْرُوبٍ يَا فَارِجَ كُلِّ مَهْمُومٍ يَا رَاحِمَ كُلِّ مَرْحُومٍ يَا نَاصِرَ كُلِّ مَخْذُولٍ يَا سَاتِرَ كُلِّ مَعْيُوبٍ يَا مَلْجَأَ كُلِّ مَطْرُودٍ 11 يَا عُدَّتِي عِنْدَ شِدَّتِي يَا رَجَائِي عِنْدَ مُصِيبَتِي يَا مُونِسِي عِنْدَ وَحْشَتِي يَا صَاحِبِي عِنْدَ غُرْبَتِي يَا وَلِيِّي عِنْدَ نِعْمَتِي يَا غِيَاثِي عِنْدَ كُرْبَتِي يَا دَلِيلِي عِنْدَ حَيْرَتِي يَا غَنَائِي عِنْدَ افْتِقَارِي يَا مَلْجَئِي عِنْدَ ضْطِرَارِي يَا مُعِينِي عِنْدَ مَفْزَعِي 12 يَا عَلامَ الْغُيُوبِ يَا غَفَّارَ الذُّنُوبِ يَا سَتَّارَ الْعُيُوبِ يَا كَاشِفَ الْكُرُوبِ يَا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ يَا طَبِيبَ الْقُلُوبِ يَا مُنَوِّرَ الْقُلُوبِ يَا أَنِيسَ الْقُلُوبِ يَا مُفَرِّجَ الْهُمُومِ يَا مُنَفِّسَ الْغُمُومِ 13 اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِاسْمِكَ يَا جَلِيلُ يَا جَمِيلُ يَا وَكِيلُ يَا كَفِيلُ يَا دَلِيلُ يَا قَبِيلُ يَا مُدِيلُ يَا مُنِيلُ يَا مُقِيلُ يَا مُحِيلُ 14 يَا دَلِيلَ الْمُتَحَيِّرِينَ يَا غِيَاثَ الْمُسْتَغِيثِينَ يَا صَرِيخَ الْمُسْتَصْرِخِينَ يَا جَارَ الْمُسْتَجِيرِينَ يَا أَمَانَ الْخَائِفِينَ يَا عَوْنَ الْمُؤْمِنِينَ يَا رَاحِمَ الْمَسَاكِينِ يَا مَلْجَأَ الْعَاصِينَ يَا غَافِرَ الْمُذْنِبِينَ يَا مُجِيبَ دَعْوَةِ الْمُضْطَرِّينَ 15 يَا ذَا الْجُودِ وَ الْإِحْسَانِ يَا ذَا الْفَضْلِ وَ الامْتِنَانِ يَا ذَا الْأَمْنِ وَ الْأَمَانِ يَا ذَا الْقُدْسِ وَ السُّبْحَانِ يَا ذَا الْحِكْمَةِ وَ الْبَيَانِ يَا ذَا الرَّحْمَةِ وَ الرِّضْوَانِ يَا ذَا الْحُجَّةِ وَ الْبُرْهَانِ يَا ذَا الْعَظَمَةِ وَ السُّلْطَانِ يَا ذَا الرَّأْفَةِ وَ الْمُسْتَعَانِ يَا ذَا الْعَفْوِ وَ الْغُفْرَانِ 16 يَا مَنْ هُوَ رَبُّ كُلِّ شَيْ‏ءٍ يَا مَنْ هُوَ إِلَهُ كُلِّ شَيْ‏ءٍ يَا مَنْ هُوَ خَالِقُ كُلِّ شَيْ‏ءٍ يَا مَنْ هُوَ صَانِعُ كُلِّ شَيْ‏ءٍ يَا مَنْ هُوَ قَبْلَ كُلِّ شَيْ‏ءٍ يَا مَنْ هُوَ بَعْدَ كُلِّ شَيْ‏ءٍ يَا مَنْ هُوَ فَوْقَ كُلِّ شَيْ‏ءٍ يَا مَنْ هُوَ عَالِمٌ بِكُلِّ شَيْ‏ءٍ يَا مَنْ هُوَ قَادِرٌ عَلَى كُلِّ شَيْ‏ءٍ يَا مَنْ هُوَ يَبْقَى وَ يَفْنَى كُلُّ شَيْ‏ءٍ 17 اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِاسْمِكَ يَا مُؤْمِنُ يَا مُهَيْمِنُ يَا مُكَوِّنُ يَا مُلَقِّنُ يَا مُبَيِّنُ يَا مُهَوِّنُ يَا مُمَكِّنُ يَا مُزَيِّنُ يَا مُعْلِنُ يَا مُقَسِّمُ 18 يَا مَنْ هُوَ فِي مُلْكِهِ مُقِيمٌ يَا مَنْ هُوَ فِي سُلْطَانِهِ قَدِيمٌ يَا مَنْ هُوَ فِي جَلالِهِ عَظِيمٌ يَا مَنْ هُوَ عَلَى عِبَادِهِ رَحِيمٌ يَا مَنْ هُوَ بِكُلِّ شَيْ‏ءٍ عَلِيمٌ يَا مَنْ هُوَ بِمَنْ عَصَاهُ حَلِيمٌ يَا مَنْ هُوَ بِمَنْ رَجَاهُ كَرِيمٌ يَا مَنْ هُوَ فِي صُنْعِهِ حَكِيمٌ يَا مَنْ هُوَ فِي حِكْمَتِهِ لَطِيفٌ يَا مَنْ هُوَ فِي لُطْفِهِ قَدِيمٌ 19 يَا مَنْ لا يُرْجَى إِلا فَضْلُهُ يَا مَنْ لا يُسْأَلُ إِلا عَفْوُهُ يَا مَنْ لا يُنْظَرُ إِلا بِرُّهُ يَا مَنْ لا يُخَافُ إِلا عَدْلُهُ يَا مَنْ لا يَدُومُ إِلا مُلْكُهُ يَا مَنْ لا سُلْطَانَ إِلا سُلْطَانُهُ يَا مَنْ وَسِعَتْ كُلَّ شَيْ‏ءٍ رَحْمَتُهُ يَا مَنْ سَبَقَتْ رَحْمَتُهُ غَضَبَهُ يَا مَنْ أَحَاطَ بِكُلِّ شَيْ‏ءٍ عِلْمُهُ يَا مَنْ لَيْسَ أَحَدٌ مِثْلَهُ 20 يَا فَارِجَ الْهَمِّ يَا كَاشِفَ الْغَمِّ يَا غَافِرَ الذَّنْبِ يَا قَابِلَ التَّوْبِ يَاخَالِقَ الْخَلْقِ يَا صَادِقَ الْوَعْدِ يَا مُوفِيَ الْعَهْدِ يَا عَالِمَ السِّرِّ يَا فَالِقَ الْحَبِّ يَا رَازِقَ الْأَنَامِ 21 اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِاسْمِكَ يَا عَلِيُّ يَا وَفِيُّ يَا غَنِيُّ يَا مَلِيُّ يَا حَفِيُّ يَا رَضِيُّ يَا زَكِيُّ يَا بَدِيُّ يَا قَوِيُّ يَا وَلِيُّ 22 يَا مَنْ أَظْهَرَ الْجَمِيلَ يَا مَنْ سَتَرَ الْقَبِيحَ يَا مَنْ لَمْ يُؤَاخِذْ بِالْجَرِيرَةِ يَا مَنْ لَمْ يَهْتِكِ السِّتْرَ يَا عَظِيمَ الْعَفْوِ يَا حَسَنَ التَّجَاوُزِ يَا وَاسِعَ الْمَغْفِرَةِ يَا بَاسِطَ الْيَدَيْنِ بِالرَّحْمَةِ يَا صَاحِبَ كُلِّ نَجْوَى يَا مُنْتَهَى كُلِّ شَكْوَى 23 يَا ذَا النِّعْمَةِ السَّابِغَةِ يَا ذَا الرَّحْمَةِ الْوَاسِعَةِ يَا ذَا الْمِنَّةِ السَّابِقَةِ يَا ذَا الْحِكْمَةِ الْبَالِغَةِ يَا ذَا الْقُدْرَةِ الْكَامِلَةِ يَا ذَا الْحُجَّةِ الْقَاطِعَةِ يَا ذَا الْكَرَامَةِ الظَّاهِرَةِ يَا ذَا الْعِزَّةِ الدَّائِمَةِ يَا ذَا الْقُوَّةِ الْمَتِينَةِ يَا ذَا الْعَظَمَةِ الْمَنِيعَةِ 24 يَا بَدِيعَ السَّمَاوَاتِ يَا جَاعِلَ الظُّلُمَاتِ يَا رَاحِمَ الْعَبَرَاتِ يَا مُقِيلَ الْعَثَرَاتِ يَا سَاتِرَ الْعَوْرَاتِ يَا مُحْيِيَ الْأَمْوَاتِ يَا مُنْزِلَ الْآيَاتِ يَا مُضَعِّفَ الْحَسَنَاتِ يَا مَاحِيَ السَّيِّئَاتِ يَا شَدِيدَ النَّقِمَاتِ 25 اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِاسْمِكَ يَا مُصَوِّرُ يَا مُقَدِّرُ يَا مُدَبِّرُ يَا مُطَهِّرُ يَا مُنَوِّرُ يَا مُيَسِّرُ يَا مُبَشِّرُ يَا مُنْذِرُ يَا مُقَدِّمُ يَا مُؤَخِّرُ 26 يَا رَبَّ الْبَيْتِ الْحَرَامِ يَا رَبَّ الشَّهْرِ الْحَرَامِ يَا رَبَّ الْبَلَدِ الْحَرَامِ يَا رَبَّ الرُّكْنِ وَ الْمَقَامِ يَا رَبَّ الْمَشْعَرِ الْحَرَامِ يَا رَبَّ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ يَا رَبَّ الْحِلِّ وَ الْحَرَامِ يَا رَبَّ النُّورِ وَ الظَّلامِ يَا رَبَّ التَّحِيَّةِ وَ السَّلامِ يَا رَبَّ الْقُدْرَةِ فِي الْأَنَامِ 27 يَا أَحْكَمَ الْحَاكِمِينَ يَا أَعْدَلَ الْعَادِلِينَ يَا أَصْدَقَ الصَّادِقِينَ يَا أَطْهَرَ الطَّاهِرِينَ يَا أَحْسَنَ الْخَالِقِينَ يَا أَسْرَعَ الْحَاسِبِينَ يَا أَسْمَعَ السَّامِعِينَ يَا أَبْصَرَ النَّاظِرِينَ يَا أَشْفَعَ الشَّافِعِينَ يَا أَكْرَمَ الْأَكْرَمِينَ 28 يَا عِمَادَ مَنْ لا عِمَادَ لَهُ يَا سَنَدَ مَنْ لا سَنَدَ لَهُ يَا ذُخْرَ مَنْ لا ذُخْرَ لَهُ يَا حِرْزَ مَنْ لا حِرْزَ لَهُ يَا غِيَاثَ مَنْ لا غِيَاثَ لَهُ يَا فَخْرَ مَنْ لا فَخْرَ لَهُ يَا عِزَّ مَنْ لا عِزَّ لَهُ يَا مُعِينَ مَنْ لا مُعِينَ لَهُ يَا أَنِيسَ مَنْ لا أَنِيسَ لَهُ يَا أَمَانَ مَنْ لا أَمَانَ لَهُ 29 اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِاسْمِكَ يَا عَاصِمُ يَا قَائِمُ يَا دَائِمُ يَا رَاحِمُ يَا سَالِمُ يَا حَاكِمُ يَا عَالِمُ يَا قَاسِمُ يَا قَابِضُ يَا بَاسِطُ يَا عَاصِمَ مَنِ اسْتَعْصَمَهُ يَا رَاحِمَ مَنِ اسْتَرْحَمَهُ يَا غَافِرَ مَنِ اسْتَغْفَرَهُ يَا نَاصِرَ مَنِ اسْتَنْصَرَهُ يَا حَافِظَ مَنِ اسْتَحْفَظَهُ يَا مُكْرِمَ مَنِ اسْتَكْرَمَهُ يَا مُرْشِدَ مَنِ اسْتَرْشَدَهُ يَا صَرِيخَ مَنِ اسْتَصْرَخَهُ يَا مُعِينَ مَنِ اسْتَعَانَهُ يَا مُغِيثَ مَنِ اسْتَغَاثَهُ 31 يَا عَزِيزا لا يُضَامُ يَا لَطِيفا لا يُرَامُ يَا قَيُّوما لا يَنَامُ يَا دَائِما لا يَفُوتُ يَا حَيّا لا يَمُوتُ يَا مَلِكا لا يَزُولُ يَا بَاقِيا لا يَفْنَى يَا عَالِما لا يَجْهَلُ يَا صَمَدا لا يُطْعَمُ يَا قَوِيّا لا يَضْعُفُ 32 اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِاسْمِكَ يَا أَحَدُ يَا وَاحِدُ يَا شَاهِدُ يَا مَاجِدُ يَا حَامِدُ يَا رَاشِدُ يَا بَاعِثُ يَا وَارِثُ يَا ضَارُّ يَا نَافِعُ 33 يَا أَعْظَمَ مِنْ كُلِّ عَظِيمٍ يَا أَكْرَمَ مِنْ كُلِّ كَرِيمٍ يَا أَرْحَمَ مِنْ كُلِّ رَحِيمٍ يَا أَعْلَمَ مِنْ كُلِّ عَلِيمٍ يَا أَحْكَمَ مِنْ كُلِّ حَكِيمٍ يَا أَقْدَمَ مِنْ كُلِّ قَدِيمٍ يَا أَكْبَرَ مِنْ كُلِّ كَبِيرٍ يَا أَلْطَفَ مِنْ كُلِّ لَطِيفٍ يَا أَجَلَّ مِنْ كُلِّ جَلِيلٍ يَا أَعَزَّ مِنْ كُلِّ عَزِيزٍ 34 يَا كَرِيمَ الصَّفْحِ يَا عَظِيمَ الْمَنِّ يَا كَثِيرَ الْخَيْرِ يَا قَدِيمَ الْفَضْلِ يَا دَائِمَ اللُّطْفِ يَا لَطِيفَ الصُّنْعِ يَا مُنَفِّسَ الْكَرْبِ يَا كَاشِفَ الضُّرِّ يَا مَالِكَ الْمُلْكِ يَا قَاضِيَ الْحَقِّ 35 يَا مَنْ هُوَ فِي عَهْدِهِ وَفِيٌّ يَا مَنْ هُوَ فِي وَفَائِهِ قَوِيٌّ يَا مَنْ هُوَ فِي قُوَّتِهِ عَلِيٌّ يَا مَنْ هُوَ فِي عُلُوِّهِ قَرِيبٌ يَا مَنْ هُوَ فِي قُرْبِهِ لَطِيفٌ يَا مَنْ هُوَ فِي لُطْفِهِ شَرِيفٌ يَا مَنْ هُوَ فِي شَرَفِهِ عَزِيزٌ يَا مَنْ هُوَ فِي عِزِّهِ عَظِيمٌ يَا مَنْ هُوَ فِي عَظَمَتِهِ مَجِيدٌ يَا مَنْ هُوَ فِي مَجْدِهِ حَمِيدٌ 36 اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِاسْمِكَ يَا كَافِي يَا شَافِي يَا وَافِي يَا مُعَافِي يَا هَادِي يَا دَاعِي يَا قَاضِي يَا رَاضِي يَا عَالِي يَا بَاقِي 37 يَا مَنْ كُلُّ شَيْ‏ءٍ خَاضِعٌ لَهُ يَا مَنْ كُلُّ شَيْ‏ءٍ خَاشِعٌ لَهُ يَا مَنْ كُلُّ شَيْ‏ءٍ كَائِنٌ لَهُ يَا مَنْ كُلُّ شَيْ‏ءٍ مَوْجُودٌ بِهِ يَا مَنْ كُلُّ شَيْ‏ءٍ مُنِيبٌ إِلَيْهِ يَا مَنْ كُلُّ شَيْ‏ءٍ خَائِفٌ مِنْهُ يَا مَنْ كُلُّ شَيْ‏ءٍ قَائِمٌ بِهِ يَا مَنْ كُلُّ شَيْ‏ءٍ صَائِرٌ إِلَيْهِ يَا مَنْ كُلُّ شَيْ‏ءٍ يُسَبِّحُ بِحَمْدِهِ يَا مَنْ كُلُّ شَيْ‏ءٍ هَالِكٌ إِلا وَجْهَهُ 38 يَا مَنْ لامَفَرَّ إِلا إِلَيْهِ يَا مَنْ لا مَفْزَعَ إِلا إِلَيْهِ يَا مَنْ لا مَقْصَدَ إِلا إِلَيْهِ يَا مَنْ لا مَنْجَى مِنْهُ إِلا إِلَيْهِ يَا مَنْ لا يُرْغَبُ إِلا إِلَيْهِ يَا مَنْ لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ إِلا بِهِ يَا مَنْ لا يُسْتَعَانُ إِلا بِهِ يَا مَنْ لا يُتَوَكَّلُ إِلا عَلَيْهِ يَا مَنْ لا يُرْجَى إِلا هُوَ يَا مَنْ لا يُعْبَدُ إِلا هُوَ 39 يَا خَيْرَ الْمَرْهُوبِينَ يَا خَيْرَ الْمَرْغُوبِينَ يَا خَيْرَ الْمَطْلُوبِينَ يَا خَيْرَ الْمَسْئُولِينَ يَا خَيْرَ الْمَقْصُودِينَ يَا خَيْرَ الْمَذْكُورِينَ يَا خَيْرَ الْمَشْكُورِينَ يَا خَيْرَ الْمَحْبُوبِينَ يَا خَيْرَ الْمَدْعُوِّينَ يَا خَيْرَ الْمُسْتَأْنِسِينَ 40 اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِاسْمِكَ يَا غَافِرُ يَا سَاتِرُ يَا قَادِرُ يَا قَاهِرُ يَا فَاطِرُ يَا كَاسِرُ يَا جَابِرُ يَا ذَاكِرُ يَا نَاظِرُ يَا نَاصِرُ 41 يَا مَنْ خَلَقَ فَسَوَّى يَا مَنْ قَدَّرَ فَهَدَى يَا مَنْ يَكْشِفُ الْبَلْوَى يَا مَنْ يَسْمَعُ النَّجْوَى يَا مَنْ يُنْقِذُ الْغَرْقَى يَا مَنْ يُنْجِي الْهَلْكَى يَا مَنْ يَشْفِي الْمَرْضَى يَا مَنْ أَضْحَكَ وَ أَبْكَى يَا مَنْ أَمَاتَ وَ أَحْيَا يَا مَنْ خَلَقَ الزَّوْجَيْنِ الذَّكَرَ وَ الْأُنْثَى 42 يَا مَنْ فِي الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ سَبِيلُهُ يَا مَنْ فِي الْآفَاقِ آيَاتُهُ يَا مَنْ فِي الْآيَاتِ بُرْهَانُهُ يَا مَنْ فِي الْمَمَاتِ قُدْرَتُهُ يَا مَنْ فِي الْقُبُورِ عِبْرَتُهُ يَا مَنْ فِي الْقِيَامَةِ مُلْكُهُ يَا مَنْ فِي الْحِسَابِ هَيْبَتُهُ يَا مَنْ فِي الْمِيزَانِ قَضَاؤُهُ يَا مَنْ فِي الْجَنَّةِ ثَوَابُهُ يَا مَنْ فِي النَّارِ عِقَابُهُ 43 يَا مَنْ إِلَيْهِ يَهْرُبُ الْخَائِفُونَ يَا مَنْ إِلَيْهِ يَفْزَعُ الْمُذْنِبُونَ يَا مَنْ إِلَيْهِ يَقْصِدُ الْمُنِيبُونَ يَا مَنْ إِلَيْهِ يَرْغَبُ الزَّاهِدُونَ يَا مَنْ إِلَيْهِ يَلْجَأُ الْمُتَحَيِّرُونَ يَا مَنْ بِهِ يَسْتَأْنِسُ الْمُرِيدُونَ يَا مَنْ بِهِ يَفْتَخِرُ الْمُحِبُّونَ يَا مَنْ فِي عَفْوِهِ يَطْمَعُ الْخَاطِئُونَ يَا مَنْ إِلَيْهِ يَسْكُنُ الْمُوقِنُونَ يَا مَنْ عَلَيْهِ يَتَوَكَّلُ الْمُتَوَكِّلُونَ 44 اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِاسْمِكَ يَا حَبِيبُ يَا طَبِيبُ يَا قَرِيبُ يَا رَقِيبُ يَا حَسِيبُ يَا مَهِيبُ [مُهِيبُ‏] يَا مُثِيبُ يَا مُجِيبُ يَا خَبِيرُ يَا بَصِيرُ 45 يَا أَقْرَبَ مِنْ كُلِّ قَرِيبٍ يَا أَحَبَّ مِنْ كُلِّ حَبِيبٍ يَا أَبْصَرَ مِنْ كُلِّ بَصِيرٍ يَا أَخْبَرَ مِنْ كُلِّ خَبِيرٍ يَا أَشْرَفَ مِنْ كُلِّ شَرِيفٍ يَا أَرْفَعَ مِنْ كُلِّ رَفِيعٍ يَا أَقْوَى مِنْ كُلِّ قَوِيٍّ يَا أَغْنَى مِنْ كُلِّ غَنِيٍّ يَا أَجْوَدَ مِنْ كُلِّ جَوَادٍ يَا أَرْأَفَ مِنْ كُلِّ رَءُوفٍ 46 يَا غَالِبا غَيْرَ مَغْلُوبٍ يَا صَانِعا غَيْرَ مَصْنُوعٍ يَا خَالِقا غَيْرَ مَخْلُوقٍ يَا مَالِكا غَيْرَ مَمْلُوكٍ يَا قَاهِرا غَيْرَ مَقْهُورٍ يَا رَافِعا غَيْرَ مَرْفُوعٍ يَا حَافِظا غَيْرَ مَحْفُوظٍ يَا نَاصِرا غَيْرَ مَنْصُورٍ يَا شَاهِدا غَيْرَ غَائِبٍ يَا قَرِيبا غَيْرَ بَعِيدٍ 47 يَا نُورَ النُّورِ يَا مُنَوِّرَ النُّورِ يَا خَالِقَ النُّورِ يَا مُدَبِّرَ النُّورِ يَا مُقَدِّرَ النُّورِ يَا نُورَ كُلِّ نُورٍ يَا نُورا قَبْلَ كُلِّ نُورٍ يَا نُورا بَعْدَ كُلِّ نُورٍ يَا نُورا فَوْقَ كُلِّ نُورٍ يَا نُورا لَيْسَ كَمِثْلِهِ نُورٌ 48 يَا مَنْ عَطَاؤُهُ شَرِيفٌ يَا مَنْ فِعْلُهُ لَطِيفٌ يَا مَنْ لُطْفُهُ مُقِيمٌ يَا مَنْ إِحْسَانُهُ قَدِيمٌ يَا مَنْ قَوْلُهُ حَقٌّ يَا مَنْ وَعْدُهُ صِدْقٌ يَا مَنْ عَفْوُهُ فَضْلٌ يَا مَنْ عَذَابُهُ عَدْلٌ يَا مَنْ ذِكْرُهُ حُلْوٌ يَا مَنْ فَضْلُهُ عَمِيمٌ 49 اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِاسْمِكَ يَا مُسَهِّلُ يَا مُفَصِّلُ يَا مُبَدِّلُ يَا مُذَلِّلُ يَا مُنَزِّلُ يَا مُنَوِّلُ يَا مُفْضِلُ يَا مُجْزِلُ يَا مُمْهِلُ يَا مُجْمِلُ 50 يَا مَنْ يَرَى وَ لا يُرَى يَا مَنْ يَخْلُقُ وَ لا يُخْلَقُ يَا مَنْ يَهْدِي وَ لا يُهْدَى يَا مَنْ يُحْيِي وَ لا يُحْيَى يَا مَنْ يَسْأَلُ وَ لا يُسْأَلُ يَا مَنْ يُطْعِمُ وَ لا يُطْعَمُ يَا مَنْ يُجِيرُ وَ لا يُجَارُ عَلَيْهِ يَا مَنْ يَقْضِي وَ لا يُقْضَى عَلَيْهِ يَا مَنْ يَحْكُمُ وَ لا يُحْكَمُ عَلَيْهِ يَا مَنْ لَمْ يَلِدْ وَ لَمْ يُولَدْ وَ لَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُوا أَحَدٌ 51 يَا نِعْمَ الْحَسِيبُ يَا نِعْمَ الطَّبِيبُ يَا نِعْمَ الرَّقِيبُ يَا نِعْمَ الْقَرِيبُ يَا نِعْمَ الْمُجِيبُ يَا نِعْمَ الْحَبِيبُ يَا نِعْمَ الْكَفِيلُ يَا نِعْمَ الْوَكِيلُ يَا نِعْمَ الْمَوْلَى يَا نِعْمَ النَّصِيرُ 52 يَا سُرُورَ الْعَارِفِينَ يَا مُنَى الْمُحِبِّينَ يَا أَنِيسَ الْمُرِيدِينَ يَا حَبِيبَ التَّوَّابِينَ يَا رَازِقَ الْمُقِلِّينَ يَا رَجَاءَ الْمُذْنِبِينَ يَا قُرَّةَ عَيْنِ الْعَابِدِينَ يَا مُنَفِّسَ عَنِ الْمَكْرُوبِينَ يَا مُفَرِّجَ عَنِ الْمَغْمُومِينَ يَا إِلَهَ الْأَوَّلِينَ وَ الْآخِرِينَ 53 اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِاسْمِكَ يَا رَبَّنَا يَا إِلَهَنَا يَا سَيِّدَنَا يَا مَوْلانَا يَا نَاصِرَنَا يَا حَافِظَنَا يَا دَلِيلَنَا يَا مُعِينَنَا يَا حَبِيبَنَا يَا طَبِيبَنَا 54 يَا رَبَّ النَّبِيِّينَ وَ الْأَبْرَارِ يَا رَبَّ الصِّدِّيقِينَ وَ الْأَخْيَارِ يَا رَبَّ الْجَنَّةِ وَ النَّارِ يَا رَبَّ الصِّغَارِ وَ الْكِبَارِ يَا رَبَّ الْحُبُوبِ وَ الثِّمَارِ يَا رَبَّ الْأَنْهَارِ وَ الْأَشْجَارِ يَا رَبَّ الصَّحَارِي وَ الْقِفَارِ يَا رَبَّ الْبَرَارِي وَ الْبِحَارِ يَا رَبَّ اللَّيْلِ وَ النَّهَارِ يَا رَبَّ الْأَعْلانِ وَ الْأَسْرَارِ 55 يَا مَنْ نَفَذَ فِي كُلِّ شَيْ‏ءٍ أَمْرُهُ يَا مَنْ لَحِقَ بِكُلِّ شَيْ‏ءٍ عِلْمُهُ يَا مَنْ بَلَغَتْ إِلَى كُلِّ شَيْ‏ءٍ قُدْرَتُهُ يَا مَنْ لا تُحْصِي الْعِبَادُ نِعَمَهُ يَا مَنْ لا تَبْلُغُ الْخَلائِقُ شُكْرَهُ يَا مَنْ لا تُدْرِكُ الْأَفْهَامُ جَلالَهُ يَا مَنْ لا تَنَالُ الْأَوْهَامُ كُنْهَهُ يَا مَنِ الْعَظَمَةُ وَ الْكِبْرِيَاءُ رِدَاؤُهُ يَا مَنْ لا تَرُدُّ الْعِبَادُ قَضَاءَهُ يَا مَنْ لا مُلْكَ إِلا مُلْكُهُ يَا مَنْ لا عَطَاءَ إِلا عَطَاؤُهُ 56 يَا مَنْ لَهُ الْمَثَلُ الْأَعْلَى يَا مَنْ لَهُ الصِّفَاتُ الْعُلْيَا يَا مَنْ لَهُ الْآخِرَةُ وَ الْأُولَى يَا مَنْ لَهُ الْجَنَّةُ الْمَأْوَى يَا مَنْ لَهُ الْآيَاتُ الْكُبْرَى يَا مَنْ لَهُ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَى يَا مَنْ لَهُ الْحُكْمُ وَ الْقَضَاءُ يَا مَنْ لَهُ الْهَوَاءُ وَ الْفَضَاءُ يَا مَنْ لَهُ الْعَرْشُ وَ الثَّرَى يَا مَنْ لَهُ السَّمَاوَاتُ الْعُلَى 57 اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِاسْمِكَ يَا عَفُوُّ يَا غَفُورُ يَا صَبُورُ يَا شَكُورُ يَا رَءُوفُ يَا عَطُوفُ يَا مَسْئُولُ يَا وَدُودُ يَا سُبُّوحُ يَا قُدُّوسُ 58 يَا مَنْ فِي السَّمَاءِ عَظَمَتُهُ يَا مَنْ فِي الْأَرْضِ آيَاتُهُ يَا مَنْ فِي كُلِّ شَيْ‏ءٍ دَلائِلُهُ يَا مَنْ فِي الْبِحَارِ عَجَائِبُهُ يَا مَنْ فِي الْجِبَالِ خَزَائِنُهُ يَا مَنْ يَبْدَأُ الْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُ يَا مَنْ إِلَيْهِ يَرْجِعُ الْأَمْرُ كُلُّهُ يَا مَنْ أَظْهَرَ فِي كُلِّ شَيْ‏ءٍ لُطْفَهُ يَا مَنْ أَحْسَنَ كُلَّ شَيْ‏ءٍ خَلَقَهُ يَا مَنْ تَصَرَّفَ فِي الْخَلائِقِ قُدْرَتُهُ 59 يَا حَبِيبَ مَنْ لا حَبِيبَ لَهُ يَا طَبِيبَ مَنْ لا طَبِيبَ لَهُ يَا مُجِيبَ مَنْ لا مُجِيبَ لَهُ يَا شَفِيقَ مَنْ لا شَفِيقَ لَهُ يَا رَفِيقَ مَنْ لا رَفِيقَ لَهُ يَا مُغِيثَ مَنْ لا مُغِيثَ لَهُ يَا دَلِيلَ مَنْ لا دَلِيلَ لَهُ يَا أَنِيسَ مَنْ لا أَنِيسَ لَهُ يَا رَاحِمَ مَنْ لا رَاحِمَ لَهُ يَا صَاحِبَ مَنْ لا صَاحِبَ لَهُ 60 يَا كَافِيَ مَنِ اسْتَكْفَاهُ يَا هَادِيَ مَنِ اسْتَهْدَاهُ يَا كَالِيَ مَنِ اسْتَكْلاهُ يَا رَاعِيَ مَنِ اسْتَرْعَاهُ يَا شَافِيَ مَنِ اسْتَشْفَاهُ يَا قَاضِيَ مَنِ اسْتَقْضَاهُ يَا مُغْنِيَ مَنِ اسْتَغْنَاهُ يَا مُوفِيَ مَنِ اسْتَوْفَاهُ يَا مُقَوِّيَ مَنِ اسْتَقْوَاهُ يَا وَلِيَّ مَنِ اسْتَوْلاهُ 61 اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِاسْمِكَ يَا خَالِقُ يَا رَازِقُ يَا نَاطِقُ يَا صَادِقُ يَا فَالِقُ يَا فَارِقُ يَا فَاتِقُ يَا رَاتِقُ يَا سَابِقُ [فَائِقُ‏] يَا سَامِقُ 62 يَا مَنْ يُقَلِّبُ اللَّيْلَ وَ النَّهَارَ يَا مَنْ جَعَلَ الظُّلُمَاتِ وَ الْأَنْوَارَ يَا مَنْ خَلَقَ الظِّلَّ وَ الْحَرُورَ يَا مَنْ سَخَّرَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ يَا مَنْ قَدَّرَ الْخَيْرَ وَ الشَّرَّ يَا مَنْ خَلَقَ الْمَوْتَ وَ الْحَيَاةَ يَا مَنْ لَهُ الْخَلْقُ وَ الْأَمْرُ يَا مَنْ لَمْ يَتَّخِذْ صَاحِبَةً وَ لا وَلَدا يَا مَنْ لَيْسَ لَهُ شَرِيكٌ فِي الْمُلْكِ يَا مَنْ لَمْ يَكُنْ لَهُ وَلِيٌّ مِنَ الذُّلِّ 63 يَا مَنْ يَعْلَمُ مُرَادَ الْمُرِيدِينَ يَا مَنْ يَعْلَمُ ضَمِيرَ الصَّامِتِينَ يَا مَنْ يَسْمَعُ أَنِينَ الْوَاهِنِينَ يَا مَنْ يَرَى بُكَاءَ الْخَائِفِينَ يَا مَنْ يَمْلِكُ حَوَائِجَ السَّائِلِينَ يَا مَنْ يَقْبَلُ عُذْرَ التَّائِبِينَ يَا مَنْ لا يُصْلِحُ عَمَلَ الْمُفْسِدِينَ يَا مَنْ لا يُضِيعُ أَجْرَ الْمُحْسِنِينَ يَا مَنْ لا يَبْعُدُ عَنْ قُلُوبِ الْعَارِفِينَ يَا أَجْوَدَ الْأَجْوَدِينَ 64 يَا دَائِمَ الْبَقَاءِ يَا سَامِعَ الدُّعَاءِ يَا وَاسِعَ الْعَطَاءِ يَا غَافِرَ الْخَطَاءِ يَا بَدِيعَ السَّمَاءِ يَا حَسَنَ الْبَلاءِ يَا جَمِيلَ الثَّنَاءِ يَا قَدِيمَ السَّنَاءِ يَا كَثِيرَ الْوَفَاءِ يَا شَرِيفَ الْجَزَاءِ 65 اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِاسْمِكَ يَا سَتَّارُ يَا غَفَّارُ يَا قَهَّارُ يَا جَبَّارُ يَا صَبَّارُ يَا بَارُّ يَا مُخْتَارُ يَا فَتَّاحُ يَا نَفَّاحُ يَا مُرْتَاحُ 66 يَا مَنْ خَلَقَنِي وَ سَوَّانِي يَا مَنْ رَزَقَنِي وَ رَبَّانِي يَا مَنْ أَطْعَمَنِي وَ سَقَانِي يَا مَنْ قَرَّبَنِي وَ أَدْنَانِي يَا مَنْ عَصَمَنِي وَ كَفَانِي يَا مَنْ حَفِظَنِي وَ كَلانِي يَا مَنْ أَعَزَّنِي وَ أَغْنَانِي يَا مَنْ وَفَّقَنِي وَ هَدَانِي يَا مَنْ آنَسَنِي وَ آوَانِي يَا مَنْ أَمَاتَنِي وَ أَحْيَانِي 67 يَا مَنْ يُحِقُّ الْحَقَّ بِكَلِمَاتِهِ يَا مَنْ يَقْبَلُ التَّوْبَةَ عَنْ عِبَادِهِ يَا مَنْ يَحُولُ بَيْنَ الْمَرْءِ وَ قَلْبِهِ يَا مَنْ لا تَنْفَعُ الشَّفَاعَةُ إِلا بِإِذْنِهِ يَا مَنْ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنْ ضَلَّ عَنْ سَبِيلِهِ يَا مَنْ لا مُعَقِّبَ لِحُكْمِهِ يَا مَنْ لا رَادَّ لِقَضَائِهِ يَا مَنِ انْقَادَ كُلُّ شَيْ‏ءٍ لِأَمْرِهِ يَا مَنِ السَّمَاوَاتُ مَطْوِيَّاتٌ بِيَمِينِهِ يَا مَنْ يُرْسِلُ الرِّيَاحَ بُشْرا بَيْنَ يَدَيْ رَحْمَتِهِ 68 يَا مَنْ جَعَلَ الْأَرْضَ مِهَادا يَا مَنْ جَعَلَ الْجِبَالَ أَوْتَادا يَا مَنْ جَعَلَ الشَّمْسَ سِرَاجا يَا مَنْ جَعَلَ الْقَمَرَ نُورا يَا مَنْ جَعَلَ اللَّيْلَ لِبَاسا يَا مَنْ جَعَلَ النَّهَارَ مَعَاشا يَا مَنْ جَعَلَ النَّوْمَ سُبَاتا يَا مَنْ جَعَلَ السَّمَاءَ بِنَاءً يَا مَنْ جَعَلَ الْأَشْيَاءَ أَزْوَاجا يَا مَنْ جَعَلَ النَّارَ مِرْصَادا 69 اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِاسْمِكَ يَا سَمِيعُ يَا شَفِيعُ يَا رَفِيعُ يَا مَنِيعُ يَا سَرِيعُ يَا بَدِيعُ يَا كَبِيرُ يَا قَدِيرُ يَا خَبِيرُ [مُنِيرُ] يَا مُجِيرُ يَا حَيّا قَبْلَ كُلِّ حَيٍّ يَا حَيّا بَعْدَ كُلِّ حَيٍّ يَا حَيُّ الَّذِي لَيْسَ كَمِثْلِهِ حَيٌّ يَا حَيُّ الَّذِي لا يُشَارِكُهُ حَيٌّ يَا حَيُّ الَّذِي لا يَحْتَاجُ إِلَى حَيٍّ يَا حَيُّ الَّذِي يُمِيتُ كُلَّ حَيٍّ يَا حَيُّ الَّذِي يَرْزُقُ كُلَّ حَيٍّ يَا حَيّا لَمْ يَرِثِ الْحَيَاةَ مِنْ حَيٍّ يَا حَيُّ الَّذِي يُحْيِي الْمَوْتَى يَا حَيُّ يَا قَيُّومُ لا تَأْخُذُهُ سِنَةٌ وَ لا نَوْمٌ 71 يَا مَنْ لَهُ ذِكْرٌ لا يُنْسَى يَا مَنْ لَهُ نُورٌ لا يُطْفَى يَا مَنْ لَهُ نِعَمٌ لا تُعَدُّ يَا مَنْ لَهُ مُلْكٌ لا يَزُولُ يَا مَنْ لَهُ ثَنَاءٌ لا يُحْصَى يَا مَنْ لَهُ جَلالٌ لا يُكَيَّفُ يَا مَنْ لَهُ كَمَالٌ لا يُدْرَكُ يَا مَنْ لَهُ قَضَاءٌ لا يُرَدُّ يَا مَنْ لَهُ صِفَاتٌ لا تُبَدَّلُ يَا مَنْ لَهُ نُعُوتٌ لا تُغَيَّرُ 72 يَا رَبَّ الْعَالَمِينَ يَا مَالِكَ يَوْمِ الدِّينِ يَا غَايَةَ الطَّالِبِينَ يَا ظَهْرَ اللاجِينَ يَا مُدْرِكَ الْهَارِبِينَ يَا مَنْ يُحِبُّ الصَّابِرِينَ يَا مَنْ يُحِبُّ التَّوَّابِينَ يَا مَنْ يُحِبُّ الْمُتَطَهِّرِينَ يَا مَنْ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ يَا مَنْ هُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِينَ 73 اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِاسْمِكَ يَا شَفِيقُ يَا رَفِيقُ يَا حَفِيظُ يَا مُحِيطُ يَا مُقِيتُ يَا مُغِيثُ يَا مُعِزُّ يَا مُذِلُّ يَا مُبْدِئُ يَا مُعِيدُ 74 يَا مَنْ هُوَ أَحَدٌ بِلا ضِدٍّ يَا مَنْ هُوَ فَرْدٌ بِلا نِدٍّ يَا مَنْ هُوَ صَمَدٌ بِلا عَيْبٍ يَا مَنْ هُوَ وِتْرٌ بِلا كَيْفٍ يَا مَنْ هُوَ قَاضٍ بِلا حَيْفٍ يَا مَنْ هُوَ رَبٌّ بِلا وَزِيرٍ يَا مَنْ هُوَ عَزِيزٌ بِلا ذُلٍّ يَا مَنْ هُوَ غَنِيٌّ بِلا فَقْرٍ يَا مَنْ هُوَ مَلِكٌ بِلا عَزْلٍ يَا مَنْ هُوَ مَوْصُوفٌ بِلا شَبِيهٍ 75 يَا مَنْ ذِكْرُهُ شَرَفٌ لِلذَّاكِرِينَ يَا مَنْ شُكْرُهُ فَوْزٌ لِلشَّاكِرِينَ يَا مَنْ حَمْدُهُ عِزٌّ لِلْحَامِدِينَ يَا مَنْ طَاعَتُهُ نَجَاةٌ لِلْمُطِيعِينَ يَا مَنْ بَابُهُ مَفْتُوحٌ لِلطَّالِبِينَ يَا مَنْ سَبِيلُهُ وَاضِحٌ لِلْمُنِيبِينَ يَا مَنْ آيَاتُهُ بُرْهَانٌ لِلنَّاظِرِينَ يَا مَنْ كِتَابُهُ تَذْكِرَةٌ لِلْمُتَّقِينَ يَا مَنْ رِزْقُهُ عُمُومٌ لِلطَّائِعِينَ وَ الْعَاصِينَ يَا مَنْ رَحْمَتُهُ قَرِيبٌ مِنَ الْمُحْسِنِينَ 76 يَا مَنْ تَبَارَكَ اسْمُهُ يَا مَنْ تَعَالَى جَدُّهُ يَا مَنْ لا إِلَهَ غَيْرُهُ يَا مَنْ جَلَّ ثَنَاؤُهُ يَا مَنْ تَقَدَّسَتْ أَسْمَاؤُهُ يَا مَنْ يَدُومُ بَقَاؤُهُ يَا مَنِ الْعَظَمَةُ بَهَاؤُهُ يَا مَنِ الْكِبْرِيَاءُ رِدَاؤُهُ يَا مَنْ لا تُحْصَى آلاؤُهُ يَا مَنْ لا تُعَدُّ نَعْمَاؤُهُ 77 اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِاسْمِكَ يَا مُعِينُ يَا أَمِينُ يَا مُبِينُ يَا مَتِينُ يَا مَكِينُ يَا رَشِيدُ يَا حَمِيدُ يَا مَجِيدُ يَا شَدِيدُ يَا شَهِيدُ 78 يَا ذَا الْعَرْشِ الْمَجِيدِ يَا ذَا الْقَوْلِ السَّدِيدِ يَا ذَا الْفِعْلِ الرَّشِيدِ يَا ذَا الْبَطْشِ الشَّدِيدِ يَا ذَا الْوَعْدِ وَ الْوَعِيدِ يَا مَنْ هُوَ الْوَلِيُّ الْحَمِيدُ يَا مَنْ هُوَ فَعَّالٌ لِمَا يُرِيدُ يَا مَنْ هُوَ قَرِيبٌ غَيْرُ بَعِيدٍ يَا مَنْ هُوَ عَلَى كُلِّ شَيْ‏ءٍ شَهِيدٌ يَا مَنْ هُوَ لَيْسَ بِظَلامٍ لِلْعَبِيدِ 79 يَا مَنْ لا شَرِيكَ لَهُ وَ لا وَزِيرَ يَا مَنْ لا شَبِيهَ [شِبْهَ‏] لَهُ وَ لا نَظِيرَ يَا خَالِقَ الشَّمْسِ وَ الْقَمَرِ الْمُنِيرِ يَا مُغْنِيَ الْبَائِسِ الْفَقِيرِ يَا رَازِقَ الطِّفْلِ الصَّغِيرِ يَا رَاحِمَ الشَّيْخِ الْكَبِيرِ يَا جَابِرَ الْعَظْمِ الْكَسِيرِ يَا عِصْمَةَ الْخَائِفِ الْمُسْتَجِيرِ يَا مَنْ هُوَ بِعِبَادِهِ خَبِيرٌ بَصِيرٌ يَا مَنْ هُوَ عَلَى كُلِّ شَيْ‏ءٍ قَدِيرٌ 80 يَا ذَا الْجُودِ وَ النِّعَمِ يَا ذَا الْفَضْلِ وَ الْكَرَمِ يَا خَالِقَ اللَّوْحِ وَ الْقَلَمِ يَا بَارِئَ الذَّرِّ وَ النَّسَمِ يَا ذَا الْبَأْسِ وَ النِّقَمِ يَا مُلْهِمَ الْعَرَبِ وَ الْعَجَمِ يَا كَاشِفَ الضُّرِّ وَ الْأَلَمِ يَا عَالِمَ السِّرِّ وَ الْهِمَمِ يَا رَبَّ الْبَيْتِ وَ الْحَرَمِ يَا مَنْ خَلَقَ الْأَشْيَاءَ مِنَ الْعَدَمِ 81 اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِاسْمِكَ يَا فَاعِلُ يَا جَاعِلُ يَا قَابِلُ يَا كَامِلُ يَا فَاصِلُ يَا وَاصِلُ يَا عَادِلُ يَا غَالِبُ يَا طَالِبُ يَا وَاهِبُ 82 يَا مَنْ أَنْعَمَ بِطَوْلِهِ يَا مَنْ أَكْرَمَ بِجُودِهِ يَا مَنْ جَادَ بِلُطْفِهِ يَا مَنْ تَعَزَّزَ بِقُدْرَتِهِ يَا مَنْ قَدَّرَ بِحِكْمَتِهِ يَا مَنْ حَكَمَ بِتَدْبِيرِهِ يَا مَنْ دَبَّرَ بِعِلْمِهِ يَا مَنْ تَجَاوَزَ بِحِلْمِهِ يَا مَنْ دَنَا فِي عُلُوِّهِ يَا مَنْ عَلا فِي دُنُوِّهِ 83 يَا مَنْ يَخْلُقُ مَا يَشَاءُ يَا مَنْ يَفْعَلُ مَا يَشَاءُ يَا مَنْ يَهْدِي مَنْ يَشَاءُ يَا مَنْ يُضِلُّ مَنْ يَشَاءُ يَا مَنْ يُعَذِّبُ مَنْ يَشَاءُ يَا مَنْ يَغْفِرُ لِمَنْ يَشَاءُ يَا مَنْ يُعِزُّ مَنْ يَشَاءُ يَا مَنْ يُذِلُّ مَنْ يَشَاءُ يَا مَنْ يُصَوِّرُ فِي الْأَرْحَامِ مَا يَشَاءُ يَا مَنْ يَخْتَصُّ بِرَحْمَتِهِ مَنْ يَشَاءُ 84 يَا مَنْ لَمْ يَتَّخِذْ صَاحِبَةً وَ لا وَلَدا يَا مَنْ جَعَلَ لِكُلِّ شَيْ‏ءٍ قَدْرا يَا مَنْ لا يُشْرِكُ فِي حُكْمِهِ أَحَدا يَا مَنْ جَعَلَ [مِنَ الْمَلائِكَةِ] الْمَلائِكَةَ رُسُلا يَا مَنْ جَعَلَ فِي السَّمَاءِ بُرُوجا يَا مَنْ جَعَلَ الْأَرْضَ قَرَارا يَا مَنْ خَلَقَ مِنَ الْمَاءِ بَشَرا يَا مَنْ جَعَلَ لِكُلِّ شَيْ‏ءٍ أَمَدا يَا مَنْ أَحَاطَ بِكُلِّ شَيْ‏ءٍ عِلْما يَا مَنْ أَحْصَى كُلَّ شَيْ‏ءٍ عَدَدا 85 اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِاسْمِكَ يَا أَوَّلُ يَا آخِرُ يَا ظَاهِرُ يَا بَاطِنُ يَا بَرُّ يَا حَقُّ يَا فَرْدُ يَا وِتْرُ يَا صَمَدُ يَا سَرْمَدُ 86 يَا خَيْرَ مَعْرُوفٍ عُرِفَ يَا أَفْضَلَ مَعْبُودٍ عُبِدَ يَا أَجَلَّ مَشْكُورٍ شُكِرَ يَا أَعَزَّ مَذْكُورٍ ذُكِرَ يَا أَعْلَى مَحْمُودٍ حُمِدَ يَا أَقْدَمَ مَوْجُودٍ طُلِبَ يَا أَرْفَعَ مَوْصُوفٍ وُصِفَ يَا أَكْبَرَ مَقْصُودٍ قُصِدَ يَا أَكْرَمَ مَسْئُولٍ سُئِلَ يَا أَشْرَفَ مَحْبُوبٍ عُلِمَ 87 يَا حَبِيبَ الْبَاكِينَ يَا سَيِّدَ الْمُتَوَكِّلِينَ يَا هَادِيَ الْمُضِلِّينَ يَا وَلِيَّ الْمُؤْمِنِينَ يَا أَنِيسَ الذَّاكِرِينَ يَا مَفْزَعَ الْمَلْهُوفِينَ يَا مُنْجِيَ الصَّادِقِينَ يَا أَقْدَرَ الْقَادِرِينَ يَا أَعْلَمَ الْعَالِمِينَ يَا إِلَهَ الْخَلْقِ أَجْمَعِينَ 88 يَا مَنْ عَلا فَقَهَرَ يَا مَنْ مَلَكَ فَقَدَرَ يَا مَنْ بَطَنَ فَخَبَرَ يَا مَنْ عُبِدَ فَشَكَرَ يَا مَنْ عُصِيَ فَغَفَرَ يَا مَنْ لا تَحْوِيهِ الْفِكَرُ يَا مَنْ لا يُدْرِكُهُ بَصَرٌ يَا مَنْ لا يَخْفَى عَلَيْهِ أَثَرٌ يَا رَازِقَ الْبَشَرِ يَا مُقَدِّرَ كُلِّ قَدَرٍ 89 اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِاسْمِكَ يَا حَافِظُ يَا بَارِئُ يَا ذَارِئُ يَا بَاذِخُ يَا فَارِجُ يَا فَاتِحُ يَا كَاشِفُ يَا ضَامِنُ يَا آمِرُ يَا نَاهِي 90 يَا مَنْ لا يَعْلَمُ الْغَيْبَ إِلا هُوَ يَا مَنْ لا يَصْرِفُ السُّوءَ إِلا هُوَ يَا مَنْ لا يَخْلُقُ الْخَلْقَ إِلا هُوَ يَا مَنْ لا يَغْفِرُ الذَّنْبَ إِلا هُوَ يَا مَنْ لا يُتِمُّ النِّعْمَةَ إِلا هُوَ يَا مَنْ لا يُقَلِّبُ الْقُلُوبَ إِلا هُوَ يَا مَنْ لا يُدَبِّرُ الْأَمْرَ إِلا هُوَ يَا مَنْ لا يُنَزِّلُ الْغَيْثَ إِلا هُوَ يَا مَنْ لا يَبْسُطُ الرِّزْقَ إِلا هُوَ يَا مَنْ لا يُحْيِي الْمَوْتَى إِلا هُوَ 91 يَا مُعِينَ الضُّعَفَاءِ يَا صَاحِبَ الْغُرَبَاءِ يَا نَاصِرَ الْأَوْلِيَاءِ يَا قَاهِرَ الْأَعْدَاءِ يَا رَافِعَ السَّمَاءِ يَا أَنِيسَ الْأَصْفِيَاءِ يَا حَبِيبَ الْأَتْقِيَاءِ يَا كَنْزَ الْفُقَرَاءِ يَا إِلَهَ الْأَغْنِيَاءِ يَا أَكْرَمَ الْكُرَمَاءِ 92 يَا كَافِيا مِنْ كُلِّ شَيْ‏ءٍ يَا قَائِما عَلَى كُلِّ شَيْ‏ءٍ يَا مَنْ لا يُشْبِهُهُ شَيْ‏ءٌ يَا مَنْ لا يَزِيدُ فِي مُلْكِهِ شَيْ‏ءٌ يَا مَنْ لا يَخْفَى عَلَيْهِ شَيْ‏ءٌ يَا مَنْ لا يَنْقُصُ مِنْ خَزَائِنِهِ شَيْ‏ءٌ يَا مَنْ لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَيْ‏ءٌ يَا مَنْ لا يَعْزُبُ عَنْ عِلْمِهِ شَيْ‏ءٌ يَا مَنْ هُوَ خَبِيرٌ بِكُلِّ شَيْ‏ءٍ يَا مَنْ وَسِعَتْ رَحْمَتُهُ كُلَّ شَيْ‏ءٍ 93 اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِاسْمِكَ يَا مُكْرِمُ يَا مُطْعِمُ يَا مُنْعِمُ يَا مُعْطِي يَا مُغْنِي يَا مُقْنِي يَا مُفْنِي يَا مُحْيِي يَا مُرْضِي يَا مُنْجِي 94 يَا أَوَّلَ كُلِّ شَيْ‏ءٍ وَ آخِرَهُ يَا إِلَهَ كُلِّ شَيْ‏ءٍ وَ مَلِيكَهُ يَا رَبَّ كُلِّ شَيْ‏ءٍ وَ صَانِعَهُ يَا بَارِئَ كُلِّ شَيْ‏ءٍ وَ خَالِقَهُ يَا قَابِضَ كُلِّ شَيْ‏ءٍ وَ بَاسِطَهُ يَا مُبْدِئَ كُلِّ شَيْ‏ءٍ وَ مُعِيدَهُ يَا مُنْشِئَ كُلِّ شَيْ‏ءٍ وَ مُقَدِّرَهُ يَا مُكَوِّنَ كُلِّ شَيْ‏ءٍ وَ مُحَوِّلَهُ يَا مُحْيِيَ كُلِّ شَيْ‏ءٍ وَ مُمِيتَهُ يَا خَالِقَ كُلِّ شَيْ‏ءٍ وَ وَارِثَهُ 95 يَا خَيْرَ ذَاكِرٍ وَ مَذْكُورٍ يَا خَيْرَ شَاكِرٍ وَ مَشْكُورٍ يَا خَيْرَ حَامِدٍ وَ مَحْمُودٍ يَا خَيْرَ شَاهِدٍ وَ مَشْهُودٍ يَا خَيْرَ دَاعٍ وَ مَدْعُوٍّ يَا خَيْرَ مُجِيبٍ وَ مُجَابٍ يَا خَيْرَ مُونِسٍ وَ أَنِيسٍ يَا خَيْرَ صَاحِبٍ وَ جَلِيسٍ يَا خَيْرَ مَقْصُودٍ وَ مَطْلُوبٍ يَا خَيْرَ حَبِيبٍ وَ مَحْبُوبٍ 96 يَا مَنْ هُوَ لِمَنْ دَعَاهُ مُجِيبٌ يَا مَنْ هُوَ لِمَنْ أَطَاعَهُ حَبِيبٌ يَا مَنْ هُوَ إِلَى مَنْ أَحَبَّهُ قَرِيبٌ يَا مَنْ هُوَ بِمَنِ اسْتَحْفَظَهُ رَقِيبٌ يَا مَنْ هُوَ بِمَنْ رَجَاهُ كَرِيمٌ يَا مَنْ هُوَ بِمَنْ عَصَاهُ حَلِيمٌ يَا مَنْ هُوَ فِي عَظَمَتِهِ رَحِيمٌ يَا مَنْ هُوَ فِي حِكْمَتِهِ عَظِيمٌ يَا مَنْ هُوَ فِي إِحْسَانِهِ قَدِيمٌ يَا مَنْ هُوَ بِمَنْ أَرَادَهُ عَلِيمٌ 97 اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِاسْمِكَ يَا مُسَبِّبُ يَا مُرَغِّبُ يَا مُقَلِّبُ يَا مُعَقِّبُ يَا مُرَتِّبُ يَا مُخَوِّفُ يَا مُحَذِّرُ يَا مُذَكِّرُ يَا مُسَخِّرُ يَا مُغَيِّرُ 98 يَا مَنْ عِلْمُهُ سَابِقٌ يَا مَنْ وَعْدُهُ صَادِقٌ يَا مَنْ لُطْفُهُ ظَاهِرٌ يَا مَنْ أَمْرُهُ غَالِبٌ يَا مَنْ كِتَابُهُ مُحْكَمٌ يَا مَنْ قَضَاؤُهُ كَائِنٌ يَا مَنْ قُرْآنُهُ مَجِيدٌ يَا مَنْ مُلْكُهُ قَدِيمٌ يَا مَنْ فَضْلُهُ عَمِيمٌ يَا مَنْ عَرْشُهُ عَظِيمٌ 99 يَا مَنْ لا يَشْغَلُهُ سَمْعٌ عَنْ سَمْعٍ يَا مَنْ لا يَمْنَعُهُ فِعْلٌ عَنْ فِعْلٍ يَا مَنْ لا يُلْهِيهِ قَوْلٌ عَنْ قَوْلٍ يَا مَنْ لا يُغَلِّطُهُ سُؤَالٌ عَنْ سُؤَالٍ يَا مَنْ لا يَحْجُبُهُ شَيْ‏ءٌ عَنْ شَيْ‏ءٍ يَا مَنْ لا يُبْرِمُهُ إِلْحَاحُ الْمُلِحِّينَ يَا مَنْ هُوَ غَايَةُ مُرَادِ الْمُرِيدِينَ يَا مَنْ هُوَ مُنْتَهَى هِمَمِ الْعَارِفِينَ يَا مَنْ هُوَ مُنْتَهَى طَلَبِ الطَّالِبِينَ يَا مَنْ لا يَخْفَى عَلَيْهِ ذَرَّةٌ فِي الْعَالَمِينَ 100 يَا حَلِيما لا يَعْجَلُ يَا جَوَادا لا يَبْخَلُ يَا صَادِقا لا يُخْلِفُ يَا وَهَّابا لا يَمَلُّ يَا قَاهِرا لا يُغْلَبُ يَا عَظِيما لا يُوصَفُ يَا عَدْلا لا يَحِيفُ يَا غَنِيّا لا يَفْتَقِرُ يَا كَبِيرا لا يَصْغُرُ يَا حَافِظا لا يَغْفُلُ سُبْحَانَكَ يَا لا إِلَهَ إِلا أَنْتَ الْغَوْثَ الْغَوْثَ خَلِّصْنَا مِنَ النَّارِ يَا رَبِّ *

 

دعای پذیرش توبه

بِسْمِ اللّهِ الرًّحْمَن ِالرَّحيِمْ

 

اَللَّهُمَّ يا مَنْ لايَصِفُهُ نَعْتُ الْواصِفينَ، وَ يا مَنْ لا يُجاوِزُهُ رَجآءُالرّاجينَ، وَيا مَنْ لا يَضيعُ لَدَيْهِ اَجْرُالْمُحْسِنينَ، وَ يا مَنْ هُوَ مُنْتَهى‏ خَوْفِ الْعابِدينَ، وَ يا مَنْ هُوَ غايَةُ خَشْيَةِ الْمُتَّقينَ، هذا مَقامُ مَنْ ‏تَداوَلَتْهُ اَيْدِى ‏الذُّنُوبِ، وَقادَتْهُ اَزِمَّةُ الْخطايا، وَ اسْتَحْوَذَ عَلَيْهِ الشَّيْطانُ، فَقَصَّرَ عَمّا اَمَرْتَ بِهِ تَفْريطاً، وَ تَعاطى‏ ما نَهَيْتَ عَنْهُ تَغْريراً، كَالْجاهِلِ بِقُدْرَتِكَ عَلَيْهِ، اَوْ كَالْمُنْكِرِ فَضْلَ اِحْسانِكَ اِلَيْهِ، حَتّى‏ اِذَا انْفَتَحَ لَهُ بَصَرُالْهُدى‏، وَ تَقَشَّعَتْ ‏عَنْهُ سَحآئِبُ‏الْعَمى‏، اَحْصى‏ ماظَلَمَ بِهِ نَفْسَهُ، وَ فَكَّرَفيما خالَفَ بِهِ رَبَّهُ، فَرَاى‏ كَبيرَ عِصْيانِهِ كَبيراً، وَ جَليلَ مُخالَفَتِهِ جَليلاً، فَاَقْبَلَ نَحْوَكَ مُؤَمِّلاً لَكَ، مُسْتَحْيِياً مِنْكَ، وَ وَجَّهَ رَغْبَتَهُ اِلَيْكَ ثِقَةً بِكَ، فَاَمَّكَ بِطَمَعِهِ يَقيناً، وَ قَصَدَكَ بِخَوْفِهِ اِخْلاصاً، قَدْ خَلا طَمَعُهُ مِنْ كُلِّ مَطْمُوعٍ فيهِ غَيْرِكَ، وَ اَفْرَخَ رَوْعُهُ مِنْ كُلِّ مَحْذُورٍ مِنْهُ سِواكَ، فَمَثَلَ بَيْنَ يَدَيْكَ مُتَضَرِّعاً، وَغَمَّضَ بَصَرَهُ اِلَى الْاَرْضِ مُتَخَشِّعاً، وَ طَأْطَأَ رَاْسَهُ لِعِزَّتِكَ مُتَذَلِّلاً، وَ اَبَثَّكَ مِنْ سِرِّهِ ما اَنْتَ اَعْلَمُ بِهِ مِنْهُ خُضُوعاً، وَعَدَّدَ مِنْ ذُنُوبِهِ ما اَنْتَ اَحْصى‏ لَها خُشُوعاً، وَ اسْتَغاثَ بِكَ مِنْ عَظيمِ ما وَقَعَ بِهِ فى عِلْمِكَ، وَ قَبيحِ ما فَضَحَهُ فى حُكْمِكَ : مِنْ ذُنُوبٍ اَدْبَرَتْ لَذّاتُها فَذَهَبَتْ، وَ اَقامَتْ تَبِعاتُها فَلَزِمَتْ، لايُنْكِرُ - يااِلهى - عَدْلَكَ اِنْ عاقَبْتَهُ، وَلايَسْتَعْظِمُ عَفْوَكَ اِنْ عَفَوْتَ عَنْهُ وَ رَحِمْتَهُ، لِأَنَّكَ الرَّبُّ الْكَريمُ الَّذى لايَتَعاظَمُهُ غُفْرانُ الذَّنْبِ الْعَظيمِ. اَللَّهُمَّ فَهااَنَاذا قَدْجِئْتُكَ مُطيعاً لِأَمْرِكَ فيما اَمَرْتَ بِهِ مِنْ‏الدُّعآءِ، مُتَنَجِّزاً وَعْدَكَ فيما وَعَدْتَ بِهِ مِنَ الْاِجابَةِ، اِذْ تَقُولُ: «اُدْعُونى اَسْتَجِبْ لَكُمْ». اَللَّهُمَّ فَصَلِّ عَلى‏ مُحَمَّدٍ وَ الٍهٍ, وَ القَني بٍمَعرَتٍکَ کَما لَقيتکَ باٍقراري, وَ ارفَعني عَن مَصارِعِ‏الذُّنُوبِ كَما وَضَعْتُ لَكَ‏نَفْسى، وَاسْتُرْنى بِسِتْرِكَ كَما تَاَنَّيْتَنى عَنِ الْاِنْتِقامِ مِنّى. اَللَّهُمَّ وَ ثَبِّتْ فى طاعَتِكَ نِيَّتى، وَ اَحْكِمْ فى عِبادَتِكَ بَصيرَتى، وَ وَفِّقْنى مِنَ الْاَعْمالِ لِما تَغْسِلُ بِهِ دَنَسَ الْخَطايا عَنّى، وَ تَوَفَّنى عَلى‏ مِلَّتِكَ وَ مِلَّةِ نَبِيِّكَ مُحَمَّدٍ-عَلَيهِ‏السَّلامُ- اِذا تَوَفَّيْتَنى. اَللَّهُمَّ اِنّى اَتُوبُ ‏اِلَيْكَ فى مَقامى هذا مِنْ كَبآئِرِ ذُنُوبى وَ صَغآئِرِها، وَ بَواطِنِ سَيِّئاتى وَ ظَواهِرِها، وَ سَوالِفِ زَلاّتى وَ حَوادِثِها، تَوْبَةَ مَنْ لايُحَدِّثُ نَفْسَهُ بِمَعْصِيَةٍ، وَلايُضْمِرُ اَنْ يَعُودَ - فى خَطيئَةٍ، وَ قَدْ قُلْتَ يا اِلهى فى مُحْكَمِ كِتابِكَ اَنَّكَ تَقْبَلُ التَّوْبَةَ عَنْ عِبادِكَ، وَ تَعْفُو عَنِ السَّيِّئاتِ، وَ تُحِبُّ التَّوَّابينَ، فَاقْبَلْ تَوْبَتى كَما وَعَدْتَ، وَاعْفُ عَنْ سَيِّئاتى كَما ضَمِنْتَ، وَ اَوْجِبْ لى مَحَبَّتَكَ كَما شَرَطْتَ، وَلَكَ - يا رَبِّ - شَرْطى اَلاَّ اَعُودَ فى مَكْرُوهِكَ، وَ ضَمانى اَنْ لا اَرْجِعَ فى مَذْمُومِكَ، وَ عَهْدى اَنْ اَهْجُرَ جَميعَ مَعاصيكَ. اَللَّهُمَّ اِنَّكَ اَعْلَمُ بِما عَمِلْتُ، فَاغْفِرْ لى ما عَلِمْتَ، وَ اصْرِفْنى بِقُدْرَتِكَ اِلى‏ ما اَحْبَبْتَ. اَللَّهُمَّ وَ عَلَىَّ تَبِعاتٌ قَدْ حَفِظْتُهُنَّ، وَ تَبِعاتٌ قَدْ نَسِيتُهُنَّ، وَ كُلُّهُنَّ بِعَيْنِكَ الَّتى لاتَنامُ، وَ عِلْمِكَ الَّذى لايَنْسى‏، فَعَوِّضْ مِنْها اَهْلَها، وَ احْطُطْ عَنّى وِزْرَها، وَ خَفِّفْ عَنّى ثِقْلَها، وَ اعْصِمْنى مِنْ اَنْ اُقارِفَ مِثْلَها. اَللَّهُمَّ وَ اِنَّهُ لا وَفآءَ لى بِالتَّوْبَةِ اِلاّ بِعِصْمَتِكَ، وَ لاَاسْتِمْساكَ بى عَنِ الْخَطايا اِلاَّ عَنْ قُوَّتِكَ، فَقَوِّنى بِقُوَّةٍ كافِيَةٍ، وَ تَوَلَّنى بِعِصْمَةٍ مانِعَةٍ. اَللَّهُمَّ اَيُّما عَبْدٍ تابَ اِلَيْكَ وَ هُوَ فى عِلْمِ الْغَيْبِ عِنْدَكَ فاسِخٌ لِتَوْبَتِهِ، وَ عآئِدٌ فى ذَنْبِهِ وَ خَطيئَتِهِ، فَاِنّى اَعُوذُ بِكَ اَنْ اَكُونَ كَذلِكَ، فَاجْعَلْ تَوْبَتى هذِهِ تَوْبَةً لا اَحْتاجُ بَعْدَها اِلى‏ تَوْبَةٍ، تَوْبَةً مُوجِبَةً لِمَحْوِ ما سَلَفَ، وَالسَّلامَةِ فيما بَقِىَ. اَللَّهُمَّ اِنّى اَعْتَذِرُ اِلَيْكَ مِنْ جَهْلى، وَ اَسْتَوْهِبُكَ سُوءَ فِعْلى، فَاضْمُمْنى اِلى‏ كَنَفِ رَحْمَتِكَ تَطَوُّلاً، وَ اسْتُرْنى بِسِتْرِ عافِيَتِكَ تَفَضُّلاً. اَللَّهُمَّ وَ اِنّى اَتُوبُ اِلَيْكَ مِنْ كُلِّ ما خالَفَ اِرادَتَكَ، اَوْ زالَ عَنْ مَحَبَّتِكَ،مِنْ‏خَطَراتِ‏قَلْبى،وَلَحَظاتِ عَيْنى، وَ حِكاياتِ لِسانى، تَوْبَةً تَسْلَمُ بِها كُلُّ جارِحَةٍ عَلى‏ حِيالِها مِنْ تَبِعاتِكَ، وَ تَاْمَنُ مِمّا يَخافُ الْمُعْتَدُونَ مِنْ اَليمِ سَطَواتِكَ. اَللَّهُمَّ فَارْحَمْ وَحْدَتى بَيْنَ يَدَيْكَ، وَ وَجيبَ قَلْبى مِنْ خَشْيَتِكَ، وَ اضْطِرابَ اَرْكانى مِنْ هَيْبَتِكَ، فَقَدْ اَقامَتْنى –يارَبِّ- ذُنُوبى مَقامَ‏الْخِزْىِ بِفِنآئِكَ، فَاِنْ سَكَتُّ لَمْ‏يَنْطِقْ عَنّى اَحَدٌ، وَ اِنْ شَفَعْتُ فَلَسْتُ بِاَهْلِ الشَّفاعَةِ. اَللَّهُمَّ صَلِّ - عَلى‏ مُحَمَّدٍ وَ الِهِ، وَ شَفِّعْ فى خَطاياىَ كَرَمَكَ، وَعُدْ عَلى‏ سَيِّئاتى بِعَفْوِكَ، وَ لاتَجْزِنى جَزآئى مِنْ عُقُوبَتِكَ، وَابْسُطْ عَلَىَّ طَوْلَكَ، وَ جَلِّلْنى بِسِتْرِكَ، وَافْعَلْ بى فِعْلَ عَزيزٍ تَضَرَّعَ اِلَيْهِ عَبْدٌ ذَليلٌ فَرَحِمَهُ، اَوْ غَنِىٍّ تَعَرَّضَ لَهُ عَبْدٌ فَقيرٌ فَنَعَشَهُ.اَللَّهُمَّ لا خَفيرَ لى مِنْكَ فَلْيَخْفُرْنى عِزُّكَ، وَ لا شَفِيعَ لى اِلَيْكَ فَلْيَشْفَعْ لى فَضْلُكَ، وَ قَدْ اَوْجَلَتْنى خَطاياىَ فَلْيُؤْمِنّى عَفْوُكَ، فَما كُلُّ ما نَطَقْتُ بِهِ عَنْ جَهْلٍ مِنّى بِسُوءِ اَثَرى، وَ لا نِسْيانٍ لِما سَبَقَ مِنْ ذَميمِ فِعْلى، لكِنْ لِتَسْمَعَ سَمآؤُكَ وَ مَنْ فيها، وَ اَرْضُكَ وَ مَنْ عَلَيْها ما اَظهَرت لَکَ مٍنَ الندَمٍ , وَ لَجَات اٍلَيکَ فيهٍ مٍنَ التوبه , فَلَعَل بَعْضَهُمْ بِرَحْمَتِكَ يَرْحَمُنى لِسُوءِ مَوْقِفى، اَوْ تُدْرِكُهُ الرِّقَّةُ عَلَىَّ - لِسُوءِ حالى، فَيَنالَنى مِنْهُ بِدَعْوَةٍ هِىَ اَسْمَعُ لَدَيْكَ مِنْ دُعآئى، اَوْشَفاعَةٍ اَوْكَدُ عِنْدَكَ مِنْ شَفاعَتى، تَكُونُ بِها نَجاتى مِنْ غَضَبِكَ، وَ فَوْزَتى بِرِضاكَ. اَللَّهُمَّ اِنْ يَكُنِ النَّدَمُ تَوْبَةً اِلَيْكَ فَاَنَا اَنْدَمُ النّادِمينَ، وَ اِنْ يَكُنِ التَّرْكُ لِمَعْصِيَتِكَ اِنابَةً فَاَنَا اَوَّلُ الْمُنيبينَ، وَ اِنْ يَكُنِ‏الْاِسْتِغْفارُ حِطَّةً لِلذُّنُوبِ فَاِنّى لَكَ مِنَ الْمُسْتَغْفِرينَ. اَللَّهُمَّ فَكَما اَمَرْتَ بِالتَّوْبَةِ وَ ضَمِنْتَ الْقَبُولَ، وَ حَثَثْتَ عَلَى الدُّعآءِ وَ وَعَدْتَ الْاِجابَةَ، فَصَلِّ عَلى‏ مُحَمَّدٍ وَالِهِ، وَاقْبَلْ‏تَوْبَتى، وَلاتَرْجِعْنى‏مَرْجِعَ الْخَيْبَةِ مِنْ رَحْمَتِكَ، اِنَّكَ اَنْتَ التَّوّابُ عَلَى الْمُذْنِبينَ، وَ الرَّحيمُ لِلْخاطِئينَ الْمُنيبينَ.اَللَّهُمَّ صَلِ‏عَلَى مُحَمَّدٍ وَالِهِ كَما هَدَيْتَنا بِهِ، وَ صَلِّ عَلى‏ مُحَمَّدٍ وَ الِهِ كَمَا اسْتَنْقَذْتَنا بِهِ، وَ صَلِ‏عَلى‏ مُحَمَّدٍ وَ الِهِ صَلوةً تَشْفَعُ لَنا يَوْمَ الْقِيمَةِ وَ يَوْمَ الْفاقَةِ اِلَيْكَ، اِنَّكَ عَلى‏ كُلِّ شَىْ‏ءٍ قَديرٌ، وَ هُوَ عَلَيْكَ يَسيرٌ .

  

 به نام خداوند بخشنده مهربان  

بارخدايا، اى كسى كه توصيف واصفان وصفت نتوان كرد، و اى كسى‏كه اميد اميدواران از تو فراتر نرود، و اى كسى‏كه پاداش نيكوكاران نزد تو ضايع نگردد، و اى آن كه ترس عبادت كنندگان به تو منتهى شود، و اى آن كه نهايت بيم پرهيزكارانى، اين جايگاه كسى است كه بازيچه دست گناهان است، و مهارهاى خطاها او را به پيش رانده، و شيطان بر او چيره گشته، از اين جهت در اجراى امر تو كوتاهى ورزيده، و از سر نادانى و غرور به آنچه از آن نهى نمودى آلوده شده، مانند كسى كه به قدرت تو بر خود نا آگاه است، يا فضل و احسانت را درباره خويش منكر است، تا چون ديده هدايتش گشوده، و ابرهاى كورى از برابرش برطرف شده، ستم هايى كه بر خود نموده شماره نموده، و در امورى كه با خداى خود مخالفت ورزيده انديشه كرده، آنگاه بزرگى عصيانش را مشاهده كرده، و به عظمت مخالفتش بصيرت پيدا نموده، پس با دلى اميدوار، و رويى شرمسار به سوى تو رو آورده، و از روى اطمينان به تو با شوق و رغبت متوجه تو شده، و از باب يقين با بار طمع‏ آهنگ تو نموده، و از روى اخلاص با توشه ترس قصد تو كرده، در حالى كه جز تو به احدى طمع نداشته، و از هيچ چيز غير تو نترسيده، پس در حضورت با حال زارى ايستاده، و ديده‏اش را از روى خشوع به زمين دوخته، و در برابر عزت تو باذلت و خوارى سر به‏زير افكنده، واز سر فروتنى رازى راكه تو بهتر ازاوبدان آگاهى برايت آشكار ساخته، و از سر خشوع معاصى خود را كه حضرتت به تعداد آنها آگاهترى برشمرده، و از مهلكه‏اى بزرگ كه بر علمت گذشته، و از كار زشتى كه به قضاى تو مايه رسوائيش شده به تو پناه آورده: گناهانى كه لذّت‏هايش سپرى شده و رفته، ولى پيامدهاى زيان بخشش بجاى مانده و گريبانگير شده، الهى اگر اين بنده را عقوبت كنى منكر عدلت نشود، و اگر از وى بگذرى و بر او رحمت آورى عفوت را عظيم نشمارد، زيرا كه تو خداى كريمى هستى، كه عفو گناه بزرگ در نظرت بزرگ نمى‏نمايد. بار خدايا اينك منم كه در پيشگاهت مطيع و سر به فرمان آمده‏ام در اينكه خود به ما گفتى كه تو را بخوانيم، و از تو وفاى به وعده‏اى را كه در مورد اجابت داده‏اى خواستارم، زيرا كه فرموده‏اى: «مرا بخوانيد تا خواسته شما را اجابت كنم». بار خدايا پس بر محمّد و آلش درود فرست, و با آمرزش خود با ممن برخورد كن چنانكه من با اعتراف به گناه با تو برخورد كردم، و مرا از لغزشگاههاى معاصى برگير چنانكه من در برابر تو پستى گزيدم، و بر من پرده پوشى كن چنانكه در انتقام از من درنگ فرمودى. بار الهي نيّتم را در طاعتت استوار كن، و بينشم را در عبادتت محكم فرما، و مرا به اعمالى موفق كن كه به سبب آن چرك گناهان را از من بشويى، و هنگام خروج از دنيا مرا بر آئين خود و پيامبرت (عليه‏السلام) بميران. بار الها در اين موقعيتى كه در آنم از گناهان بزرگ و كوچكم، و از گناهان پوشيده و آشكارم، و از لغزشهاى گذشته و تازه‏ام به سويت بازمى‏گردم، مانند بازگشت توبه كننده‏اى كه خيال گناه در درونش نگذرد، و فكر برگشتن به گناه را به خاطرش راه ندهد، و تو خود اى پروردگار من در كتاب محكمت فرمودى كه توبه را از بندگانت مى‏پذيرى، و و از سيّئات درمى‏گذرى، و توبه‏كنندگان را دوست دارى، پس براساس وعده خود توبه‏ام را بپذير، و همان‏طور كه ضمانت نموده‏اى از گناهانم بگذر، و چنانكه شرط فرموده‏اى محبتت را بر من لازم فرما، و من هم در مقابل اين همه عنايت تعهد مى‏كنم كه به آنچه پسند تو نيست برنگردم، و ضمانت مى‏نمايم كه به كارى كه مورد نكوهش توست بازنگردم، و پيمان مى‏بندم كه از تمام گناهان دورى كنم. الهى تو به آنچه از من سرزده آگاه‏ترى، پس آنچه را از من خبردارى بيامرز، و مرا با قدرت خود به سوى آنچه دوست دارى متوجه ساز. خداوندا، بر ذمّه من و بالهايى است كه به ياد دارم، و وبالهايى است كه فراموشم شده،و همه آنها در برابر ديده توست كه به خواب نمى‏رود، و نزد علم توست كه در آن فراموشى راه ندارد، پس در مقابل آن و بالها به صاحبانش عوض بده، و وزر آن را از من بريز، و سنگينى آن را از دوش جان من‏بردار، و مرا از دستيازى به نظير آن بازدار. الهى مرا قدرت وفاى به توبه خود جز با حفظ تو نيست، و توان خوددارى از گناهان ندارم جز به قوّت تو، پس مرا با نيروى كافى تقويت كن، و خود عهده‏دار نيروى بازدارنده از گناهم باش. الهى هر بنده‏اى كه به سويت باز گردد و حضرتت به علم غيبى كه دارى مى‏دانى كه او توبه‏شكن و بازگردنده به گناه و خطاى خويش است، پس من به تو پناه مى‏برم از آنكه چنين باشم، اينك اين توبه مرا چنان توبه‏اى قرار ده كه بعد از آن محتاج توبه‏اى ديگر نباشم، توبه‏اى كه سبب محو گناهان گذشته، و ايمنى از گناه در بقيّه ايّام عمر باشد. خداوندا از نادانى خود از حضرتت عذر مى‏خواهم، و بخشش از كردار بدم را از تو خواهانم، پس از باب احسان مرا در پناه رحمت خويش درآور، و از راه تفضل لباس عافيت بر من بپوشان. الهى، و از هر چه مخالف خواست تو بوده، يا از گردونه محبت تو بيرون مى‏برد، از خاطراتى كه در قلبم گذشته، و نگاههاى چشمم، و گفتارهاى زبانم، چنان توبه‏اى مى‏كنم كه هر يك از اعضايم به سهم خود از عقوبتت سالم ماند، و از انتقام و قهرى كه متجاوزگران از آن مى‏هراسند ايمن گردد. الهى بر تنهائيم در پيشگاهت، و تپيدن قلبم از ترست، و لرزه اعضايم از هيبتت رحم كن، زيرا گناهانم - اى پروردگار من - مرا در عرصه رسوايى و خوارى در پيشگاهت نشانده، پس اگر حرف نزنم كسى از جانب من سخن نمى‏گويد، و اگر از خود شفاعت كنم چنان نيستم كه شفاعتم پذيرفته گردد. بار خدايا بر محمّد و آلش درود فرست، و كرمت را درباره خطاهايم شفيع من فرما، و زشتى‏هايم را با عفوت از من ببخش، و جزايم را از عقوبت خود مساز، و دامان احسانت را بر من بگستر، و مرا در پرده عفوت بپوشان، و با من رفتار شخص پر قدرتى كن كه بنده‏اى ذليل با زارى به درگاهش رفته و او بر وى ترحم نموده، يا ثروتمندى كه فقيرى سر راهش نشسته و او از وى دستگيرى نموده. بارالها مرا از تو پناه‏دهنده‏اى نيست پس بايد عزت تو پناهم دهد، و براى من شفيعى به سوى تو نيست پس بايد فضل تو شفيعم شود، و گناهانم مرا در عرصه ترس بُرده پس بايد عفو تو مرا ايمن سازد، زيرا آنچه بر زبان آوردم از باب جهل به كردار زشتم، و در اثر فراموشى كارهاى بد گذشته‏ام نيست، بلكه براى آن است كه آسمان تو و هر كه در آن است، و زمين تو و هر كه بر روى آن است كردم، ندامتي را که براي تو آشکار کردم, و توبه‏اى را كه به‏سبب آن به تو پناه بردم بشنوند، تا مگر يكى از اينان در سايه رحمتت بر پريشان‏حاليم رحم كند، يا براى آشفتگيم بر من رقّت آورد، پس از جانب خود دعايى به حال من كند كه از دعاى خود من نزد تو به اجابت نزديكتر باشد، يا شفاعتى نصيبم گردد كه از شفاعت خودم نزد تو استوارتر جلوه كند، و رهاييم از خشم تو، و دستيابيم به خشنوديت در آن باشد. الهى اگر پشيمانى در پيشگاه حضرتت توبه است پس من از همه پشيمان‏ترم، و اگر ترك گناه بازگشت محسوب مى‏شود پس اولين بازگشت كننده منم، و اگر استغفار سبب ريختن گناهان است پس من در برابرت پس اولين بازگشت كننده منم، و اگر استغفار سبب ريختن گناهان است پس من در برابرت از استغفار كنندگانم، بارالهي همان‏گونه كه به توبه و بازگشت فرمان دادى و پذيرش آن را ضمانت فرمودى، و بر دعا ترغيب نمودى و نسبت به آن وعده اجابت دادى، پس بر محمّد و آلش درود فرست، و توبه‏ام را قبول كن، و از رحمتت نوميد و مأيوسم باز مگردان، زيرا كه حضرتت پذيرنده توبه گناهكاران، و بخشنده خطاپيشگانى هستى كه از صميم دل به تو بازمى‏گردند. بار الها بر محمّد و آلش درود فرست همچنان كه به وسيله او ما را هدايت فرمودى، و بر محمّد و آلش درود فرست همچنان كه به سبب او ما را رهايى كرامت كردى، و بر محمّد و آلش درود فرست چنان درودى كه در قيامت و در روز نياز به تو از ما شفاعت كند، كه تو بر هر چيز توانايى، و آن بر تو سهل و آسان است

 

زندگینامه امام صادق (ع)

ولادت
دوران حمل بسر آمد وسرانجام اودرربع آخر قرن اول هجري ، دربيت امامت و ولايت بدنيا آمد . درمورد تاريخ ونيز ولادت او اختلاف است . تاريخهاي مختلف راجع به روز ولادت چنين ذکر کرده اند که او :
- روزجمعه بهنگام طلوع فجر بدنيا آمد.
- روز دوشنبه بهنگام طلوع فجر بدنيا آمد.
درمورد ماه ولادت نوشته اند که او:
- در17ربيع الاول بدنيا آمد .
- اول ماه رجب بدنيا آمد.
- سيزده هم ربيع الاول بدنيا آمد.
 درمورد سال ولادت اونوشته اند که او:
- درسال 83هجري بدنيا آمد.
- درسال 80 هجري بدنيا آمد.
برخي از مورخان حتي سال 86راهم ذکر کرده اند ولي معروفترآن ، سال هاي 83-86است آنچه راکه نزد شيعيان وبزرگان تاريخ مشهور است ولادت درصبح روزجمعه 17ربيع الاول سال 83 هجري است ومرحوم شهيد اول ، کفعمي وطبرسي وديگران درکتب خود آن راذکر کرده اند.
بهنگامي که درولادت اواختلاف باشد درمورد سال امامت ، مدت امامت ، تاريخ وفات وميزان عمراو نيزاختلاف خواهد بود. محل ولادت اوراشهر مدينه ذکر کرده اند.

ميلاد امام
مشهور ميان مورخان ومحدثان آن است که امام صادق( عليه السلام) درهفده ربيع الاول سال 80 ويا 83 قمري چشم به جهان گشوده است . در موقعيتهائي امام دربرخي ازبرخوردهايش با منصور عباسي فرمود : من متجاوز ازهفتاد سال دارم . محمد بن ربيع مأمور جلب وبازداشت امام گفته است : او پيرمردي بود که بيش از هفتاد سال داشت . « مجلسي » در« بحارالانوار» ازمحمد بن سعيد روايت کرده که امام به هنگام وفات هفتاد ويک ساله بوده است . ملاحظه مي شود که اين روايات باهيچکدام ازدواحتمال 80 و83 سازگار نيست . زيرا مورخان اتقاق نظر دارند که امام صادق( عليه السلام) درسنه 148 قمري وفات يافته است . بنابراين تاريخ تولد آن حضرت سه سال ويا سه سال واندي پيش ازسنه 80 بايد باشد و بدين ترتيب روايات وارده درميلاد امام را مي توان به سه گروه تقسيم کرد که قول ميانه همان 80 سال است وشايد آن نزديک به صحت باشد .

وضع امام صادق (عليه السلام) درحين ولادت

روز هفدهم ماه ربيع الاول سال 82هجري قمري درخانه زين العابدين (عليه السلام) واقع درمدينه طفلي ازصلب امام محمد باقر(عليه السلام) قدم به دنيا گذاشت که بعد به اسم جعفرصادق(عليه السلام) معروف شد.
وقتي طفل متولد گرديد زن قابله که براي کمک بزائوآمده بود ،مشاهده کرد که کودکي کوچک ولاغر است وفکر کرد که شايد نوزاد لاغراندام ،زنده نماندو بااين که ازلحاظ ادامه حيات آن طفل مردد بود دريافت مژدگاني رافراموش نکرد وبعد از اين که نوزاد راکنار مادرش قرارداد ازاطاق خارج شد تااينکه نزد پدر طفل برود ومژدگاني دريافت نمايد. 

زن قابله درآن خانه پدر نوزاد راجستجو کرد ولي اورانيافت چون هنگام وضع حمل ،محمد باقر(عليه السلام) درخانه نبود تااينکه زن قابله ازوي مژدگاني دريافت کند وبه او گفتند که زين العابدين (عليه السلام) جد نوزاد درخانه است ومي تواند اوراببنيد زن قابله بعدازکسب اجازه وارد برزين العابدين (عليه السلام) شد وگفت خداوند به شما يک نوه ذکور عطا کرده است.
امام زين العابدين(عليه السلام) گفت اميدوارم که قدمش مبارک باشد وبعد پرسيدآيااين مژده رابه پدرش دادي ؟
زن قابله گفت پدرش ، درخانه نيست وگرنه اول باو مژده مي دادم.
زين العابدين(عليه السلام) گفت ميل دارم نوه خود راببينم امانمي خواهم که اورا ازاطاق مادرش خارج کني زيرا امروز هواقدري سرداست وبيم آن مي رود که سرما بخورد .
آنگاه زين العابدين (عليه السلام) اززن قابله پرسيدآيا نوه من زيباهست؟
قابله جرئت نکردبگويد که نوزاد ضعيف ونحيف است وگفت چشم هاي آبي اش خيلي زيبا مي باشد.
زين العابدين(عليه السلام) گفت ازاين قرار چشم هاي او،شبيه چشم هاي مادرم (رحمت الله عليه) مي باشد.
چشم هاي شهربانو يزد گرد سوم ومادرزين العابدين(عليه السلام)آبي رنگ بود وجعفرصادق(عليه السلام) برطبق قانون مندل چشم هاي آبي رنگ راازجده بزرگ پدري خود به ارث برد.
روايتي وجوددارد مشعر براين که چشم هاي کيهان بانو خواهرشهربانو هم که جزو اسيران خانواده يزدگرد سوم ازمدائن به مدينه آورده شد، نيزآبي رنگ بود، واگر اين روايت درست باشد حضرت جعفرصادق(عليه السلام) چشم هاي آبي رنگ رااز دوشاهزاده خانم ايراني به ميراث برده چون کيهان بانو دختر يزدگرد سوم نيز جده بزرگ امام جعفرصادق(عليه السلام) بود متنها جده مادري او.

درآن روزگار نيزبمانند امروز ،وشايد ازجهاتي بيش از امروز، سعي براين بود ، کودکان راپس از ولادت ديدار کنند، وبا ملاحظه سرووضع ظاهر، سلامت وبيماري ، کمال يانقص ، زشتي يا زيبائيش راجع به وضع آينده اش اظهار نظر نمايند واين يک رسم قديمي ومعمول درهمه جاي جهان بود.بگفته ويل دورانت درمناطقي چون آتن ورم هيئتي ازپيران پس از درگذشت هفته اي ازولادت طفل راديدار ودرباره اوداوري مي کردند که آيا بايد زنده بماند يانه ؟ و اگر طفل معلول ياناقص وياضعيف بودبر سرتپّه اي ياکوهي نهاده مي شد تاطعمه درندگان شود وپدران ومادران راحق اعتراض واظهار نظر نبود . واگر داوري هامثبت بود او رابه پدر ومادرش برمي گرداندند تابه اراده وتربيتش همت گمارند.
اين مسأله بدان خاطر بود که به فرزندان باديد اقتصادي مي نگريستند وفرزند معلول وناقص ازنظر آنها نه تنها فردي موّلد نبود ، بلکه مصرف کننده اي صرف وحتي مزاحم مولّدان بحساب مي آمد وبدين جهت سعي درازبين بردن او داشتند .
چنين بينشي دراسلام محکوم شد ، ازآن بابت که فرزندان امانتي ازجانب خدا و داراي حقوق و طلب تاييد شده اي ازسوي پروردگار است.والدين وجامعه ودولت موظف به پذيرش اوهستند چه زشت باشد وچه زيبا ،چه سالم وچه ناقص و...
امام درحين ولادت بسيار ضعيف ولاغر بود تاحدي که قابله رااين گمان نبود که اوزنده مي ماند ، به همين جهت ازبردن طفل به حضور جد ياپدر امتناع داشت، غافل از آنکه اوپذيرفته خداو ولي اوست وچشم وچراغ خاندان پيامبري بحساب مي آمد وپدر وجدش اوراباتمام وجود پذيرا بودند.

   درحين ولادت
نوشته اند که سال ولادت اومصادف با سال سيل معروف درمکه است که سيل (جحاف) نام داشت. قدرت اين سيل رابحدي ذکرکرده اند که نوشته اند بسياري ازحجاج را باخود برد وموج وتندي آن شتر رامي غلطاند، وبه خانه کعبه ورکن آن آسيبي وارد آمد. *
وهم نوشته اند که امام باقر(عليه السلام)درحين ولادت اودرمدينه نبود، بخاطر کار وبرنامه اي درخارج شهر بود. ولي جدّ گراميش امام سجاد(عليه السلام)درشهر حضور داشت. اوبدنيا آمد . طفل را درپارچه سفيد ي پيچيدند وبه نزد امامش آوردند . حضرت زين العابدن (عليه السلام) نگاهي توأم بانشاط واميد بر او افکند ومراسم اسلامي رادرباره او پياده کرد.
ازديدارش شادمان بود و با علم امامت مي دانست که اين طفل چون ديگر کودکان نيست . اميد دنياي اسلام وذخيره گرانقدر الهي است. پس ازقرائت آياتي ازقرآن وذکر ودعا فرمود: اميد است قدمش مبارک باشد.

   نام او

او را جعفر نامگذاري كرده اند و در اين نامگذاري از سخن رسول خدا در بيش از هفتاد سال قبل از او الهام گرفته اند . از رسول خدا در مورد نام و لقب او سخنها و رواياتي است. از جمله اين سخن است كه فرمود:
خداوند از صلب امام باقر (عليه السلام) فرزندي پديد مي آورد كه كلمه حق و زبان صدق و راستين اسلام است. و هم از وی نقل شده است كه فرموده:
آنكس كه دوست ميدارد خداي را ملاقات كند در حاليكه كتاب عمل او در دست راست او باشد بايد جعفربن محمد الصادق (عليه السلام) را دوست بدارد
برخي از اسناد ها گزينش نام او را به پيامبر (صلي الله عليه و‌ آله) نسبت ميدهد و ميگويند او بود كه نام او را جعفر صادق عليه السلام گذارد.
 

  القاب او 
در دنياي عرب رسم بود كه صفت برجسته اي از فرد را مشخص كرده او را بدان صفت بخوانند و چنين صفت را لقب مي گفتند. اين اسم در بسياري از جوامع گذشته و حال سابقه داشته و تقريباََ در بسياري از نقاط جهان امروز نيز ساري و جاري است.
براي امام ششم ما القاب متعدد و متنوعي است كه هر كدام بنحوي و نوعي صفت و حقيقتي را از او نشان مي دهند.
معروفترين لقب او صادق است به معني راستين و راستگو كه ما در مورد علت اين نامگذاري نظراتي را عرضه مي داريم .
و از ديگر القاب او عبارتند از :
ـ فاضل (داراي فضيلت و برتري از جهات مختلف)
ـ قائم (به معني ثابت و پايدار ، قيام كننده ،برپا و استوار)
ـ كامل ( و او كسي است كه از عيبها منزه و دور و بركنار است )
ـ منجي ( نجات بخش و رستگار كننده ، عامل رستگاري و نجات )
ـ كلمه الحق ( سخن حق ، بدور از آلودگي ، منزه از خبائث ظاهر و باطن و ...)
ـ لسان الصدق ( زبان راست ، و راستگوي در سخن ، گوياي راستي و ...)
ـ صابر (بردبار، متحمل ، مقاوم ، در برابر دشواريها ، استوار و پايدارو ...)
صادق كه از آن بحث شده و ذيلا به شرحش مي پردازيم. 

  چرا صادق؟
چرا او را صادق ناميدند؟ مگر ديگر پيشوايان از اين صفت دور و بر كنار بوده اند؟ چرا آنها را صادق نناميده اند؟ در پاسخ آن بايد گفت اولاََ اثبات صفتي در باره فردي مايه نفي آن از ديگران نيست . ثانياََ در لابلاي توجيهاتي كه كه براي ذكر اين لقب جهت امان از سوي بزرگان مطرح شده است حقايقي ديگر از اين نامگذاري بدست مي آيد:
پيامبر (صلي الله عليه و‌ آله) فرمود ه : بهنگامي كه پسرم جعفر بن محمد بدنيا آمد او را صادق بخوانيد بدان خاطر كه در تداوم امامت ، فرزندي به دنيا مي آيد كه به همين نام ( جعفر) موسوم مي شود ، بدون حقي دعوي امامت ميكند و او را جعفر كذاب مينامند و نمونه اين سخن از حضرات معصومين اندك نيستند.
_ او را صادق ناميده اند بخاطر صدق مقالت او.
ـ او را صادق خوانده اند بخاطر صدق حديث و سخنش
ـ ديگران چون سيوطي ، از پيشوايان و بزرگان اهل سنت نيز همين سخن را سروده اند.
ـ بعضي از بزرگان نوشته اند اين لقب را بدان خاطر به او داده اند كه همه پيش بيني ها و اضهار نظر هاي او راست در مي آمد و هرچه ميگفت درست بود . ويا گفته اند او را از اين بابت صادق خوانده اند كه جز حق نگفت و جز راست و درست به مردم ابلاغ نكرد .
لقب صادق را حتي دشمنانش نيز در باره او معمول ميداشتند و اين لقب چندان مشهور بود كه هر كس آن را مي شنيد همان را بر زبان جاري مي كرد ، حتي منصور عباسي دشمن كينه توز و سر سخت امام (عليه السلام) و سرانجام قاتل او . 

  كنيه او
لقب و كنيه در رسوم عرب تقريباََ همان نقش را ايفا مي كردند كه نام خانوادگي در زبان فارسي ما و هم كنيه نشانه اي از احترام و در مواردي هم سببي براي تحقير بود و انتخاب كنيه ها از سوي خانواده ، خود شخص و در مواردي هم مردم بود.
او را كنيه هاي متعددي بود كه هر كدام را به مناسبتي در باره او بكار ميبردند. معروفترين آنها عبارتند از : ابا عبد الله كه در زبان روايات و احاديث منقول از سوي او بدان بسيار بر ميخوريم.
از ديگر كنيه هاي او عبارتند از ابا اسماعيل ، ابا موسي ، و اين كنيه به اعتبار فرزندان امام بود كه اين اسامي را دارا بودند.

درآغوش مادر

اودرخانواده عصمت وولايت ،درکنار جد و پدر و درآغوش مادر بزرگ شد و درآن ازاحترام وتکريم فوق العاده اي برخوردار بود. امرتغذيه وشيردهي اورامادرش شخصاً برعهده گرفت. بويژه که اودردوران کودکي بسيار ضعيف ولاغر بود.
اسناد تاريخي نشان مي دهند که اودردوران کودکي ضعيف الجسم وضعيف البنيه بود.بيماريهاي متعددي را متحمل شد وهرکدام رادرسايه عنايت ودعاي اهل خانواده پشت سرگذارد. ازحدود پس از2 سالگي وضع وحالي عادي يافت ونيازش به پرستاري ومراقبت ويژه کمتر شد.
مادرش درباره او وقت گذاري بسياري داشت ،براي او اشعاري بهجت آفرين
زمزمه مي کرد که آن را خودسروده بود. 
مفاهيم برخي ازاشعاراو اين است :شما را مژده باد که قامت او بلند مي شود وقد اورشد مي کند وچهره اش چون ماه شب چهارده مي درخشد .
اَبشِرُواحُبّاً حُبّاً قَدُّهُ طالَ وَنَما وَجهُهُ بَدُرُ السُّماءِ
مايه دلگرمي مادروموجب سروراهل خانه بود. هوشمندي وزيرکي او همه را به حيرت وامي داشت. حرکت وراه ورسم اونشان مي داد درمسيرخير وعزت است وآينده خوبي را براي جامعه اسلامي فراهم مي بيند واين امر حتي دربازي هاي کودکانه مشهود بود.

درعصر امام سجاد(عليه السلام)

گفتيم اوزماني بدنيا آمد که جدّ گرانقدرش امام سجاد(عليه السلام) زنده بود پس او درعصر امامت امام سجاد(عليه السلام)بدنياآمد والبته درعصر خفقان ودرتنگناي سياسي آن عصر. اوسه سال داشت که عبدالملک ازدنيا رفت و وليد بجاي اونشست .والبته وليد کوشيد هشام راازولايت مدينه برکنار کند وعمربن العزيز راکه درآن هنگام 24 سال داشت والي مدينه نمايد.
امر سرپرستي او را امام سجاد(عليه السلام) برعهده داشت واو نوعي انس وصفاي مخصوص با جد گرامي خودداشت. زمزمه ها ودعاها واذکار امام سجاد(عليه السلام)درروح او نقش مي بست واورابيش ازپيش شيفته راه ورسم خدائي مي کرد.
صفاي تربيت امام سجاد(عليه السلام) در روح جان اواثر کرد و ماآثار آن رادر زندگي بعدي امام درعبارات و درحالات ونماز او،زمزمه وشب زنده داريهاي او مي بينيم که البته اين امر درسايه عنايت پدر ومعاشرت بااوکاملتر شد.

درعصر پدر

وارد دنياي نوجواني شد. حدود 12سالش بود که امام سجاد(عليه السلام) ازدنيا رفت وگرد غم وتأثر برچهر ه اونشست. اودرطول مدت زندگي باجدش شاهد حزنها، اظهار تأثرها وگريه ها وسرشک ريزي امام بود ومسأله شهادت امام حسين(عليه السلام) ازمسائلي بود که خاطره آن هرگز ازياد اهل بيت زدوده نمي شد. واین ماتم جديد براي امام دردي تازه بود.
پس از وفات امام سجاد(عليه السلام)يکسره متوجه پدر بود و درمحضر او و درخدمتش به فعاليش وتلاش مي پرداخت. دردوران کودکي به علت حافظه سرشاري که داشت ازآموزش هاي جدّ و پدر استفاده مي برد.
وضع اقتصادي خانواده اش بد نبود ولي فراموش نکنيم که امام باقر(عليه السلام) رادو گونه دشواري ومشکل اقتصادي بود: يکي اداره عائله سنگين توسط او و ديگري رسيدگي به وضع محرومان وگرفتاراني که بعلت اعتقاد شيعي بي خانمان شده واززندگی محروم بودند. درنتيجه زندگي آنهادرسطحي متوسط وبمانند عامه بود.

آموزگاران امام

حضرت جعفرصادق(عليه السلام) درخانواده اي متوسط چشم به دنيا گشود وپدروجدش ازمردان بابضاعت مدينه به شما رمي آمدند. مادرش ام فروه مثل اکثر زنهاي دودمان ابوبکر خليفه اول زني باسواد بودوپدرش حضرت محمد باقر(عليه السلام)مردي دانشمند. مادر وآنگاه پدر،ازسن دوسالگي امام جعفر صادق (عليه السلام) راتحت آموزش قراردادند. حضرت امام جعفرصادق(عليه السلام) فرزند منحصربفرد امام محمد باقر(عليه السلام) نبود وچند برادر داشت، درصورتیکه امام محمد باقر(عليه السلام) وپدرش حضرت زين العابدين (عليه السلام) ازسن دوسالگي اوراازلحاظ تدريس موردتوجه قرار دادند وگاهي مادرش(ام فروه) به او درس مي داد وزماني پدرش وگاهي نيزجدش حضرت زين العابدين(عليه السلام). اين توجه استثنائي مادروپدر وجد،ناشي از اين بود که امام صادق(عليه السلام) هوش و حافظه اي خارق العاده داشت. هوش وحافظه فوق العاده حضرت امام جعفرصادق(عليه السلام) راازصفات امامت او میدانند.

درجلسات درس پدر

تاريخ نشان مي دهد که او حدود ده سال عمرداشت که درجلسات بحث جدّ وبعدها جلسات درس پدر شرکت مي کرد، درحاليکه افراد شرکت کننده درآن جلسات همه ازافراد مسن ّ، جوان، ويابزرگسال بودند.
روزي وليد بن عبدالملک برامام وارد شد درحاليکه اوسرگرم تدريس وامام صادق(عليه السلام) نيزکه در سنين کودکي ياآغاز نوجواني بود درآنجا حضور داشت. وليد ازديدن اومتعجب شد وپرسيد اوبااين سن دراينجا چه مي کند؟ پاسخ شنيد که دانشجوي اين کلاس درس است.سؤالاتي ازامام صادق(عليه السلام) کرد وپاسخهائي مناسب شنيد وسرانجام چنين داوري کردکه او در آينده ازدانشمندان خواهد شد. 

اسنادي نشان مي دهند که او درنوجواني درمحضر علمي پدر شرکت مي کرد وازدروس هيئت وجغرافيابهره مي گرفت وعظمت فکري خودرامتجلي مي ساخت.
بااینکه فردی کم سن وسال بود، در بین دیگر دانشجویان درخششی فوق العاده داشت وهمواره اورا فردی با ذخائر علمی وفکری بسیار می شناختند.

ازدواج امام صادق (عليه السلام)

اودرجواني ازدواج كرد. راجع به امر ازدواج اوسخن هاست. ازجمله اين سخن مطرح است كه امام باقر(عليه السلام) انتظارمي كشيد كه برده فروشي ازسفراخيرش برگرددوامام برده اي موردنظررابخردواورابه ازدواج فرزندش درآورد.
كاروان آمدوامام كيسة زري رافرستادكه باآن ، برده موردنظررا بخرد . بنزدمالك برده هارفتند وازوي برده اي خواستند. مدعي شدكه همه رافروخته و تنهايك دخترباقي مانده كه اورابه 70مثقال طلامي فروشد. 
كيسه پولي راكه امام باقر(عليه السلام) داده بودگشودند هفتاد دينار درآن بود. اوراباآن پول خريدندو به نزدامام باقر(عليه السلام) آوردند. ازنام اوپرسيد- پاسخ شنيدكه حميده نام دارد. امام فرموداوپسنديده و محموده دردنياوآخرت است.
درموردعلت باكره ماندن اودرعين بردگي پرسش شد. پاسخ داد كسي نتوانست بامن روبرو شود. هرگاه فردي قصدمن مي كرد پيري وارد مي شدواوراازمن دورمي ساخت و...
امام باقر(عليه السلام) پيشاپیش از همه اين حالات جزاً خبرداده بود. سرانجام او رابه ازدواج فرزندش امام صادق(عليه السلام) درآورد. درمورداين زن نوشته اندكه حامل ودائع امامت واصالتاً اهل روم يااندلس بود.

زمينه سازي قتل امام محمد باقر

اهل بيت (عليهم السلام) محسود بني اميه وبني عباس بودند ودرطول مدت 250 سالي که از وفات پيامبر(صلي الله عليه وآله) وزندگي حضرات معصومان (عليهم السلام) گذشت آنها همواره تحت شکنجه ، فشار ، آزار و اذيت وطعن وکينه بودند وسرانجام هرکدام ازآنها بدست دژخيمي به شهادت رسيدند.
هشام بن عبدالملک سالهاي سال کينه امام باقر (عليهم السلام) رادردل مي پروراند ونمي توانست وجود اوراتحمل کندوباهمکاري برخي ازفقهاي اهل سنت برنامه قتل امام را طراحي کردند.  
عامل قتل هشام وبه احتمال قريب به يقين عامل اودرمدينه ابراهيم بن وليد بود. اگر چه اسنادي آن را به زيد بن حسن نيزنسبت مي دهند . ولي حق اين است درامر شهادت اوبسياري دخالت داشته اند.


شهادت امام باقر (عليه السلام)

اين واقعيتي است که خاندان پيامبر(صلي الله عليه وآله) رادر روزسقيفه کشتند وقتل ومسموميت آنهارا رد طول تاريخ ازآن زمان رقم زدند واين مسأله اي است که حضرات معصومين (عليهم السلام) درگفته ها واظهار نظرهاي خود بارها ازآن سخن گفته اند.
وبدين سان امام باقر(عليهم السلام) ودرپي او امام صادق(عليهم السلام) وديگران درصف وخطي قراردارند که فرجام شان شهادت است واين مسأله اي است که ازخود آنها نقل شده :
مامِنَّا اِلاَّ مَسمُومُ اَومَقتولُ «هيچک ازماامامان نسيت، جزآنکه مسموم ويامقتول است.» ...


دفن ومزار

...امام باقر(عليهم السلام)ازدنيارفت وخبرمشهور اين واقعه در7ذي الحجه سال 114اتفاق افتاد اگر چه اسناد ديگري هم دراين زمينه وجود دارد .تشييع آبرومندانه اي ازاو بعمل آمد وامام صادق(عليهم السلام)برجنازه پدر نمازگزارد واورا دربقيع ، درجوار پدربزرگوارش دفن کردند ومزار اوزيارتگاه است. ...

جانشيني امام صادق(عليهم السلام)

هرامامي وظيفه دارد قبل از مرگ جانشين خودراتعيين وبه مردم اعلام کند تا تابعان وپيروان درانتخاب راهنما و هادي خويش دچار سردرگمي نباشند.
اين امر توسط همه امامان بحق ما صورت گرفت وقبل ازآنها رسول خد(صلي الله عليه وآله) را مي بينيم که اين برنامه رادرمورد امام اميرالمؤمنين (عليهم السلام) درغدير خم انجام دادند که مورد اتفاق همه مورخان ازشيعه وسني است.
امام باقر(عليهم السلام) درطول حيات خودبارها اين برنامه راعمل کرد وامام صادق(عليهم السلام)رابعنوان امام بعدي وقائم به امردين معرفي فرمود. اسناد تاريخي و مستند دراين مورد بسيار است از:
نافع گويد امام باقر(عليهم السلام) روزي درحضور جمع ،خطاب به ياران فرمود: وقتي که ازدنيا رفتم ازاين شخص (اشاره به امام صادق(عليهم السلام)) پيروي کنيد زيراکه او امام وخليفه پس ازمن است.
فًهُوَ الاِمامُ وَالخَليِفَةُ بَعدِي.
امام باقر(عليهم السلام) خود فرمود: به اين علت اين امر رادرحضور جمع انجام داده ام تابدانند تو وصي مني وپس از مرگم درباره تو بحث و نزاعي نباشد.
پس از وفات امام باقر(عليهم السلام) امام صادق(عليهم السلام) شخصاٌامر تکفين وتجهيز اورابر عهده گرفت ودر تمام مراسم حضور داشت تا همگان بدانند که امام باقر (عليهم السلام) راجز او وصيي نيست.


امامت او

درشأن امام صادق(عليه السلام) سخنان بسياري گفته اند. اورافردي عالم،زاهد،مستجاب الدعوةً،عابد،خاشع،اديب و..خوانده اند. ولي اگربگوئيم كه اوامام بودهمه صفات خوب موردنظررادرباره اوگفته ايم. امامت دربينش مامنصبي است الهي كه خداوند آنرابراي آنكس كه شايسته اش بداند. عطامي كندواورابراي آن پست و موقعيت برمي گزيند، اوبراساس بينش ماجانشين پيامبر(صلي اللّه عليه وآله) است. و واجدصفات وخصايصي است كه ماصرفاً آنرادرامررهبري وحاكميت سياسي اسلام مي بينيم وبدين سان شايدنيازچنداني . جزدرحدآشنائي وآگاهي نباشدكه ماازآراستگي وشخصيت والايش بحث كنيم.

تاريخ امامت

اوششمين پيشواي بحق اسلام پس ازوفات حضرت رسول الله (صلي اللّه عليه وآله) است، پيش ازاوپدرش امام باقر(عليه السلام) پيشواي مردم بود كه براساس اسنادومشهوردرسال 114هجري ازدنيا رفت وامام صادق(عليه السلام) بجانشيني اومنصوب شد. بخشي ازدوران امامت درعصرزمامداران بني اميه است. وبخشي ديگركه پس ازسقوط بني اميه اتقاف افتاددرعصرزمامداران بني عباس است. كه درآن باعبدالله سفاح ومنصورمعاصربود. اوبه مدت يك سوم قرن راسرگرم امامت امت بود. وازجومناسب زمان كه دوران درگيري زمامداران بني اميه وبني عباس بود. استفاده كردوازآن براي توسعه علوم قرآني ونشرديگردانشهااستفاده كرد. والبته اين جريان بابكارگيري ازاخلاقي بودكه الحق بايدگفت. ازنوع اخلاق پيامبران است وازاين خودعامل مهمي درجلب نظرمردم به سوي اسلام بود.

اسنادامامت

درمورداواسنادبسياري وجوددارندكه شرح وبررسي آنهاخوددفتري جداگانه رامي طلبند. آنچه راكه مادراين بحث بارعايت اختصارعرضه ميداريم شامل سه سري ازاسناداست.
1-اسنادي كه قبل ازامام باقر(عليه السلام) وازسوي پيشينيان عرضه شده ودردست است، مثل اسنادي كه ازحضرت رسول خدا(صلي اللّه عليه وآله) درمعرفي ائمه پس ازاوازجمله امام صادق(عليه السلام)داريم. لوح جابر كه درآن اسامي امامان بنقل ازحضرت فاطمه (عليهاالسلام) آمده است. وياذكرنام اوتوسط امامان ديگركه معمولاً هرامامي امام پس ازخودراقبل ازمرگ معرفي مي كرد.
2-اسنادي كه ازامام باقر(عليه السلام) دراين زمينه دردست است . كه مابه برخي ازآنها درفصل پيش اشاره كرديم.
-جبابرجعفي گويد:
ازامام باقر(عليه السلام) پرسيدم قائم بعدي آل محمد(صلي الله عليه وآله) كيست؟
اوبادست به پشت امام صادق(عليه السلام) زدوگفت: بخداي سوگنداوقائم آل محمد(صلي اللّه عليه وآله) است.
-امام باقر(عليه السلام) دربرابرسؤال كميت ازامامان شيعه (عليهم السلام) نام يك يك امامان راگفت تانوبت به
خوداورسيد وبعدبادست به دوش امام صادق(عليه السلام) گذاشت وبعدفرمود:
پس ازمن اين شخص است:
ثُمَّ بَعدي هذ
-طاهرگويد:
نزدامام باقر(عليه السلام) بودم كه امام صادق(عليه السلام) واردشد.
امام روي به من كردوفرمود:
اين مردبهترين افراداست.
-ابوالصباح الكناني گويد:
امام باقر(عليه السلام) به فرزندش امام صادق(عليه السلام) نگريست وفرمود:
اوازكساني است كه اين آيه درشأن اونازل شده.
وَنُريُداَن نَمُّنَ عَليَ اللَّذينَ استُضعِفُوافِي الاَرضِ وَنَجعَلَهُم اَئِمَّةًوَنَجعَلَهُمُ الوارِثينَ.
-امام باقر(عليه السلام) به حضرت صادق(عليه السلام)كه راه مي رفت نگاه كرد.
وگفت اين شخص رامي بيني؟
اوازكساني است كه خداي عزوجل فرمايد:
وَنُريدُ اَن نَمُّنَ عَلضي اللَّذينَ استضعِفوا..
3-ازسوي ديگران كه حتي قائل به مسأله امامت وخلافت براساس انديشه شيعي نيستند.
اين مسأله ذكرشده است كه او،دربين برادرانش خليفه پدر،ووصي اووقائم به امامت است و...
ويااحمدشهاب الدين الفاظي نوشته است برامامت وجلال وسيادت اوهمه علماء اتفاق نظردارند
.

دوران ومراحل امامت

دوران امامت اوراازنظرسياسي درسه بخش مي توان قسمت كرد.
1-دوره نهضت ضداموي يادوره سقوط بني اميه كه اين خودحدود18سال به طول انجاميد ودرآن اضطراب وآشوب درسراسركشوراسلامي بچشم مي خورد.
2-دوره حكومت ابوالعباس سفاح كه حدود4سال به طول انجاميدواونمي توانست . كنيه وعقده خودراآنچنان كه بودبروزدهد. ولي درعين حال مترصدفرصتي براي براندازي امام صادق(عليه السلام) بود.
3-دوران حكومت منصوركه امام ازسال (136-148)يعني به مدت 12 سال ازدوران امامت خودرادرعصراوگذراند. ودوره اي بس سخت ودشواربود-زيرامنصوربارهاوبارهاقصدقتل امام راكردولي بدان موفق نشد. دركل ،اونسبت به ديگرامامان قبل وبعددوره امامت نسبتاً درازي راطي كرد. كه اين خودرارموزموفقيت امام رادرامرارشادوهدايت جامعه واحياي تشيع بود. اوفرصت خوبي رادراستخدام گرفت تادرساية آن بتواند خط فكري شيعه راكه همان اسلام راستين بودعرضه دارد. وحقايق واسرارآنرابراي جامعه بيان كند. آنچنان كه دروس ونظرات وبيانات اوسازنده وجهت دهنده وبراي دنياي بعدجزوذخايرقرارگرفته است.


جوٌ زمان او

دردوران اضطراب درجوي آشفته وپرازآشوب زندگي راسركردبيشترعمرواوقاتش رادرمعارضه هاومباحثه هاورفع اجحاف ازمظلومان ومحرومان بود. كساني كه پناهي نداشتند ودرآتش فتنه حكام مي سوختند. اودردوران امامت خودبادوگروه عمده مواجه بود:
1-سياستمداران وزمامداران كه وجودعلمي اوراتحمل نمي كردند.
2-گمراهان ومنحرفان كه براي نظرات خود دلايلي بي محتواداشتندوبحث باآنان واقناع آنان وجهت دادن شان به سوي حق بس دشواربود.
زندگي امام ازسال 132هجري وارد مرحله اي جديدمي شود. وآن دوره حكومت بني عباس است كه افرادي مزوّ روخائن واهل رياوتدليس ونسبت به اهل بيت جداً كينه توزبودند وامام رامزاحم خودتلقي مي كردند.

مرجعيت امام

اينكه ائمه مذاهب مختلفه شاگردان امام بودند جاي بحث و سخني نيست اسناد هر دو فرقه حكايت ازآن دارد، بعبارت ديگرامام مرجعيت ديني دنياي اسلام رابرعهده دارد و آراء و نظرات همه فرق به او وصل است . برخي به صورت تغيير يافته بخشي به صورت دستكاري ومنع شده وبرخي هم بصورت نص وعين شيعه ازگروهي بودكه امام رامرجع ديني خودمي دانست وحكم اورادرجنبه اجرامدنظر داشت وموردتبعيت قرارمي داد. واين مسأله راحتي برخي ازانقلابيون شيعه كه خط وراه وروشي تقريباًجداگانه داشتند مي پذيرفتند. زيدبن علي بن الحسين آن انقلابي معروف كه به شهادت رسيد مي گفت خداي درهرعصري حجتي براي مردم معين مي كندكه ازاهل بيت است. اين حجت درعصرماپس ازبرادرم جعفربن محمد(عليهماالسلام) است . آنكس كه اوراپيروي كندگمراه نمي شود وآنكس كه اورامخالفت كندهدايت نمي يابد.
لايَضِلُّ مَن تَبِعَه وَلايَهتَدي مَن خالَفَهُ

تو طئه قتل امام صادق (عيه السلام)

حسادت وکينه منصور راپاياني نبود وشيوه ها وترفندهائي که براي کمرنگ کردن موقعيت امام بکار مي برد مؤثر واقع نمي شد. بدين خاطر شيوه نامردي رادرپيش گرفت و مصمم شد که محرمانه و خائنانه امام رامسموم نمايد.
ازسوي ديگر امام در سالهاي آخر عمر خود شديداً لاغر وضعيف شده بود و به تعبيريکي از افرادي که امام را درآن روزگار ديده بود ازاوچيزي نمانده بود جز سرش، کنايه ازاينکه بدن کاملاً فرسوده ونحيف شده بود. سراسرزندگيش به دشواري وسختي ورنج آفريني گذشته بود. ودرسالهاي آخر عمربر ميزان محدوديت واحضار وتهديد او اضافه مي شد که اين خود بر خستگي ورنجش مي افزود.

برنامه قتل امام صادق (عليه السلام)

سرانجام منصور نتوانست پيشرفت امام را ببيند و عظمت او را تحمل نمايد. طرح قتل او را از طريق مسموم کردن تهيه نمود.
اين نکته راناگفته نگذاريم که بني عباس درس مسموم کردن امامان رااز پيشوايان راستين خود، يعني بني اميه آموختند. معاويه بارها گفته بود خداوند ازعسل لشکرياني دارد و.. که غرض عسل مسموم بود که به خورد دشمنان خود ميداد.
منصور توسط والي خود درمدينه امام را با انگور زهرآلود به شهادت رساند وبعد حيله گرانه به گريه وزاري وعزاداري او پرداخت. اينکه درامر شهادت امام، منصور دست داشته جاي شکي براي ما نيست، زيرا که خود بارها گفته بود که او چون استخواني درگلويم گير کرده است.
شايد منصور جداً وقلباً دوست نداشت امام رابکشد ولي چه مي توان کرد که مقام است وسلطنت، پست است وموقعيت. مگر هرکسي ميتواند ازآن بگذرد؟ امرشهادت او را توسط منصور، برخي چون ابوزهره انکار کرد ه اند، بدليل ابراز تأسف منصور ازمرگ او وهم گفته اند که اين امر خلاف تحکيم پايه هاي حکومت او بود. ديگران هم همين افکار راداشته اند ويا برخي ديگر ازآن به ترديد ياد کرده اند. ولي باتوجه به سابقه برخورد واحضار وتهديد منصور، وبا توجه به اعمال زمامداران پس از او معلوم مي شود بني عباس چون بني اميه درخط امام کشي بودند وآنها شش تن ازامامان ما را مسموم کرده اند. آري او پس از قتل امام ابراز تأسف هم کرد وآن مصلحتي بود.

تاريخ شهادت امام صادق (عيه السلام)

اینکه امام در چه ماهی وفات یافته ، روایات مختلف است. برخی بیست وپنجم شوال وبرخی نیمه رجب را روایت کرده اند اما روایت بیست وپنجم شوال مشهورتر است.ولی مورخان شیعه وسنی اتفاق نظر دارند که سال وفات امام ، 148 هجری بوده است .
همچنین نویسندگان وتاریخدانان شیعه متفقاً اعتقاد دارند که والی مدینه از سوی منصور عباسی امام را بوسیله زهر مسموم و شهید کرده است .(کفعمی) در کتاب مصباح روایت کرده که امام با انگوری زهرآگین مسموم وشهید شده است در این میان برخی محققان اهل سنت نیز شهادت امام را بوسیله زهر روایت کرده اند که از جمله مؤلفان کتابهای اسعاف الراغبین ، نورالابصار ، تذکرة الخواص ، الصواعق المحرقه را می توان نام برد.

وفات امام

در دم مرگ اين جمله راازاو نقل کردند:
آمَنتُ بِاللهِ، وَکَفَرتُ بِالطَّاغُوتِ، اللّهمَّ احفَظني فِي مَنامي وَيَقظَتي
به خداي ايمان دارم، به طاغوت کفر مي ورزم، خداوندا مرا درخواب وبيداري (قيامت) حفظ فرما. سال وفات او را سال 148 هجري وسن اورا 65 سال ذکر کرده اند. ولي در اين زمينه اختلافاتي درتاريخ هاست از جمله 68سال ،71سال هم نوشته اند روز وفات او 25شوال است و برخي اول شوال و15رجب هم نوشته اند. مدت امامت اورا 31 سال وبرخي34 سال هم نوشته اند. زمان وفات او دوازدهمين سال حکومت منصور بود.
البته تشييع جنازه فوق العاده اي از امام صورت گرفت که تا آن تاريخ درزندگي امامان ديده نشده بود. مسلمان وکافرو شيعه و سني درآن شرکت داشتند.

مظلوميت او

او امامي مظلوم بود. مظلومي که هم ازسوي دوستان ستم ديد وهم ازسوي دشمنان، دوستان حق او رانشناختند وبه آزارش پرداخته تاحدي که آن خويشاوند نزديک باخنجر به امام حمله کرد ویا آن ديگري ازاو روي برتافت که چرا درخدمت نهضت وقيام مسلحانه ا ش قرار نمي گيرد و...
اما دشمنان که جاي خود داشتند. پيري لاغر وضعيف رانيمه شب ، بدون لباس وعمامه باپای پياده به دنبال خود مي کشاندند. اموالش را مصادره مي کردند ،خانه اش را آتش مي زدند ، به اواهانت مي کردند...
پاره اي ازاسناد او رامظلوم تراز امام حسين (عليه السلام) سيد الشهداء معرفي مي کنند و حتي اورا سيد المظلومين مي خوانند بياد آوريم که هشام او وپدرش رابه شام احضار کرد وتاسه روز به آنها اجازه ورود نداد وبه آنها غذا نفروختند وآنها را سنگ زدند!!
دردوران امامت هم بگفته سيد بن طاووس منصور 7بار امام را احضار واو را به قتل تهديد کرد. والي مدينه همواره مزاحم او بود، جلسه درس او راتعطيل مي کردند، ملاقات بااو را ممنوع اعلام مي کردند ، شاگردان او چون مالک و ابو حنيفه راعليه او علم کردند ، درپشت سراوبدگوئي ها مي کردند و...
اوسفارش کرده بود که درمني ازاو ومظلوميت او ياد کنند.ا مام کاظم(عليه السلام) پس از وفات هرشب حجره او را روشن مي داشت تاعابران ياد وخاطره اورا زنده دارند.

وصايای امام صادق (عليه السلام)هنگام فوت

اودر لحظه مرگ وصايایي چندي می نماید که برخي درامرامامت برخي درزمينه مسائل خانوادگي وبخشي درمورد عامه است.
- به فرزندان خود گفت: فَلا تَمُوتُنَّ اِلاُّ وَاَنتُم مُسلِموُن بکوشيد که جز مسلمان نميريد.
- به کسان وخويشان فرمود: اِنَّ شَفاعَتَنَا لاتَنالُ مَستَخِفّاَ بِالصَّلاةِ. شفاعت ما به کسي که نماز راکوچک بشمارد نمي رسد
- به خانواده خود وصيت کرد که پس ازمرگش تا چند سال درموسم حج درمني براي او مراسم عزاداري برپاکنند.

- دستور داد براي خويشان وکسان هديه اي بفرستند، حتي هفتاد دينار براي حسن افطس از خويشان او. وحسن افطس همان کسي است که با خنجر به امام حمله کرده بود ومي فرمود مي خواهد آيه قرآن رادرمورد صله رحم اجرا کند.
- درباره امام پس ازخود، امام کاظم(عليه السلام) رابراي چندمين بار منصوب کرد که او درآن هنگام براساس سندي بیست سال داشت.
- بخشي از سفارشهاي او درباره غسل وکفن وقبر خود بود که احکام اسلامي دراين زمينه وجود دارد.
- وبالاخره بخشي از وصيت راجع به مردم بود که روؤس آن دعوت به وقار وآرامش، حفظ زبان، پرهيز ازدروغ وتهمت ودشمني، دوري ازتجاوز کار، پرهيز ازحسادت وترک معاصي و... بود.

مزار و بازماندگان

امام راشهيد کردند وچراغي راکه روشن بخش محافل ومجامع دنياي اسلام بود خاموش نمودند.منصور اوراکشت ودرعين حال مي گفت: مثل جعفر بن محمد کجا پيدا مي شود؟ وفريبکارانه وحيله گرانه درعين اينکه با تمام وجود ازاين مسأله شادان بود ، ابراز تأسف مي کرد.
آري، دور داشتن حضرت علي(عليه السلام)ازخلافت درغوغاي سقيفه اگر بگوئيم ناشي از توطئه اي پيش بينانه نبود،لااقل خيانت بارز وآشکار عليه اسلام ومسلمين بود. آثار زيانباري از خود برجاي گذاشت که يکي از آنها تار ومار کردن فرزندان پيامبر(صلي الله عليه وآله) وبه شهادت رساندن آنها بود.
اينان همه عمرو هستي وامکان خود را درراه نشر وتبيين احکام اسلام و دفاع از شرف وقداست آن وحمايت ازانسانها وبرقراري عدالت صرف کردند.ازجان خويش مايه گذاشتند تابشريت سروري وآقائي پيدا کند.
چرا دشمنان بشريت بايد تا اين حد گستاخ باشند که اينان را به شهادت برسانند؟ سنگ اول اين ستم ازکجا بنيان نهاده شد؟ جز از سقيفه؟ وآيا سزاوار نيست اين عبارت ذکر همگان باشد که:
اَللّهُمَّ العَن اَوَّلَ ظالِمٍ ظَلَمَ حَقَّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ آخَرَتابِعٍ لَهُ علي ذلک

دفن و مزار

برطبق وصيت ، او را غسل دادند وکفن کردند. امام کاظم (عليه السلام) اورا درلباس احرام وهم پارچه يا پيراهني که يادگار جدش امام سجاد (عليه السلام) بود پيچيده ومحفوظ کرد.مراسم تشييع بي مانندي براي او انجام شد. جنازه نه بر روي دوش ها که برروي دستها بود.ابوهريره عجلي درمورد تشييع ودفنش درآن روزگار اشعاري سرود که خلاصه آن اين است:
آنگاه که جنازه اش را حرکت مي دادند پيش خود گفتم: آيا مي دانند چه چيزي رابه سوي گور مي برند؟ کوهي که برافراز بلندي جاي داشت. مردم صبحگاهان برقبرش خاک ريختند. درحاليکه شايسته آن بود بالاي سرهاي جاي گيرد.
او رانيز چون امامان گرانقدر پيشين به سوي بقيع بردند ودرکنار امام مجتبي، امام سجاد، امام باقر(عليهم السلام)درقبه عباس دفن کردند. او را درقبري جاي داده اند که برصدها خانه زندگان بي تفاوت برتراست.
مزار اوتا سال 1344 هجري درآن قبه وبارگاه مرکز زيارت وتوسل بود که دراين سال وهابي مسلکان این از خدا بی خبران آن راويران کردند. او خود درباره پاداش زيارت خود گفته بود: هرکس مرا زيارت کند فقيرنمي ميرد وخداي گناهانش را مي بخشد: مَن زارَني غُفِرَت لِذُنُوبِهِ وَلَم يَمُت فقيراٌ.

پس از شهادت

امام کاظم (عليه السلام)پدرش راپس از شهادت درميان دو تکه پارچه سفيد که لباس احرام او بود به اضافه پيراهن ودستاري که يادگار جدش حضرت علي بن الحسين(عليهماالسلام)بود ونيز درميان بُردي که آن را به چهل دنيار خريده بود ،پيچيد وبه خاک سپرد.
امام کاظم (عليه السلام)ضمناٌ دستور داد، چراغ اطاقي راکه پدرش درآن مي زيست همچنان روشن نگاه دارند واين چراغ تاامام موسي کاظم(عليه السلام)درمدينه بود ،همه شب روشن بود تااينکه به عراق احضارشد.پيش از اين نيز امام صادق(عليه السلام)چراغ اطاق پدرش امام باقر(عليه السلام)راروشن نگاه داشته بود.
ابوهريره عجلي که ازشعراي اهل بيت وازعلاقمندان آنان بوده دررثاي امام آن هنگام که بدن مطهرش راروي تخت روان به سوي بقيع مي برده اند، چنين سروده است:
«به آنان که رفتند امام را روي دوشهايشان حمل کنند گفتم:آيا مي دانيد که چه شخصيتي را به گورستان مي بريد؟کوه ثبير راکه چه مرتفع وبلند است!اينک مردماني رامي بينم که هريک مشتي خاک روي بدن مقدسش مي ريزند.چقدر شايسته است که برسر خويش بريزند.
اي صادق راستگو واي فرزند راستان وصادقان!به پدران پاک و پاکيزه ات سوگند راستين مي خورم وخداوند تعالي وپروردگار خاوران نيزبوجود شما سوگند ياد کرده وفرموده است :دوازده ستاره درخشاني که درعالم الهي هميشه پيشرو پيشگام بوده اند»
بدين ترتيب اما صادق(سلام الله عليها)درگورستان بقيع درکنار نياي مادريش امام حسن مجتبي وجد پدريش حضرت امام سجاد وپدرش امام باقرالعلوم(درود خدا به روان همه شان)به خاک سپرده شد واو آخرين امامي بود که دربقيع دفن گردي وپس ازاو تمام فرزندان او جزامام رضا(عليه السلام)که درخراسان آرميده درسرزمين عراق به خاک سپرده شده اند.

 
ثواب زيارت حضرت امام صادق (عليه السلام)

ازديدگاه سنت اسلامي ،زيارت مؤمن درهردوحال حيات ومرگ ثواب واجرفراوان دارد،بويژه اگراو،امام وپيشواي مؤمنان باشد.
بعلاوه زيارت قبورانبياءواوصياي آنان ترويج شعائردين وزنده نگاه داشتن آئين وجاودانگي نام ايشان وتوجه دادن دلهابه سويشان وتشويق وترغيب مردم به پيروي ازمرام ودينشان مي باشد ، واينكاري است كه همه عقلاي جهان آنرا مي پسندند وهرقوم دراحياي آثاربزرگانشان وزنده نگاه داشتن نام ونشانشان ورواج دادن مرامشان مي كوشند.

آري ،ديدارمزارپيغمبروائمه اطهار(عليهم السلام) تعظيم وبزرگداشت شعائرديني است وتعظيم شعائرالهي ازنشانه هاي تقواي دلهااست.
احاديث ورواياتي راكه در زمينه فضیلت زيارت قبرامام صادق (عليه السلام) واردشده است ، مي توان به دوبخش تقسيم كرد:
نخست سلسله احاديثي كه به طورعموم درثواب زيارت قبورانبياء واولياء آمده است.
وبخش ديگراحاديثي كه درفضيلت زيارت قبرشخص امام صادق (عليه السلام)نقل شده است.
احاديث بخش نخست فراوان است ومابه چندنمونه اشاره مي كنيم:
امام رضا(عليه السلام) فرمود:
براي هرامام وپيشواي برحقي ، برگردن دوستان وپيروانش ،حقي وتعهدي است وازآثارعمل به تعهدواداي حق او ، زيارت مرقداوست. پس هركس ازروي علاقه وپس ازپذيرش آئين او ، به زيارت قبورانبياء وامامان بشتابد، بدون شك درروزرستاخيز، آنها شفيع اوخواهند بود. 
اميرالمومنين حضرت علي (عليه السلام) فرمود:
زيارت خانه خدا را با زيارت قبر حضرت رسول اكرم(صلي الله عليه وآله) كامل كنيد. ترك زيارت قبراو، جفا وستم است درحق او. وظيفه شماست كه به زيارت قبر اوبشتابيد ونيزبه زيارت قبوركساني كه برگردن شما حق دارند بپردازيد ودركنارآن مزارها ازخدا روزي بطلبيد.
امام صادق (عليه السلام) فرمود:
هركس قبر امام وپيشواي برحق رازيارت كند ودركنارآن ، چهارركعت نمازگزارد ، خداوند براي اوثواب حج وعمره را نويسد.
ازاحاديث بخش دوم به ذكردوحديث قناعت مي كنيم:
امام صادق (عليه السلام) فرمود:
هركس قبرمرازيارت كندگناهانش آمرزيده مي شود وهرگز فقير وبينوا از دنيا نمي رود.
امام حسن عسكري(عليه السلام) فرمود:
هركس قبرامام جعفرصادق وياپدرش امام باقر(عليهماالسلام) رازيارت كند. به چشم درد وديگر بيماريها مبتلا نمي شود وگرفتارازدنيا نمي رود.


زندگینامه امام صادق (ع)

 

img/daneshnameh_up/d/d0/emamsadeq.jpg


 ولادت امام و نامگذاری

امام جعفر صادق، امام ششم شیعیان، در هفدهم ربیع الاول سال 83 هجری قمری در مدینه متولد گردید. کنیه ایشان ابو عبدالله و لقبشان صادق می باشد. پدر ارجمندشان امام باقر و مادرش ام فروة است. رسول خدا سالها قبل ولادت آن حضرت را خبر داده و فرموده بود نام او را صادق بگذارید، زیرا از فرزندان او کسی است که همنام اوست، اما دروغ می گوید «جعفر کذّاب».

دوران قبل از امامت

در دوران قبل از امامت، حضرت شاهد فعالیتهای پدر خویش در نشر معارف دینی و تربیت شاگردان وفا دار و با بصیرت بود. امام باقر در مناسبتهای مختلف به امامت و ولایت فرزندش جعفر صادق تصریح فرموده و شیعیان را پس از خودش به پیروی از او فرا می خواند. لذا احادیث، زیادی مبنی بر نص امامت حضرت صادق نقل شده است.

امام صادق در سال 114 هجری قمری پس از شهادت پدرش در سن 31 سالگی به امامت رسید. دوران امامتش مصادف بود با اواخر حکومت امویان که در سال 132 به عمر آن پایان داده شد و اوایل
حکومت عباسیان.

اوضاع جامعه در آغاز امامت حضرت

در آغاز امامت حضرت افرادی از شیعیان و حتی بستگان حضرت حاضر به قبول امامت ایشان نبودند، لذا حضرت از راههای گوناگونی کوشیدند آنها را به قبول راه صحیح وادار سازند و دراین زمینه به اذن خداوند معجزاتی نیز انجام دادند.
دوران امام جعفر صادق در میان دیگر دورانهای ائمه اطهار، دورانی منحصر به فرد بود و شرایط اجتماعی و فرهنگی عصر آن حضرت در زمان هیچ یک از امامان وجود نداشته است و این به دلیل ضعف بنی امیه و قدرت گرفتن بنی عباس بود.

این دو سلسله مدتها در حال مبارزه با یکدیگر بودند که این مبارزه در سال 129 هجری وارد مبارزه مسلحانه و عملیات نظامی گردید.
این کشمکش ها و مشکلات سبب شد که توجه بنی امیه و بنی عباس کمتر به امامان و فعالیتشان باشد، از این رو این دوران، دوران آرامش نسبی امام صادق و شیعیان و فرصت بسیار خوبی برای فعالیت علمی و فرهنگی آنان به شمار می رفت.

جنبش فرهنگی در دوران امامت حضرت

عصر آن حضرت همچنین عصر جنبش فرهنگی و فکری و برخورد فرق و مذاهب گوناگون بود. پس از زمان رسول خدا دیگر چنین فرصتی پیش نیامده بود تا معارف اصیل اسلامی ترویج گردد، بخصوص که قانون منع حدیث و فشار حُکّام اموی باعث تشدید این وضع شده بود. لذا خلأ بزرگی در جامعه آنروز که تشنة هرگونه علم و دانش و معرفت بود، به چشم می خورد.
امام صادق با توجه به فرصت مناسب سیاسی و نیاز شدید جامعه، دنباله نهضت علمی و فرهنگی پدرش را گرفت و حوزه وسیع علمی و دانشگاه بزرگی به وجود آورد و در رشته های مختلف علمی و نقلی شاگردان بزرگی تربیت کرد. شاگردانی چون: هشام بن حکم، مفضل بن عمر کوفی جعفی، محمد بن مسلم ثقفی، ابان بن تغلب، هشام بن سالم، مؤمن طاق، جابر بن حیان و . . . . تعداد شاگردان امام را تا چهار هزار نفر نوشته اند.

ابوحنیفه رئیس یکی از چهار فرقه اهل سنت مدتی شاگرد ایشان بود و خودش به این موضوع افتخار کرده است.
امام از فرصت های گوناگونی برای دفاع از دین و حقانیت تشیع و نشر معارف صحیح اسلام استفاده می برد. مناظرات زیادی نیز در همین موضوعات میان ایشان و سران فرقه های گوناگون انجام پذیرفت که طی آنها با استدلال های متین و استوار، پوچی عقاید آنها و برتری اسلام ثابت می شد.

همچنین در حوزه فقه و احکام نیز توسط ایشان فعالیت زیادی صورت گرفت، به صورتی که شاهراههای جدیدی در این بستر گشوده شد که تاکنون نیز به راه خود ادامه داده است.
بدین ترتیب، شرایطی مناسب پیش آمد و معارف اسلامی بیش از هر وقت دیگر از طریق الهی خود منتشر گشت، به صورتی که بیشترین احادیث شیعه در تمام زمینه ها از امام صادق نقل گردیده و مذهب تشیع به نام مذهب جعفری و فقه تشیع به نام فقه جعفری خوانده می شود.

حاکمان معاصر

همانطور که گفته شد امام بین دو دوره عباسی و اموی و دوران گذار از امویان به عباسیان می زیست. ایشان ازمیان خلفای اموی با افراد زیر معاصر بود:

1- هشام بن عبدالملک (105- 125 ه. ق)
2- ولید بن یزید بن عبدالملک (125-126)
3- یزید بن ولید بن عبدالملک (126)
4- ابراهیم بن ولید بن عبدالملک (70 روز از سال 126)
5- مروان بن محمد (126-132)

و از خلفای عباسی نیز معاصر بود با :
1- عبدالله بن محمد مشهور به سفاح (132-137)
2- ابوجعفر مشهور به منصور دوانیقی (137-158)

نباید تصور کرد که امام به کلی خود را از جریانات و امور سیاسی دور نگه داشت، بلکه همواره از وقتهای مناسب برای ترویج حقانیت خود و بطلان هیأت حاکمه بهره می برد و بدین منظور نمایندگانی را نیز به مناطق مختلف بلاد اسلامی می فرستاد.
عباسیان برای کسب قدرت و محبوبیت در دلهای مردم از وجهه اهل بیت پیامبر استفاده می کردند و حتی شعارشان" الرضا فی آل محمّد" بود. آنان به دنبال اشخاصی با وجهه مردمی بودند که هم از بستگان پیامبر باشند و هم درمیان مردم محبوبیت داشته باشند. لذا بهترین شخص در نظر عباسیان امام صادق بود.

امام صادق پیشنهاد آنان را رد کردند و فرمودند: نه شما از یاران من هستید نه زمانه، زمانه من است. حتی برخی از بستگان آن حضرت نزدیک بود با این پیشنهاد ها فریب به خورند، اما امام با روشنگری خاص خود به آنان فهماندند که به ظاهر توجه نکنند. امام می دانست که عباسیان نیز هدفی جز رسیدن به قدرت ندارند و اگر شعار طرفداری از اهل بیت را مطرح می کنند، صرفاً به خاطر جلب حمایت توده های شیفته اهل بیت است. امام می دید که سران سیاسی و نظامی عباسیان در خط مستقیم اسلام و اهل بیت نیستند و لذا حاضر نبود با آنان همکاری کرده و به اقداماتشان مشروعیت بخشد.

چنانکه در تاریخ می بینیم که چه جنایاتی کردند و چه خونهایی ریختند تا پایه های عباسیان محکم گردد.
از حوادث مهم در زمان امامت حضرت، قیام عمویش زید بن علی است که شکست خورد و با شهادت زید به پایان رسید.

شهادت حضرت صادق علیه السلام

پس از به قدرت رسیدن عباسیان، همانطور که آن حضرت پیش بینی کرده بود فشار بر شیعیان افزایش یافت و با روی کار آمدن منصور این فشار به اوج خود رسید. امام نیز از این فشار ها مستثنی نبود. این دوران، یعنی چند سال آخر عمر آن حضرت بر خلاف دوران اولیه امامتشان،‌ دوره سختی ها و انزوای دوبارة آن حضرت و حرکت تشیع بود. منصور شیعیان را به شدت تحت کنترل قرار داده بود.

img/daneshnameh_up/8/8d/sadegh.jpg


سرانجام کار به جایی رسید که با تمام فشارها، منصور چاره ای ندید که امام صادق را که رهبر شیعیان بود از میان بردارد و بنابراین توسط عواملش حضرت را به شهادت رساند. آن حضرت در سن 65 سالگی در سال 148 هجری به شهادت رسید و در قبرستان معروف بقیع در کنار مرقد پدر و جدّ خودش مدفون گردید .

در زمینه فضایل و مکارم اخلاقی حضرت صادق روایات و وقایع بسیار زیادی نقل شده است. آن حضرت با رفتار کریمانه و خلق و خوی الهی خود بسیاری از افراد را به راه صحیح هدایت فرمود، به گونه ای که پیروان دیگر مکاتب و ادیان نیز زبان به مدح آن حضرت گشوده اند.

نامه ای به امام زمان

سلام
حال همه ی ما خوب است
خلاصه ی هرچه همین حوالی عصمت
تا یادم نرفته است بگویم
خواب دیده ام خانه ای خریده ای
بی پرده،
بی پنجره،
بی در،
بی دیوار
می دانم همیشه حیاط آنجا پر از هوای تازه ی باز نیامدن است
اما تو لااقل
گاهی
هر از گاهی
ببین اون طرف ها کسی بیقرارت هست یا نه؟
دیگر از این همه سلام زخم شده بر آداب رفت و آمد مردمان خسته ام
پس کی می آیی؟
به رویای آمدنت در این خانه قناعت کنیم؟
همه می گویند کی می آیی؟
فلانی و فلانی
اوف از این روزهای کند طولانی
پس کاش کسی می آمد
لااقل خبری می آورد.
روز احتمالاً اتفاقی تازه در ادامه ی شب است
اگر با تمام وجود بخواهی که روز شود
روز می شود حتماً
اصلاً...
اصلاً ولش کن برویم سر مطلبی ساده
می بینی
چه بیقراریم
من که درد می کشم از دست فراق
و
قلیلی کلماتی همینطوری
بیقرارم
بیقرارم
می خواهم بمانم
می خوام بروم
بو
به همین عصرهای عجیب
آدینه ی عدالت
همه جا پر است
پر است از سوال و سکوت
سکوت و کپن
گلایه
گمان
نان
پچ پچ این وآن
کوچه ها
مغازه ها
مردمان
چادر نمازی نخ نما بر بند درخت
ایوانی آن بالا
راه بلد قصه ی ما می گفت:« دقت کنید..
صدای کندن گور می آید.»
راستی این همه چرت و پرت عجیب قشنگ
با ما
چه نسبتی ؟ ،
چه ربطی؟ ،
چه حرفی دارند ؟
نه !
اصلاً باشد برای بعد
تو که همه جا هستی
توی بازار توی صف نانوایی
توی مزرعه های گندم فلان روستا
قبول نیست آقا
دیدی گمت کردم
دیدی آب آمده از سر دریا گذشت
و
تو نیامدی
میان ما مگر چند رود گل آلود پر گریه می گذرد
تا از این دامنه تا آن دامنه که تویی
هیچ پلی از اتصال دل نمی بینم
بعضی ها رشوه می خواهند
رفتگرها ....عیدی
رهگذران .... سکوت
دل با عشق
اتفاق خوب قشنگی در راه است
بگو بشود
به گام ها کسان می برم گمان
که تویی
دلم از سینه برون شد
بیا
من
همین منه ساده
تو که می دانی
باور کن
برای یکبار برخاستن
هزار هزاربار فروافتادم

با این همه
عمری اگر باقی بود
طوری از کنار زندگی می گذرم
که نه دیگر تنی برایم سالم بماند
و
نه این دل ناماندگار بی درمان
برهنه به بستر بی کسی مردن
تو از یادم نمی روی
خاموش به رسم رساترین شیون ادمی
تو از یادم نمی روی
گریبانی برای دریدن این بغض بیقرار
تو از یادم نمی روی
خوب کردی که از یادم نمی رویگریه در گریه
خنده به شوق
گوش کن
گوش کن
ای تو همین حوالی
در جمع من و این بغض بیقرار
جای تو خالی
حالا میدانم
سلام مرا به اهل هوای همیشه ی عصمت خواهی رساند
از نو برایت می نویسم
حال همه ی ما خوب است
اما تو باور مکن
دیدار ما به همان ساعت نامعلوم دلنشین
خداحافظ
خداحافظ.

زندگینامه میثم تمار

میثم تمار

میثم، آیینه حق و اسوه مقاومت

مکتب امام علی(ع) انسان‏ساز و تربیت‏کننده بود. آن کس که استعداد رشد و کمال داشت، در پرتو شخصیت والای امیرالمؤمنین(ع) جان می‏گرفت و زنده می‏شد و راه تعالی و شکوفایی معنوی را پیش می‏گرفت و به «معراج انسانیت‏» می‏رسید. چه بسیار، روحهایی که در چشمه سار ولایت و هدایت آن امام، تطهیر شدند و به وارستگی رسیدند و «خود» را فدای «خدا» کردند و این نشانه عظمت فکر و ایمان و دلیل حقجویی و خداخواهی و اخلاص آنان بود.

و.... اینک «میثم تمار» مردی از این فرزانگان و چهره‏ای آشنا برای طالبان ارزشهای معنوی و راهیان مسیر حق و شرف و جهاد و صبر و یقین!

اگر «میثم‏»، شیفته علی -علیه السلام بود به خاطر حق و عدل و اسلام و فضایل علی(ع) بود; اگر «میثم‏» عشقی سرشار و شگفت و محبتی عمیق و زلال به مولا داشت‏به خاطر آن بود که آن حضرت، کمال مجسم و تبلور اسلام و قرآن ناطق و عینیت دین بود. علی دوستی میثم، به حق‏دوستی او برمی‏گشت; حق‏دوستی‏اش، به ایمان و عقیده و شناخت و بصیرت آن شهید مصلوب، مربوط است.

شناخت چهره بارز میثم، ما را با سیمای دین، آشناتر می‏کند; و زندگینامه این زبان راستین حق و یار وفادار امیرالمؤمنین، ما را به محتوای سازنده قرآن و مکتب، رهنمون می‏گردد; و حیات پربار و شهادت پرافتخار این پرورده مکتب علی‏بن ابی‏طالب و شاگرد کلاس وحی و تعالیم انبیایی، برای ما نیز سراسر درس است و آموزش و الهام و اسوه و سرمشق.

شخصیت پرجاذبه این شیعه علی و پیرو حق و شهید راه فضیلت و راستی، چنان تابناک و نورانی است که در طول چندین قرن، همواره الهام‏بخش و درس‏آموز شیفتگان عدل و آزادی بوده است. کدام آزاده مکتبی و انسان شرافتمند و متعهد و باطل‏ستیز و حق‏جوست که نام «میثم‏» را نشنیده باشد؟!

گرچه میثم، پیشه‏وری ساده در کوفه بود، اما والایی ایمان وعظمت روح وجلالت‏شان و فداکاری بی‏نظیر و استقامت‏سترگ او در راه حق از او انسانی جاوید ومسلمانی نمونه ساخته است، که اوراق تاریخ اسلام را با نام خویش، مزین کرده و سندی افتخارآمیز برای آیین مقدس اسلام است که چنین فرد مهذب و ارزشمندی به بشریت، تقدیم داشته است.

و ... بالاخره، «میثم‏» را باید شناخت. به دنبال این معرفت و شناخت است که زمینه پیروی و تبعیت فراهم می‏گردد. پس از این مقدمه برویم سراغ او که ما را می‏خواند و طنین کلام بیدارکننده او از زبان گویایش در گوش تاریخ پیچیده است.

میثم تمار

میثم، فرزند یحیی بود. از سرزمین «نهروان‏» که منطقه‏ای میان عراق و ایران است. بعضی او را ایرانی و از مردمان فارس دانسته‏اند; او را «ابو سالم‏» هم می‏خواندند.

ابتدا، غلام زنی از طایفه «بنی اسد» بود. حضرت علی(ع) او را از آن زن خرید و آزادش کرد (1) .میثم، از اصحاب پیامبر به شمار آمده است (2) . هرچند از جزئیات زندگی او درسالهای نخستین حیاتش و در روزگار صدراسلام، اطلاع‏مبسوط در دست نیست. لقب «تمار» (خرما فروش) راهم ازآن جهت‏به او می‏گفتند، که در کوفه خرمافروش بود.

میثم تمار، علاوه بر آن که خود، مسلمانی فداکار و پاک و شیعه‏ای وفادار و خالص بود، خاندانش نیز از رجال و بزرگان‏شیعه بودند. میثم، شش پسر داشت و نوه‏هایی بسیارکه بطور عمده، آنان هم همچون پدر در صراط مستقیم حق و تبعیت از اهل‏بیت و اعتقاد به ولایت و رهبری امامان معصوم بودند و بیشتر آنان در شمار راویان احادیث ائمه یادشده‏اند. ائمه شیعه هم به میثم و فرزندانش اظهار محبت‏وعلاقه کرده و از آنان تجلیل می‏کردند. پسران میثم، عبارت بودند از: عمران، شعیب، صالح، محمد، حمزه و علی.

شعیب از اصحاب امام صادق(ع) و صالح از اصحاب امام باقر و امام صادق(ع) بود. حتی امام باقر(ع) به صالح فرمود:«من به شما و پدرتان علاقه بسیار دارم.» (3) عمران هم، از اصحاب امام سجاد و امام باقر و امام صادق -علیهم السلام‏بود.این گونه کلمات، هم میزان اعتبار این خانواده رانزد ائمه می‏رساند و هم پیوستگی ورابطه و محبت و تبعیت‏خاندان میثم و خود او را نسبت‏به امامان شیعه نشان می‏دهد.

آشنایی میثم با علی(ع)

حضرت علی(ع) پیشتر، سرنوشت و سرگذشت میثم تمار را از زبان رسول خدا شنیده بود. میثم هم از پیش، شیفته اهل‏بیت و علاقه‏مند به آن عترت پاک بود.

اما اولین برخورد حضوری و دیدار میثم با آن حضرت در دوران خلافت امام انجام گرفت. به دنبال همین برخورد و ملاقات بود که حضرت، تصمیم گرفت میثم را از صاحبش بخرد و سپس وی را آزاد کند بالاخره با تصمیم آن حضرت، میثم به آزادی رسید.

در آن اولین ملاقات علی(ع) با میثم، چنین گفتگویی انجام گرفت:

علی(ع) پرسید: - نامت چیست؟

- سالم.

- از رسول خدا شنیدم که پدرت نام تو را «میثم‏» گذاشته است، به همان نام برگرد و کنیه‏ات را «ابو سالم‏» قرار بده.

- خدا و رسول و امیرمؤمنان راست گفتند. (4)

آشنایی میثم با مولایش علی -علیه السلام برای او توفیقی بزرگ و سعادتی ارزشمند بود.از این رو به شاگردی در مکتب علی(ع) گردن نهاد و دریچه قلبش را به روی معارف علوی گشود و جان تشنه‏اش را از چشمه زلال علوم آن حضرت سیراب کرد. آن حضرت هم با مشاهده استعداد روحی و زمینه مناسب وی دانش و آگاهیهای بسیاری را به او آموخت و میثم را با اسرار و رازهای نهانی آشنا ساخت و از این رو میثم از علومی بهره‏مند و برخوردار بود که فرشتگان مقرب و رسولان الهی از آن آگاه بودند. (5)

میثم، علم تفسیر قرآن را نزد علی -علیه السلام فراگرفت و از معارفی که از آن حضرت آموخته بود کتابی تدوین کرد که کتابش را پسرش از او روایت کرد. به همین جهت، میثم یکی از مؤلفان شیعه به حساب می‏آید.صاحب سر امیرالمؤمنین بود و آن حضرت، وی را به طریق فهمیدن حوادثی که در آینده، اتفاق خواهد افتاد، آشنا کرده بود و میثم، گاهی برخی از آنها را برای مردم، بازگو می‏کرد و مایه اعجاب دیگران می‏شد. این دانش و آگاهی از عاقبت افراد و پیشگوییها در اصطلاح به «علم اجل‏» یا «علم منایا و بلایا» معروف است، که امامان معصوم به کسانی که آمادگی و استعداد و رازداری و ظرفیت و کشش آن را داشتند، می‏آموختند. میثم تمار، دست‏پرورده این مکتب بود. هرچند که اشخاص فرومایه و مغرض، یا جاهل و نادان. او را به دروغگویی متهم می‏کردند.

روزی «ابو بصیر» به امام صادق - علیه السلام عرض کرد: شما چرا از یاد دادن علم به من مضایقه می‏کنید؟!

فرمود: چه علمی؟

- علمی که امیرالمؤمنین -علیه السلام به میثم یاد داده بود.

- تو میثم نیستی. آیا شده است تا به حال من مطلبی به تو بگویم و تو افشا نکرده باشی؟

- نه یا ابن رسول الله!

- پس رازدار چنان علوم نمی‏باشی!

دیدگاه علی(ع) و ائمه نسبت‏به «میثم‏»

جایگاه والای میثم را در چشم ائمه از سخنان آنان نسبت‏به وی و نیز از برخوردشان با او در صحنه عمل، می‏توان دریافت. صفا و صمیمیتی که میان علی(ع) و میثم بود و میزان رابطه مودت آمیزشان را از انس و الفت این دو نسبت‏به‏هم می‏توان شناخت. حضرت، حتی به مغازه خرمافروشی میثم می‏رفت و در آن جا با او صحبت می‏کرد و قرآن و معارف دین را به او می‏آموخت.

یک بار امام علی(ع) میثم را به دنبال کاری فرستاد و تا بازگشت او، خود، در مغازه میثم ماند. یک مشتری برای خریدن خرما مراجعه کرد. حضرت فرمود: پول را بگذار و خرما بردار!... وقتی میثم برگشت و از این معامله با خبر شد، دید که پولهای آن شخص، تقلبی است و به حضرت قضیه را گفت. علی(ع) فرمود: «آنان هم خرما را تلخ خواهند یافت.»

در همین گفتگو بودند که آن مشتری، خرماها را باز آورد و گفت: این خرما تلخ است.... (6)

این، نهایت‏خلوص بین آن دو و موقعیت میثم را نزد امام می‏رساند که آن حضرت در حالی که امیرمؤمنان و رهبر امت و عهده‏دار حکومت اسلامی است، در دکان میثم، خرمافروشی هم می‏کند.

علاوه براین، نزدیکی معنوی میثم با علی(ع) را در لحظه‏ها و موقعیتهای دیگر هم می‏توان دید، از جمله این که میثم، پابه‏پای افراد زبده‏ای چون «کمیل‏» در مواقف نیایش و عبادت مولا حضور می‏یافت و انیس شبهای عرفانی آن حضرت و راز و نیازهای امام با پروردگار بود.

میثم نقل می‏کند: شبی از شبها مولایم امیرمؤمنان(ع) مرا با خود به صحرای بیرون کوفه برد تا این که به مسجد «جعفی‏» رسید. روبه قبله کرد و چهار رکعت نماز خواند و پس از سلام، نماز و تسبیح، دستهایش را به دعا باز کرد و گفت:

«خدایا چگونه بخوانمت؟ در حالی که نافرمانی کرده‏ام و چگونه نخوانمت؟ که تو را شناخته‏ام و دلم خانه محبت تو است. دستی پرگناه و چشمی پرامید به سویت آورده‏ام...» و سپس. به سجده رفت و صورت بر خاک نهاده و صد بار گفت: «العفو! العفو!»برخاست و از آن مسجد بیرون رفت. من نیز در پی آن حضرت بودم تا به صحرا رسیدیم. آن گاه پیش پای من، خطی کشید و فرمود: مبادا که از این خط بگذری!... و مرا همان جا گذاشت و خود رفت. شبی تاریک بود. پیش خود گفتم: مولایم را چرا تنها گذاشتم؟! او دشمنان بسیاری دارد، اگر مساله‏ای پیش آید، پیش خدا و پیامبر چه عذری خواهم داشت؟ هرچند که برخلاف دستور اوست، ولی در پی او خواهم رفت تا ببینم چه می‏شود.

رفتم و رفتم... تا او را برسر چاهی یافتم که سر در داخل چاه کرده و با چاه، سخن می‏گوید.

حضور مرا حس کرد و پرسید: کیستی؟

- میثم.

- مگر به تو دستور ندادم که از آن خط، فراتر نیایی؟

- چرا، مولای من، لیکن از دشمنان نسبت‏به جانت ترسیدم و دلم طاقت نیاورد.

آن گاه پرسید: از آنچه گفتم، چیزی هم شنیدی؟

گفتم: نه، مولای من.

و حضرت، اشعاری را خطاب به من خواند (به این مضمون):

«در سینه‏ام اسراری است، که هرگاه فراخنای سینه‏ام احساس تنگی می‏کند، زمین را با دست، کنده و راز خویش را با زمین در میان می‏گذارم!

وقتی زمین می‏روید، آن گیاه، از بذر و دانه‏ای است که‏من کاشته‏ام....» (7)

میثم، محرم راز علی(ع) بود، و انیس خلوتهای او و آشنا با تجلیات روح خدایی آن امام معصوم. هم در نظر آن پیشوای فرزانه و پاک، محبوب و مقرب بود و هم در چشم امام حسن و امام حسین(ع) مورد احترام بود و هم امامان دیگر از او با عظمت و تجلیل، یاد می‏کردند.

یک بار، میثم در مدینه «ام‏سلمه‏» - همسر پیامبر - را دید.ام‏سلمه به او گفت:ای میثم! حسین(ع) همواره تو را یادمی‏کرد.

امام باقر(ع) می‏فرمود: «من به میثم بسیار علاقه‏مندم‏»، امام صادق(ع) به میثم درود فرستاد و از شان والا و مقام بلند او سخن گفت.

صالح - فرزند میثم - می‏گوید: به امام باقر(ع) عرض کردم: برایم حدیث‏بگویید. پرسید: مگر حدیث را از پدرت نیاموخته‏ای؟ گفتم: آن هنگام من خرد سال بودم.... (8)

امام باقر(ع) با این کلام، اشاره به مقام علمی و فضایل کلامی و دانش میثم می‏کند، به حدی که پسر میثم بودن را زمینه‏ای می‏داند که او را از شنیدن و آموختن حدیث، بی‏نیاز ساخته باشد.

خبر از شهادت

برای کسی که مرگ را عبور به دنیایی وسیعتر که رنگ ابدیت و جاودانگی دارد می‏شناسد، اگر کارش نیکو و ایمانش متعالی باشد، انتقال به آن دنیای خوب، سعادتی عظیم است; بخصوص اگر پایان عمرش در این دنیا به صورت «شهادت‏» باشد، که حیات طیبه جاوید را در کنار صالحان و پیامبران و در جوار رضایت پروردگار به ارمغان می‏آورد.

میثم، پیش از شهادت از آن با خبر بود و آن را از مولایش علی(ع) شنیده بود.

امام به میثم تمار گفت: چه خواهی کرد آن روز، که فرزند ناپاک بنی‏امیه - عبیدالله زیاد از تو بخواهد که از من تبری و بیزاری بجویی؟

میثم گفت: نه، به خدا سوگند، هرگز چنین نخواهم کرد!

امام: در غیر این صورت، به دارت آویخته و تو را می‏کشند.

میثم گفت: صبر و بردباری خواهم کرد، این در راه خدا چیزی نیست...

نه یک بار، بلکه بارها، علی -علیه السلام - سرنوشت «شهادت بر سر عقیده و ایمان‏» را که در انتظار میثم تمار بود، به او یادآوری می‏کرد و میثم نیز بدون وحشت و هراس، خود را برای آن «میلاد سرخ‏» مهیا می‏کرد.

این که میثم، از شهادت خویش، خبر داشت و حتی جزئیات آن را هم از زبان مولایش شنیده بود، دلیل دیگری بر عظمت روح و ظرفیت‏بالا و قدرت ایمان او بود.

«به «شهادت‏» سوگند!

ترس از مرگ که در مردم هست وهمی پندارند مرگ را غول هراس انگیزی روی این علت هست که ندارند امیدی روشن... به پس از مردن خویش.

زین جهت، ترسانند ورنه آن شیعه پاک اندیشی که زگفتار خدا و زکردار علی گشته دریادل و غران و صبور چه هراسش از مرگ؟ مرگ در راه هدف یا که از کشته شدن!

و جز این نیست که یک فرد شهید زنده‏ای جاوید است زنده‏ای در دل اعصار و قرون....» (9)

میثم، با این روحیه بالا و شهادت طلب، مدافعی بزرگ از حریم حق و خط ولایت‏بود. پس از شهادت امیرالمؤمنین(ع) گاهی برای زیارت به مدینه می‏آمد، و از امام حسن و امام حسین(ع) جدا می‏ماند. مردم کوفه و مدینه پذیرای سخنان میثم بودند و زبان حقگو و فضیلت‏گستر میثم، همواره در هرجا به نشر و بیان فضایل علی(ع) گویا بود، تا کوشش دشمنان امام در پنهان ساختن فضیلتهای آن حضرت، کمتر به نتیجه برسد. این، سفارش خود امام به میثم بود که فضایلش را نشر دهد.

صالح - یکی از فرزندان میثم - نقل کرده است که: پدرم گفت: روزی در بازار بودم، «اصبغ بن نباته‏» یکی از یاران علی(ع) نزد من آمد و با حالتی شگفت‏زده گفت: ای وای... میثم! از امیرمؤمنان سخنی دشوار و عجیب شنیدم.

گفتم: چه شنیدی؟

گفت: شنیدم که می‏فرمود: «حدیث و سخن اهل‏بیت، بسیار سنگین و دشوار است، و آن را جز فرشته‏ای مقرب یا پیامبری صاحب رسالت‏یا بنده مؤمنی که خداوند، دلش را برای ایمان آزموده است، توان تحملش را ندارد و به درک عمق آن نمی‏رسد.»

فوری برخاسته، خدمت‏حضرت علی(ع) رفتم و از او نسبت‏به کلامی که از «اصبغ‏» شنیده بودم، توضیح خواستم. حضرت، تبسمی کرد و فرمود: بنشین! ای میثم! آیا هر صاحب دانشی می‏تواند هرعلمی را حمل کند و بار آن را بکشد؟! خداوند وقتی به فرشتگان گفت که می‏خواهم در زمین، جانشینی قرار دهم، فرشتگان گفتند: خدایا آیا کسی را در آن قرار می‏دهی که فساد کند و خون بریزد؟ آن گاه با اشاره‏ای به داستان حضرت موسی و خضر و سوراخ کردن آن کشتی و کشتن آن غلام فرمود: پیامبر ما در روز غدیرخم دست مرا گرفت و فرمود: «خدایا! هرکه را من مولایش بودم، علی مولای اوست.» ولی جز اندکی که خداوند، نگاهشان داشت، آیا دیگران این کلام پیامبر را به دوش کشیدند و فهمیده و عمل کردند؟ پس بشارت‏باد بر شما! که با آنچه از گفته پیامبر حمل کردید و به آن متعهد ماندید، خداوند به شما امتیازی بخشید که به فرشتگان و رسولان نداد. پس بدون پروا و گناه فضیلت ما و کار بزرگ و شان والای ما را به مردم بازگویی کنید! (10)

در آن عصر خفقان که نشر و پخش فضایل علی(ع) جرم محسوب می‏شد و ممنوع بود، میثم، رهنمود ارزنده‏ای از آن حضرت فراگرفته، کوشید تا پای جان به آن عمل کند.

میثم، با خبری که امام، به او داده بود، می‏دانست که پس از شهادت مولا او را گرفته و بر شاخه نخل به دار خواهند کشید; حتی آن درخت را هم می‏دانست.

گاهی هنگام عبور از کنار آن درخت، علی(ع) به او می‏فرمود: ای میثم! تو بعدها با این درخت، ماجراها خواهی داشت... این رخت‏خرما را به چهار قسمت، تقسیم کرده و تو را از قسمت چهارم به دار می‏آویزند. از این رو، میثم، خیلی وقتها پیش درخت آمده و در کنارش نماز می‏خواند و می‏گفت: مبارکت‏باد ای نخل! مرا برای تو آفریده‏اند و تو برای من روییده‏ای و همواره به آن نخل نگاه می‏کرد. (11)

روزی که ابن زیاد، حاکم کوفه شد، هنگام ورود به شهر، پرچمش به شاخه‏ای از آن درخت نخل، گیر کرد و پاره شد. ابن زیاد از این پیش آمد، فال بد زد و دستور داد که آن را بریدند. نجاری آن را خرید و به چهار قسمت درآورد. میثم به فرزندش صالح گفت: نام من و پدرم را بر چوب آن نخل، حک کن!

صالح می‏گوید: نام پدرم را آن روز بر آن چوب، نوشتم. وقتی ابن زیاد، پدرم را به دار آویخت، پس از چند روز، چوبه دار را دیدم، همان قسمتی از آن نخل بود که نام پدرم را بر آن نوشته بودم!.... (12)

فضیلتها

بزرگترین فضیلت‏یک انسان، همان ایمان و علم و تقواست که در میثم نیز وجود داشت.اما اضافه بر اینها، گاهی برجستگیهای خاصی در شخصیت‏یک مؤمن متقی وجود دارد که او را نسبت‏به دیگران، برتر می‏سازد. در این بخش، اشاره‏ای کوتاه به بعضی از این صفات ارزنده و امتیازات و فضایل خاص میثم می‏شود:

1- سخنوری

میثم، بیانی رسا داشت و در نطق و سخن، توانا و فصیح بود. سخنوری میثم تمار را از این واقعه که نقل می‏شود می‏توان دریافت:

در بازار، میثم، رئیس صنف میوه‏فروشان بود. هرگاه قرار بود در جایی و نزد کسی و یا موقعیت مهمی، سخنی گفته شود از میثم تمار می‏خواستند که سخنگویشان باشد. گروهی از بازاریان نزد میثم رفتند تا باهم به عنوان شکایت از حاکم و عامل بازار، پیش «ابن زیاد» بروند که والی شهر کوفه بود. در این برخورد و دیدار با ابن‏زیاد میثم بود که به نمایندگی از دیگران با رشادت به سزایی سخن گفت. خود میثم در باره این دیدار و سخنها می‏گوید:

«ابن زیاد، با شنیدن گفتارم به شگفتی افتاد و در سکوت فرورفت.» (13)

همین بیان صریح و حقگویی آشکار باعث‏شد که از میثم کینه‏ای در دل ابن زیاد بماند.

2- مفسر قرآن

تفسیر قرآن از علوم ارزشمند در اسلام است و این علم، که شناخت مفاهیم بلند آیات قرآن است، نزد پیامبر و امامان معصوم است.

گرچه قرآن، کتاب روشن حق و معجزه‏ای گویا از سوی خداوند برای عموم مردم است، لیکن اسرار و دقایق و نکات لطیف و ظریف و اشارات پرمعنای فراوانی در آن است که در علم تفسیر، پرده از روی آن دقائق، برداشته می‏شود و درک بهتر و بیشتری از مضمون و محتوای آیات این کتاب آسمانی که وحی خداوند است، به دست می آید.

پیشوایان دین ما - که درود خدا بر آنان باد - آشنایی‏شان با قرآن از علم الهی سرچشمه می‏گرفت و از آن معارف والا به شاگردان و اصحاب خویش به تناسب فهم و استعداد آنان می‏آموختند. میثم تمار، یکی از این شاگردان والا مقام درمکتب تفسیری علی(ع) بود. میثم علم تاویل معانی قرآن را از آن حضرت فرا گرفت و در قرآن‏شناسی، دانا و بصیر گردید.

روزی میثم با «ابن عباس‏» - مفسر قرآن و شاگرد علی(ع) - در مدینه دیدار کرد و به او گفت: آنچه از تفسیر قرآن می‏خواهی، بپرس! من تمام قرآن را نزد علی(ع) فراگرفتم و آن حضرت تاویل قرآن را به من تعلیم فرمود. ابن‏عباس که مراتب فضل و علم و تقوای میثم را می‏دانست، کاغذ و دواتی طلبید تا سخنان میثم را در باره تفسیر قرآن بنویسد. میثم پیش از بیان تفسیر، گفت: ای ابن عباس! چگونه خواهی بود وقتی که مرا مصلوب و به دار آویخته ببینی، نهمین نفری که چوبه دارش هم کوتاهتر از دیگران است؟ ....

ابن عباس گفت: کاهن هم که هستی؟! و خواست که کاغذ را پاره کند.

ابن عباس از علم به آینده بی‏بهره بود، و چون چنین خبر و پیشگویی را از میثم شنید که از جزئیات شهادتش خبر می‏دهد، برایش غیر قابل هضم بود، از این جهت. این گونه برخورد کرد. اما میثم گفت: آرامتر!...آنچه را از من می‏شنوی بنویس و نگهدار! اگر آنچه می‏گویم راست‏بود، نگاهش‏دار و اگر باطل بود، آن گاه پاره اش کن.... و ابن‏عباس پذیرفت که چنان کند. (14)

3- راوی حدیث در صدر اسلام

با آن استعداد خاص و موقعیت‏خوبی که میثم داشت، احادیث زیادی از علی(ع) شنیده بود، و آن گونه که از گفته‏های پسرش بر می‏آید، حتی کتابی که مجموعه‏ای از احادیث‏بود تالیف کرده است، لیکن متاسفانه از نوشته‏های او چیزی باقی نماند و راویان دیگر هم به خاطر درک نکردن موقعیت و اهمیت آن به نقل از وی نپرداختند و بیشتر آنها از دسترس دور ماند. فقط اندکی از روایات میثم در کتابهای حدیث نقل شده است. پسرانش یعقوب و صالح از نوشته‏های او روایت نقل می‏کردند. (15)

4- دانای رازها

چنان که قبلا هم اشاره شد، میثم از بسیاری حوادث آینده،آگاهی داشت و گاهی آنها را پیشگویی می‏کرد. دانای‏رازهای نهان بود. نامه سربسته می‏خواند و راز نشنیده‏می‏گفت.... این را نیز از مولایش علی(ع) فراگرفته بود. آگاهی از سرنوشت‏خود و افراد دیگر و با خبر بودن از وقایعی که بعدا به وقوع خواهد پیوست، فتنه‏هایی که بعدا پیش خواهد آمد، تاریخ و نحوه شهادتها و وفاتها و... از علومی بود که امیرمؤمنان، آن را به برخی از یاران برگزیده خویش که روحی بزرگ و استعدادی بالا و دلی وسیع و ظرفیتی افزون داشتند، آموخته بود. اینان را «اصحاب سر» حضرت امیر می‏دانستند و میثم هم یکی از این اصحاب بود. (16)

و در موارد متعددی با استفاده از این موهبت از حوادثی خبر می‏داد و بعدا آن حادثه به همان صورت، تحقق می‏پذیرفت. (17) به چند نمونه از این پیشگوییها اشاره می‏شود:

الف - پیشگویی شهادت خویش

میثم، می‏دانست که چه زمانی و چگونه و به دست چه کسی کشته خواهد شد. قبلا بطور گسترده، این نکته توضیح داده شد.

ب - خبر مرگ معاویه

ابو خالد، به صالح، فرزند میثم خبر داد که: روز جمعه‏ای با پدرت در شط فرات به کشتی نشسته بودیم که ناگهان باد سختی محفوظ بمانید. این باد، «عاصف‏» است و خبر مرگ معاویه را می‏دهد که هم‏اکنون مرد.

یک هفته بعد، قاصدی از شام آمد. با او ملاقات کردم و اخبار را از او پرسیدم، گفت: مردم در امن و امان به سر می‏برند، معاویه فوت کرده ومردم با فرزندش یزید، بیعت کرده‏اند.گفتم: مرگ معاویه در چه روزی واقع شد؟ گفت: روز جمعه گذشته. (18)

ج - قیام مختار پس از شهادت حضرت مسلم در کوفه، ابن زیاد حاکم‏کوفه، میثم و مختار و جمعی دیگر را دستگیر و زندانی کرد. میثم تمار به مختار گفت: تو از زندان رها می‏شوی و به‏خونخواهی حسین‏بن علی(ع) قیام خواهی کرد و همین شخص را -ابن زیاد - که ما را می‏کشد، خواهی کشت.

ابن زیاد مختار را از زندان، طلبید تا او را به قتل برساند که در همین اثنا قاصدی از سوی یزید همراه نامه‏ای فرارسید که در آن نامه، دستور آزاد کردن مختار بود. او هم طبق دستور، مختار را رها کرد و میثم را به دار آویخت. (19)

در تاریخ قیام مختار خوانده‏اید که وی عاملان حادثه‏عاشورا را گرفت و به سزای جنایتشان رساند. ابن‏زیادهم از کسانی بود که گرفتار شد و سربریده‏اش را نزد مختار آوردند.

د - واقعه کربلا

زنی به نام «جبله مکی‏» نقل می‏کند که از میثم تمار شنیدم که می‏گفت: این امت، پسر دختر پیامبرشان را در دهم محرم می‏کشند و دشمنان خدا این روز را مبارک می‏دانند. این واقعه، قطعا انجام خواهد گرفت. این، داستانی است که مولایم امیرمؤمنان مرا از آن آگاه کرده است. او به من خبر داده است که بر حسین(ع) همه چیز خواهد گریست، حتی حیوانات بیابان و دریا و آسمان و خورشید و ماه و ستارگان و آدمیان و اجنه مؤمن و همه و همه....

آن گاه میثم گفت: ای جبله! بدان که حسین‏بن علی(ع) سرور شهیدان در قیامت است و یارانش بر شهیدان دیگر برتری دارند. ای جبله! هرگاه به خورشید نگاه کردی و دیدی که چون خون تازه، قرمز است، بدان که سیدالشهدا کشته شده‏است.

جبله می‏گوید: یک روز از خانه بیرون آمدم. دیدم خورشید بر دیوارها می‏تابد، همچون پارچه‏های رنگ‏آمیزی شده که به سرخی می زد. صیحه کشیده و گریه کردم و گفتم: به خدا سوگند، سرور ما حسین‏بن علی(ع) کشته شد!.... (20)

شهادت، فصل سرخ زندگی

حمایت از حق، پیامدهایی چون «شهادت‏» هم دارد، ولی برای حامیان حق، لذتی بالاتر از آن نیست، چرا که عشقشان به ارزشهای متعالی و ماندگار الهی، آنان را از تعلقات دنیوی آزاد ساخته است و برای سعادت ابدی به آسانی حاضرند تا نقد جان را در میدانهای ایثار و فداکاری و مبارزه به خالق جان بفروشند و به لقای او و بهشت جاوید برسند.

اسلام، عزیزتر از مسلمان است. و اگر مسلمان، عزتی دارد، در سایه ایمان و اسلام است. بنابراین، مسلمان کسی است که در لحظه‏های سرنوشت‏ساز و در هنگام نیاز با بذل مال و جان و هستی، اسلام را یاری کند.

میثم یکی از این جانبازان راه دین و فداکاران مخلص راه ولایت وحق و عدالت‏بود. جان را هم بر سر حمایت از فضیلتهایی که در وجود علی(ع) و در خط ولایت آن حضرت، تجسم یافته بود، فدا کرد. شهادت، میلاد سرخ میثم بود. برگی بود که با خون، رقم بقا بر آن زده شد و کتاب زندگی‏اش پس از مرگ، جاودانگی یافت. اینک با هم این اوراق سرخ و خونین را که سندی دیگر بر کمال و برتری و برجستگی میثم تمار است‏بخوانیم:

با «حبیب‏»

شهادت در راه خدا آرزوی بزرگ «میثم تمار» و «حبیب‏بن مظاهر» بود. و هردو به این آرزو رسیدند; حبیب، در رکاب حسین(ع) و میثم در مبارزه با طغیان «ابن زیاد».

روزی، میثم در مجلس «بنی اسد» با حبیب‏بن مظاهر ملاقات کرد. مدتی باهم گفتگو کردند. در پایان این دیدار، حبیب‏بن مظاهر گفت: گویا پیر مرد خربزه‏فروشی (21) را می‏بینم که در راه دوستی فرزندان و خاندان پیامبر، او را به دار می‏آویزند و بر چوبه دار، شکمش را می‏درند. (اشاره به شهادت میثم در کوفه)

میثم هم در پاسخ گفت: من هم گویا مردم سرخ‏رویی را می‏بینم و می‏شناسم، با دو دسته موی بر سر که برای یاری فرزند دختر پیامبرش قیام می‏کند و کشته می‏شود و سرش در کوفه گردانده می‏شود. (اشاره به شهادت حبیب در کربلا) پس از این گفتگو از هم جدا شدند و رفتند.

اهل آن مجلس، که آن دو را به دروغ متهم می‏کردند، هنوز متفرق نشده بودند که «رشید هجری‏» یکی از یاران علی‏«ع‏» فرا رسید و سراغ میثم و حبیب را از آنان گرفت.گفتند: این جا بودند و شنیدیم که چنین و چنان گفتند. گفت: خدا میثم را رحمت کند! فراموش کرد این را هم به گفته‏اش بیفزاید که: «به آن کس که سربریده حبیب را به کوفه می‏آورد، صد درهم بیشتر داده می‏شود.» و. .. رفت. آنان گفتند: این دیگر از آن دو هم دروغگوتر است! ولی چند روزی نگذشت که میثم را بردار آویخته دیدیم و سر حبیب را هم پس از کشتنش آوردند و هرچه را که آن دو گفته بودند به همان صورت اتفاق افتاد. (22)

به دنبال «حسین‏»(ع)

میثم، خبر حرکت امام حسین(ع) را به طرف مکه شنید. در همان سال، تصمیم گرفت که به قصد حج عمره روی به مکه بنهد. در مکه به دیدار امام حسین(ع) موفق نشد. پس از حج‏به مدینه رفت. در دیداری که با «ام سلمه‏» - همسر پیامبر - داشت، خود را معرفی کرد. ام سلمه گفت: پیامبر، بارها تو را یاد می‏کرد و در دل شبها، سفارش تو را به علی(ع) می‏نمود. میثم از ام‏سلمه، حسین‏بن علی را پرسید. ام‏سلمه گفت: به اطراف مدینه رفته است، او نیز همواره تو را یاد می‏کرد. میثم گفت: من نیز همواره به یاد آن بزرگوار هستم. امروز موفق به دیدار او نشدم. به او بگو که دوست داشتم بر او سلام بگویم. من بر می‏گردم و به خواست‏خدا یکدیگر را نزد پروردگار، دیدار خواهیم کرد. (اشاره به شهادت قریب الوقوع امام حسین(ع) بود، زیرا بیست روز پس از این سخن بود که امام حسین(ع) به شهادت رسید.)

آن گاه ام‏سلمه با عطری محاسن میثم را معطر ساخت. میثم گفت: به زودی ریشم با خون، رنگین خواهد شد. ام‏سلمه: چه کسی این خبر را به تو داده است؟

میثم: مولا و سرور من!

ام‏سلمه، در حالی که از اندوه، بغض گلویش را گرفته بود، گریست و گفت: علی(ع) فقط مولای تو نیست، بلکه سرور من و سالار همه مسلمانان است. آن گاه ام‏سلمه از او خداحافظی کرد. (23)

دستگیر شدن میثم

میثم در کوفه، مورد احترام بود و شخصیت اجتماعی‏اش موقعیت او را از هرجهت، حساس کرده بود. از سفر حج‏به سوی کوفه برمی‏گشت که «ابن زیاد» دستور دستگیری او را قبل از رسیدن به شهر، صادر کرد. این در حالی بود که مسلم‏بن عقیل در کوفه به شهادت رسیده و تشنج و اضطراب، کوفه را فراگرفته و شیعیان سرشناس و چهره‏های برجسته هوادار اهل‏بیت، تحت تعقیب یا در زندان بودند و زمینه برای اعتراضها و شورشها فراهم بود.

«عریف‏» به همراه صد نفر از ماموران، برنامه دستگیری میثم را قبل از ورودش به کوفه، تدارک دیدند. ابن‏زیاد او را تهدید کرده بود که اگر میثم را دستگیر نکند، خودش به قتل خواهد رسید. عریف به «حیره‏» آمد و با همراهانش در انتظار رسیدن میثم بود. میثم را در همان جا، پیش از آن که پایش به خانه برسد گرفتند. میثم به ماموران حوادث آینده و چگونگی شهادت خویش را بازگو کرد.

میثم گرچه در آن روز، پیرمردی سالخورده بود که بر استخوانهایش جز پوستی باقی نمانده بود (24) و از نظر جسمی، تحلیل رفته بود، لیکن از نظر شهامت و قوت قلب و قدرت روحی و اراده استوار و زبان گویا و فصیح و ایمان راسخ در حدی بود که ابن‏زیاد را، با آن همه قدرت و مامور به وحشت افکنده بود; به همین جهت هم برای بازداشت این پیرمرد جواندل و توانمند، صد مامور را گسیل ساخته بود.

ماموران، میثم را به کوفه وارد کردند. به عبیدالله‏بن زیاد خبر دادند که میثم اسیر و گرفتار شده است. در معرفی میثم به ابن‏زیاد گفتند که: او از نزدیکترین و برگزیده‏ترین یاران ابوتراب، علی(ع) است.

ابن زیاد گفت: وای بر شما! کار این مرد عجمی به این جا رسیده است؟! بیاوریدش...! میثم را از بازداشتگاه به حضور والی کوفه آوردند.

ابن زیاد، برای آزمودن روحیه میثم و گفتگو با او پرسید: -پروردگارت در کجاست؟

- در کمین ستمگران ... که تو یکی از آنانی.

- با این که عجم هستی با من این گونه سخن می‏گویی؟! به من خبر داده‏اند که تو با «ابوتراب‏» بسیار نزدیک بوده‏ای!

- آری، درست گفته‏اند.

- باید از علی تبری بجویی و با ابراز تنفر از او، او را به زشتی یاد کنی وگرنه دستها و پاهایت را بریده و بر دار می‏آویزمت.

میثم در مقابل این تهدید گفت: علی(ع) به من خبر داده است که مرا به دار می‏آویزی.

ابن زیاد برای جبران این وضع نامطلوب که پیش آمده بود، گفت: وای بر تو! با سخنان علی درخواهم افتاد. (عمل بر خلاف آن پیشگویی).

میثم گفت: چگونه؟ در حالی که این خبر را علی -علیه السلام از پیامبر و او از جبرئیل و جبرئیل هم از طرف خدا بیان کرده است. به خدا سوگند! از مکانی هم که در آن به دار آویخته می‏شوم به خوبی آگاهم که در کجای کوفه است و من نخستین مسلمانی هستم که در راه اسلام بر دهانم لجام زده خواهد شد.

ابن زیاد با شنیدن این سخن، بیشتر برآشفت و گفت: به خدا قسم! دست و پایت را قطع کرده و زبانت را رها می‏گذارم تا دروغ مولایت و دروغ تو آشکار شود. و همان دم دستور داد که دست و پایش را قطع کنند و بر دارش آویزند. (25)

و آن چنان که خواهیم دید، ابن زیاد نتوانست زبان میثم را رها و گویا ببیند، و به قطع آن هم دستور داد.

بر فراز دار

برای مردان خدا فراز دار، سکوی رفیع و افراشته‏ای برای معراج است.

به دار آویختن فرزانگان و غیورمردان به همان اندازه که برای قدرتهای خودکامه باطل، دلیل ضعف و هراس از آشکار شدن حق و تابش نور فضیلت و راستی است; برای شهیدان مصلوب، سرمایه عزت و سند افتخار است. میثم را به جرم حقگویی و حمایت از خط راستین علوی و سازش نکردن با سلطه جبارانه یزیدی به طرف چوبه دار بردند.

میثم را به دار آویختند. میثم مرگ را به چیزی نمی‏گرفت و چنان عادی و بی‏اعتنا، آن را تلقی می‏کرد که بر خشم دشمن می‏افزود. میثم تمار بر فراز دار با صدایی رسا مردم را برای شنیدن حقایق اسلام و احادیث‏سری علی(ع) فرامی‏خواند. (26) میثم می‏گفت: هرکس می‏خواهد حدیث مکنون و ارزشمند علی(ع) را بشنود، پیش از آن که کشته شوم بیاید. من شما را از حوادث آینده تا پایان جهان، خبر می‏دهم. مردم مشتاق، پیرامون او جمع می‏شدند. میثم از فراز منبر «دار» برای انبوه جمعیت، سخن می‏گفت. فضایل و شایستگیهای اهل‏بیت پیامبر و دودمان علی(ع) را بازگو می‏کرد و خیانتها و فسادهای بنی‏امیه را فاش می‏ساخت.

بیان حقایق و افشاگریهای میثم، در آن آخرین لحظه‏های حیات و از بالای دار، چنان مؤثر و تکان‏دهنده بود که به «ابن‏زیاد» خبر دادند: این بنده، شما را رسوا کرد. گفت: به دهانش لجام بزنید. و میثم، اولین کسی بود که در راه اسلام بر دهانش لجام زده شد. (27)

پس از آن، زبان حقگوی او را، که به صراحت روز و به برندگی شمشیر بود، بریدند. آن کس که مامور بریدن زبانش بود، به میثم گفت: هرچه می‏خواهی بگو! امیر فرمان داده است که زبانت را قطع کنم. میثم گفت: فرزند زن تبهکار -عبیدالله‏بن زیاد - خیال کرده است که می‏تواند من و مولایم را دروغگو معرفی کند! این است زبان من.

و آن مزدور، زبان میثم را از کامش برآورد.... (28)

میثم به همان حالت‏بود، تا این که فردایش، از بینی و دهان او خون غلیظ می‏آمد و بدین صورت، طبق آن پیشگویی، موی سفید صورتش با خون سرخ، رنگین شد.

روز سوم، مردی نزدیک میثم آمد و با نیزه به او اشاره کرد و گفت: به خدا قسم می‏دانم که اهل عبادت بودی و شبها را به مناجات به‏سرمی‏بردی. آن گاه با نیزه، چنان ضربتی بر پهلو یا شکم میثم فرود آورد که پیکرش دریده شد و جان پاک آن اسوه صبر و مقاومت و رشادت به افلاک شتافت و میثم با روح بلندش معراجی والاتر را آغاز کرد; که هم‏اکنون هم، آن طیران معنوی ادامه دارد و با هر درودی که از سوی خداجویان پاکدل و وارسته، نثار آن شهید راه فضیلت می گردد، مقام و رتبه‏اش در فردوس اعلا و نزد پروردگار، بالاتر می‏رود.

مزار شهید

مدتی پیکر پاک و مطهر میثم پس از شهادتش بر سر داربود. ابن زیاد برای اهانت‏بیشتر به میثم اجازه نداد که بدن‏مقدس او را فرود آورده و به خاک بسپارند; به علاوه می‏خواست‏با استمرار این صحنه، زهر چشم بیشتری از مردم‏بگیرد و به آنان بفهماند که سزای مدافعان و پیروان‏علی(ع) چنین است، ولی غافل از آن بود که شهید، حتی پس از شهادتش هم، راه نشان می‏دهد، الهام می‏بخشد، امید می‏آفریند و مایه ترس و تزلزل حکومتهای جور و ستم است.

هفت تن از مسلمانان غیور و متعهد که از همکاران او و خرمافروش بودند، این صحنه را نتوانستند تحمل کنند که میثم شهید، همچنان بالای دار بماند; با هم، هم‏پیمان شدند تا پیکر شهید را برداشته و به خاک بسپارند. برای غافل ساختن مامورانی که به مراقبت از جسد و دار مشغول بودند، تدبیری اندیشیدند و نقشه را به این صورت عملی ساختند که: شبانه در نزدیکیهای آن محل، آتشی افروختند و تعدادی از آنان بر سر آن آتش ایستادند.

نگهبانان، برای گرم شدن به طرف آتش آمدند، در حالی که چند نفر دیگر از دوستان شهید، برای نجات پیکر مقدس «میثم‏» از آتش دور شده بودند. طبیعتا، ماموران که در روشنایی آتش ایستاده بودند، چشمشان صحنه تاریک محل دار را نمی‏دید. آن چند نفر، خود را به جسد رسانده و آن را از چوبه دار باز کردند و آن طرفتر در محل برکه آبی که خشک شده بود دفن نمودند.

صبح شد. ماموران جنازه را بر دار ندیدند; خبر به «ابن‏زیاد» رسید. ابن زیاد می‏دانست که مدفن او مزار هواداران علی(ع) خواهد شد. از این رو جمع انبوهی را برای یافتن جنازه میثم، مامور تفتیش و جستجوی وسیع منطقه ساخت، ولی آنان هرچه گشتند، اثری از جنازه نیافتند و مایوس گشتند. (29)

اینک مزار شهید یک مشهد است و به شهادت ایستاده است. گواه پیروزی حق و شاهد رسوایی و نابودی باطل است. در سرزمین عراق در محلی میان نجف اشرف و کوفه، بارگاهی است که مدفن «میثم تمار» است. بر سنگ مزارش نام میثم به عنوان یار و مصاحب علی - علیه السلام نوشته شده است.

«میثم‏» یکپارچه تلاش و اشتیاق بود. در راه تثبیت‏حق و روشن نگاهداشتن مشعل حق و ارزشهای اصیلی که به خاموشی می‏گرایید، جان بر کف و شهادت‏طلب بود. او با وارستگی و ایمانی استوار و جهادی پایدار، رهروی راستین در مسیر حق بود; مجاهدی سرشار از اخلاص و تجسمی والا از عقیده و جهاد بود.

سزاوار است که جویندگان حق و پویندگان راه پاکی که میثم به انجام رسانید، به آن یگانه اقتدا کنند و در اندیشه و کردار و در فکر و عمل، گام، جای گام او بگذارند.که او «اسوه‏» بود.

و پیروی از اسوه‏های کمال، وظیفه کمال جویان است.

شهیدان، اینگونه در تداوم راهشان توسط پیروان وفادار، به حیات جاوید می‏رسند.

سلام خدا و فرشتگان وپاکان بر «میثم تمار»، که هنوز هم چراغی روشن بر سر راه انسانیت است، نور می‏دهد و «راه‏» می‏نماید.

«پایان‏»

منابع تحقیق

1. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، بیست جلد، چاپ اول، دار احیاء الکتب العربیه، بیروت.

2. الامین، سید محسن، اعیان الشیعه، ده جلد، دارالتعارف، بیروت 1403ق.

3. ابن حجر عسقلانی، الاصابة فی تمییز الصحابه، داراحیاء التراث العربی، بیروت 1328ق.

4. قمی، شیخ عباس، منتهی ال‏آمال، انتشارات جاویدان، تهران.

5. ، نفس المهموم، ترجمه شعرانی، کتابفروشی اسلامیه، تهران 1374.

6. ، سفینة البحار، انتشارات فراهانی.

7. مفید، ابو عبدالله محمدبن نعمان، ارشاد،کنگره شیخ مفید، قم‏1413ق.

8. کشی، رجال، انتشارات دانشگاه مشهد، مشهد.

9. مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، مؤسسة الوفاء، بیروت 1403ق.

پی‏نوشتها:

1. شرح ابن ابی الحدید، ج‏2، ص‏291.

2. ابن حجر عسقلانی، الاصابة فی معرفة الصحابه،ج‏3، ص‏4.

3. شیخ عباس قمی، نفس المهموم، ترجمه شعرانی، ص‏59.

4. شیخ مفید، ارشاد، ج‏1، ص‏323; شرح ابن ابی الحدید، ج‏2، ص‏291.

5. سفینة البحار، ج‏2، ص‏524.

6. سفینة البحار; ج‏2، ص‏525 ; بحار الانوار، ج‏41، ص‏268.

7. شیخ عباس قمی، نفس المهموم، ص‏60; شیخ عباس قمی، منتهی ال‏آمال، ص‏276; بحار الانوار، ج‏40، ص‏200:

وفی الصدر لباناتاذا ضاق لها صدری نکت الارض بالکفوابدیت لها سری فمهما تنبت الارضفذاک النبت من بذری

8. بحار الانوار، ج‏53 ص‏112; سفینة البحار، ج‏2، ص‏524.

9. جواد محدثی، اسیر آزادی بخش، ص‏46، قطعه «به شهادت سوگند».

10. بحار الانوار، ج‏20، ص‏383.

11. شرح ابن ابی الحدید، ج‏2، ص‏292; شیخ مفید، ارشاد، ج‏1، ص‏324.

12. رجال کشی، ص‏85.

13. رجال کشی، ص‏86.

14. بحار الانوار، ج‏42، ص‏128; سفینة البحار، ج‏2، ص‏524.

15. سفینة البحار، ج‏2، ص‏524.

16. شیخ عباس قمی، نفس المهموم، ص‏59.

17. در اصطلاح علما این آگاهی «علم بلایا و منایا» نامیده می‏شود.

18. رجال کشی، ص‏80.

19. بحار الانوار، ج‏42، ص‏125.

20. بحار الانوار، ج‏45، ص‏202.

21. یکی از حرفه‏ها و شغلهای میثم.

22. سفینة البحار، ج‏1، ص‏205; نفس المهموم، ص‏60.

23. شرح ابن ابی الحدید، ج‏2، ص‏292; اعیان الشیعه، ج‏10، ص‏198.

24. شیخ عباس قمی، نفس المهموم، ص‏59.

25. شرح ابن ابی الحدید، ج‏2، ص‏293; بحار الانوار، ج‏42، ص‏124.

26. در گذشته به دار آویختن، بیشتر به این صورت بود که شخص را با طناب از دار می‏آویختند، ولی نه از گلو، بلکه از کتفها. مصلوب نه بر اثر خفه شدن، بلکه بر اثر فشار طناب و گرسنگی و ... پس از چندی به تدریج جان می‏داد.

27. شرح ابن ابی الحدید، ج‏2، ص‏294; بحار الانوار ، ج‏42، ص‏125.

28. رجال کشی، ص‏87.

29. رجال کشی، ص‏83.

زندگی نامه امام سجاد (ع)

  ۱.امام سجاد (ع) در یک نگاه
  ۲.امام سجاد عليه السلام از ديدگاه دانشمندان و معاصران
  ۳.اوصاف و القاب حضرت
  ۴. مراحل‌ زندگي‌ حضرت‌ امام‌ سجادعليه‌السلام‌
  ۵.اوضاع عصر امام سجاد عليه السلام
  ۶. حضرت‌ امام‌ سجادعليه‌السلام‌ از كربلا تا مدينه‌
  ۷.زندگاني‌ امام‌ زين‌ العابدين‌عليه‌السلام‌ در مدينه‌
  ۸.اسباب شهادت‌ حضرت‌ امام‌ سجادعليه‌السلام‌
 

امام‌ سجادعليه‌السلام‌ در يك‌ نگاه‌

نام‌ وي‌ علي‌ بن‌ الحسين‌عليه‌السلام‌ و چهارمين‌ امام‌ از ائمه‌ اهل‌ بيت‌عليهم‌السلام‌ است‌

جدش‌ امام‌ اميرالمؤمنين‌ علي‌ بن‌ ابي‌ طالب‌عليه‌السلام‌، كه‌ وصي‌ پيامبر و اولين‌ كسي‌است‌ كه‌ به‌ او ايمان‌ آورده‌ و بنابر آنچه‌ در حديث‌ صحيح‌ منزلت‌ آمده‌ براي‌پيامبر اكرم‌صلي‌الله‌عليه‌وآله‌ چونان‌ هارون‌ براي‌ موسي‌ بوده‌ است‌.

*جده‌اش‌ فاطمه‌ زهراسلام‌الله‌عليها دخت‌ پيامبر و به‌ توصيف‌ پدر بزرگوارش‌، پاره‌ تن‌و جگرگوشه‌ پيامبر و سرور زنان‌ جهان‌ است‌.

*پدرش‌ امام‌ حسين‌عليه‌السلام‌ يكي‌ از دو سرور جوانان‌ اهل‌ بهشت‌، فرزند زاده‌ وريحانه‌ پيامبر است‌ همو كه‌ پيامبر در باره‌اش‌ فرموده‌ است‌: «حسين‌ منّي‌ و انا من‌حسين‌»؛ حسين‌ از من‌ و من‌ از حسينم‌ همان‌ كسي‌ كه‌ در راه‌ دفاع‌ از اسلام‌ و مسلمين‌در سرزمين‌ كربلا و در روز عاشورا به‌ شهادت‌ رسيد.

*او يكي‌ از دوازده‌ امامي‌ است‌ كه‌ پيامبر اكرم‌صلي‌الله‌عليه‌وآله‌ بر امامت‌ ايشان‌ تصريح‌فرموده‌ و اين‌ تصريح‌ در كتاب‌هايي‌ چون‌ صحيح‌ بخاري‌، صحيح‌ مسلم‌ و...چنين‌ آمده‌ است‌:

«الخلفاء بعدي‌ اثنا عشر كلهم‌ من‌ قريش‌»؛ جانشينان‌ بعد از من‌ دوازده‌ تن‌ و همه‌ ازقريش‌ مي‌باشند.

 

*آن‌ حضرت‌ در سال‌ سي‌ و هشت‌ (ه.ق‌) به‌ دنيا آمد، البته‌ بعضي‌ تولدايشان‌ را در سال‌ سي‌ و شش‌ هجري‌ دانسته‌اند.

عمر شريف‌ آن‌ حضرت‌ تقريباً پنجاه‌ و هفت‌ سال‌ بوده‌ كه‌ از اين‌ مدت‌ دويا چهار سال‌ را در كنار جد بزرگوارش‌ حضرت‌ علي‌عليه‌السلام‌ گذرانيده‌ و سپس‌ درمكتب‌ دو سبط‌ پيامبر پدر و عموي‌ گرامي‌ خود امام‌ حسن‌ و امام‌ حسين‌عليهم‌السلام‌باليده‌ واز اقيانوس‌ علوم‌ پيامبر و اهل‌ بيت‌عليهم‌السلام‌ سيراب‌ گرديده‌است‌.

* امام‌ سجاد در چنين‌ خاستگاهي‌، پيشوايي‌ ديني‌ و عالمي‌ نام‌ آور گرديد،كسي‌ كه‌ در احكام‌ و معارف‌ ديني‌ مرجع‌ مردم‌ و مَثَل‌ اعلاي‌ پرهيزكاري‌،عبادت‌ و ورع‌ بود، همه‌ مسلمانان‌ به‌ درستي‌ِ انديشه‌، دانش‌ و برتري‌ او بر اقران‌اقرار كرده‌ و آنان‌ كه‌ گوش‌ جانشان‌ را بر حقايق‌ گشوده‌اند بر دانش‌، مرجعيت‌ ورهبري‌ آن‌ حضرت‌ گردن‌ نهاده‌اند.

* تمام‌ مسلمانان‌ عصر امام‌ سجاد دلبستگي‌ عاطفي‌ شديد و وابستگي‌روحي‌ عميقي‌ به‌ او داشته‌ و آموزه‌هاي‌ مردمي‌ او نيز در همه‌ جهان‌ اسلام‌ امتدادپيدا كرده‌ بود، جريان‌ معروف‌ سفر حج‌ هشام‌ بن‌ عبدالملك‌ و ديدن‌ منزلت‌بالاي‌ امام‌ سجاد نزد مردم‌ شاهد اين‌ مدعا است‌.

مردم‌ آن‌ عصر علي‌ رغم‌ اختلافات‌ در جهت‌گيري‌ها و مذاهب‌ به‌ امام‌سجاد كاملاً اعتماد داشتند و اين‌ اعتماد تنها از نظر فقهي‌ و روحي‌ نبود، بلكه‌ اورا مانند پدران‌ بزرگوارش‌ مرجع‌، پيشوا و در همه‌ پيشامدها و مشكلات‌ زندگي‌چونان‌ پناهگاه‌ امني‌ مي‌دانسته‌اند.

به‌ همين‌ دليل‌ است‌ كه‌ مي‌بينيم‌ عبدالملك‌ مروان‌ براي‌ حل‌ مشكلي‌ كه‌ دراثر رواج‌ سكه‌هاي‌ ضرب‌ شده‌ در روم‌ در بازار اسلام‌ ايجاد شده‌، و باعث‌جرأت‌ پادشاه‌ روم‌ بر تهديد و خوار كردن‌ مسلمانان‌ گرديده‌ بود به‌ امام‌سجادعليه‌السلام‌متوسل‌ شده‌ و از آن‌ حضرت‌ طلب‌ ياري‌ كرد.

* تقدير چنان‌ بود كه‌ پس‌ از شهادت‌ پدر، مسئوليت‌ رهبري‌ روحي‌ جامعه‌به‌ امام‌ سجادعليه‌السلام‌  برسد، آن‌ حضرت‌ در نيمه‌ دوم‌ قرن‌ اول‌ هجري‌ به‌ انجام‌ چنين‌مسئوليتي‌ همت‌ گماشت‌، برهه‌اي‌ كه‌ از حساسترين‌ دوران‌هاي‌ تاريخ‌ اسلام‌ درآن‌ زمان‌ بود در آن‌ سالها جامعه‌ هنوز تحت‌ تأثير موج‌ عظيم‌ فتوحات‌ اسلامي‌بود، موجي‌ كه‌ با عظمت‌ معنوي‌ و حماسه‌هاي‌ نظامي‌ و اعتقادي‌ خود تخت‌ وتاج‌ قدرتهاي‌ مسلط‌ آن‌ عصر چون‌ كسري‌ و قيصر را متزلزل‌ ساخته‌ وملت‌هاي‌ مختلفي‌ را با سرزمينهاي‌ پهناور به‌ اين‌ دولت‌ و دين‌ جديد ملحق‌كرده‌ بود، فتوحاتي‌ كه‌ در طول‌ پنجاه‌ سال‌ مسلمانان‌ را بر قسمت‌ اعظم‌ دنياي‌متمدن‌ آن‌ روزگار حاكم‌ ساخته‌ بود.

* امت‌ اسلام‌ در روزگار امام‌ سجادعليه‌السلام‌ با دو خطر عمده‌ مواجه‌ بودند:

 

خطر اول‌

اولين‌ خطري‌ كه‌ جامعه‌ اسلامي‌ را تهديد مي‌كرد گشوده‌ شدن‌ مرزهاي‌فرهنگي‌ جامعه‌ اسلامي‌ به‌ روي‌ فرهنگ‌هاي‌ گوناگوني‌ بود كه‌ از سرزمين‌هاي‌فتح‌ شده‌ به‌ سوي‌ جامعه‌ اسلامي‌ سرازير شده‌ و ممكن‌ بود ذوب‌ شدن‌ و ازدست‌ دادن‌ اصالت‌ امت‌ اسلام‌ را در پي‌ داشته‌ باشد، چنين‌ عصري‌ نياز مبرمي‌به‌ يك‌ حركت‌ علمي‌ داشت‌ تا اصالت‌ فكري‌ و شخصيت‌ ممتاز تشريعي‌ امت‌اسلام‌ را كه‌ برگرفته‌ از قرآن‌ و سنت‌ بود در برابر فرهنگ‌هاي‌ نو ظهور تحكيم‌ وتأييد كرده‌ و با كاشتن‌ بذر اجتهاد شخصيت‌ امت‌ اسلام‌ را اصالت‌ بخشد.

اين‌ همان‌ كاري‌ بود كه‌ امام‌ سجادعليه‌السلام‌ به‌ انجام‌ آن‌ كمر همت‌ بست‌، او مجلس‌درس‌ خويش‌ را در مسجد نبوي‌ آغاز كرد و معرفت‌ اسلامي‌ را در قالب‌ تفسير،حديث‌، فقه‌، علوم‌ تربيتي‌ و عرفان‌ از چشمه‌ سار علوم‌ پدران‌ پاكش‌ به‌ مردم‌ارزاني‌ داشت‌.

چنين‌ بود كه‌ اين‌ جلسات‌ درس‌، عده‌اي‌ از فقهاي‌ مسلمان‌ را تقديم‌ جهان‌اسلام‌ كرده‌، پايه‌ گذار مكاتب‌ بعدي‌ فقه‌ اسلامي‌ شده‌ و سنگ‌ بناي‌ حركت‌پوياي‌ فقه‌ گرديد.

 

خطر دوم‌

دومين‌ خطري‌ كه‌ جامعه‌ اسلامي‌ را در آن‌ زمان‌ تهديد مي‌كرد فراموش‌شدن‌ ارزش‌هاي‌ اخلاقي‌ بود كه‌ پيامد جريان‌ رفاه‌ زدگي‌، دنيا گرايي‌ و زياده‌روي‌ در استفاده‌ از تجملات‌ حيات‌ محدود دنيا بود.

امام‌ زين‌ العابدين‌عليه‌السلام‌ در مقابله‌ با اين‌ خطر بزرگ‌ كه‌ موجب‌ لرزش‌ شديد و ازهم‌ پاشيدگي‌ شخصيت‌ اسلامي‌ جامعه‌ از درون‌ گشته‌ و جامعه‌ را از استمراررسالت‌ خود باز مي‌داشت‌ سلاح‌ دعا را برگزيد، از اين‌ رو است‌ كه‌ «صحيفه‌سجاديه‌» را مي‌توان‌ به‌ تعبيري‌ يك‌ حركت‌ اجتماعي‌ بزرگ‌ دانست‌ كه‌ضرورت‌هاي‌ جامعه‌، امام‌ سجادعليه‌السلام‌ را به‌ انجام‌ آن‌ واداشته‌ بود جدا از اينكه‌ اين‌كتاب‌ يك‌ ميراث‌ الهي‌ بي‌همتا است‌ كه‌ تا ابد منبع‌ فيض‌ و مشعل‌ هدايت‌ ومدرسه‌ تهذيب‌ و اخلاق‌ بوده‌ و انسانيت‌ همواره‌ محتاج‌ اين‌ ميراث‌ محمدي‌ وعلوي‌ است‌، احتياجي‌ كه‌ روز به‌ روز به‌ تناسب‌ افزايش‌ اغواگري‌هاي‌ شيطان‌ وفريبندگي‌هاي‌ دنيا فزوني‌ مي‌يابد.

 

امام سجاد عليه السلام از ديدگاه دانشمندان و معاصران

همه‌ مسلمانان‌ امام‌ زين‌ العابدين‌عليه‌السلام‌ را گرامي‌ داشته‌ و بر اين‌ مطلب‌ كه‌ كسي‌در فضيلت‌ و علم‌ و تقوي‌ به‌ پايه‌ اين‌ مرد بزرگ‌ و اين‌ پرچم‌ برافراشتة‌ دانش‌ وتقوي‌ نمي‌رسد اتفاق‌ نظر دارند.

شاهد بر اين‌ مدعي‌ اين‌ است‌ كه‌ آنان‌ به‌ بوسيدن‌ دست‌ او تبرك‌ جسته‌ ودست‌ وي‌ را بر چشمان‌ خود مي‌كشيده‌اند.بزرگداشت‌ او نيز منحصر به‌معاصران‌ وي‌ نبوده‌ بلكه‌ شامل‌ تاريخ‌ نويسان‌ - با تمام‌ اختلافي‌ كه‌ در اميال‌ وجهت‌گيري‌ها دارند - نيز مي‌شود كه‌ از تمام‌ اعمال‌ و رفتار وي‌ با اعجاب‌ وبزرگداشت‌ ياد كرده‌ و همه‌ القاب‌ و صفت‌هاي‌ نيك‌ را برايش‌ به‌ كار برده‌اند.

 

نظريات‌ و گفته‌هاي‌ معاصران‌ امام‌ سجادعليه‌السلام‌ در باره‌ آن‌ حضرت‌

 

مورخان‌، فقها و علماي‌ هم‌ عصر امام‌ سجادعليه‌السلام‌ همگي‌ در تعريف‌ و تمجيد ازآن‌ حضرت‌ سخن‌ رانده‌اند چه‌ آنان‌ كه‌ از دوستان‌ و مخلصان‌ او بوده‌ يا آنان‌ كه‌كينه‌ و دشمني‌ او را به‌ دل‌ داشتند، در اينجا به‌ نظر چند تن‌ از آنان‌ اشاره‌ مي‌كنيم‌:

1. صحابي‌ بزرگوار جابر بن‌ عبدالله‌ انصاري‌ گويد: «در فرزندان‌ انبيا كسي‌ چون‌علي‌ بن‌ الحسين‌عليه‌السلام‌ ديده‌ نشده‌ است‌...».

2. عبدالله‌ بن‌ عباس‌ عليرغم‌ اينكه‌ از نظر سن‌ از امام‌ سجادعليه‌السلام‌ بزرگتر بود اورا بسيار بزرگ‌ مي‌داشت‌ و از سر خضوع‌ در برابر او خم‌ مي‌شد، هر گاه‌ او رامي‌ديد به‌ احترام‌ او از جاي‌ بر مي‌خاست‌ و با صداي‌ بلند مي‌گفت‌: «خوش‌آمدي‌ اي‌ حبيب‌ من‌ و اي‌ پسر حبيب‌ من‌».

3. محمد بن‌ مسلم‌ قرشي‌ زهري‌ كه‌ او را صفت‌ فقيه‌ داده‌اند و يكي‌ ازپيشوايان‌ مشهور و عالم‌ شام‌ و حجاز بود با اينكه‌ در خط‌ اهل‌ بيت‌عليهم‌السلام‌ نبود دركلمات‌ خود به‌ ارزش‌ها و صفات‌ والاي‌ آن‌ امام‌ همام‌ اشاره‌ كرده‌ است‌:

أـ «من‌ هيچ‌ يك‌ از هاشميان‌ را چون‌ علي‌ بن‌ حسين‌ نديده‌ام‌...».

ب‌ـ «در ميان‌ اهل‌ بيت‌عليهم‌السلام‌ مردي‌ افضل‌ از علي‌ بن‌ الحسين‌ ديده‌نشده‌است‌».

ج‌ ـ «... كسي‌ را فقيه‌تر از او (امام‌ سجاد) نديدم‌».

4. سعيد بن‌ مسيب‌ از فقهاي‌ برجسته‌ مدينه‌ كه‌ در باره‌ او گفته‌اند: در ميان‌تابعان‌ كسي‌ در دانش‌ به‌ او نمي‌رسد، و افتخار مصاحبت‌ امام‌ سجاد عليه‌السلام‌را داشته‌است‌ با آگاهي‌ از شدت‌ تقوي‌ و ورع‌ آن‌ حضرت‌ در توصيف‌ او مي‌گويد:

أـ«هرگز كسي‌ را برتر از علي‌ بن‌ الحسين‌ نديده‌ام‌ و هر گاه‌ وي‌ را ديدم‌خويش‌ را خوار و ناچيز شمردم‌».

ب‌ ـ «پرهيزگارتر از وي‌ (امام‌ سجادعليه‌السلام‌) نديدم‌».

ج‌ ـ جواني‌ قريشي‌ نزد سعيد نشسته‌ بود كه‌ امام‌ سجاد وارد شد جوان‌ از اوپرسيد اين‌ شخص‌ كيست‌؟ سعيد پاسخ‌ داد:  اين‌ آقا و سرور عبادت‌كنندگان‌است‌.

5. زيد بن‌ اسلم‌ كه‌ جلودار قافله‌ فقهاي‌ مدينه‌ و از مفسران‌ قرآن‌ بود، اونيز در باره‌ امام‌ سجادعليه‌السلام‌ كلماتي‌ دارد:

أـ «در ميان‌ اهل‌ قبله‌ (مسلمانان‌) با كسي‌ همسنگ‌ او همنشيني‌نكرده‌ام‌».

ب‌ـ «در ميان‌ اهل‌ بيت‌عليهم‌السلام‌ كسي‌ را مانند او نديده‌ام‌».

ج‌ـ «كسي‌ را چون‌ علي‌ بن‌ الحسين‌ اهل‌ فهم‌ و حافظ‌ احاديث‌ نديده‌ام‌».

6. حماد بن‌ زيد از بارزترين‌ فقهاي‌ بصره‌ كه‌ از ائمة‌ مسلمين‌ دانسته‌شده‌ از امام‌ سجادعليه‌السلام‌ چنين‌ مي‌گويد:«علي‌ بن‌ الحسين‌ با فضيلت‌ترين‌ هاشمي‌است‌ كه‌ من‌ ديده‌ام‌.»

7. يحيي‌ بن‌ سعيد كه‌ از بزرگان‌ تابعين‌ و افاضل‌ فقها و علمااست‌ گفته‌:از علي‌ بن‌ الحسين‌ استماع‌ روايت‌ كرده‌ام‌ و او با فضيلت‌ترين‌ هاشمي‌ است‌ كه‌من‌ ديده‌ام‌».

8. يزيد بن‌ معاويه‌، اقرار و اعتراف‌ به‌ فضايل‌ امام‌ سجادعليه‌السلام‌ منحصر به‌دوستان‌ او نبوده‌ و به‌ دشمنانش‌ نيز سرايت‌ كرده‌ است‌ وقتي‌ امام‌ سجاد عليه‌السلام‌به‌ حال‌اسارت‌ در مسجد شام‌ بود و اهل‌ شام‌ به‌ يزيد اصرار داشتند كه‌ به‌ امام‌ اجازه‌خطبه‌ خواندن‌ بدهد ترس‌ خود را در قالب‌ اين‌ جواب‌ بيان‌ داشت‌: ايشان‌ ازخانداني‌ هستند كه‌ از پستان‌ دانش‌ شير نوشيده‌اند، او از اين‌ منبر به‌ زير نمي‌آيد مگر اينكه‌ من‌و همة‌ آل‌ ابوسفيان‌ را مفتضح‌ و رسوا نمايد.

9. عبدالملك‌ بن‌ مروان‌، اين‌ هم‌ يكي‌ ديگر از دشمنان‌ امام‌ سجادعليه‌السلام‌ است‌ كه‌در بارة‌ او زبان‌ به‌ اعتراف‌ گشوده‌ است‌ و خطاب‌ به‌ وي‌ مي‌گويد: همانا تو برخاندان‌ خود و بر تمام‌ اهل‌ زمانه‌ خود برتري‌ِ بزرگي‌ داري‌ و به‌ قدري‌ از فضل‌و علم‌ و دين‌ و ورع‌ بهره‌مند گرديده‌اي‌ كه‌ جز پدرانت‌ كس‌ ديگري‌ بدان‌ پايه‌نرسيده‌ است‌.

10. منصور دوانيقي‌، و باز هم‌ از دشمنان‌ اهل‌ بيت‌عليهم‌السلام‌ كه‌ در نامه‌اي‌ به‌ محمدِنفس‌ زكيه‌ ]پسر عبدالله‌ محض‌ از نوادگان‌ امام‌ حسن‌ مجتبي‌[ به‌ برتري‌ امام‌سجادعليه‌السلام‌ چنين‌ اشاره‌ مي‌كند: «در ميان‌ شما (علويان‌) پس‌ از وفات‌ رسول‌ خدامولودي‌ چون‌ او (زين‌ العابدين‌) زاده‌ نگرديده‌ است‌.

 

 

آراء دانشمندان‌ و مورخان‌ در باره‌ امام‌ سجادعليه‌السلام‌

 

1. يعقوبي‌ مي‌نويسد: او از برترين‌ِ مردم‌ و سختكوش‌ترين‌ِ آنان‌ در عبادت‌بود و به‌ همين‌ دليل‌ «زين‌ العابدين‌» ]زينت‌ عبادت‌ كنندگان‌[ نام‌ گرفته‌ است‌ واز فرط‌ وجود آثار سجده‌ بر پيشاني‌ به‌ «ذوالثفنات‌» ]صاحب‌ پينه‌ها[ ملقب‌گرديده‌ است‌....

2. حافظ‌ ابوالقاسم‌ علي‌ بن‌ حسن‌ شافعي‌ معروف‌ به‌ ابن‌ عساكر در شرح‌احوال‌ امام‌ سجادعليه‌السلام‌ مي‌نويسد: علي‌ بن‌ الحسين‌ راستگو و مورد اعتماد بود، بسيارحديث‌ مي‌گفت‌ و داراي‌ مقامي‌ بالا و بلند بود....

3. ذهبي‌ صاحب‌ سير اعلام‌ النبلاء مي‌نويسد: جلالت‌ قدر وي‌ عجيب‌ و به‌خدا قسم‌ برازنده‌ او بود، او از نظر شرافت‌، آقايي‌، علم‌، خداشناسي‌ و عقل‌كاملي‌ كه‌ داشت‌ كاملاً شايسته‌ مقام‌ امامت‌ عظمي‌ بود....

4. حافظ‌ ابو نعيم‌ اصفهاني‌ مي‌نويسد: علي‌ بن‌ حسين‌ بن‌ علي‌ بن‌ابي‌طالب‌ عليهم‌السلام‌ زينت‌ عبادت‌ كنندگان‌ و روشني‌ بخش‌ زمره‌ فرمانبرداران‌، شخصي‌عابد، با وفا، بخشنده‌ و پاك‌ و خالص‌ بود....

5. صفي‌ الدين‌ مي‌نويسد: زين‌ العابدين‌ هدايتگري‌ بزرگ‌ و خود راه‌نجات‌ بود....

6. نَوَوي‌ مي‌نويسد: همه‌ بر بزرگواري‌ او در همه‌ زمينه‌ها اتفاق‌ نظردارند....

7. عماد الدين‌ ادريس‌ قرشي‌ مي‌نويسد: امام‌ زين‌ العابدين‌ پس‌ از امام‌حسن‌ و امام‌ حسين‌ كه‌ بر همه‌ ا´ن‌ درود باد، افضل‌ و اشرف‌ اولاد رسول‌ خدابوده‌ و عبادت‌ و زهد و ورع‌ او از ديگران‌ بيشتر بود.

8. ابن‌ عنبه‌ نسب‌ شناس‌ مشهور مي‌نويسد: فضايل‌ او به‌ حدي‌ است‌ كه‌ به‌شماره‌ و توصيف‌ در نمي‌آيد.

9. شيخ‌ مفيد مي‌نويسد: علي‌ بن‌ الحسين‌ پس‌ از پدر بزرگوارش‌ از نظرعلم‌ و عمل‌ برترين‌ خلق‌ خدا بود، همچنين‌ مي‌نويسد: فقهاي‌ عامه‌ از او علوم‌بي‌ شماري‌ نقل‌ كرده‌ و احاديثي‌ كه‌ راويان‌ در موعظه‌، دعا، فضائل‌ قرآن‌، احكام‌حلال‌ و حرام‌، آداب‌ جنگي‌ و تاريخ‌ از او حفظ‌ كرده‌اند در ميان‌ علمامشهوراست‌.

10. ابن‌ تيميه‌ مي‌نويسد: امّا علي‌ بن‌ الحسين‌ از نظر علم‌ و دين‌ از بزرگان‌ وسادات‌ تابعين‌ است‌، فضايل‌ وي‌ از قبيل‌ خشوع‌ و صدقه‌ پنهان‌ و...معروف‌است‌.

11. شيخاني‌ قادري‌ مي‌گويد: خوبي‌ و نيكوكاري‌ آقاي‌ ما زين‌ العابدين‌علي‌ بن‌ الحسين‌ بن‌ ابي‌ طالب‌ مشهور است‌ و آوازة‌ كرم‌ و بخشندگي‌اش‌ آفاق‌را در نورديده‌، منزلتش‌ بزرگ‌، سينه‌اش‌ گشاده‌، داراي‌ كراماتي‌ آشكار است‌ كه‌چشمان‌ بينا ا´ن‌ را ديده‌ و در روايات‌ متواتر ثبت‌ كرده‌اند.

12. محمد بن‌ طلحة‌ قرشي‌ شافعي‌ مي‌نويسد: «او زينت‌ عبادت‌ كنندگان‌،الگوي‌ زاهدان‌، سرور تقوي‌ پيشگان‌ و پيشواي‌ مؤمنان‌ است‌، خلق‌ و خويش‌گواه‌ صادقي‌ بر اين‌ است‌ كه‌ از نسل‌ پيامبر خدا و مقام‌ قرب‌ و نزديكي‌ او به‌خداوند از اوصافش‌ پيدا است‌. پينه‌هاي‌ پيشانيش‌ نشانگر نماز و شب‌ زنده‌داري‌هاي‌ بسيار و روگرداني‌ او از دنيا و بي‌ اعتنايي‌اش‌ به‌ آن‌ دليل‌ زهد فراوان‌او است‌، اخلاق‌ پرهيزگارانه‌ برايش‌ مهيا شده‌ ولي‌ او به‌ مقامي‌ مافوق‌ آن‌ رسيده‌و انوار تأييد رباني‌ بر او تابيده‌ و او در پرتو آن‌ راه‌ هدايت‌ را در پيش‌گرفته‌است‌. انس‌ و الفت‌ وي‌ با اذكار و اوراد و عبادات‌ بوده‌ و وفاداريش‌ دراداي‌ وظيفه‌ بندگي‌ زينت‌ وي‌ گرديده‌ است‌، بسا كه‌ از درازي‌ شب‌ مركبي‌راهوار براي‌ طي‌ سفر آخرت‌ فراهم‌ ساخته‌ و از تشنگي‌ روزهاي‌ بسيار داغ‌راهنمايي‌ براي‌ اين‌ سفر طولاني‌ تهيه‌ ديده‌ بود، كرامات‌ و خوارق‌ عاداتي‌ را كه‌از او سر زده‌ چشمان‌ بينا ديده‌ و در روايات‌ متواتر ثبت‌ كرده‌اند كه‌ همه‌ اين‌مسائل‌ شاهد بر اين‌ معني‌ هستند كه‌ او از پادشاهان‌ جهان‌ آخرت‌ است‌».

13. امام‌ شافعي‌ گويد: «علي‌ بن‌ الحسين‌ فقيه‌ترين‌ِ اهل‌ مدينه‌ است‌».

14. جاحظ‌ گويد: «آنچنان‌ كه‌ من‌ ديده‌ام‌ خوارج‌، شيعه‌، معتزله‌، عامه‌ وخاصه‌ همه‌ در باره‌ امام‌ علي‌ بن‌ الحسين‌ يك‌ نظر دارند و اَحدي‌ را نيافتم‌ كه‌ دربرتري‌ او بر ديگران‌ ترديدي‌ به‌ خود راه‌ داده‌ يا در مقدم‌ بودن‌ او بر ديگران‌شك‌ داشته‌ باشد...».

15. سبط‌ ابن‌ جوزي‌ در تذكرة‌ الخواص‌ مي‌نويسد: او پدر امامان‌ است‌كنيه‌اش‌ ابوالحسن‌، لقبش‌ زين‌العابدين‌ و پيامبر اكرم‌صلي‌الله‌عليه‌وآله‌ او را «سيد العابدين‌» يعني‌سرور عبادت‌ كنندگان‌ ناميده‌ است‌... ديگر لقب‌هاي‌ او سجاد، زكي‌، امين‌ وذي‌الثفنات‌، است‌ ثفنات‌ به‌ آن‌ قسمت‌هايي‌ از بدن‌ شتر گفته‌ مي‌شود كه‌ هنگام‌نشستن‌ با زمين‌ تماس‌ پيدا مي‌كند و پينه‌ مي‌بندد مثل‌ زانو و چون‌ طول‌
سجود در مواضع‌ سجده‌ امام‌ سجاد اثر گذاشته‌ بود او را ذوالثفنات‌لقب‌دادند.

 

اوصاف و القاب حضرت

 

پرورش‌ حضرت‌ امام‌ سجادعليه‌السلام‌

 

 تمام‌ آنچه‌ كه‌ براي‌ يك‌ تربيت‌ صحيح‌ و سطح‌ بالا لازم‌ است‌ براي‌ امام‌سجادعليه‌السلام‌ فراهم‌ بود به‌ گونه‌اي‌ كه‌ چنين‌ زمينه‌اي‌ براي‌ كس‌ ديگري‌ جز ايشان‌فراهم‌ نگرديده‌ است‌، و اين‌ شرايط‌ در پايه‌ ريزي‌ شخصيت‌ ممتاز آن‌ حضرت‌چنان‌ نقش‌ حساسي‌ را ايفا نمود كه‌ او را در رديف‌ اول‌ از پيشوايان‌ مسلمين‌ كه‌پيامبر اكرم‌ ايشان‌ را مورد اعتماد دانسته‌ و رهبران‌ امت‌ و امين‌ در اداي‌ رسالت‌خويش‌ خوانده‌ جاي‌ داده‌ است‌.

امام‌ سجادعليه‌السلام‌ در والاترين‌ خانه‌ها يعني‌ خانة‌ وحي‌ پرورش‌ يافت‌؛ خانه‌اي‌ كه‌خداوند متعال‌ در قرآن‌ كريم‌ از آن‌ چنين‌ تعبير فرموده‌ است‌:

 

«في‌ بُيُوت‌ٍ اَذِن‌َ الل'ّه‌ُ اَن‌ْ تُرْفَع‌َ وَ يُذْكَرَ فيهَا اسْمُه‌ُ يُسَبِّح‌ُ لَه‌ُ فيه'ا بِالْغُدُوِّ وَ اْلا´ص'ال‌ِ *رِج'ال‌ٌ لا' تُلْهيهِم‌ْ تِج'ارَة‌ٌ وَ لا' بَيْع‌ٌ عَن‌ْ ذِكْرِ الل'ّه‌ِ وَ اءِق'ام‌ِ الصَّلا'ة‌ِ وَ اءيت'اءِ الزَّك'اة‌ِ يَخ'افُون‌َيَوْمًا تَتَقَلَّب‌ُ فيه‌ِ الْقُلُوب‌ُ وَ اْلاَبْص'ارُ»؛

(اين‌ چراغ‌ پرفروغ‌) در خانه‌هايي‌ قرار دارد كه‌ خداوند اذن‌ فرموده‌ ديوارهاي‌ آن‌ را بالابرند (تا از دستبرد شياطين‌ و هوسبازان‌ در امان‌ باشد)؛ خانه‌هايي‌ كه‌ نام‌ خدا در ا´ن‌برده‌ مي‌شود، و صبح‌ و شام‌ در ا´ن‌ تسبيح‌ او مي‌گويند * مرداني‌ كه‌ نه‌ تجارت‌ و نه‌معامله‌اي‌ آنان‌ را از ياد خدا و برپاداشتن‌ نماز و اداي‌ زكات‌ غافل‌ نمي‌كند؛ ا´ن‌ ازروزي‌ مي‌ترسند كه‌ در آن‌، دل‌ ها و چشمها زير و رو مي‌شود.

او در اوان‌ كودكي‌ زير سايه‌ جد بزرگوارش‌ حضرت‌ اميرالمؤنين‌ علي‌ بن‌ابي‌ طالب‌عليه‌السلام‌ و در معرض‌ تشعشع‌ انوار روحاني‌ بزرگواري‌ بوده‌ كه‌ عطرمعنويتش‌ سراسر عالم‌ را در بر گرفته‌ است‌، و اين‌ فرزند زاده‌ نيز در شخصيت‌و ساختارهاي‌ نفسي‌ به‌ حق‌ نمونه‌ درستي‌ از جد خود بود.

كما اينكه‌ پس‌ از آن‌ نيز در پناه‌ عمويش‌ امام‌ حسن‌ مجتبي‌عليه‌السلام‌ زندگي‌ كرد هموكه‌ سرور جوانان‌ اهل‌ بهشت‌، نوه‌ و ريحانة‌ پيامبر بود و بر او باران‌ عطوفت‌ ومهرباني‌ مي‌باراند و خصلت‌هاي‌ والا و معيارهاي‌ بزرگ‌ خود را در جان‌ اومي‌كاشت‌، اين‌ همه‌ در حالي‌ بود كه‌ او تحت‌ تربيت‌ پدر بزرگوارش‌ سرورآزادگان‌ و سيد شهداء امام‌ حسين‌ بن‌ علي‌عليه‌السلام‌ قرار داشت‌ كه‌ در چهره‌ اين‌ فرزندامتداد ذاتي‌ روحانيت‌ پيامبر و معيارهاي‌ امامت‌ را ديده‌ و همين‌ موجب‌ عنايت‌و توجه‌ بيشتر پدر نسبت‌ به‌ او و مقدم‌ داشتن‌ وي‌ بر ساير فرزندان‌ گرديده‌ و دراكثر اوقات‌ همراه‌ و مصاحب‌ پدر بود.

امام‌ زين‌ العابدين‌عليه‌السلام‌ در سال‌ (36هـ) در روز فتح‌ بصره‌ به‌ دنيا آمد، در آن‌ايام‌ هنوز حضرت‌ علي‌عليه‌السلام‌ مركز حكومت‌ را از مدينه‌ به‌ كوفه‌ منتقل‌ نفرمود بود، ودر سال‌ (94 يا 95 هـ) در مدينه‌ وفات‌ كرد.

بعضي‌ از مورخان‌ نيز ولادت‌ امام‌ سجادعليه‌السلام‌ را در سال‌ (38هـ) و در شهر كوفه‌نوشته‌اند چون‌ در آن‌ سال‌ و پس‌ از جنگ‌ جمل‌ حضرت‌ علي‌عليه‌السلام‌ مركز حكومت‌خود را از مدينه‌ به‌ كوفه‌ منتقل‌ ساخته‌ بود و طبيعي‌ است‌ كه‌ در چنين‌ شرايط‌خاصي‌ امام‌ حسين‌عليه‌السلام‌ هم‌ با خانواده‌ خود همراه‌ پدرش‌ در آن‌ شهربود.

 

مادرش‌

نام‌ مادر ايشان‌ «شهربانو» يا «شهربانويه‌» يا «شاه‌ زنان‌» دختر يزدگردآخرين‌ پادشاه‌ ايران‌ بود، بعضي‌ از آنان‌ هم‌ نوشته‌اند كه‌ مادر امام‌زين‌العابدين‌عليه‌السلام‌ در ايام‌ زادن‌ ايشان‌ نداي‌ حق‌ را لبيك‌ گفته‌ و پس‌ از ايشان‌ فرزندديگري‌ به‌ دنيا نياورده‌اند.

 

كنيه‌هاي‌ آن‌ حضرت‌

ابوالحسن‌، ابومحمد، ابوالحسين‌، ابوعبدالله‌.

 

لقبهاي‌ آن‌ حضرت‌

«زين‌ العابدين‌»، «ذوالثفنات‌»، «سيد العابدين‌»، «قدوة‌ الزاهدين‌»، «سيدالمتقين‌»، «امام‌ المؤمنين‌»، «زكي‌»، «زين‌ الصالحين‌»، «منار القانتين‌»، «عدل‌»،«امام‌ الامة‌» و «بَكّاء» كه‌ شهرت‌ ايشان‌ به‌ دو لقب‌ «سجاد» و «زين‌ العابدين‌»بيشتر از ساير القاب‌ است‌.

اين‌ القاب‌ را مردم‌ پس‌ از ديدن‌ تجسم‌ واقعي‌ ا´ن‌ در امام‌ سجاد به‌ ايشان‌داده‌ بودند، پس‌ از درك‌ اين‌ مطلب‌ كه‌ ايشان‌ مصداق‌ كامل‌ آية‌ (وَ عِب'ادُ الرَّحْم'ن‌ِالَّذين‌َ يَمْشُون‌َ عَلَي‌ اْلاَرْض‌ِ هَوْنًا وَ اءِذ'ا خ'اطَبَهُم‌ُ الْج'اهِلُون‌َ ق'الُوا سَلا'مًا» ؛ و بندگان‌ خداي‌رحمان‌ كساني‌اند كه‌ روي‌ زمين‌ به‌ نرمي‌ گام‌ برمي‌دارند؛ و چون‌ نادانان‌ ايشان‌ را طرف‌ خطاب‌قرار دهند به‌ ملايمت‌ پاسخ‌ مي‌دهند. بودند، بعضي‌ از آنان‌ هم‌ كه‌ اين‌ القاب‌ را درباره‌ امام‌ زين‌ العابدين‌ به‌ كار برده‌اند از شيعيان‌ و معتقدان‌ به‌ امامت‌ او از جانب‌خدا نبوده‌اند اما نتوانسته‌اند حقايقي‌ را كه‌ در او ديده‌اند ناديده‌ انگارند.

تاريخ‌نويسان‌، پاره‌اي‌ از علل‌ پيدايش‌ اين‌ القاب‌ مبارك‌ را ذكر كرده‌اند:

1. از صحابي‌ جليل‌ القدر جابر بن‌ عبد الله‌ انصاري‌ روايت‌ شده‌:

نزد پيامبر نشسته‌ بودم‌ امام‌ حسين‌عليه‌السلام‌ در دامان‌ پيامبر نشسته‌ بود و آن‌حضرت‌ با او بازي‌ مي‌كرد ناگاه‌ پيامبر فرمود: «اي‌ جابر او داراي‌ فرزندي‌ مي‌شود كه‌نام‌ او علي‌ است‌، چون‌ روز قيامت‌ شد ندا مي‌شود «سيدالعابدين‌»؛ سرور عبادت‌ كنندگان‌برخيزد در اين‌ وقت‌ آن‌ فرزند به‌ پا مي‌خيزد آن‌ فرزند نيز فرزندي‌ خواهد داشت‌ كه‌ نامش‌محمد خواهد بود پس‌ اگر او را ديدي‌ سلام‌ مرا به‌ او برسان‌».

2. هر گاه‌ زهري‌ از علي‌ بن‌ الحسين‌ روايت‌ مي‌كرد مي‌گفت‌:«زين‌العابدين‌» علي‌ بن‌ الحسين‌ به‌ من‌ گفت‌...، سفيان‌ بن‌ عيينه‌ به‌ او گفت‌: چرا به‌ اوزين‌ العابدين‌ مي‌گويي‌؟ زهري‌ پاسخ‌ داد: چون‌ از سعيد بن‌ مسيب‌ شنيدم‌ كه‌ ازابن‌ عباس‌ روايت‌ مي‌كرد و مي‌گفت‌: پيامبر اكرم‌صلي‌الله‌عليه‌وآله‌ فرموده‌ است‌: «چون‌ روز قيامت‌به‌ پا شود منادي‌ ندا مي‌كند زين‌ العابدين‌؛ زينت‌ عبادت‌ كنندگان‌ كجاست‌؟ گويا مي‌بينم‌فرزندم‌ علي‌ بن‌ الحسين‌ بن‌ علي‌ بن‌ ابي‌طالب‌، از ميان‌ صفوف‌ به‌ پيش‌ مي‌آيد».

3. از امام‌ ابوجعفر باقرعليه‌السلام‌ وارد شده‌ است‌ كه‌ فرمود: «پدرم‌ در مواضع‌ سجده‌ خودپينه‌ هايي‌ داشت‌ كه‌ سالي‌ دو مرتبه‌ ا´ن‌ را مي‌چيد كه‌ هر بار پنج‌ پينه‌ به‌ تعداد پنج‌ موضع‌ سجده‌چيده‌ مي‌شد و بدين‌ سبب‌ او را ذي‌ الثفنات‌ (صاحب‌ پينه‌ها)ناميدند».

4. باز از حضرت‌ باقرعليه‌السلام‌ در توصيف‌ زيادي‌ سجود پدرش‌ وارد شده‌ كه‌ آن‌حضرت‌ نعمتي‌ از نعمت‌هاي‌ خدا را ذكر نمي‌كرد يا هيچ‌ بدي‌ از او دورنمي‌شد و از هيچ‌ نماز واجبي‌ فارغ‌ نمي‌گرديد مگر اينكه‌ به‌ سجده‌ مي‌افتاد ودر تمام‌ مواضع‌ سجودش‌ آثار سجده‌ نمايان‌ بود و براي‌ همين‌ به‌ سجاد ملقب‌گرديد.

مراحل‌ زندگي‌ حضرت‌ امام‌ سجادعليه‌السلام‌

زندگي‌ امام‌ سجادعليه‌السلام‌ نيز چون‌ امامان‌ ديگر به‌ دو بخش‌ مهم‌ تقسيم‌ مي‌شود:

1. مرحله‌ قبل‌ از امامت‌.

2. مرحله‌ امامت‌ و رهبري‌ تا شهادت‌.

در مرحله‌ قبل‌ از امامت‌، امام‌ سجادعليه‌السلام‌ به‌ مدت‌ بيست‌ وپنج‌ سال‌ در سايه‌ جدبزرگوارش‌ امام‌ اميرالمؤمنين‌عليه‌السلام‌، عمويش‌ امام‌ حسن‌ مجتبي‌عليه‌السلام‌ و پدر گرامي‌اش‌ امام‌حسين‌عليه‌السلام‌ به‌ سر برد، كمي‌ بيش‌ از چهار سال‌ يا بنا به‌ قول‌ ولادت‌ در سال‌ (38 ه)دو سال‌ در پناه‌ جدش‌ علي‌عليه‌السلام‌، ده‌ سال‌ در كنار عمويش‌ امام‌ حسن‌عليه‌السلام‌ كه‌ در سال‌ (50ه) به‌ شهادت‌ رسيدند و ده‌ سال‌ هم‌ در كنار پدر بزرگوار خود بين‌ سال‌هاي‌پنجاه‌ تا شصت‌ هجري‌ قمري‌.

امام‌ سجادعليه‌السلام‌ اين‌ مرحله‌ از زندگي‌ شريف‌ خود را كه‌ دوراني‌ آبستن‌ حوادث‌بود، با جدّ و عمو و پدرش‌ گذراند و براي‌ تحمل‌ مسئوليت‌هاي‌ امامت‌ ورهبري‌ پس‌ از شهادت‌ پدر و بهترين‌ يارانش‌ در واقعه‌ عاشورا آماده‌ گرديدحادثه‌ جاويداني‌ كه‌ معاويه‌ آنرا پايه‌ ريزي‌ كرده‌ و يزيد بن‌ معاويه‌ كه‌ آشكاراحاكميت‌ الهي‌ را دستاويز مطامع‌ نفساني‌ و فسق‌ خويش‌ ساخته‌ بود بدان‌ جامه‌عمل‌ پوشيد.

دومين‌ مرحله‌ از حيات‌ شريف‌ آن‌ حضرت‌ حدود سي‌ وپنج‌ سال‌ به‌ طول‌انجاميد و در خلال‌ اين‌ مدت‌ با چندين‌ خليفه‌ اموي‌ هم‌ زمان‌ بود، يزيد بن‌معاويه‌، مروان‌ بن‌ حكم‌، عبدالملك‌ بن‌ مروان‌، و در نهايت‌ در زمان‌ خلافت‌وليد بن‌ عبدالملك‌ و به‌ دستور وي‌ ايادي‌ ننگين‌ بني‌اميّه‌، امام‌ سجاد عليه‌السلام‌ را تروركرده‌ و ايشان‌ در بيست‌ و پنجم‌ ماه‌ محرم‌ يا روزي‌ نزديك‌ به‌ آن‌ از سال‌ (94) يا(95) هجري‌ در سني‌ حدود (57) سال‌ يا كمي‌ كمتر به‌ شهادت‌ رسيدند و به‌اين‌ ترتيب‌ مدت‌ امامت‌ ايشان‌ حدودا (34) سال‌ بود.

در اين‌ تحقيق‌ مرحله‌ دوم‌ از زندگي‌ امام‌ سجادعليه‌السلام‌ را كه‌ سرشار از جهاد ومبارزه‌ بود به‌ دو دوره‌ تقسيم‌ مي‌كنيم‌:

دوره‌ اول‌: بعداز فاجعه‌ عاشورا قبل‌ از استقرار در مدينه‌.

دوره‌ دوم‌: پس‌ از استقرار در مدينه‌.

بدن‌ ترتيب‌ در سه‌ مرحله‌ به‌ تحقيق‌ در باره‌ زندگي‌ آن‌ حضرت‌ مي‌پردازيم‌:

مرحله‌ اول‌: زندگي‌ آن‌ حضرت‌ پيش‌ از شهادت‌ پدر.

مرحله‌ دوم‌: زندگي‌ آن‌ حضرت‌ پس‌ از شهادت‌ پدر و قبل‌ از استقرار درمدينه‌.

مرحله‌ سوم‌: زندگي‌ آن‌ حضرت‌ پس‌ از استقرار در مدينه‌.

 


 

اين‌ دوره‌ از زندگي‌ امام‌عليه‌السلام‌ كه‌ زندگاني‌ ايشان‌ از ولادت‌ تا كربلا مي‌باشد ازسال‌ (38يا37 ه ق) تا سال‌ (61 ه ق) است‌.

اولين‌ خليفه‌اي‌ كه‌ امام‌ سجادعليه‌السلام‌ در كودكي‌ و نوجواني‌ با او همعصر بودندمعاوية‌ بن‌ ابي‌سفيان‌ بود، از خصوصيات‌ اين‌ دوران‌ مي‌توان‌ به‌ آشفتگي‌ اوضاع‌- كه‌ بعداً منجر به‌ قلع‌ و قمع‌ مخالفان‌ و كشتار در عراق‌ و بحران‌ در حجازگرديد - و از بين‌ رفتن‌ سنت‌ها و پيدايش‌ بدعت‌ها اشاره‌ نمود.

حضرت‌ اميرالمومنين‌ علي‌عليه‌السلام‌ در ماه‌ رمضان‌ سال‌ چهل‌ هجري‌ در كوفه‌ و درحالي‌ كه‌ مشغول‌ آماده‌ كردن‌ مردم‌ براي‌ جنگي‌ تازه‌ با معاويه‌ بود، به‌ شهادت‌رسيد، پس‌ از شهادت‌ آن‌ حضرت‌ مردم‌ عراق‌ با فرزندش‌ امام‌ حسن‌ مجتبي‌ به‌عنوان‌ خلافت‌ بيعت‌ كردند اما دل‌هاي‌ بيشتر اين‌ بيعت‌ كنندگان‌ با زبان‌هايشان‌يكي‌ نبود، البته‌ از مردمي‌ كه‌ با تظاهر به‌ تشيع‌ در زمان‌ خود حضرت‌ علي‌عليه‌السلام‌ وحتي‌ در ميان‌ لشكريانش‌ آن‌ چنان‌ به‌ آزار او پرداختند كه‌ بارها از دست‌ آنان‌مرگ‌ خود را از خدا طلب‌ كرده‌ بود توقع‌ نمي‌رفت‌ كه‌ با فرزندش‌ برخوردي‌بهتر از اين‌ داشته‌ باشند.

در سال‌هاي‌ آخر عمر شريف‌ حضرت‌ علي‌عليه‌السلام‌  كوفه‌ در بر دارنده‌ گرايشات‌ وگروه‌هاي‌ مختلفي‌ بود، در اين‌ شهر كساني‌ بودند كه‌ چون‌ سگان‌ تشنه‌ به‌ دنبال‌قدرت‌ و حاكميت‌ بوده‌، توقع‌ پست‌ و مقام‌ از خليفه‌ جديد داشتند، تازه‌مسلماناني‌ هم‌ بودند كه‌ با آرزوهاي‌ دور و درازي‌ كه‌ در سر داشتند شهر و ديارخويش‌ را ترك‌ نموده‌ و به‌ مركز كشور اسلام‌ روي‌ آورده‌ بودند، گروهي‌ نيز ازبردگان‌ فرصت‌ طلب‌ بودند كه‌ چون‌ عرب‌ نبودند و نمي‌توانستند بدون‌پوششي‌ عربي‌ قد علم‌ كنند با قبايل‌ مختلف‌ هم‌ پيمان‌ شده‌ بودند.

در آن‌ روزگار جامعه‌ كوفه‌ از چنين‌ گروه‌هايي‌ تشكيل‌ گرديده‌ بود كه‌ تمام‌نيروي‌ خود را در جهت‌ اشكال‌ تراشي‌ و سنگ‌ اندازي‌ در برابر حكومت‌ امام‌مجتبي‌عليه‌السلام‌ به‌ كار گرفته‌ بود، جايي‌ كه‌ سعد بن‌ عباده‌ در هنگام‌ بيعت‌ با آن‌ حضرت‌شرط‌ مي‌كند كه‌ در صورت‌ نبرد با شاميان‌ با تو بيعت‌ مي‌كنم‌، ولي‌ پس‌ از اينكه‌بر امام‌عليه‌السلام‌ روشن‌ گرديد كه‌ بيشتر سپاهيانش‌ اهداف‌ توطئه‌گرانه‌اي‌ رابر ضد آن‌حضرت‌ و ياران‌ مخلص‌ وي‌ دنبال‌ مي‌كنند، گروهي‌ تحت‌ لواي‌ معاويه‌ در آمده‌و گروهي‌ به‌ شايعه‌ پراكني‌ هايي‌ مشغولند كه‌ موجب‌ از بين‌ رفتن‌ روحيه‌ سپاه‌مي‌گردد و برخي‌ از آنان‌ حتي‌ در نامه‌اي‌ به‌ معاويه‌ نوشته‌اند كه‌ حاضر به‌ تسليم‌امام‌ و رهبر خود به‌ او هستند مجبور به‌ صلح‌ (ترك‌ مخاصمه‌) با معاويه‌ گرديد.

خصيصة‌ اين‌ دوران‌ (بين‌ سال‌ هاي‌ 41 تا60 هجري‌ ) تشديد فشار وسركوب‌ پيروان‌ اهل‌ بيت‌عليهم‌السلام‌ در عراق‌ بود، ميزان‌ غضب‌ و ناراحتي‌ معاويه‌ نسبت‌به‌ عراقيان‌ را ميتوان‌ از برخوردهايش‌ با رؤساي‌ قبايل‌ عراق‌ كه‌ گاه‌ گاه‌ با اوملاقات‌ مي‌كردند دريافت‌.

سياستمداران‌ عراق‌ كه‌ در جنگ‌ صفين‌ فريب‌ خدعه‌ عمرو عاص‌ راخورده‌ و آنان‌ را بر سرنوشت‌ خود حاكم‌ كرده‌ بودند در طول‌ حكومت‌ معاويه‌به‌ خانه‌هاي‌ خود خزيده‌ اما منتظر فرصت‌ جديدي‌ بودند تا حركت‌ جديدي‌ راآغاز كنند.

از ديگر سوي‌ رنجي‌ كه‌ مسلمانان‌ مخلص‌ - كه‌ با تربيت‌ خالص‌ اسلامي‌پرورش‌ يافته‌ و ديد آنان‌ از ديدگاه‌هاي‌ قومي‌ و قبيله‌اي‌ فراتر رفته‌ و يا اين‌ديدگاه‌ را به‌ گونه‌اي‌ با نگرش‌هاي‌ ديني‌ تطبيق‌ كرده‌ بودند -  مي‌كشيدند بسياربيشتر از گروه‌ اول‌ بود زيرا آنان‌ در دوران‌ بيست‌ سالة‌ حكومت‌ معاويه‌ محو ونابودي‌ سنت‌ پيامبرصلي‌الله‌عليه‌وآله‌ را به‌ وضوح‌ مشاهده‌ مي‌كردند.

آنان‌ مي‌ديدند كه‌ بدعت‌ها آشكار گشته‌، نظام‌ پادشاهي‌ جايگزين‌ خلافت‌اسلامي‌ شده‌ و زمام‌ امور مسلمانان‌ به‌ دست‌ خانداني‌ افتاده‌ است‌ كه‌ همه‌ توان‌خويش‌ را در راستاي‌ نابودي‌ اسلام‌ و مسلمين‌ و در مسير مخالفت‌ با احكام‌ وموازين‌ آن‌ به‌ كار بسته‌ است‌، تا آن‌جا كه‌ يك‌ فرزند نامشروع‌ خاندان‌ ثقيف‌ باشهادت‌ يك‌ شراب‌ فروش‌ برادر معاويه‌ مي‌شود.

معاويه‌ بر خلاف‌ نص‌ صريح‌ قرآن‌ در ميان‌ مردم‌ جاسوساني‌ قرار داده‌ بودتا حتي‌ تعداد نفس‌هاي‌ آنان‌ را شماره‌ كنند، او رسم‌ وفاي‌ به‌ عهد و پيمان‌ راناديده‌ انگاشت‌ و پس‌ از همه‌ ضمانت‌ها و اماني‌ كه‌ به‌ حجر بن‌ عدي‌ داده‌ بود،او را به‌ قتل‌ رسانيد و عليرغم‌ پيمان‌ صلحي‌ كه‌ با امام‌ حسن‌ مجتبي‌عليه‌السلام‌ بسته‌ بودطي‌ توطئه‌اي‌ جعده‌ دختر اشعث‌ بن‌ قيس‌، همسر آن‌ حضرت‌ را واداشت‌ تافرزند زاده‌ پيامبر خداصلي‌الله‌عليه‌وآله‌ را مسموم‌ نمايد.

به‌ اضافة‌ ده‌ها عمل‌ خلاف‌ ديگر كه‌ همگي‌ مخالف‌ صريح‌ قرآن‌ و سنت‌پيامبرصلي‌الله‌عليه‌وآله‌ بوده‌ و داغ‌ ننگي‌ بر پيشاني‌ اين‌ دوره‌ از تاريخ‌ است‌.

درنتيجة‌ اين‌ اقدامات‌ هيچ‌ نشانه‌اي‌ از يك‌ حكومت‌ اسلامي‌ در شام‌ وعراق‌ كه‌ مهم‌ترين‌ مراكز حكومت‌ اسلام‌ در آن‌ زمان‌ بودند باقي‌ نماند چنانكه‌در دايره‌ علم‌ نيز فقه‌ اسلام‌ در نماز و روزه‌ و حج‌ و زكات‌ و آنچه‌ آن‌ را جهادمي‌ناميدند منحصر گرديد در حالي‌ كه‌ دينداران‌ با اخلاص‌، به‌ شدت‌ ازگسترش‌ بدعت‌ رنج‌ مي‌بردند و در انتظار فرصتي‌ بودند تا در آن‌ فرصت‌ بتوانندبدعت‌ هايي‌ را كه‌ در زمان‌ معاويه‌ به‌ نام‌ اسلام‌ ايجاد شده‌ بود محو و نابودنمايند.

 

اوضاع‌ سياسي‌ عراق‌ هنگام‌ مرگ‌ معاويه‌

 

چون‌ زمان‌ مرگ‌ معاويه‌ فرا رسيد دو گروه‌ كه‌ در عراق‌ صاحب‌ نفوذ، ومترصد فرصت‌ بودند، شرايط‌ را مناسب‌ يافتند:

الف‌: دينداران‌ مخلصي‌ كه‌ درد دين‌ داشته‌، نابودي‌ سنت‌ پيامبر،غمگينشان‌ ساخته‌ و در پي‌ پايان‌ دادن‌ به‌ نظام‌ پادشاهي‌ و بازگرداندن‌ حكومت‌اسلامي‌ حد اقل‌ به‌ وضعيتي‌ چون‌ زمان‌ خلفاي‌ پيشين‌ بودند.

ب‌: سياست‌ بازان‌ حرفه‌اي‌ كه‌ تشنه‌ قدرت‌ بوده‌ و مقصودشان‌ دست‌يابي‌به‌ حكومت‌ و سلطه‌ بر شام‌ و عراق‌ بود.

در چنين‌ ايامي‌ كه‌ عراق‌ در معرض‌ حوادث‌ مهمي‌ بود اوضاع‌ در شام‌متفاوت‌ بود.

در هنگام‌ مرگ‌ معاويه‌ پسرش‌ يزيد در روستاي‌ حوارين‌ بود و «ضحاك‌بن‌ قيس‌» والي‌ شام‌ با تلاش‌ بسيار او را به‌ دمشق‌ باز گرداند تا هرچه‌ سريعترخود را به‌ عنوان‌ خليفه‌ مسلمانان‌ معرفي‌ نمايد، يزيد پس‌ از نشستن‌ بر كرسي‌خلافت‌ در صدد بر آمد تا از كساني‌ كه‌ احتمال‌ مخالفت‌ و رويارويي‌ با وي‌ درا´ن‌ مي‌رفت‌ زهر چشم‌ بگيرد، بنابر اين‌ در همان‌ روزهاي‌ اول‌ خلافت‌ نامه‌اي‌ به‌حاكم‌ مدينه‌ نوشت‌ و از وي‌ خواست‌ تا از امام‌ حسين‌ بن‌ علي‌عليه‌السلام‌، عبدالله‌ بن‌ عمرو عبدالله‌ بن‌ زبير براي‌ وي‌ بيعت‌ بگيرد، از ابتدا روشن‌ بود كه‌ حسين‌ بن‌علي‌عليه‌السلام‌ هرگز با يزيد بيعت‌ نخواهد كرد، عبدالله‌ بن‌ زبير اگرچه‌ خود داعيه‌خلافت‌ داشت‌ ولي‌ مردم‌ او را قبول‌ نداشتند، عبدالله‌ بن‌ عمر نيز نقشي‌ دراوضاع‌ نداشت‌ و بيعت‌ يا عدم‌ بيعت‌ او هرگز زياني‌ را متوجه‌ خلافت‌ يزيدنمي‌ساخت‌ بنابر اين‌ فقط‌ از حسين‌ بن‌ علي‌عليه‌السلام‌ مي‌ترسيد و مي‌خواست‌ هرچه‌سريعتر موضع‌ او را روشن‌ كند.

در اين‌ برحه‌ از زمان‌ طبيعي‌ بود كه‌ همه‌ عراقي‌هاي‌ مترصدِ فرصت‌، فرزندزاده‌ پيامبرصلي‌الله‌عليه‌وآله‌ را براي‌ رهبري‌ خود انتخاب‌ كنند تا هم‌ اهداف‌ و آمال‌ متدينان‌مخلص‌ و هم‌ اهداف‌ سياست‌ بازان‌ حرفه‌اي‌ را محقق‌ سازد زيرا او تنها كسي‌بود كه‌ مي‌توانست‌ به‌ دليل‌ شرافت‌ نسب‌، جلالت‌ قدر، تقوي‌ و بزرگواري‌ ذاتي‌كه‌ داشت‌ سنت‌ پيامبر اكرم‌صلي‌الله‌عليه‌وآله‌ را دوباره‌ زنده‌ كرده‌ و بدعت‌ها را نابود كند در حالي‌كه‌ او ظلم‌ ستيزترين‌ فرد آن‌ دوران‌ بود و به‌ همين‌ دليل‌ هم‌ از بيعت‌ با يزيد سرباز زد.

از اينجا بود كه‌ در كوفه‌ جلساتي‌ تشكيل‌ شده‌ و جمعيت‌ هايي‌ به‌ وجودآمده‌ بود و در نتيجة‌ اين‌ اجتماعات‌ دعوت‌ نامه‌ هايي‌ مبني‌ بر دعوت‌ از امام‌حسين‌عليه‌السلام‌ براي‌ آمدن‌ از مدينه‌ به‌ كوفه‌ براي‌ آن‌ حضرت‌ فرستاده‌ شد، اين‌ دعوت‌نامه‌ها بر اين‌ تأكيد شده‌ بود كه‌ كوفيان‌ براي‌ جنگ‌ با امويان‌ غاصب‌ِ حكومت‌،در زير پرچم‌ امام‌ حسين‌ از آمادگي‌ لازم‌ برخوردار هستند.

امام‌ حسين‌عليه‌السلام‌ جواب‌ نامه‌هاي‌ آنان‌ را به‌ همراه‌ پسر عموي‌ خود مسلم‌ بن‌عقيل‌ به‌ كوفه‌ فرستاد، كوفيان‌ دور مسلم‌ را گرفته‌ مقدمش‌ را گرامي‌ داشتند ودوباره‌ بر اين‌ مطلب‌ تاكيد كردند كه‌ براي‌ جنگ‌ با ستمگران‌ شام‌ تحت‌ رهبري‌امام‌ حسين‌عليه‌السلام‌ آمادگي‌ كامل‌ دارند، مسلم‌ نيز نامه‌اي‌ براي‌ امام‌ حسين‌ عليه‌السلام‌ نوشت‌ و درآن‌ توضيح‌ داد كه‌ در كوفه‌ يكصد هزار مرد هستند كه‌ بر ياري‌ امام‌ تعهد كرده‌ وبر لزوم‌ آمدن‌ سريع‌ آن‌ حضرت‌ به‌ كوفه‌ تأكيد دارند.

اما آنچه‌ باعث‌ وحشت‌ بود اين‌ بود كه‌ در همان‌ زمان‌ نامه‌ هايي‌ از كوفه‌ به‌شام‌ فرستاده‌ مي‌شد و بر اين‌ موضوع‌ تأكيد مي‌كرد كه‌ اگر يزيد قصد تسلط‌ بركوفه‌ را دارد بايد حاكم‌ مقتدري‌ را براي‌ كوفه‌ بفرستد چون‌ نعمان‌ بن‌ بشير دررويارويي‌ با حوادث‌ از خود ضعف‌ نشان‌ داده‌ و توان‌ مقابله‌ با ا´ن‌ را ندارد.

يزيد با مستشار رومي‌ خود «سرجون‌» در اين‌ باره‌ به‌ بحث‌ پرداخت‌ و اوپيشنهاد كرد كه‌ عبيد الله‌ بن‌ زياد را به‌ حكومت‌ كوفه‌ منصوب‌ نمايد، به‌ مجردرسيدن‌ عبيدالله‌ بن‌ زياد به‌ كوفه‌، كوفيان‌ دور مسلم‌ را خالي‌ كرده‌ و به‌ ابن‌ زيادامكان‌ كشتن‌ مسلم‌ و ميزبان‌ او هاني‌ بن‌ عروه‌ را دادند، از ديگر سوي‌ نيز امام‌حسين‌عليه‌السلام‌ با خانواده‌ و تعدادي‌ از ياران‌ خود در راه‌ آمدن‌ به‌ عراق‌ بود و در تمام‌اين‌ شرايط‌ صعب‌ و دشوار تا رسيدن‌ به‌ عراق‌، امام‌ زين‌ العابدين‌ عليه‌السلام‌نيز هميشه‌ به‌همراه‌ پدر بود.

 

  

 

دلايل‌ صريح‌ بر امامت‌ زين‌ العابدين‌عليه‌السلام‌

 

پيامبر اكرم‌ بر امامت‌ دوازده‌ تن‌ از اهل‌ بيت‌عليهم‌السلام‌ پاك‌ خود تصريح‌ كرده‌ و حتي‌نام‌ و مشخصات‌ آنان‌ را ذكر فرموده‌اند، كه‌ در حديث‌ صحابي‌ پيامبر جابر بن‌عبدالله‌ انصاري‌ و ديگر كسان‌ از شيعه‌ و سني‌ بسيار مشهور است‌.

چنان‌ كه‌ هر امامي‌ هم‌ قبل‌ از شهادت‌ خود و متناسب‌ با شرايط‌ در بسياري‌از موارد بر امام‌ پس‌ از خود تصريح‌ مي‌كرده‌ است‌، اين‌ تصريح‌ مكتوب‌ شده‌ ونزد فرد اميني‌ به‌ وديعه‌ نهاده‌ مي‌شده‌ و خواستن‌ آن‌ نوشته‌ از شخص‌ مورد نظردليل‌ بر امامت‌ طلب‌ كننده‌ بود و اين‌ ويژگي‌ را چند مرتبه‌ در زندگي‌ امام‌حسين‌عليه‌السلام‌ نسبت‌ به‌ امامت‌ زين‌العابدين‌عليه‌السلام‌ مشاهده‌ مي‌كنيم‌ گاه‌ در مدينه‌ و گاه‌ دركربلا كمي‌ قبل‌ از شهادت‌.

ازجمله‌ رواياتي‌ كه‌ از امام‌ حسين‌عليه‌السلام‌ بر امامت‌ فرزندش‌ امام‌ سجادعليه‌السلام‌ دلالت‌دارد روايتي‌ است‌ كه‌ شيخ‌ طوسي‌ از امام‌ ابوجعفر باقرعليه‌السلام‌ نقل‌ كرده‌ است‌: امام‌حسين‌عليه‌السلام‌ هنگام‌ خروج‌ از مدينه‌ به‌ سوي‌ عراق‌ وصيت‌ نامه‌ خود، نامه‌ها و سايرچيزهاي‌ مربوط‌ به‌ امامت‌ را نزد همسر پيامبر ام‌سلمه‌ به‌ امانت‌ نهاد و فرمود:«هرگاه‌ پسر بزرگ‌ من‌ نزد تو آمد اين‌ چيزها را به‌ او واگذار كن‌». پس‌ چون‌ امام‌ حسين‌عليه‌السلام‌ به‌شهادت‌ رسيد علي‌ بن‌ الحسين‌عليه‌السلام‌ به‌ نزد ام‌ سلمه‌ رفت‌ و او نيز آنچه‌ امام‌حسين‌عليه‌السلام‌ بدو سپرده‌ بود به‌ وي‌ داد.

و در حديث‌ ديگري‌ آمده‌ است‌ كه‌ امام‌ حسين‌ درخواست‌ آن‌ چيزها ازام‌سلمه‌ را نشانه‌ امامت‌ درخواست‌ كننده‌ قرار داده‌ بود و زين‌العابدين‌عليه‌السلام‌ ا´ن‌ را ازاو خواست‌.

كليني‌ از ابي‌الجارود از امام‌ باقرعليه‌السلام‌ نقل‌ مي‌كند كه‌: چون‌ آخر عمر امام‌حسين‌عليه‌السلام‌ فرارسيد دختر خود فاطمه‌ كبري‌ را طلب‌ كرد و وصيت‌ نامه‌ سرگشاده‌ ونامه‌اي‌ بسته‌ شده‌ را به‌ او داد در آن‌ هنگام‌ امام‌ سجادعليه‌السلام‌ مريض‌ بود و آنان‌ اميدي‌به‌ زنده‌ ماندن‌ او نداشتند، ولي‌ چون‌ به‌ مدينه‌ بازگشتند فاطمه‌ آن‌ نامه‌ را به‌ علي‌بن‌ الحسين‌عليه‌السلام‌ داد.

به‌ زودي‌ خواهيم‌ ديد كه‌ امام‌ سجاد در مقام‌ احتجاج‌ با عموي‌ خود محمدبن‌ حنفيه‌ ابراز داشته‌اند: «پدرم‌ (كه‌ صلوات‌ خداوند بر اوباد) قبل‌ از رفتن‌ به‌ سمت‌ عراق‌به‌ من‌ وصيت‌ كرد و ساعتي‌ قبل‌ از شهادت‌ خود نيز با من‌ عهد امامت‌ بست‌».

 

امام‌ زين‌ العابدين‌عليه‌السلام‌ در روز عاشورا

 

مسئله‌اي‌ كه‌ بيشتر از ديگر مسائل‌ قلوب‌ محبان‌ اهل‌ بيت‌عليهم‌السلام‌ را جريحه‌داركرده‌ است‌ روايت‌ حميد بن‌ مسلم‌ است‌ كه‌ خود بعد از ظهر عاشورا اندكي‌ پس‌از شهادت‌ امام‌ حسين‌عليه‌السلام‌ شاهد عيني‌ آن‌ بوده‌ و چنين‌ نقل‌ مي‌كند: ديدم‌ كه‌ لباس‌زنان‌ حرم‌ و دختران‌ امام‌ حسين‌عليه‌السلام‌ را از پشت‌ مي‌كشيدند به‌ نحوي‌ كه‌ آن‌ زنان‌قادر به‌ حفظ‌ آن‌ لباس‌ها نبوده‌ و آنان‌ لباس‌ تن‌ ايشان‌ را به‌ غارت‌ مي‌بردند.

سپس‌ به‌ علي‌ بن‌ الحسين‌عليه‌السلام‌ رسيديم‌ كه‌ در حال‌ شدت‌ مرض‌ در بستربيماري‌ افتاده‌ بود، عده‌اي‌ از پياده‌ نظام‌ كه‌ همراه‌ شمر بودند به‌ او گفتند: آيا اين‌بيمار را نمي‌كشي‌؟ من‌ گفتم‌: سبحان‌ الله‌ آيا كودكان‌ را مي‌كشند؟! همانا كه‌ اين‌كودك‌ بيماري‌ بيش‌ نيست‌ كه‌ بيماري‌، او زنده‌ نخواهدش‌ گذاشت‌ و آنقدر ازاين‌ كلمات‌ گفتم‌ تا آنان‌ را از قتل‌ او منصرف‌ كردم‌.

در اين‌ هنگام‌ عمر بن‌ سعد پيش‌ آمد زنان‌ شيون‌ كرده‌ و گريه‌ سردادندعمر سعد خطاب‌ به‌ سپاهيان‌ گفت‌: كسي‌ از شما به‌ خيمه‌ اين‌ زنان‌ داخل‌ نشودو متعرض‌ اين‌ جوان‌ مريض‌ نشويد... هر كه‌ از آنان‌ متاعي‌ برده‌ است‌ به‌ آنان‌بازگرداند، ولي‌ به‌ خدا قسم‌ كسي‌ چيزي‌ بازنگرداند.

بدين‌ سان‌ امام‌ سجادعليه‌السلام‌ با پدرش‌ امام‌ حسين‌عليه‌السلام‌ در جهاد با طاغوت‌ مشاركت‌داشت‌ و لي‌ خداوند شهادت‌ به‌ همراه‌ پدر، برادران‌،
اهلبيت‌ و اصحاب‌ پاك‌ او را روزي‌ وي‌ نساخت‌ و خداوند متعال‌ او را
براي‌ عهده‌داري‌ رهبري‌ امت‌ بعد از پدر حفظ‌ كرد تا به‌ وظيفه‌ خطير حراست‌از سنت‌ جدش‌ از دست‌ گستاخان‌ شرور و غصب‌ گمراهان‌ ياوه‌ سرا وجرياناتي‌ كه‌ بر تمدن‌ اسلام‌ داخل‌ شده‌ و در حال‌ گسترش‌ و انتشار سريع‌بودند بپردازد.

 


حضرت‌ امام‌ سجادعليه‌السلام‌ از كربلا تا مدينه‌


 

امام‌ زين‌ العابدين‌ بعد از واقعة‌ عاشورا

تاريخ‌ نويسان‌ از يك‌ شاهد عيني‌ نقل‌ مي‌كنند كه‌ گفت‌: در ماه‌ محرم‌ سال‌شصت‌ و يك‌ هجري‌ به‌ كوفه‌ آمدم‌ همان‌ وقت‌ بود كه‌ علي‌ بن‌ الحسين‌عليه‌السلام‌ و زنان‌اهل‌ بيت‌عليهم‌السلام‌ را در محاصرة‌ سپاهيان‌ از كربلا به‌ كوفه‌ آورده‌ بودند، مردم‌ براي‌تماشاي‌ ا´ن‌ از خانه‌ها خارج‌ شده‌ بودند و چون‌ زنان‌ كوفي‌ اهل‌ بيت‌عليهم‌السلام‌ را سوار برشتران‌ بي‌ جهاز ديدند گريسته‌ و بر سرو سينه‌ زدند. راوي‌ گويد: شنيدم‌ كه‌ علي‌بن‌ الحسين‌عليه‌السلام‌ باصداي‌ لرزان‌ و ضعيف‌ در حالي‌كه‌ بيماري‌ توان‌ از وي‌ ربوده‌ بود،گردن‌ او در جامعه‌ و دستانش‌ با غل‌ و زنجير بسته‌ بود مي‌فرمود: اين‌ زن‌ها كه‌مي‌گريند؛ پس‌ چه‌ كسي‌ ما را به‌ قتل‌ رسانيد.

و هنگامي‌ كه‌ امام‌ سجادعليه‌السلام‌ را بر ابن‌ زياد وارد كردند از او پرسيد: كيستي‌؟جواب‌ داد: «من‌ علي‌ بن‌ الحسين‌ هستم‌» ابن‌ زياد گفت‌: آيا خدا علي‌ بن‌ الحسين‌رانكشت‌؟ امام‌عليه‌السلام‌ فرمود: «من‌ برادري‌ به‌ نام‌ علي‌ بن‌ الحسين‌ داشتم‌ كه‌ مردم‌ او را كشتند» ابن‌زياد گفت‌: خير خدا او را كشت‌. امام‌عليه‌السلام‌ در جواب‌ او اين‌ آيه‌ قرآن‌ را خواند: (الل'ّه‌ُيَتَوَفَّي‌ اْلاَنْفُس‌َ حين‌َ مَوْتِه'ا خدا روح‌ مردم‌ را هنگام‌ مرگشان‌ به‌ تمامي‌ باز مي‌ستاند.

 

ابن‌ زياد گفت‌: آيا تو هنوز اين‌ مقدار جرأت‌ و توان‌ داري‌ كه‌ جواب‌ مرابدهي‌ و حرف‌ مرا رد كني‌؟! او را ببريد و گردنش‌ را بزنيد.

در اين‌ وقت‌ عمه‌اش‌ زينب‌ در دامن‌ برادر زاده‌ درآويخت‌ و گفت‌: اي‌ پسرزياد خون‌هايي‌ كه‌ از ما ريختي‌ تو را بس‌ است‌ سپس‌ دست‌ در گردن‌ امام‌سجادعليه‌السلام‌ افكند و گفت‌ به‌ خدا قسم‌ از او جدا نمي‌شوم‌ اگر مي‌خواهي‌ او را بكشي‌بايد مرا هم‌ با او بكشي‌. آن‌گاه‌ علي‌ بن‌ الحسين‌ فرمود: «اي‌ عمه‌ آرام‌ گيرتا من‌ با اوسخني‌ بگويم‌» سپس‌ رو به‌ ابن‌ زياد نموده‌ و فرمود: اي‌ پسر زياد آيا مرا از مرگ‌مي‌ترساني‌؟ آيا ندانسته‌اي‌ كه‌ مرگ‌ در راه‌ خدا عادت‌ ما و شهادت‌ در راه‌ او كرامت‌ ماخاندان‌است‌؟». سپس‌ ابن‌ زياد دستور داد تا اهل‌ بيت‌عليهم‌السلام‌ را به‌ خانه‌اي‌ در كنار مسجدجامع‌ كوفه‌ ببرند، فرداي‌ آن‌ روز نيز دستور داد تا سر مقدس‌ امام‌ حسين‌عليه‌السلام‌را دركوچه‌ و محله‌هاو قبيله‌هاي‌ شهر كوفه‌ بگردانند و بعد از آن‌ سر را به‌ درب‌ دارالاماره‌ بازگردانند.

سپس‌ ابن‌ زياد دستور داد تا تمام‌ سرها را بر روي‌ تيرهاي‌ چوبي‌ نصب‌كنند كما اينكه‌ خود قبلا نيز با سر مسلم‌ بن‌ عقيل‌ هم‌ چنين‌ عملي‌ را انجام‌داده‌بود.

ابن‌ زياد خبر قتل‌ امام‌ حسين‌عليه‌السلام‌ و اسارت‌ خانواده‌اش‌ را توسط‌ نامه‌اي‌ به‌اطلاع‌ يزيد رساند.

او همين‌ خبر را با نامه‌ ديگري‌ به‌ عمرو بن‌ سعيد بن‌ عاص‌ والي‌ مدينه‌ كه‌او هم‌ از بني‌اميّه‌ بود نيز فرستاد.

چون‌ نامه‌ ابن‌ زياد در شام‌ به‌ يزيد رسيد، دستور داد تا سر بريده‌ امام‌حسين‌عليه‌السلام‌ و ساير كشته‌ شدگان‌ را به‌ نزد او بفرستند. او همچنين‌ دستور داد تا زنان‌و كودكان‌ اسير را مهياي‌ اين‌ سفر كرده‌ و علي‌ بن‌ الحسين‌عليه‌السلام‌ را نيز تاگردن‌ با غل‌ببندند، آنان‌ اهل‌ بيت‌عليهم‌السلام‌ را به‌ دنبال‌ قافلة‌ سرهاي‌ بريده‌ همچون‌ اسيران‌ كفار بدون‌عماري‌ و محمل‌ بر جهاز شتران‌ سوار نموده‌ و به‌ همراه‌ مجفر بن‌ ثعلبه‌ عائذي‌و شمر بن‌ ذي‌ الجوشن‌ به‌ سوي‌ شام‌ روانه‌ كردند و پس‌ از چندي‌ قافله‌ اسيران‌به‌ سرها رسيدند و در طول‌ اين‌ سفر تا رسيدن‌ به‌ شام‌ علي‌ بن‌ الحسين‌عليه‌السلام‌ با هيچ‌كدام‌ از آن‌ مأموران‌ سخن‌ نگفت‌.

 

اسيران‌ اهل‌ بيت‌عليهم‌السلام‌ در شام‌

 

شام‌ از ابتداي‌ فتح‌ آن‌ به‌ دست‌ مسلمانان‌ با افرادي‌ چون‌ خالد بن‌ وليد ومعاوية‌ بن‌ ابي‌ سفيان‌ به‌ عنوان‌ فاتح‌ و نماينده‌ دين‌ اسلام‌ مواجه‌ بوده‌ و شاميان‌هرگز پيامبر را نديده‌، احاديث‌ او را مستقيما از خود آن‌ حضرت‌ نشنيده‌ و حتي‌از نزديك‌ بر سيره‌ اصحاب‌ پيامبر مطلع‌ نشده‌ بودند. تعداد كمي‌ از صحابه‌پيامبر هم‌ كه‌ به‌ شام‌ مهاجرت‌ نموده‌ و مدتي‌ در شام‌ اقامت‌ كرده‌ بودند. نيز تاثيرچنداني‌ در مردم‌ نداشتند، در نتيجه‌، شاميان‌ اعمال‌ امثال‌ معاويه‌ ابن‌ ابي‌ سفيان‌و اطرافيان‌ او را به‌ عنوان‌ سنت‌ راستين‌ مسلماني‌ پذيرفته‌ بودند چون‌ اين‌حكومت‌ اسلامي‌ (ولو از نوع‌ اموي‌) نسبت‌ به‌ حكومت‌هاي‌ سابق‌ كه‌ در طول‌قرون‌ متمادي‌ زير سلطه‌ امپراتوري‌ روم‌ بر شاميان‌ حكومت‌ كرده‌ بودند، برتري‌داشت‌.

از اين‌ رو عجيب‌ نخواهد بود كه‌ چنين‌ قضيه‌اي‌ را در كتب‌ تاريخ‌ بخوانيم‌:

در هنگام‌ ورود اسيران‌ كربلا به‌ شام‌ پير مردي‌ شامي‌ به‌ امام‌سجادعليه‌السلام‌نزديك‌ شد و و به‌ او گفت‌: خداي‌ را شكر كه‌ شما را هلاك‌ كرد و امير رابر شما پيروز گردانيد.

امام‌ سجادعليه‌السلام‌  در جواب‌ وي‌ فرمودند: «اي‌ پيرمرد آيا قرآن‌ خوانده‌اي‌؟»

پيرمرد پاسخ‌ داد: آري‌.

امام‌عليه‌السلام‌ فرمود: آيا اين‌ آيه‌ را نيز خوانده‌اي‌:

(قُل‌ْ لا' اَسْئَلُكُم‌ْ عَلَيْه‌ِ اَجْرًا اءِلاَّ الْمَوَدَّة‌َ فِي‌ الْقُرْبي‌')؛ بگو: من‌ هيچ‌ پاداشي‌ از شما بررسالتم‌ درخواست‌ نمي‌كنم‌ جز دوست‌داشتن‌ نزديكانم‌ ]اهل‌ بيتم‌[؟.

پير مرد پاسخ‌ داد: آري‌ خوانده‌ام‌.

امام‌عليه‌السلام‌ فرمودند: «اي‌ پيرمرد مراد از (قربي‌) در اين‌ آيه‌ ما هستيم‌».

سپس‌ فرمودند: آيا اين‌ آيه‌ را خوانده‌اي‌:

(وَ آت‌ِ ذَا الْقُرْبي‌' حَقَّه‌ُ) و حق‌ّ نزديكان‌ را بپرداز؟.

پير مرد پاسخ‌ داد: آري‌ خوانده‌ام‌.

امام‌عليه‌السلام‌ فرمودند: «اي‌ پيرمرد در اين‌ آيه‌ هم‌ مراد از (قربي‌) ما هستيم‌».

سپس‌ فرمودند: آيا اين‌ آيه‌ را خوانده‌اي‌:

(وَ اعْلَمُوا اَنَّم'ا غَنِمْتُم‌ْ مِن‌ْ شَي‌ْءٍ فَاَن‌َّ لِل'ّه‌ِ خُمُسَه‌ُ وَ لِلرَّسُول‌ِ وَ لِذِي‌ الْقُرْبي‌')؛ بدانيدهرگونه‌ غنيمتي‌ به‌ دست‌ آوريد، خمس‌ آن‌ براي‌ خدا، و براي‌ پيامبر، و براي‌ذي‌القربي‌...است‌؟.

گفت‌: آري‌.

امام‌عليه‌السلام‌ فرمودند: «ما همان‌ قربي‌ و نزديكان‌ پيامبر هستيم‌».

باز امام‌عليه‌السلام‌ پرسيدند: اي‌ پيرمرد آيا اين‌ آيه‌ از قرآن‌ را خوانده‌اي‌:

(اءِنَّم'ا يُريدُ الل'ّه‌ُ لِيُذْهِب‌َ عَنْكُم‌ُ الرِّجْس‌َ اَهْل‌َ الْبَيْت‌ِ وَ يُطَهِّرَكُم‌ْ تَطْهيرًا خداوند فقط‌مي‌خواهد پليدي‌ و گناه‌ را از شما اهل‌ بيت‌ دور كند و كاملاً شما را پاك‌ سازد؟.

پاسخ‌ داد: آري‌.

امام‌عليه‌السلام‌ فرمودند: «ما همان‌ اهل‌ بيتي‌ هستيم‌ كه‌ خداوند ما را به‌ نزول‌ آيه‌ طهارت‌ در حق‌آنان‌ ممتاز كرد».

شيخ‌ گفت‌: تو را به‌ خدا قسم‌ مي‌دهم‌ كه‌ آيا شما خود آنان‌ هستيد؟!

امام‌عليه‌السلام‌ فرمودند: «به‌ خدا سوگند كه‌ ما بدون‌ شك‌ همانها هستيم‌، قسم‌ به‌ حق‌ّ جدّ ماپيامبرصلي‌الله‌عليه‌وآله‌ كه‌ ما همانها هستيم‌».

پيرمرد شامي‌ گريست‌، عمامه‌ از سر بر زمين‌ كوفت‌، سر بر آسمان‌برداشت‌ و گفت‌: خداوندا من‌ از دشمنان‌ آل‌ محمد بيزارم‌.

مورخان‌ آورده‌اند كه‌ پس‌ از شهادت‌ امام‌ حسين‌عليه‌السلام‌ چون‌ امام‌ سجادعليه‌السلام‌را به‌ شام‌وارد كردند ابراهيم‌ بن‌ طلحة‌ بن‌ عبيد الله‌ به‌ سوي‌ او رفت‌ و در حالي‌ كه‌ با سرو روي‌ بسته‌ در محمل‌ نشسته‌ بود از روي‌ شماتت‌ گفت‌: اي‌ علي‌ بن‌ الحسين‌چه‌ كسي‌ پيروز شد؟ امام‌ سجادعليه‌السلام‌ در پاسخ‌ وي‌ فرمودند: اگر مي‌خواهي‌ بداني‌ كه‌ چه‌كسي‌ پيروز شد در وقت‌ نماز اذان‌ و اقامه‌ بگو.

در اين‌ پاسخ‌ امام‌عليه‌السلام‌ به‌ اين‌ نكته‌ حساس‌ اشاره‌ داشتند كه‌ جدال‌ امويان‌ بر سررياست‌ بر بني‌ هاشم‌ نيست‌ بلكه‌ نزاع‌ بر سر اذان‌ و تكبير و اقرار به‌ وحدانيت‌خداوند متعال‌ بوده‌ و شهادت‌ امام‌ حسين‌عليه‌السلام‌ و ياران‌ پاك‌ او سبب‌ بقاء اسلام‌ ناب‌محمدي‌ و تثبيت‌ آن‌ در برابر جاهليتي‌ است‌ كه‌ بني‌اميّه‌ و پيروان‌ ا´ن‌ سردمدار آن‌هستند همانها كه‌ هيچ‌ گاه‌ طعم‌ شيرين‌ ايمان‌ و اسلام‌ را نچشيده‌اند.

 

امام‌ سجادعليه‌السلام‌ در مجلس‌ يزيد

 

سر مقدس‌ امام‌ حسين‌عليه‌السلام‌ و زنان‌ اسير اهل‌ بيت‌عليهم‌السلام‌ را در حالي‌ به‌ مجلس‌ يزيدآوردند كه‌ همه‌ آنان‌ را با طناب‌ بسته‌ و غل‌ در گردن‌ و دست‌ و پاي‌ زين‌العابدين‌عليه‌السلام‌ بود، هنگامي‌ كه‌ آنان‌ را در برابر يزيد نگاه‌ داشتند. يزيد از سر غروراين‌ بيت‌ از شعر حصين‌ بن‌ حمام‌ مرّي‌ را خواند كه‌:

«ما آنانانيم‌ كه‌ سر مرداني‌ را از هم‌ مي‌شكافيم‌ كه‌ خود يلاني‌ بوده‌ و سرهاشكافته‌ بودند».

امام‌ سجادعليه‌السلام‌ پاسخ‌ شعر او را با اين‌ آيه‌ از قرآن‌ كريم‌ دادند:

(م'ا اَص'اب‌َ مِن‌ْ مُصيبَة‌ٍ فِي‌ اْلاَرْض‌ِ وَ لا' في‌ اَنْفُسِكُم‌ْ اءِلا'ّ في‌ كِت'اب‌ٍ مِن‌ْ قَبْل‌ِ اَن‌ْنَبْرَاَه'ا اءِن‌َّ ذ'لِك‌َ عَلَي‌ الل'ّه‌ِ يَسيرٌ * لِكَيْلا' تَاْسَوْا عَلي‌' م'ا ف'اتَكُم‌ْ وَ لا' تَفْرَحُوا بِم'اآت'اكُم‌ْ وَ الل'ّه‌ُ لا' يُحِب‌ُّ كُل‌َّ مُخْت'ال‌ٍ فَخُورٍ)؛

هيچ‌ مصيبتي‌ (ناخواسته‌) در زمين‌ و نه‌ در وجود شما روي‌ نمي‌دهد مگر اينكه‌ همه‌ا´ن‌ قبل‌ از آنكه‌ زمين‌ را بيافرينيم‌ در لوح‌ محفوظ‌ ثبت‌ است‌؛ و اين‌ امر براي‌ خداآسان‌ است‌! اين‌ به‌ خاطر آن‌ است‌ كه‌ براي‌ آنچه‌ از دست‌ داده‌ايد تاسف‌ نخوريد، و به‌آنچه‌ به‌ شما داده‌ است‌ دلبسته‌ و شادمان‌ نباشيد؛ و خداوند هيچ‌ متكبّر فخرفروشي‌را دوست‌ندارد!.

ناگاه‌ خشم‌ در چهره‌ يزيد نمودار شد پس‌ امام‌ اين‌ آيه‌ را تلاوت‌ فرمودند:

(وَ م'ا اَص'ابَكُم‌ْ مِن‌ْ مُصيبَة‌ٍ فَبِم'ا كَسَبَت‌ْ اَيْديكُم‌ْ وَ يَعْفُوا عَن‌ْ كَثيرٍ)؛ هر مصيبتي‌ به‌شما رسد به‌ خاطر اعمالي‌ است‌ كه‌ انجام‌ داده‌ايد، و بسياري‌ را نيز عفو مي‌كند!.

مورخان‌ از فاطمة‌ بنت‌ الحسين‌عليه‌السلام‌ نقل‌ كرده‌اند كه‌ گفت‌: چون‌ در برابريزيد نشستيم‌ دلش‌ به‌ حال‌ ما سوخت‌. در اين‌ هنگام‌ مردي‌ سرخگون‌ از اهل‌شام‌ برخاست‌ و با اشارة‌ به‌ من‌ به‌ يزيد گفت‌: يا اميرالمؤمنين‌ اين‌ كنيز را به‌ من‌ببخش‌، من‌ گمان‌ داشتم‌ كه‌ آنان‌ اين‌ كار را براي‌ خود جايز مي‌دانند لذا بدنم‌ ازترس‌ شروع‌ به‌ لرزيدن‌ كرد و به‌ دامان‌ عمه‌ام‌ زينب‌ چنگ‌ زدم‌، ولي‌ عمه‌ام‌مي‌دانست‌ كه‌ چنين‌ چيزي‌ امكان‌ ندارد، بنابر اين‌ رو به‌ مرد شامي‌ كرد و فرمود:به‌ خداسوگند كه‌ دروغ‌ گفتي‌ و پست‌ شدي‌، نه‌ تو قادر بر انجام‌ چنين‌ كاري‌هستي‌ و نه‌ يزيد!

يزيد در خشم‌ شد و بانگ‌ برآورد كه‌: دروغ‌ گفتي‌، اگر بخواهم‌ مي‌توانم‌چنين‌ كاري‌ را انجام‌ دهم‌!

زينب‌ گفت‌: نه‌ به‌ خدا قسم‌، هرگز خداوند چنين‌ اجازه‌اي‌ به‌ تو نداده‌ است‌مگر اينكه‌ از دين‌ ما خارج‌ شده‌ دين‌ ديگري‌ اختيار نمايي‌، يزيد از خشم‌ به‌جوش‌ آمد و گفت‌: آيا با من‌ چنين‌ درشت‌ سخن‌ مي‌گويي‌؟ همانا كه‌ پدر وبرادر تو از دين‌ خارج‌ شده‌اند!

زينب‌ پاسخ‌ داد: اگر خود را مسلمان‌ مي‌داني‌ بدان‌ كه‌ تو و پدر و جدت‌ بادين‌ خدا كه‌ دين‌ پدر و برادر من‌ مي‌باشد هدايت‌ شديد، يزيد درمانده‌ ازجواب‌ گفت‌: اي‌ دشمن‌ خدا دروغ‌ گفتي‌!

زينب‌ گفت‌: اكنون‌ تو حاكم‌ هستي‌ و به‌ واسطه‌ قدرتي‌ كه‌ داري‌ به‌ ستم‌ وناروا خشم‌ مي‌گيري‌ و ناسزا مي‌گويي‌، گويا يزيد از شنيدن‌ اين‌ كلام‌ خجالت‌كشيد و سكوت‌ كرد.

ناگاه‌ دوباره‌ مرد شامي‌ به‌ او گفت‌: اين‌ كنيز را به‌ من‌ بده‌، اينجا بود كه‌ يزيدبه‌ او گفت‌: از جلو چشمم‌ دور شو كه‌ خداتو را مرگ‌ دهد.

چنين‌ به‌ نظر مي‌رسد كه‌ لحن‌ كلام‌ يزيد آرامتر از لحن‌ كلام‌ ابن‌ زياد دركوفه‌ است‌ و شايد دليل‌ آن‌ اين‌ باشد كه‌ ابن‌ زياد قصد داشت‌ با اين‌ كار خود رابه‌ سرور خود يزيد نزديكتر كرده‌ و خود شيريني‌ كند ولي‌ يزيد نيازي‌ به‌ اين‌كار نداشته‌ است‌، شايد هم‌ يزيد اين‌ نكته‌ را دريافته‌ بود كه‌ با كشتن‌ امام‌حسين‌عليه‌السلام‌ و اسير كردن‌ خاندانش‌ مرتكب‌ چه‌ اشتباه‌ بزرگي‌ شده‌ است‌ از اين‌ رومي‌خواست‌ با اين‌ كار از احساسات‌ خشمگينانة‌ افكار عمومي‌  نسبت‌ به‌ خودكم‌ كند.

در همان‌ روزها يزيد خطيب‌ دمشق‌ را واداشت‌ تا بر منبر رفته‌ و در مذمت‌و بدگويي‌ نسبت‌ به‌ امام‌ حسين‌ و پدرش‌عليهم‌السلام‌ بسيار داد سخن‌ بدهد و چون‌ چنين‌كرد، امام‌ سجادعليه‌السلام‌ به‌ وي‌ اعتراض‌ نموده‌ فرياد بر آورد كه‌:

واي‌ بر تو اي‌ خطيب‌ كه‌ به‌ قيمت‌ خشم‌ و غضب‌ پروردگار رضايت‌ مخلوقي‌ راخريده‌اي‌، پس‌ نشيمنگاه‌ خود را در آتش‌ اختيار كن‌.

سپس‌ رو به‌ يزيد كرده‌ فرمودند: اي‌ يزيد آيا اجازه‌ مي‌دهي‌ تا بر فراز اين‌ چوب‌هارفته‌ كلماتي‌ بگويم‌ تا موجب‌ رضايت‌ خداوند شده‌ و براي‌ حاضران‌ اجر و پاداش‌ در برداشته‌باشد...

حاضران‌ از شجاعت‌ اين‌ جوان‌ اسير و بيمار كه‌ بر خطيب‌ رسمي‌ حكومت‌و شخص‌ خليفه‌ اعتراض‌ كرده‌ بود متعجب‌ و مبهوت‌ شده‌ بودند، لذا چون‌يزيد به‌ خواسته‌ امام‌عليه‌السلام‌ جواب‌ رد داد حاضران‌ با اصرار از وي‌ خواستند تا به‌ امام‌سجادعليه‌السلام‌ اجازه‌ سخن‌ گفتن‌ دهد، يزيد كه‌ در برابر فشار افكار عمومي‌ قرار گرفته‌بود چاره‌اي‌ جز اجازه‌ دادن‌ به‌ امام‌ سجادعليه‌السلام‌ نداشت‌، امام‌عليه‌السلام‌ از پله‌هاي‌ منبر بالا رفت‌و قسمتي‌ از سخناني‌ كه‌ فرمود اين‌ است‌:

«ايها الناس‌ اعطينا ستا و فضلنا بسبع‌  اعطينا العلم‌ و الحلم‌ و السماحة‌ والفصاحة‌ و الشجاعة‌ و المحبة‌ في‌ قلوب‌ المومنين‌ و فضلنا بان‌ منا النبي‌ّالمختار محمّداصلي‌الله‌عليه‌وآله‌ و منا الصديق‌ و منا الطيار و منا اسد الله‌ و اسد رسوله‌ و مناسيدة‌ نساء العالمين‌ فاطمة‌ البتول‌ و منا سبطا هذه‌ الامة‌ و سيدا شباب‌ اهل‌الجنة‌»؛

اي‌ مردمان‌ به‌ ما شش‌ خصلت‌ و هفت‌ فضيلت‌ داده‌ شده‌ است‌، آن‌ شش‌ خصلت‌عبارتند از علم‌، بردباري‌، جوانمردي‌، فصاحت‌، شجاعت‌، و محبت‌ در دل‌هاي‌مومنان‌، و هفت‌ فضيلت‌ آن‌ است‌ كه‌ پيغمبر از دودمان‌ ماست‌، صديق‌ ]حضرت‌علي‌عليه‌السلام‌[ازماست‌، جعفر طيار و حمزه‌ كه‌ شير خدا و پيامبر خدا بود ازما هستند، سرورزنان‌ عالم‌ فاطمة‌ بتول‌ و حسن‌ و حسين‌ دو سبط‌ پيغمبر و دو سرور جوانان‌ اهل‌بهشت‌ از ما هستند.

پس‌ از اين‌ مقدمه‌ كه‌ در آن‌ به‌ معرفي‌ خاندان‌ خود پرداخت‌ شروع‌ به‌ ذكرفضايل‌ و مناقب‌ ا´ن‌ نمود:

«فمن‌ عرفني‌ فقد عرفني‌ و مَن‌ لم‌ يعرفني‌ انباته‌ بحسبي‌ و نسبي‌ ايها الناس‌ اناابن‌ مكة‌ و مني‌ انا ابن‌ زمزم‌ و الصفا انا ابن‌ مَن‌ حمل‌ الزكاة‌ باطراف‌ الردا انا ابن‌خير مَن‌ ائتزر و ارتدي‌ انا ابن‌ خير مَن‌ انتعل‌ و احتفي‌ انا ابن‌ خير مَن‌ طاف‌ وسعي‌ انا ابن‌ خير مَن‌ حج‌ و لبي‌ انا ابن‌ مَن‌ حمل‌ علي‌ البراق‌ في‌ الهواء انا ابن‌ مَن‌اسري‌ به‌ من‌ المسجد الحرام‌ اءلي‌ المسجد الاقصي‌ انا ابن‌ مَن‌ بلغ‌ به‌ جبرئيل‌ اءلي‌سدرة‌ المنتهي‌ انا ابن‌ مَن‌ دَن'ا فَتَدَلّ'ي‌ فَك'ان‌َ ق'اب‌َ قَوْسَيْن‌ِ اَوْ اَدْني‌' انا ابن‌ مَن‌ صلي‌بملائكة‌ السماء انا ابن‌ مَن‌ اوحي‌ اءليه‌ الجليل‌ ما اوحي‌ انا ابن‌ محمّد المصطفي‌انا ابن‌ علي‌ المرتضي‌ انا ابن‌ مَن‌ ضرب‌ خراطيم‌ الخلق‌ حتي‌ قالوا لا اءله‌ اءلا الله‌ اناابن‌ مَن‌ ضرب‌ بين‌ يدي‌ رسول‌ الله‌ بسيفين‌ و طعن‌ برمحين‌ و هاجر الهجرتين‌ وبايع‌ البيعتين‌ و قاتل‌ ببدر و حنين‌ و لم‌ يكفر بالله‌ طرفة‌ عين‌ انا ابن‌ صالح‌المومنين‌ و وارث‌ النبيين‌ و قامع‌ الملحدين‌ و يعسوب‌ المسلمين‌ و نورالمجاهدين‌ و زين‌ العابدين‌ و تاج‌ البكاءين‌ و اصبر الصابرين‌ و افضل‌ القائمين‌من‌ آل‌ ياسين‌ رسول‌ رب‌ العالمين‌ انا ابن‌ المويد بجبرئيل‌ المنصور بميكائيل‌انا ابن‌ المحامي‌ عن‌ حرم‌ المسلمين‌ و قاتل‌ المارقين‌ و الناكثين‌ و القاسطين‌ والمجاهد اعداءه‌ الناصبين‌ و افخر مَن‌ مشي‌ من‌ قريش‌ اجمعين‌ و اول‌ مَن‌ اجاب‌و استجاب‌ لله‌ و لرسوله‌ من‌ المومنين‌ و اقدم‌ السابقين‌ و قاصم‌ المعتدين‌ ومبيد المشركين‌ و سهم‌ من‌ مرامي‌ الله‌ و بستان‌ حكمة‌ الله‌... ذاك‌ جدي‌ علي‌ بن‌ابي‌ طالب‌.

انا ابن‌ فاطمة‌ الزهراء انا ابن‌ سيدة‌ النساء، أنا ابن‌ الطهر البتول‌، أنا ابن‌ بضعة‌الرسول‌صلي‌الله‌عليه‌وآله‌، أنا ابن‌ المرمل‌ بالدماء، أنا ابن‌ ذبيح‌ كربلاء، أنا ابن‌ مَن‌ بكي‌ عليه‌ الجن‌في‌ الظلماء، و ناحت‌ عليه‌ الطير في‌ الهواء»؛

هر كس‌ مرا مي‌شناسد مي‌شناسد و هركس‌ مرا نمي‌شناسد اكنون‌ وي‌ را از حسب‌ ونسب‌ خود آگاه‌ مي‌كنم‌، من‌ فرزند مكه‌ و مني‌ هستم‌، من‌ فرزند زمزم‌ و صفا هستم‌،من‌ فرزند آن‌ كسي‌ هستم‌، كه‌ زكات‌ را در رداي‌ خود نهاده‌ و حمل‌ مي‌كرد، من‌ فرزندآن‌ كسي‌ هستم‌، كه‌ بهترين‌ كسي‌ است‌ كه‌ تا كنون‌ جامه‌ و ردا پوشيده‌ است‌، من‌فرزند آن‌ كسي‌ هستم‌، كه‌ بهترين‌ كسي‌ است‌ كه‌ تا كنون‌ نعلين‌ و كفش‌ به‌ پا كرده‌است‌، من‌ فرزند آن‌ كسي‌ هستم‌، كه‌ بهترين‌ حج‌ گذاران‌ و لبيك‌ گويان‌ بود، من‌ فرزندآن‌ كسي‌ هستم‌، كه‌ بهترين‌ طواف‌ كنندگان‌ و سعي‌ كنندگان‌ بود، من‌ فرزند آن‌ كسي‌هستم‌، كه‌ بر براق‌ سوارشد و آسمان‌ها را در نورديد، من‌ فرزند آن‌ كسي‌ هستم‌، كه‌ اورا از مسجد الحرام‌ به‌ مسجد الاقصي‌ سير دادند، من‌ فرزند آن‌ كسي‌ هستم‌، كه‌جبرئيل‌ او را تا سدرة‌ المنتهي‌ رسانيد، من‌ فرزند آن‌ كسي‌ هستم‌ كه‌ به‌ مقام‌ قاب‌قوسين‌ يا نزديكتر از آن‌ نايل‌ گرديد، من‌ فرزند آن‌ كسي‌ هستم‌، كه‌ فرشتگان‌ آسمان‌ به‌امامت‌ او نماز گزاردند، من‌ فرزند آن‌ كسي‌ هستم‌، كه‌ خداوند جليل‌ به‌ او وحي‌فرستاد و اسرار نهاني‌ با او باز گفت‌، من‌ فرزند محمد مصطفي‌صلي‌الله‌عليه‌وآله‌ هستم‌، من‌ فرزند علي‌مرتضي‌ هستم‌، من‌ فرزند آن‌ كسي‌ هستم‌، كه‌ به‌ ضرب‌ شمشير بيني‌ مشركان‌ را زد تااينكه‌ به‌ وحدانيت‌ خداوند شهادت‌ دادند، من‌ فرزند آن‌ كسي‌ هستم‌، كه‌ پيش‌ روي‌رسول‌ خدا با دو شمشير جهاد كرد و با دو نيزه‌ جنگيد، من‌ فرزند آن‌ كسي‌ هستم‌، كه‌در راه‌ خدا دو بار مهاجرت‌ كرده‌ و دو بار با رسول‌ خدا بيعت‌ نمود، كسي‌ كه‌ درجنگ‌هاي‌ بدر و حنين‌ شمشير زد و حتي‌ چشم‌ برهم‌ زدني‌ به‌ خدا كفر نورزيد، من‌فرزند نيكوترين‌ ايمان‌ آورندگان‌، وارث‌ پيامبران‌، نابود كننده‌ ملحدان‌، سرورمسلمانان‌، فروغ‌ مجاهدان‌، زينت‌ عبادت‌ پيشگان‌، زيور خدا پرستان‌، سرآمد همه‌گريه‌ كنندگان‌ ]ازخوف‌ خدا[، شكيباترين‌ شكيبايان‌، بهترين‌ نماز گزاران‌ از آل‌ يس‌،پيام‌ آور خداي‌ جهانيان‌ هستم‌، من‌ فرزند آن‌ كسي‌ هستم‌، كه‌ خداوند جبرئيل‌ راپشتيبان‌، و ميكائيل‌ را يار و ياور او قرار داد، من‌ فرزند آن‌ كسي‌ هستم‌، كه‌ پشتيبان‌مسلمانان‌، كشنده‌ خوارج‌ جنگ‌ نهروان‌، پيمان‌ شكنان‌ جنگ‌ جمل‌ و بيدادگران‌جنگ‌ صفين‌ بود، كسي‌ كه‌ با تمام‌ دشمنان‌ بدخواهش‌ به‌ مبارزه‌ پرداخت‌، همو كه‌ ازنظر افتخار از همه‌ قريش‌ برتر بود و نخستين‌ كس‌ از مومنان‌ كه‌ دعوت‌ رسول‌ خدا رااجابت‌ كرد، كسي‌ كه‌ در قبول‌ آيين‌ اسلام‌ از همه‌ اقران‌ خود گوي‌ سبقت‌ را در ربود،سركشان‌ را درهم‌ شكسته‌ مشركان‌ را نابود ساخته‌، تير زهر آگين‌ خدا و بوستان‌حكمت‌ پروردگار بود... اين‌ چنين‌ كسي‌ نياي‌ من‌ علي‌ بن‌ ابي‌ طالب‌ است‌. من‌ فرزندبانوي‌ بانوان‌ عالم‌ هستم‌، من‌ فرزند فاطمه‌ زهرا مي‌باشم‌، فرزند بتول‌ پاكيزه‌، من‌فرزند پاره‌ تن‌ رسول‌ خداصلي‌الله‌عليه‌وآله‌ مي‌باشم‌، من‌ فرزند آن‌ كسي‌ هستم‌ كه‌ در خون‌ خودغلطان‌شد، من‌ فرزند سربريده‌ كربلا هستم‌، من‌ فرزند آن‌ كسم‌ كه‌ جنيان‌ درتاريكي‌هاي‌ زمين‌ بر او گريسته‌ و فرشتگان‌ در آسمان‌ برايش‌ زاري‌ كردند.

امام‌ پيوسته‌ از خود و خاندان‌ خود مي‌گفت‌ و ضجه‌ و شيون‌ بود كه‌ از مردم‌برمي‌ خاست‌، يزيد ترسيد كه‌ فتنه‌اي‌ برپا شده‌ و حوادثي‌ پيش‌ آيد كه‌ برايش‌عاقبت‌ خوشي‌ نداشته‌ باشد، چرا كه‌ سخنان‌ امام‌عليه‌السلام‌ در مردم‌ انقلاب‌ فكري‌ ايجادكرده‌ بود او خود را به‌ مردم‌ شام‌ شناسانده‌ و آنان‌ را به‌ آنچه‌ نمي‌دانستند آگاه‌كرده‌ بود.

يزيد به‌ مؤذن‌ اشاره‌ كرد تا اذان‌ بگويد و بدين‌ وسيله‌ كلام‌ امام‌عليه‌السلام‌ را قطع‌نمايد، مؤذن‌ بانگ‌ برآورد:«الله‌ اكبر» امام‌عليه‌السلام‌ رو به‌ او كرده‌ فرمود:

خداوند بزرگ‌ است‌ آن‌گونه‌ كه‌ با چيزي‌ نتوان‌ قياسش‌ كرد و احساس‌ آن‌ را درك‌ نتواندكرد، هيچ‌ چيزي‌ بزرگتر از خدا نيست‌.

و چون‌ مؤذن‌ بانگ‌ زد: «اشهد أن‌ لا اله‌ الا الله‌» امام‌عليه‌السلام‌ فرمود:

پوست‌ و مو، گوشت‌ و خون‌، و مغز و استخوانم‌ به‌ وحدانيت‌ خدا گواهي‌ مي‌دهد.

و در زماني‌ كه‌ مؤذن‌ گفت‌: «اشهد أن‌ محمدا رسول‌ الله‌» امام‌عليه‌السلام‌ به‌ يزيد روكرده‌ فرمود:

اي‌ يزيد! اين‌ محمد كه‌ نام‌ او برده‌ شد جد تو است‌ يا جد من‌؟ اگر گمان‌ داري‌ كه‌ او جد تواست‌ دروغ‌ مي‌گويي‌، و اگر اقرار مي‌كني‌ كه‌ جد من‌ است‌ چرا عترت‌ و خاندانش‌ را كشتي‌؟.

يزيد از جواب‌ باز ماند زيرا همگان‌ مي‌دانستند كه‌ پيامبر اكرم‌صلي‌الله‌عليه‌وآله‌ جد سيدسجادعليه‌السلام‌ است‌ و جد يزيد، كسي‌ جز دشمن‌ شماره‌ يك‌ پيامبرعليه‌السلام‌ ابوسفيان‌ نيست‌، واهل‌ شام‌ دانستند كه‌ در درياي‌ گناه‌ غرق‌ شده‌ و حكومت‌ اموي‌ تا كنون‌ سعي‌ درگمراهي‌ و آنان‌ داشته‌ است‌، به‌ روشني‌ پيدا است‌ كه‌ يزيد به‌ دليل‌ كينه‌ شخصي‌و عدم‌ بلوغ‌ سياسي‌ از درك‌ عمق‌ قيام‌ امام‌ حسين‌عليه‌السلام‌عاجز بود و عواقب‌ خطرناك‌آن‌ را براي‌ حكومتش‌ جدي‌ نمي‌گرفت‌.

شايد بزرگترين‌ شاهد بر اين‌ خيال‌ باطل‌ يزيد نامه‌اي‌ باشد كه‌ در ابتداي‌خلافت‌ به‌ حاكم‌ مدينه‌ نوشت‌ كه‌ از امام‌ حسين‌عليه‌السلام‌  بيعت‌ بگيرد و در صورت‌امتناع‌ امام‌ حسين‌عليه‌السلام‌ از بيعت‌ او را به‌ قتل‌ رسانده‌ و سرش‌ را به‌ شام‌ نزد وي‌بفرستد.

در ادامه‌ سخن‌ از غلط‌ بودن‌ محاسبات‌ يزيد مي‌توان‌ به‌ جريان‌ انتقال‌كاروان‌ اسيران‌ از كربلا به‌ كوفه‌ و از آنجا به‌ شام‌ اشاره‌ كرد كه‌ با انجام‌ كارهاي‌خشونت‌ بار منعكس‌ كننده‌ تمايلات‌ جنايتكارانة‌ او بود، در حالي‌كه‌ يزيدهنگامي‌ از عمق‌ خطر جنايتي‌ كه‌ مرتكب‌ آن‌ گرديده‌ بود آگاه‌ شد كه‌ خبرهاي‌ناگهاني‌ از بازتاب‌هاي‌ اين‌ حادثه‌ بر او باريدن‌ گرفت‌ و افكار عمومي‌ در باره‌قتل‌ ريحانه‌ رسول‌ خداصلي‌الله‌عليه‌وآله‌ او را زير سؤال‌ قرار داد، در اينجا بود كه‌ تلاش‌ كرد تامسئوليت‌ اين‌ جنايت‌ هولناك‌ را به‌ گردن‌ ابن‌ زياد بيندازد و به‌ امام‌ سجاد عليه‌السلام‌عرض‌ كرد: خدا پسر مرجانه‌ را لعنت‌ كند، به‌ خدا قسم‌ كه‌ اگر خود با پدرت‌روبرو شده‌ بودم‌ چيزي‌ از من‌ نمي‌خواست‌ مگر اينكه‌ به‌ او مي‌دادم‌ و با تمام‌توان‌ از كشته‌ شدنش‌ جلوگيري‌ مي‌كردم‌، ولي‌ خواست‌ خدا همان‌ بود كه‌ديدي‌، از مدينه‌ با من‌ مكاتبه‌ كن‌ و هر درخواستي‌ داشتي‌ مرا با خبر گردان‌ .

امام‌ سجادعليه‌السلام‌ در زمان‌ حضور در شام‌ با منهال‌ بن‌ عمرو ملاقات‌ كرد، منهال‌عرض‌ كرد: يا بن‌ رسول‌ الله‌صلي‌الله‌عليه‌وآله‌ حالتان‌ چگونه‌ است‌؟ امام‌ رو به‌ او كرده‌فرمودند:«ما چون‌ بني‌ اسرائيل‌ در ميان‌ قوم‌ فرعون‌ شده‌ايم‌ كه‌ پسران‌ ا´ن‌ را سر مي‌بريدند وزنان‌ ا´ن‌ را زنده‌ نگاه‌ مي‌داشتند، عرب‌ بر عجم‌ افتخار مي‌كند كه‌ محمدصلي‌الله‌عليه‌وآله‌ از آنان‌ است‌ و در ميان‌عرب‌ قريش‌ بر ساير قبايل‌ افتخار مي‌كند كه‌ محمدصلي‌الله‌عليه‌وآله‌ از آنان‌ است‌ ولي‌ ما كه‌ اهل‌ بيت‌ او هستيم‌كشته‌ و اسير شده‌ايم‌ اءنّا للّه‌ و اءنّا اليه‌ راجعون‌».

در پايان‌، يزيد از ترس‌ فتنه‌ و به‌ هم‌ خوردن‌ اوضاع‌ به‌ نعمان‌ بن‌ بشيرفرمان‌ داد تا زنان‌ بيت‌ رسالت‌ و يادگارهاي‌ پيامبرصلي‌الله‌عليه‌وآله‌ را تا مدينه‌ همراهي‌ كرده‌ وآنان‌ را به‌ وطن‌ باز گرداندترس‌ او به‌ حدي‌ بود كه‌ دستور داد برگرداندن‌اهل‌بيت‌عليهم‌السلام‌ را شبانه‌ انجام‌ دهند.

 

 



زندگاني‌ امام‌ زين‌ العابدين‌عليه‌السلام‌ در مدينه

 

در مدينه

 

با ورود اسيران‌ اهل‌ بيت‌عليهم‌السلام‌ به‌ كوفه‌ بازتاب‌هاي‌ قتل‌ امام‌ حسين‌عليه‌السلام‌ آغاز شد و بااينكه‌ ابن‌ زياد هر كس‌ كوچك‌ترين‌ مخالفتي‌ با يزيد داشت‌ مورد تهديد وسركوب‌ قرار مي‌داد در عين‌ حال‌ صداهاي‌ اعتراض‌ بر ضد ظلم‌ روزافزون‌ِدستگاه‌ حاكم‌ در حال‌ برخاستن‌ بود.

وقتي‌ ابن‌ زياد بر منبر، يزيد و بني‌اميّه‌ را مدح‌ كرده‌، امام‌ حسين‌عليه‌السلام‌ و اهل‌بيت‌عليهم‌السلام‌رسالت‌ را دشنام‌ داد، عبدالله‌ بن‌ عفيف‌ أزدي‌ به‌ پاخاست‌ و فرياد برآورد: اي‌دشمن‌ خدا همانا تو و پدرت‌ و آنكه‌ تورا به‌ امارت‌ منصوب‌ كرده‌ و پدرش‌دروغگو مي‌باشيد، اي‌ پسر مرجانه‌ فرزندان‌ پيامبران‌ را به‌ قتل‌ مي‌رساني‌ و برمنبر در جايگاه‌ صديقين‌ مي‌نشيني‌؟!

ابن‌ زياد گفت‌: او را نزد من‌ آوريد، گارد محافظ‌ ابن‌ زياد با او در آويختندعبدالله‌ بن‌ عفيف‌ شعار قبيلة‌ «أزد» را با صداي‌ بلند آواز داد، در اين‌ وقت‌هفتصد نفراز قبيله‌ أزد جمع‌ شده‌ و او را از دست‌ گارد ابن‌ زياد آزاد كردند ولي‌در همان‌ شب‌ ابن‌ زياد افرادي‌ را فرستاد تا او را از خانه‌اش‌ بيرون‌ كشيده‌،گردن‌ زده‌ و جسدش‌ را به‌ دار كشيدند، اگر چه‌ اين‌ برخورد به‌ نفع‌ ابن‌ زيادبه‌ پايان‌ رسيد ولي‌ مقدمه‌اي‌ براي‌ اعتراض‌هاي‌ بعدي‌ بود.

در شام‌ نيز اولين‌ نشانه‌هاي‌ خشم‌ و آزردگي‌ عمومي‌ آشكار گشته‌ وموجب‌ اين‌ شده‌ بود كه‌ يزيد، ابن‌ زياد را براي‌ قتل‌ امام‌ حسين‌عليه‌السلام‌ به‌ باد ملامت‌گيرد، اما شديدترين‌ عكس‌ العمل‌ در سرزمين‌ حجاز به‌ وقوع‌ پيوست‌، درآغازين‌ روزهاي‌ حكومت‌ يزيد عبدالله‌ بن‌ زبير به‌ مكه‌ رفته‌ و آنجا را براي‌مبارزه‌ با يزيد پايگاه‌ خود قرار داد و از فاجعه‌ كربلا چون‌ ابزاري‌ براي‌خورده‌گيري‌ به‌ نظام‌ يزيد استفاده‌ نمود، او خطبه‌اي‌ خواند و در ا´ن‌ عراقيان‌ رابه‌ بي‌ وفايي‌ متهم‌ كرد و امام‌ سجادعليه‌السلام‌ را مدح‌ نموده‌ به‌ تقوي‌ و عبادت‌ توصيف‌نمود.

در مدينه‌ نيز امام‌ زين‌ العابدين‌عليه‌السلام‌ هنگام‌ بازگشت‌ از سفر شام‌ و عراق‌خطبه‌اي‌ در ميان‌ مردم‌ ايراد نمود، تاريخ‌ نويسان‌ آورده‌اند:

امام‌ قبل‌ از وارد شدن‌ به‌ شهر مردم‌ را در خارج‌ شهر جمع‌ نموده‌ و در ميان‌آنان‌ خطبه‌اي‌ ايراد كردند:

سپاس‌ خدايي‌ را كه‌ پروردگار جهانيان‌، صاحب‌ اختيار روز قيامت‌ و پرورش‌ دهنده‌همه‌ خلايق‌ است‌، همان‌ خدايي‌ كه‌ دور گرديده‌ و در بلنداي‌ آسمان‌ ارتفاع‌ گرفته‌ وچنان‌ نزديك‌ گشته‌ كه‌ شاهد نجواي‌ بندگان‌ نيز هست‌، او را بر مصيبت‌هاي‌ بزرگ‌،فجايع‌ روزگار، سوزش‌ گزندگان‌، بلاهاي‌ گران‌ و مصيبت‌هاي‌ بزرگ‌، وحشتناك‌،ناگوار و كشنده‌ سپاس‌ مي‌گذاريم‌.

اي‌ قوم‌، خداي‌ متعال‌ ـ كه‌ او را سپاس‌ باد ـ ما را به‌ مصيبت‌هاي‌ گران‌ و شكاف‌عظيمي‌ در اسلام‌ مبتلا نموده‌ است‌، اباعبدالله‌ الحسين‌عليه‌السلام‌ كشته‌ شد، زنان‌ و فرزندانش‌اسير گشتند و سرش‌ را بر نوك‌ نيزه‌ شهر به‌ شهر گرداندند، اين‌ مصيبتي‌ است‌ كه‌بالاتر از آن‌ مصيبتي‌ نيست‌.

كدام‌ يك‌ از مردان‌ شما پس‌ از ،قتل‌ او شادي‌ خواهد كرد؟ يا كدام‌ دل‌ است‌ كه‌ برايش‌محزون‌ نشود؟ يا كدام‌ چشم‌ از ميان‌ شما است‌ كه‌ اشك‌ خود را نگاه‌ دارد و از باريدن‌آن‌ جلوگيري‌ مي‌كند، در حالي‌ كه‌ هفت‌ آسمان‌ بر او گريستند، امواج‌ درياها، اركان‌آسمانها، نواحي‌ زمين‌، شاخه‌هاي‌ درختان‌، ماهيان‌ و اعماق‌ درياها، ملائكه‌ مقرب‌ وهمه‌ اهل‌ آسمانها بر او گريسته‌اند.

اي‌ مردم‌ كدام‌ دل‌ است‌ كه‌ از قتل‌ او نشكند، كدام‌ جان‌ است‌ كه‌ بر او نسوزد، يا اينكه‌كدام‌ گوش‌ است‌ كه‌ خبر اين‌ رخنه‌ بزرگي‌ كه‌ در اسلام‌ ايجاد شده‌ است‌ بشنود و ازناراحتي‌ كر نشود؟!

اي‌ مردم‌ ما دور از شهر و ديار مطرود و رانده‌شديم‌، گويا كه‌ از فرزندان‌ ترك‌ و كابل‌بوديم‌، در حالي‌ كه‌ نه‌ مرتكب‌ جرم‌ و جنايتي‌ شده‌ بوديم‌، نه‌ كار نا شايستي‌ از ما سرزده‌ بود و نه‌ در دين‌ اسلام‌ شكاف‌ و رخنه‌اي‌ ايجاد كرده‌ بوديم‌، م'ا سَمِعْن'ا بِه'ذ'ا في‌آب'ائِنَا اْلاَوَّلين‌َ از پدران‌ پيشين‌ خود چنين‌ ]چيزي‌[ نشنيده‌ايم‌، اءِن‌ْ ه'ذ'ا اءِلاَّ اخْتِلا'ق  ‌ٌاين‌ ]ادّعا[ جز دروغ‌بافي‌ نيست‌.

به‌ خدا سوگند اگر پيامبر اكرم‌صلي‌الله‌عليه‌وآله‌ به‌ همان‌ اندازه‌ كه‌ در بارة‌ نيكويي‌ با ما سفارش‌ كرده‌است‌ در باره‌ جنگ‌ با ما سفارش‌ كرده‌ بود ا´ن‌ها نمي‌توانستند بيش‌ از اين‌ مقدار ستم‌كه‌ به‌ ما روا داشتند انجام‌ دهند پس‌ اءِنَّا لِلّه‌ِ واءِنّا اءِلَيه‌ِ رَاجِعُون‌ از مصيبتي‌ كه‌ بس‌ بزرگ‌،دردناك‌، فجيع‌، خوردكننده‌، وحشتناك‌، تلخ‌ وناگوار است‌! ما در تمام‌ اين‌ مصيبت‌ها و آنچه‌ به‌ ما رسيده‌ است‌ فقط‌ اجر از خدا مي‌خواهيم‌ چرا كه‌ او عزيز و اتنقام‌گيرنده‌ است‌.

اين‌ سخنراني‌ با همه‌ كوتاهي‌ كاملاً مجسم‌ كننده‌ همه‌ واقعه‌ كربلا و تأكيدكننده‌ مظلوميتي‌ بود كه‌ اهل‌ بيت‌عليهم‌السلام‌ با آن‌ مواجه‌ شدند چه‌ از جهت‌ قتل‌ امام‌حسين‌عليه‌السلام‌ و چه‌ از جهت‌ اسارت‌ اهل‌ بيت‌عليهم‌السلام‌ و چه‌ از جهت‌ هتك‌ حرمت‌ بعد ازواقعه‌ كه‌ همان‌ بر سر نيزه‌ كردن‌ سرهاي‌ مقدس‌ شهدا مخصوصا سر مقدس‌امام‌ حسين‌عليه‌السلام‌ و شهر به‌ شهر گرداندن‌ ا´ن‌ است‌.

امام‌ سجادعليه‌السلام‌ در ادامه‌ اين‌ خطابه‌ با يك‌ اشاره‌ سريع‌، مؤثر و گويا آنچه‌ اهل‌بيت‌عليهم‌السلام‌ متحمل‌ آن‌ شده‌ بودند از اسارت‌ و دوري‌ از وطن‌ و رفتار نامناسب‌ وخواركنننده‌ را توصيف‌ نمود در حالي‌ كه‌ ا´ن‌ خاندان‌ وحي‌ و معدن‌ رسالت‌،پيشوايان‌ اهل‌ ايمان‌ و درهاي‌ خير و رحمت‌ و هدايت‌ بودند.

امام‌عليه‌السلام‌ خطبه‌ خود را با توصيفي‌ دقيق‌ از جناياتي‌ كه‌ سپاهيان‌ دستگاه‌ اموي‌در حق‌ اهل‌ بيت‌عليهم‌السلام‌ مرتكب‌ آن‌ شده‌ بودند به‌ پايان‌ بردند، چرا كه‌ اگر پيامبراكرم‌صلي‌الله‌عليه‌وآله‌ به‌ آنان‌ دستور شكنجه‌ و مثله‌ كردن‌ اهل‌ بيت‌عليهم‌السلام‌ خود را داده‌ بود بيش‌ از اين‌كه‌ كردند نمي‌توانستند انجام‌ بدهند در حالي‌ كه‌ پيامبر مردم‌ را حتي‌ از مثله‌كردن‌ سگ‌ هار نهي‌ كرده‌، در عين‌ حال‌ آنان‌ را به‌ حفظ‌ احترام‌ اهل‌بيت‌عليهم‌السلام‌ خودتوصيه‌ كرده‌، احترام‌ ايشان‌ را با احترام‌ خود برابر دانسته‌ و جز دوستي‌ نزديكان‌خود مزد رسالت‌ از ا´ن‌ نخواسته‌ بود در اين‌ صورت‌ چگونه‌ مي‌توان‌ كار آن‌مردم‌ را توجيه‌ كرد؟

امام‌ سجادعليه‌السلام‌ در اين‌ خطبه‌ سعي‌ كرد تا مظلوميت‌ اهل‌ بيت‌عليهم‌السلام‌ را به‌ مردم‌ عرضه‌نمايد تا روح‌ قيام‌ را در اهل‌ مدينه‌ بيدار كند و بيداري‌ انقلابي‌ آنان‌ را ضد ظلم‌ وديكتاتوري‌ اموي‌ و سركشي‌ سفياني‌ برانگيزد.

در آن‌ سال‌ كه‌ والي‌ مدينه‌ وليد بن‌ عتبة‌ بن‌ ابي‌ سفيان‌ بود مدينه‌ اوضاع‌آرامي‌ نداشت‌ آشكارترين‌ شاهد اين‌ وضع‌ ناآرام‌ سه‌ بار تغيير والي‌ در طي‌ دوسال‌ است‌ يزيد، وليد بن‌ عتبه‌ را از كار بر كنار كرده‌ و به‌ جاي‌ او عثمان‌ بن‌محمد بن‌ ابي‌ سفيان‌ را به‌ امارت‌ مدينه‌ گمارد.

عثمان‌ براي‌ اينكه‌ لياقت‌ خود را در اداره‌ مدينه‌ نشان‌ دهد و نيز بتواند كمي‌دل‌ بزرگان‌ شهر را به‌ دست‌ آورد گروهي‌ از فرزندان‌ مهاجران‌ و انصار را به‌دمشق‌ فرستاد تا خليفه‌ جوان‌ را از نزديك‌ بينند و از هداياي‌ او بهره‌مند گردندولي‌ هيأت‌ اعزامي‌ در رفتار يزيد چيزهايي‌ ديدند كه‌ بسيار زشت‌ بود.

آنان‌ چون‌ به‌ مدينه‌ بازگشتند ا´شكارا به‌ شتم‌ و بيان‌ عيب‌هاي‌ يزيد پرداخته‌و گفتند: ما از نزد كسي‌ مي‌آييم‌ كه‌ دين‌ ندارد، شراب‌ مي‌نوشد، طنبور مي‌نوازد،كنيزكان‌ در نزد او مي‌رقصند، سگ‌ بازي‌ مي‌كند و حراميان‌ با او شب‌ نشيني‌دارند، ما در اينجا اعلام‌ مي‌كنيم‌ كه‌ او را از خلافت‌ بركنار نموديم‌.

عبدالله‌ بن‌ حنظله‌ گفت‌: اگر من‌ جز پسرانم‌ ياوري‌ نيابم‌ خود با پسرانم‌ به‌جهاد با او برخواهم‌ خواست‌، يزيد در اين‌ سفر مرا بزرگ‌ داشت‌ و هدايايي‌ به‌من‌ داد و من‌ فقط‌ به‌ اين‌ جهت‌ كه‌ براي‌ جنگ‌ با او تقويت‌ شوم‌ آن‌ هدايا راقبول‌ كردم‌.

مردم‌ نيز يزيد را از خلافت‌ خلع‌ كرده‌ و با عبد الله‌ بن‌ حنظلة‌ غسيل‌ بيعت‌كردند تا يزيد را از قدرت‌ ساقط‌ كند.

 

قيام‌ مدينه‌

 

تنها دليل‌ آگاهي‌ مردم‌ مدينه‌ از انحراف‌ يزيد، دوري‌ او از اسلام‌، ستم‌ وسركشي‌ او انتقاد هيأت‌ اعزامي‌ از مدينه‌ نبود آنان‌ ستم‌ يزيد و عمالش‌ برمملكت‌ اسلام‌، سختگيري‌ شديد ايشان‌ و زير پا گذاشتن‌ غير قابل‌ توجيه‌محرمات‌ الهي‌ توسط‌ آنان‌ را لمس‌ كرده‌ بودند، چگونه‌ كسي‌ مي‌توانست‌ قتل‌وحشتناك‌ حسين‌ بن‌ علي‌عليه‌السلام‌ ريحانه‌ پيامبر، و سرور جوانان‌ بهشت‌، همچنين‌اسارت‌ زن‌ و فرزندان‌ او را توجيه‌ كند؟ يا شراب‌ خواري‌ علني‌ يزيد با توجه‌ به‌نص‌ صريح‌ خدا در قرآن‌ بر حرمت‌ آن‌ چگونه‌ قابل‌ توجيه‌ بود؟!

علاوه‌ اينكه‌ بني‌اميّه‌ كينه‌ شديدي‌ نسبت‌ به‌ انصار داشتند و در آشكارنمودن‌ آن‌ نيز هيچگاه‌ ترديدي‌ به‌ خود راه‌ نمي‌دادند از اين‌ رو اهل‌ مدينه‌ هم‌در اخراج‌ حاكم‌ منصوب‌ از جانب‌ يزيد ترديدي‌ به‌ خود راه‌ نداده‌ و بني‌اميّه‌ رابه‌ محاصره‌ در آوردند، مروان‌ بن‌ حكم‌ دشمن‌ خوني‌ آل‌ پيامبرصلي‌الله‌عليه‌وآله‌ چون‌ عرصه‌ راتنگ‌ ديد به‌ امام‌ زين‌ العابدين‌عليه‌السلام‌ پناهنده‌ شد و از ايشان‌ امان‌ خواست‌ امام‌ سجادعليه‌السلام‌نيز با چشم‌ پوشي‌ از همه‌ دشمني‌هايي‌ كه‌ او در مواقع‌ مختلف‌ مانند قضيه‌ دفن‌امام‌ حسن‌ مجتبي‌عليه‌السلام‌ يا در تنگنا قرار دادن‌ امام‌ حسين‌عليه‌السلام‌ براي‌ بيعت‌ با يزيد مرتكب‌شده‌ بود درخواست‌ مروان‌ را اجابت‌ فرموده‌ و به‌ او امان‌ دادند.

چون‌ خبر قيام‌ مدينه‌ به‌ گوش‌ يزيد رسيد مسلم‌ بن‌ عقبه‌ را به‌ مدينه‌ فرستادتا قيام‌ مردم‌ اين‌ شهر را سركوب‌ كند شهري‌ كه‌ شهر پيامبر خدا و محل‌ نزول‌وحي‌ الهي‌ بود، او به‌ مسلم‌ بن‌ عقبه‌ در اين‌ مأموريت‌ دستورات‌ خاصي‌ داد:

ـ سه‌ نوبت‌ آنان‌ را به‌ تسليم‌ فراخوان‌ و اگر اجابت‌ نكردند با آنان‌ به‌ جنگ‌بپرداز و در اين‌ صورت‌ تا سه‌ روز اين‌ شهر را بر سپاه‌ خود مباح‌ اعلام‌ كن‌، دراين‌ سه‌ روز هرچه‌ در اين‌ شهر از مال‌، حيوان‌، سلاح‌ و غذا يافت‌ شود از آن‌سپاهيان‌ است‌.

او به‌ مسلم‌ دستور داد تا مجروحان‌ و فراريان‌ از اهل‌ مدينه‌ را نيز به‌ قتل‌برسانند.

سپاه‌ يزيد به‌ مدينه‌ رسيد، جنگ‌ سختي‌ درگرفت‌، اهل‌ مدينه‌ در جنگ‌ دل‌به‌ مرگ‌ داده‌ و تا پاي‌ جان‌ جنگيده‌ و اكثر آنان‌ به‌ شهادت‌ رسيدند كه‌ در ميان‌آنان‌ عبدالله‌ بن‌ حنظلة‌ و جمعي‌ از اصحاب‌ پيامبرصلي‌الله‌عليه‌وآله‌ نيز بودند، فرمانده‌ سپاه‌دستور مولايش‌ يزيد را انجام‌ داد و شهر را بر سپاه‌ خود مباح‌ كرد، سپاهيان‌ به‌خانه‌ها هجوم‌ آورده‌ كودكان‌، زنان‌ و پيران‌ را يا از دم‌ تيغ‌ گذرانده‌ و يا به‌اسارت‌ در آوردند.

تاريخ‌ نويس‌ برجسته‌ ابن‌ كثير مي‌نويسد: مسلم‌ بن‌ عقبه‌ (كه‌ مورخان‌ پيش‌كسوت‌ او را مسرف‌ بن‌ عقبه‌ ناميده‌اند، پير زشتكار جاهلي‌ كه‌ خداوندرويش‌را زشت‌ گرداند) سه‌ روز شهر مدينه‌ را به‌ دستور يزيد (كه‌ خدايش‌جزاي‌ خير ندهد) بر سپاه‌ خود مباح‌ كرد، آنان‌ بسياري‌ از اشراف‌ و قرّاء مدينه‌را كشته‌ و اموال‌ بسياري‌ از آن‌ شهر غارت‌ كردند... زني‌ از اهل‌ مدينه‌ نزد ابن‌عقبه‌ آمد و گفت‌: من‌ كنيز تو ام‌ و پسرم‌ در ميان‌ اسيران‌ است‌ ]او را آزاد كن‌[

مسلم‌ گفت‌: پسر اين‌ زن‌ را زود حاضر كنيد، آنگاه‌ او را گردن‌ زد و گفت‌:سرش‌ را به‌ مادرش‌ بدهيد، در جريان‌ اين‌ اباحه‌ سه‌ روزه‌ سپاهيان‌ به‌ زنان‌بسياري‌ نيز تجاوز نمودند تا جايي‌ كه‌ گفته‌ شده‌ در آن‌ روزها هزار زن‌ بدون‌شوهر حامله‌ شد.

مدايني‌ از هشام‌ بن‌ حسان‌ نقل‌ مي‌كند:

بعد از واقعه‌ حره‌ هزار زن‌ بي‌ شوهر از اهل‌ مدينه‌ وضع‌ حمل‌ كردند.

از زهري‌ روايت‌ شده‌: تعداد كشته‌ شدگان‌ روز حره‌ از مردم‌ سرشناس‌ ازمهاجران‌ و انصار هفتصد نفر و از موالي‌ كه‌ من‌ ا´ن‌ را نمي‌شناختم‌ از بنده‌ و آزادو ديگران‌ ده‌ هزار نفر بود.

و روايت‌ شده‌ كه‌ سپاه‌ شام‌ وارد خانه‌اي‌ در مدينه‌ شدند كه‌ در آن‌ جز زني‌با طفلي‌ خردسال‌ نبود آنان‌ از زن‌ خواستند تا هرچه‌ در خانه‌ است‌ براي‌ غارت‌به‌ ا´ن‌ نشان‌ بدهد، زن‌ گفت‌ كه‌ مالي‌ ندارد ا´ن‌ كودك‌ را از دست‌ او گرفتند وآنچنان‌ سرش‌ را به‌ ديوار كوفتند كه‌ مغزش‌ بر ديوار پخش‌ شد.

پس‌ از تصرف‌ شهر براي‌ مسلم‌ بن‌ عقبه‌ تختي‌ گذاشتند و اسيران‌ اهل‌مدينه‌ را به‌ نزد وي‌ آوردند، او از هر كدام‌ از ا´ن‌ اينگونه‌ طلب‌ بيعت‌ مي‌نمود:

من‌ بنده‌ مملوك‌ يزيد بن‌ معاويه‌ هستم‌ كه‌ او در باره‌ من‌ و خون‌ و مال‌ وخانواده‌ من‌ هر چه‌ بخواهد مي‌كند.

هر كس‌ كه‌ از اين‌ نوع‌ بيعت‌ امتناع‌ مي‌كرد و حاضر به‌ عبوديت‌ يزيد نشده‌خود را بنده‌ خداي‌ سبحان‌ مي‌دانست‌ سرنوشتي‌ جز مرگ‌ نداشت‌.

يزيد بن‌ عبدالله (نوة‌ ام‌ سلمه‌ همسر گرامي‌ پيامبرصلي‌الله‌عليه‌وآله‌) و محمد بن‌ حذيفه‌عدوي‌ را به‌ نزد او آوردند، او از آنان‌ طلب‌ بيعت‌ كرد، آنان‌ گفتند: ما طبق‌ كتاب‌خدا و سنت‌ پيامبرصلي‌الله‌عليه‌وآله‌ با يزيد بيعت‌ مي‌كنيم‌، مسلم‌ گفت‌: به‌ خدا سوگند كه‌ هرگزچنين‌ بيعتي‌ جان‌ شما را نجات‌ نخواهد داد و دستور داد تا گردن‌ آن‌ دوران زدند.

مروان‌ بن‌ حكم‌ در آنجا حاضر بود، به‌ مسلم‌ گفت‌: سبحان‌ الله‌! دو مرد ازقريش‌ آمده‌اند تا ايمان‌ آورند و تو گردن‌ ا´ن‌ را مي‌زني‌؟! مسلم‌ با چوب‌ دستي‌كه‌ به‌ دست‌ داشت‌ بر پشت‌ مروان‌ زد و گفت‌: به‌ خدا قسم‌ كه‌ تو هم‌ اگر كلامي‌مانند آنان‌ به‌ زبان‌ آوري‌ ديگر جز لحظه‌اي‌ آسمان‌ را نخواهي‌ ديد (يعني‌ كشته‌خواهي‌ شد).

شخص‌ ديگري‌ را به‌ نزد او آوردند گفت‌: من‌ طبق‌ سنت‌ عمر بيعت‌مي‌كنم‌، گفت‌: او را بكشيد و او را كشتند.

امام‌ زين‌ العابدين‌ را نيز به‌ نزد مسلم‌ بن‌ عقبه‌ آوردند او نيز در حال‌ غضب‌بود و از آن‌ حضرت‌ و پدرانش‌ بيزاري‌ مي‌جست‌ و دشنام‌ مي‌داد، اما ناگهان‌چون‌ ديد كه‌ امام‌عليه‌السلام‌ به‌ سمت‌ او مي‌آيد اندامش‌ به‌ لرزه‌ افتاد و براي‌ امام‌ از جابرخاست‌ و او را در كنار خود نشانيد و گفت‌: خواسته‌ هايت‌ را از من‌ بخواه‌،امام‌ سجادعليه‌السلام‌ به‌ شفاعت‌ در باره‌ كساني‌ كه‌ براي‌ اعدام‌ مي‌آوردند پرداخت‌ و كسي‌را شفاعت‌ نكرد مگر اينكه‌ شفاعتش‌ در باره‌ او پذيرفته‌ شد، و پس‌ از مدتي‌ امام‌از نزد وي‌ بازگشتند.

بعداً به‌ امام‌عليه‌السلام‌ عرض‌ شد در آن‌ زمان‌ كه‌ نزد مسلم‌ بوديد لب‌هايتان‌ حركت‌مي‌كرد زير لب‌ چه‌ مي‌گفتيد؟ فرمود:

 

اين‌ دعا را مي‌خواندم‌: «اَللّ'هُم‌َّ رَب‌َّ السَّماوات‌ِ السَّبْع‌ِ وَما اَظْلَلْن‌َ ، وَالاَْرَضين‌َالسَّبْع‌ِ وَما اَقْلَلْن‌َ، رَب‌َّ الْعَرْش‌ِ الْعَظيم‌ِ، رَب‌َّ مُحَمَّدٍ وَآلِه‌ِ الطّاهِرين‌َ، اعُوذُ بِك‌َ مِن‌ْشَرِّه‌ِ، وَاَدْرَاُ بِك‌َ في‌ نَحْرِه‌ِ، اَسْاَلُك‌َ اَن‌ْ تُؤْتِيَني‌ خَيْرَه‌ُ وَتَكْفِيَني‌ شَرَّه‌ُ»؛

خداوندا اي‌ پروردگار آسمان‌هاي‌ هفتگانه‌ و آنچه‌ كه‌ بر آن‌ سايه‌ انداخته‌اند، اي‌پروردگار زمين‌هاي‌ هفتگانه‌ و آنچه‌ كه‌ بر خود حمل‌ مي‌كنند، اي‌ خداي‌ محمدصلي‌الله‌عليه‌وآله‌ وخاندان‌ پاكش‌، من‌ از شر او به‌ تو پناه‌ مي‌برم‌، و با قدرتت‌ شرش‌ را در حلقومش‌ برمي‌گردانم‌، از تو مي‌خواهم‌ كه‌ اگر خيري‌ در او است‌ به‌ من‌ بدهي‌ و شرش‌ را از من‌باز گرداني‌.

به‌ مسلم‌ نيز گفته‌ شد: ديديم‌ كه‌ تو اين‌ جوان‌ و پدرانش‌ را دشنام‌ مي‌دادي‌ولي‌ چون‌ او را به‌ نزد تو آوردند بزرگش‌ داشتي‌؟ گفت‌: اين‌ كار را از روي‌اعتقاد قلبي‌ نكردم‌ بلكه‌ چون‌ او را ديدم‌ دلم‌ از ديدنش‌ پر از ترس‌ شد، بدين‌ترتيب‌ امام‌ زين‌ العابدين‌عليه‌السلام‌ با يزيد بيعت‌ نكرد، علي‌ بن‌ عبد الله‌ بن‌ عباس‌ نيز به‌همين‌ بهانه‌ با يزيد بيعت‌ نكرد، او به‌ دايي‌هاي‌ خود از قبيله‌ كنده‌ پناهنده‌ شد وآنان‌ به‌ حصين‌ بن‌ نمير نماينده‌ مسلم‌ بن‌ عقبه‌ گفتند: خواهر زادة‌ ما جز به‌ مانندعلي‌ بن‌ الحسين‌عليه‌السلام‌ با يزيد بيعت‌ نخواهد كرد.

مورخان‌ آورده‌اند كه‌ امام‌ زين‌ العابدين‌عليه‌السلام‌ بعد از واقعه‌ حرة‌ سرپرستي‌چهارصد زن‌ از خاندان‌ عبد مناف‌ را بر عهده‌ گرفت‌ و تا خروج‌ سپاه‌ مسلم‌ بن‌عقبه‌ مخارج‌ آنان‌ را تأمين‌ مي‌نمود.

و به‌ طرق‌ مختلف‌ آمده‌: هنگامي‌ كه‌ مسرف‌ بن‌ عقبه‌ به‌ مدينه‌ رسيد به‌دنبال‌ امام‌ زين‌ العابدين‌عليه‌السلام‌ فرستاد و چون‌ امام‌عليه‌السلام‌ به‌ نزد او آمد او را بزرگ‌ داشت‌ و به‌خود نزديك‌ كرد و گفت‌: امير امؤمنين‌ يزيد مرا به‌ نيكويي‌ در باره‌ تو سفارش‌كرده‌ و گفته‌ كه‌ حساب‌ تو را از ديگران‌ جدا كنم‌....

پر واضح‌ است‌ كه‌ اگر بيعت‌ با يزيد با شرط‌ قبول‌ بردگي‌ و عبوديت‌ بر امام‌سجادعليه‌السلام‌ عرضه‌ مي‌شد آن‌ حضرت‌ حتماً آن‌ را رد مي‌كردند و اين‌ به‌ معني‌ درغلطيدن‌ آن‌ حضرت‌ در خون‌ پاكش‌ و اين‌ امر نيز به‌ معني‌ دخول‌ در مرحله‌جديدي‌ از مبارزات‌ شديد در برابر اعمال‌ سركوبگرانه‌ بني‌اميّه‌ بود كه‌ رفته‌ رفته‌پايه‌هاي‌ دستگاه‌ حاكم‌ را متزلزل‌ مي‌نمود.

پس‌ از پايان‌ يافتن‌ روزهاي‌ خونين‌ مدينة‌ پيامبر اكرم‌صلي‌الله‌عليه‌وآله‌ مسلم‌ بن‌ عقبه‌ چنين‌گفت‌: خداوندا من‌ پس‌ از شهادت‌ لا اله‌ الا الله‌ و شهادت‌ به‌ اينكه‌ محمد بنده‌ وفرستاده‌ او است‌ جز قتل‌ عام‌ مدينه‌ عمل‌ ديگري‌ انجام‌ نداده‌ام‌ كه‌ آن‌ را دوست‌داشته‌ و در آخرت‌ به‌ آن‌ اميدوار باشم‌.

مسلم‌ بن‌ عقبه‌ در آن‌ روزگار بيش‌ از نود سال‌ داشته‌ و با مرگ‌ فاصله‌چنداني‌ نداشت‌ كما اينكه‌ اندكي‌ پس‌ از جريان‌ حَرّه‌ و قبل‌ از رسيدن‌ به‌ مكه‌ ازدنيا رفت‌، او از كساني‌ بود كه‌ از اسلام‌ جز پوسته‌ ظاهري‌ آن‌ را درك‌ نكرده‌ و ازظواهر قرآن‌ و احاديث‌ براي‌ توجيه‌ زشتكاري‌هاي‌ خود استفاده‌ ابزاري‌مي‌نمايند، او از دوستان‌ مخلص‌ معاوية‌ بن‌ ابي‌ سفيان‌ بوده‌ و در جنگ‌ صفين‌قسمتي‌ از سپاه‌ معاويه‌ را در جنگ‌ با خليفه‌ شرعي‌ مسلمانان‌ كه‌ امام‌اميرالمؤمنين‌ علي‌ بن‌ ابي‌ طالب‌عليه‌السلام‌ بود فرماندهي‌ مي‌كرد.

گويا او اين‌ حديث‌ شريف‌ پيامبر اكرم‌صلي‌الله‌عليه‌وآله‌ را نشنيده‌ بود كه‌: هركس‌ اهل‌ مدينه‌ رابترساند خدا او را بترساند و لعنت‌ خدا و ملائكه‌ و همه‌ مردم‌ بر او باد.

شايد هم‌ اين‌ حديث‌ را شنيده‌ بود اما چون‌ مي‌ديد كسي‌ كه‌ خود را خليفه‌پيامبر مي‌داند به‌ خود جرأت‌ داده‌ كه‌ نوه‌ پيامبرصلي‌الله‌عليه‌وآله‌ را به‌ قتل‌ رسانده‌ و دختران‌پيامبرصلي‌الله‌عليه‌وآله‌ را به‌ حال‌ اسارت‌ از شهري‌ به‌ شهر ديگر ببرد و كسي‌ هم‌ در برابرش‌زبان‌ به‌ اعتراض‌ نگشاده‌ ديگر مسلم‌ بن‌ عقبه‌ براي‌ تجاوز به‌ شهر پيامبر از چه‌چيز بايد مي‌هراسيد؟!

بعد از قتل‌ عام‌ مدينه‌ و سركوبي‌ كامل‌ نهضت‌، مسلم‌ بن‌ عقبه‌ راهي‌ مكه‌شد كه‌ در آن‌ عبدالله‌ بن‌ زبير قيام‌ خود را عليه‌ دستگاه‌ اموي‌ در آن‌ شهرآشكاركرده‌ بود، ولي‌ اجل‌ به‌ مسلم‌ بن‌ عقبه‌ امان‌ رسيدن‌ به‌ مكه‌ را نداد و درميان‌ راه‌ مرد. پس‌ از او بنا به‌ دستور يزيد حصين‌ بن‌ نمير فرماندهي‌ سپاه‌ اموي‌را بر عهده‌ گرفت‌ و چون‌ به‌ مكه‌ رسيد آن‌ شهر را به‌ محاصره‌ در آورد و بامنجنيق‌ آتش‌ به‌ داخل‌ شهر پرتاب‌ كرد جوري‌ كه‌ خانه‌ كعبه‌ به‌ آتش‌كشيده‌شد.

در همين‌ زمان‌ كه‌ مكه‌ در محاصره‌ سپاه‌ اموي‌ بود يزيد به‌ درك‌ واصل‌ شدو با مرگ‌ او حصين‌ بن‌ نمير فرمانده‌ سپاه‌ اموي‌ كه‌ اكنون‌ ديگر نمي‌دانست‌تحت‌ ولايت‌ چه‌ كسي‌ بايد بجنگد نشست‌هايي‌ با ابن‌ زبير بر قرار كرد و اظهارداشت‌ به‌ شرط‌ اينكه‌ ابن‌ زبير با او به‌ شام‌ بيايد حاضر است‌ بيعت‌ با او رابپذيرد اما ابن‌ زبير نپذيرفت‌ و سپاه‌ اموي‌ به‌ شام‌ باز گشت‌.

 

تفرقه‌ در خاندان‌ اموي‌

يزيد در ربيع‌ الاول‌ سال‌ (64 ه ق) در سن‌ سي‌ و هشت‌ سالگي‌ در منطقه‌اي‌به‌ نام‌ حوارين‌ مرد، كارنامه‌ حكومت‌ سه‌ و اندي‌ ساله‌اش‌ كه‌ به‌ چندين‌ لكه‌ننگ‌ آلوده‌ بود بسته‌ شد، جناياتي‌ چون‌ كشتن‌ فرزند زاده‌ رسول‌ خدا، اسيركردن‌ اهل‌ بيت‌عليهم‌السلام‌ وحي‌ و زنان‌ خاندان‌ رسالت‌ و از سويي‌ قتل‌ عام‌ مدينه‌ و خراب‌كردن‌ كعبه‌ شريف‌.

پس‌ از مرگ‌ يزيد اهل‌ شام‌ با پسرش‌ معاوية‌ بن‌ يزيد بيعت‌ كردند ولي‌حكومت‌ او چندان‌ به‌ طول‌ نينجاميد و او پس‌ از چهل‌ روز كناره‌گيري‌ خود رااز حكومت‌ اعلام‌ كرد و پس‌ از چندي‌ نيز در شرايط‌ سختي‌ از دنيا رفت‌.

پس‌ از مرگ‌ وي‌ فرمانروايي‌ بني‌اميّه‌ به‌ دو دسته‌ تقسيم‌ شد، گروهي‌طرفدار فرمانروايي‌ مروان‌ بن‌ حكم‌ بودند كه‌ اين‌ گروه‌ متشكل‌ از قبايل‌ يمني‌ به‌سركردگي‌ حسان‌ كلبي‌ بود كه‌ آنان‌ را كلبي‌ها نيز مي‌نامند و در برابر آنان‌،قيسي‌ها به‌ رهبري‌ ضحاك‌ بن‌ قيس‌ فهري‌ بودند كه‌ طرفدار خلافت‌ ابن‌ زبيربودند.

از ابتداي‌ خلافت‌ كوتاه‌ يزيد كلبيان‌ به‌ تدريج‌ اهرم‌هاي‌ قدرت‌ را در دست‌گرفتند و فشارهاي‌ شديدي‌ را به‌ قيسيان‌ وارد آوردند، اين‌ امر به‌ حدي‌ ضحاك‌بن‌ قيس‌ را تحت‌ تأثير قرار داد كه‌ پس‌ از مرگ‌ يزيد با ابن‌ زبير (كه‌ از عرب‌عدناني‌ بود) بيعت‌ كرد، درنهايت‌ كلبيان‌ و قيسيان‌ در محلي‌ به‌ نام‌ (مرج‌ راهط‌)در شرق‌ دمشق‌ با هم‌ به‌ جنگ‌ پرداختند كه‌ اين‌ جنگ‌ به‌ پيروزي‌ كلبيان‌ وخلافت‌ مروان‌ بن‌ حكم‌ منجر شد و پس‌ از آن‌ شام‌ نسبتا آرام‌ گرفت‌.

 

 

افزوني‌ مخالفت‌ها با حكومت‌ اموي‌

عبدالله‌ بن‌ زبير مبارزه‌اي‌ را كه‌ پس‌ از مرگ‌ معاويه‌ آغاز كرده‌ بودگسترش‌داد. او اهل‌ حجاز را به‌ بيعت‌ با خود به‌ عنوان‌ خليفه‌ مسلمانان‌فراخواند و اكثريت‌ قريب‌ به‌ اتفاق‌ ايشان‌ به‌ دعوت‌ او پاسخ‌ مثبت‌ دادند .

عراق‌ نيز شاهد تحركات‌ تازه‌اي‌ عليه‌ حكومت‌ اموي‌ بود، گويا آن‌ مردم‌ كه‌ابتدا با نامه‌هاي‌ فراوان‌ امام‌ حسين‌ را به‌ سوي‌ خود دعوت‌ كرده‌ و باز در ابتدانماينده‌اش‌ مسلم‌ بن‌ عقيل‌ را با روي‌ خوش‌ استقبال‌ كردند، ولي‌ پس‌ از اندك‌زماني‌ هم‌ او و هم‌ حسين‌عليه‌السلام‌ را به‌ آن‌ صورت‌ شرم‌ آور تنها گذاشتند، اكنون‌ ازگذشته‌ ذلت‌ بار خود پشيمان‌ شده‌ بودند، ولي‌ آيا تمام‌ كساني‌ كه‌ در عراق‌تحركات‌ ضد شامي‌ داشتند از روي‌ پشيماني‌ از واقعه‌ كربلا به‌ چنين‌ كارهايي‌دست‌ مي‌زدند؟

هرگز، همه‌ آنان‌ كه‌ بعد از مرگ‌ يزيد به‌ تحرك‌ و قيام‌ دست‌ زدند درد دين‌نداشتند، بعضي‌ از ا´ن‌ فقط‌ در صدد شكست‌ شام‌ و برگرداندن‌ مركزيت‌حكومت‌ به‌ عراق‌ بودند.

درهر حال‌ هم‌ دينداران‌ و هم‌ سياست‌ بازان‌ مبارزه‌ خود را با حكومت‌اموي‌ آشكار كردند، ولي‌ هيچ‌ كدام‌ از ا´ن‌ به‌ نتيجه‌ قابل‌ ذكري‌ در راه‌ سقوط‌حكومت‌ اموي‌ دست‌ نيافتند سليمان‌ بن‌ صرد رهبر توابين‌ كشته‌ شد و بقيه‌سپاه‌ او به‌ كوفه‌ باز گشت‌، در اين‌ ضمن‌ مختار بن‌ ابي‌ عبيده‌ ثقفي‌ با شعار «يالثارات‌ الحسين‌» خروج‌ كرد.

مختار پس‌ از شكست‌ قيام‌ توابين‌ شروع‌ به‌ آماده‌ سازي‌ شيعيان‌ نمود، او به‌خوبي‌ مي‌دانست‌ كه‌ هر تحرك‌ شيعي‌ براي‌ موفقيت‌ نيازمند وجود رهبري‌ ازخاندان‌ رسالت‌ است‌ و هر قيامي‌ ناچار بايد به‌ نام‌ يكي‌ از افراد اين‌ خاندان‌باشد و چه‌ كسي‌ سزاوارتر از علي‌ بن‌ الحسين‌عليه‌السلام‌؟ و اگر امام‌ سجادعليه‌السلام‌دعوت‌ مختاررا رد مي‌كردند ديگر چاره‌اي‌ جر رفتن‌ به‌ سراغ‌ عموي‌ امام‌ سجادعليه‌السلام‌ يعني‌ محمدبن‌ الحنفيه‌ برايش‌ باقي‌ نمي‌ماند.

اينجا بود كه‌ مختار دو نامه‌ هم‌ زمان‌ يكي‌ به‌ امام‌ سجادعليه‌السلام‌  و يكي‌ به‌ محمدبن‌الحنفيه‌ نوشت‌، امام‌ سجادعليه‌السلام‌ به‌ صورت‌ آشكار هيچ‌ گونه‌ تاييدي‌ در باره‌ مختارانجام‌ ندادند ولي‌ رضايت‌ قلبي‌ خود را از كار مختار كه‌ همان‌ خون‌خواهي‌ پدرشهيدش‌ امام‌ حسين‌عليه‌السلام‌ بود نشان‌ دادند، اما محمد بن‌ حنفيه‌ عموي‌ امام‌ سجادعليه‌السلام‌ درجواب‌ سؤال‌ هيأت‌ اعزامي‌ از كوفه‌ كه‌ از ميزان‌ مشروعيت‌ پيوستن‌ به‌ مختارپرسيده‌ بودند گفت‌: اما آنچه‌ گفتيد در باره‌ اين‌ كسي‌ كه‌ شما را به‌ خون‌ خواهي‌ما دعوت‌ كرده‌ است‌، به‌ خدا كه‌ من‌ آرزو دارم‌ خداوند به‌ وسيله‌ هر كس‌ كه‌بخواهد انتقام‌ ما را از دشمنانمان‌ بستاند.

افراد آن‌ هيأت‌ از اين‌ كلام‌ فهميدند كه‌ ابن‌ حنفيه‌ حركت‌ مختار را تاييدكرده‌ است‌ و اينگونه‌ بود كه‌ مختار توانست‌ بزرگان‌ شيعه‌ چون‌ ابراهيم‌ بن‌ مالك‌اشتر و... را به‌ خود جذب‌ نمايد.

مختار سرهاي‌ بريده‌ عبيدالله‌ بن‌ زياد و عمر بن‌ سعد را براي‌ امام‌سجادعليه‌السلام‌ فرستاد آن‌ حضرت‌ سجده‌ شكر نموده‌ و فرمودند:

سپاس‌ خداوندي‌ را كه‌ انتقام‌ مرا از دشمنانم‌ گرفت‌ و خداوند به‌ مختار جزاي‌خيردهد.

يعقوبي‌ مي‌نويسد: مختار سر ا´ن‌ خبيث‌ (سر ابن‌ زياد) را براي‌ امام‌سجادعليه‌السلام‌فرستاد و به‌ فرستاده‌ خود دستور داد تا بعد از نماز ظهر هنگامي‌ كه‌ غذا برسر سفره‌ آن‌ حضرت‌ گذاشته‌ مي‌شود، سر را در مقابل‌ امام‌عليه‌السلام‌  قرار دهد فرستاده‌مختار به‌ درب‌ خانه‌ امام‌ رسيد مردم‌ براي‌ خوردن‌ غذا بر امام‌ داخل‌ مي‌شدنددر اين‌ هنگام‌ مرد صدايش‌ را بلند كرد و فرياد زد: اي‌ خاندان‌ نبوت‌، اي‌ معدن‌رسالت‌ و محل‌ فرود ملايك‌ و جايگاه‌ وحي‌، من‌ پيك‌ مختار بن‌ ابي‌ عبيده‌ثقفي‌ هستم‌ و سر عبيد الله‌ بن‌ زياد را با خود آورده‌ام‌... ديگر در خانه‌هاي‌ بني‌هاشم‌ زن‌ علويه‌اي‌ نماند كه‌ صدايش‌ به‌ ناله‌ بلند نشد.

مورخان‌ آورده‌اند: امام‌ زين‌ العابدين‌عليه‌السلام‌ از زماني‌ كه‌ پدر بزرگوارش‌ به‌شهادت‌ رسيده‌ بود در حال‌ خنده‌ ديده‌ نشده‌ بود مگر در روزي‌ كه‌  سر پسرمرجانه‌ را ديد.

بعضي‌ از مورخان‌ نيز گفته‌اند: چون‌ امام‌ سجادعليه‌السلام‌ سر آن‌ طاغوت‌ را ديدفرمود:

«سبحان‌ الله‌، فقط‌ كسي‌ به‌ دنيا مغرور مي‌شود كه‌ نعمتي‌ از خدا در گردنش‌ نباشد،هنگامي‌ كه‌ سر ابا عبدالله‌ را به‌ نزد ابن‌ زياد آوردند او مشغول‌ خوردن‌ نهار بود.»

 

سال‌هاي‌ رنج‌ و ناآرامي‌

از سال‌ 66 تا 75 هجري‌ قمري‌ براي‌ شام‌، حجاز و عراق‌ سال‌هاي‌ رنج‌ وناآرامي‌ بود و در اين‌ مدت‌ اين‌ سه‌ منطقه‌ روي‌ آسايش‌ و آرامش‌ را نديدند،

حجاز شاهد هجوم‌ سپاه‌ عبدالملك‌ مروان‌ به‌ مكه‌ بود كه‌ به‌ كشته‌ شدن‌عبدالله‌ بن‌ زبير انجاميد ولي‌ سهم‌ عراق‌ از اين‌ نابساماني‌ بيشتر بود، البته‌مي‌توان‌ به‌ جرأت‌ گفت‌ كه‌ آنچه‌ بر سر مردم‌ عراق‌ آمد نتيجه‌ طبيعي‌ نفرين‌ امام‌حسين‌عليه‌السلام‌ سبط‌ پيامبرصلي‌الله‌عليه‌وآله‌ بود آنجا كه‌ در ظهر عاشورا دست‌ به‌ دعا برداشت‌ و به‌ درگاه‌خدا عرضه‌ داشت‌:

خداوندا باران‌ آسمانت‌ را از ايشان‌ بدار و قحط‌ سالي‌ همچون‌ قحطي‌ زمان‌ يوسف‌ برايشان‌ بفرست‌ و فرزند قبيله‌ ثقيف‌ را بر آنان‌ مسلط‌ فرما تا جام‌هاي‌ تلخ‌ را به‌ آنان‌ بنوشاندچراكه‌ ايشان‌ ما را تكذيب‌ نموده‌ و وانهادند.

و خداوند از مردم‌ عراق‌ كه‌ امام‌ حسين‌عليه‌السلام‌ را تكذيب‌ كرده‌ و از ياري‌ او روي‌گردان‌ شده‌ بودند به‌ دست‌ مردي‌ خشن‌ و مستبد كه‌ همان‌ حجاج‌ بن‌ يوسف‌ثقفي‌ باشد انتقام‌ سختي‌ كشيد، مردي‌ كه‌ هيچگاه‌ از خونريزي‌ سير نشد و به‌كارهايي‌ دست‌ يازيد كه‌ ديگري‌ را ياراي‌ انجام‌ آن‌ نبود.

حجاج‌ زندان‌هايي‌ داشت‌ كه‌ هيچ‌ گونه‌ حفاظي‌ در برابر سرما و گرمانداشته‌، به‌ شديدترين‌ و قساوت‌ بارترين‌ وجه‌ در آن‌ شكنجه‌ مي‌شدند، آنان‌گونه‌اي‌ از ني‌ را شكاف‌ داده‌ و به‌ دستان‌ زنداني‌ مي‌بستند كه‌ با كشيده‌ شدن‌ آن‌تيزي‌ ني‌ دستان‌ وي‌ را مجروح‌ مي‌ساخت‌.

مورخان‌ آورده‌اند كه‌ پنجاه‌ هزار مرد و سي‌ هزار زن‌ كه‌ شانزده‌ هزار تن‌ ازآن‌ زنان‌ برهنه‌ نيز بودند در زندان‌هاي‌ حجاج‌ دار فاني‌ را وداع‌ كردند. درزندان‌هاي‌ حجاج‌ زنان‌ و مردان‌ در يك‌ مكان‌ نگاه‌ داشته‌ مي‌شدند و درزندان‌هاي‌ او تعداد سي‌ و سه‌ هزار زنداني‌ شمارش‌ شدند كه‌ به‌ دليل‌ جرايم‌اقتصادي‌ يا عادي‌ زنداني‌ نشده‌ بودند، او هنگام‌ بازديد از زندان‌ در پاسخ‌ناله‌هاي‌ زندانيان‌ مي‌گفت‌: اءخسأوا فيها و لاتكلمون‌ كه‌ اين‌ بخشي‌ از يك‌ آية‌قرآن‌ است‌ كه‌ خطاب‌ خداوند به‌ دوزخيان‌ را بيان‌ مي‌كند كه‌: «در آن‌ (دوزخ‌) گم‌شويد و با من‌ سخن‌ مگوييد».

حَجاج‌ زائران‌ قبر پيامبر خداصلي‌الله‌عليه‌وآله‌ را مسخره‌ مي‌كرد و مي‌گفت‌: خدا مرگشان‌دهد، ا´ن‌ دور چند تكه‌ چوب‌ و يك‌ مشت‌ استخوان‌ پوسيده‌ مي‌گردند، چرا دورقصر اميرالمؤمنين‌ عبدالملك‌ طواف‌ نمي‌كنند؟! آيا نمي‌دانند كه‌ جانشين‌ هركس‌ بهتر از فرستادة‌ او است‌؟!

عبد الملك‌ بن‌ مروان‌ پيمان‌ خلافت‌ را بعد از خود براي‌ پسرش‌ وليدمستحكم‌ ساخت‌ و در باره‌ نيكويي‌ با حجاج‌ بن‌ يوسف‌ ستمگر به‌ وليدسفارش‌ اكيد نمود او به‌ وليد گفت‌:

حجاج‌ را در نظر داشته‌ باش‌ و او را گرامي‌ دار چرا كه‌ او كسي‌ است‌ كه‌ اين‌منبرها را براي‌ شما مهيا ساخته‌ و چون‌ شمشيري‌ بر سر دشمنان‌ تو است‌،هرگز به‌ بدگويي‌ كسي‌ در باره‌ او گوش‌ نكن‌ چرا كه‌ تو به‌ او محتاج‌تر هستي‌ تااو نسبت‌ به‌ تو، هنگامي‌ كه‌ من‌ از دنيا رفتم‌ مردم‌ را به‌ بيعت‌ فراخوان‌ و هر كس‌سر خود را به‌ علامت‌ امتناع‌ بالا برد تو شمشير خود را فرود آور....

اين‌ وصيت‌ به‌ خوبي‌ نشان‌ دهنده‌ ميل‌ ذاتي‌ عبدالملك‌ مروان‌ به‌ سوي‌ شرو زشتي‌ است‌ كه‌ تا واپسين‌ لحظات‌ حيات‌ نيز دست‌ از آن‌ بر نمي‌دارد، به‌ هرحال‌ مرگ‌ عبد الملك‌ در ماه‌ شوال‌ سال‌ (86هـ) واقع‌ شد.

از حسن‌ بصري‌ در باره‌ عبدالملك‌ پرسيدند گفت‌: چه‌ بگويم‌ در باره‌ كسي‌كه‌ يكي‌ از گناهانش‌ حجاج‌ بن‌ يوسف‌ است‌ .

 



اسباب شهادت‌ حضرت‌ امام‌ سجادعليه‌السلام‌

 

وليد بن‌ عبد الملك‌ پس‌ از پدر زمام‌ امور مملكت‌ را در دست‌ گرفت‌.مورخ‌ برجسته‌ مسعودي‌ او را اين‌ گونه‌ توصيف‌ مي‌كند: «بانّه‌ كان‌ جباراً عنيداًظلوماً غشوماً» جبار به‌ معني‌ سركش‌ و بي‌ رحم‌، عنيد به‌ معني‌ لجوج‌، خودرأي‌ و مستبد كه‌ دانسته‌ باحق‌ مقابله‌ كند، ظلوم‌ صيغه‌ مبالغه‌ از ظلم‌ و به‌ معني‌بسيار ستمكار و غشوم‌ نيز به‌ معني‌ مستبد و ستمكار است‌.

كار وليد به‌ جايي‌ رسيد كه‌ حتي‌ عمر بن‌ عبد العزيز كه‌ خود از خلفاي‌اموي‌ است‌ در زمان‌ حكومتش‌ در باره‌ وليد مي‌گفت‌: او از جمله‌ كساني‌ بود كه‌زمين‌ را پر از ظلم‌ و جور كردند.

در زمان‌ همين‌ خليفه‌ ستمگر بود كه‌ دانشمند بزرگ‌ اسلام‌ سعيد بن‌ جبيربه‌ دست‌ ظالمترين‌ مزدور اموي‌ حجاج‌ بن‌ يوسف‌ به‌ شهادت‌ رسيد.

وليد بيشترين‌ كينه‌ را نسبت‌ به‌ امام‌ زين‌ العابدين‌عليه‌السلام‌ داشت‌ چرا كه‌ مي‌ديد باوجود آن‌ حضرت‌ حكومت‌ و سلطه‌اش‌ كامل‌ نخواهد شد.

امام‌ سجادعليه‌السلام‌ از پشتوانه‌ مردمي‌ بزرگي‌ برخوردار بود تا جايي‌ كه‌ مردم‌ بااعجاب‌ و بزرگداشت‌ از علم‌ و فقه‌ و عبادت‌ آن‌ حضرت‌ سخن‌ مي‌گفتند واجتماعات‌ مردم‌ مملو از بحث‌ پيرامون‌ صبر و ديگر ملكات‌ او بوده‌ و آنچنان‌در دل‌هاي‌ مردم‌ جاي‌ گرفته‌ بود كه‌ فقط‌ كسي‌ را سعادتمند مي‌دانستند كه‌توفيق‌ ديدارش‌ را مي‌يافت‌ و شرافت‌ روبرو شدن‌ با او و شنيدن‌ كلامش‌ نصيب‌او مي‌شد، همه‌ اين‌ مسائل‌ كه‌ موجب‌ مطرح‌ شدن‌ امام‌ سجاد در جامعه‌ مي‌شد،بر امويان‌ گران‌ آمده‌ و خواب‌ راحت‌ را از چشمانشان‌ مي‌گرفت‌. به‌ ويژه‌ وليدبن‌ عبدالملك‌ كه‌ رؤياي‌ شيرين‌ حكومت‌ بر مسلمين‌ و جانشيني‌ رسول‌خداصلي‌الله‌عليه‌وآله‌ را در سر مي‌پروراند و از كينه‌ توزترين‌ دشمنان‌ امام‌ زين‌ العابدين‌عليه‌السلام‌ به‌حساب‌ مي‌آمد.

زهري‌ از وليد روايت‌ كرده‌ كه‌ گفت‌: تا علي‌ بن‌ الحسين‌ زنده‌ است‌ راحتي‌براي‌ من‌ وجود ندارد.

به‌ همين‌ سبب‌ چون‌ حكومت‌ به‌ وي‌ رسيد تصميم‌ به‌ ترور امام‌سجادعليه‌السلام‌گرفت‌، او سمي‌ كُشنده‌ براي‌ حاكم‌ مدينه‌ فرستاد تا آن‌ را به‌ امام‌ سجادعليه‌السلام‌بخوراند حاكم‌ مدينه‌ نيز اين‌ جنايت‌ هولناك‌ را به‌ انجام‌ رسانيد و روح‌بزرگ‌ امام‌ زين‌ العابدين‌عليه‌السلام‌ پس‌ از اينكه‌ آفاق‌ را با نور علم‌ و عبادت‌ و جهاد وخالي‌ بودن‌ از هواي‌ نفس‌ روشن‌ كرده‌ بود به‌ سوي‌ خالق‌ خويش‌ پروازكرد.

امام‌ ابوجعفر محمد باقرعليه‌السلام‌ تجهيز جنازه‌ پدر بزرگوارش‌ را به‌ عهده‌ گرفت‌ وپس‌ از تشييع‌ پر جمعيت‌ و بي‌ نظيري‌ كه‌ مدينه‌ مانند آن‌ را به‌ خود نديده‌ بود آن‌پيكر پاك‌ را به‌ بقيع‌ آورده‌ و قبري‌ در كنار قبر عموي‌ پاكش‌ سرور جوانان‌ اهل‌بهشت‌ امام‌ حسن‌ مجتبي‌عليه‌السلام‌ براي‌ او حفر نمودند، امام‌ باقرعليه‌السلام‌ جنازه‌ پدرش‌ زين‌العابدين‌ و سيد الساجدين‌عليه‌السلام‌ را در خانه‌ آخرت‌ قرار داد.

سلام‌ بر او روزي‌ كه‌ به‌ دنيا آمد روزي‌ كه‌ به‌ شهادت‌ رسيد و روزي‌ كه‌به‌پاخواهد خاست‌.

                       حزب فقط حزب علی           رهبر فقط سید علی

رهبر عاليقدر حضرت آيت الله سيد على خامنه‌ای فرزند مرحوم حجت الاسلام والمسلمين حاج سيد جواد حسينى خامنه‌ای ، در روز 24 تيرماه 1318 برابر با 28 صفر 1358 قمرى در مشهد مقدس چشم به دنيا گشود. ايشان دومين پسر خانواده هستند. زندگى سيد جواد خامنه‌ای مانند بيشتر روحانيون و مدرسّان علوم دينى، بسيار ساده بود. همسر و فرزندانش نيز معناى عميق قناعت و ساده زيستى را از او ياد گرفته بودند و با آن خو داشتند.
رهبر بزرگوار در ضمن بيان نخستين خاطره هاى زندگى خود از وضع و حال زندگى خانواده شان چنين مى گويند:
«پدرم روحانى معروفى بود، امّا خيلى پارسا و گوشه گير... زندگى ما به سختى مى گذشت. من يادم هست شب هايى اتفاق مى افتاد که در منزل ما شام نبود! مادرم با زحمت براى ما شام تهيّه مى کرد و... آن شام هم نان و کشمش بود.»
امّا خانه اى را که خانواده سيّد جواد در آن زندگى مى کردند، رهبر انقلاب چنين توصيف مى کنند:
«منزل پدرى من که در آن متولد شده ام ـ تا چهارـ پنج سالگى من ـ يک خانه 60 ـ 70 مترى در محّله فقير نشين مشهد بود که فقط يک اتاق داشت و يک زير زمين تاريک و خفه اى! هنگامى که براى پدرم ميهمان مى آمد (و معمولاً پدر بنا بر اين که روحانى و محل مراجعه مردم بود، ميهمان داشت) همه ما بايد به زير زمين مى رفتيم تا مهمان برود. بعد عدّه اى که به پدر ارادتى داشتند، زمين کوچکى را کنار اين منزل خريده به آن اضافه کردند و ما داراى سه اتاق شديم.»
رهبرانقلاب از دوران کودکى در خانواده اى فقير امّا روحانى و روحانى پرور و پاک و صميمي، اينگونه پرورش يافت و از چهار سالگى به همراه برادر بزرگش سيد محمد به مکتب سپرده شد تا الفبا و قرآن را ياد بگيرند. سپس، دو برادر دوران تحصيل ابتدايى را در مدرسه تازه تأسيس اسلامى «دارالتعّليم ديانتى» گذراندند.

در حوزه علميه

ایشان پس از آشنایی با جامع‌المقدمات و صرف و نحو در دبیرستان وارد حوزه علمیه شدند و نزد پدر و ديگر اساتيد وقت ادبيات و مقدمات را خواندند.
درباره انگيزه ورود به حوزه علميه و انتخاب راه روحانيت مى گويند:
«عامل و موجب اصلى در انتخاب اين راه نورانى روحانيت پدرم بودند و مادرم نيز علاقه مند و مشوّق بودند».
ايشان کتب ادبى ار قبيل «جامع المقدمات»، «سيوطى»، «مغنى» را نزد مدرّسان مدرسه «سليمان خان» و «نوّاب» خواندند و پدرش نيز بر درس فرزندانش نظارت مى کردند. کتاب «معالم» را نيز در همان دوره خواندند. سپس «شرايع الاسلام» و «شرح لمعه» را در محضر پدرش و مقدارى را نزد مرحوم «آقا ميرزا مدرس يزدى» و رسائل و مکاسب را در حضور مرحوم حاج شيخ هاشم قزوينى و بقيه دروس سطح فقه و اصول را نزد پدرش خواندند و دوره مقدمات و سطح را به طور کم سابقه و شگفت انگيزى در پنچ سال و نيم به اتمام رساندند. پدرشان مرحوم سيد جواد در تمام اين مراحل نقش مهّمى در پيشرفت اين فرزند برومند داشتند. رهبر بزرگوار انقلاب، در زمينه منطق و فلسفه، کتاب منظومه سبزوار را ابتدا از «مرحوم آيت الله ميرزا جواد آقا تهرانى» و بعدها نزد مرحوم «شيخ رضا ايسى» خواندند.

در حوزه علميه نجف اشرف

آيت الله خامنه‌ای که از هيجده سالگى در مشهد درس خارج فقه و اصول را نزد مرجع بزرگ مرحوم آيت الله العظمى ميلانى شروع کرده بودند. در سال 1336 به قصد زيارت عتبات عاليات، عازم نجف اشرف شدند و با مشاهده و شرکت در درسهاى خارج مجتهدان بزرگ حوزه نجف از جمله مرحوم سيد محسن حکيم، سيد محمود شاهرودى، ميرزا باقر زنجانى، سيد يحيى يزدى، و ميرزا حسن بجنوردى، اوضاع درس و تدريس و تحقيق آن حوزه علميه را پسنديدند و ايشان را از قصد خود آگاه ساختند. ولى پدر موافقت نکرد. پس از مدّتى ايشان به مشهد باز گشتند.

در حوزه علميه قم

آيت الله خامنه‌ای از سال 1337 تا 1343 در حوزه علميه قم به تحصيلات عالى در فقه و اصول و فلسفه، مشغول شدند و از محضر بزرگان چون مرحوم آيت الله العظمى بروجردى، امام خمينى، شيخ مرتضى حائرى يزدى وعلّامه طباطبائى استفاده کردند. در سال 1343، از مکاتباتى که رهبر انقلاب با پدرشان داشتند، متوجّه شدند که يک چشم پدر به علت «آب مرواريد» نابينا شده است، بسيار غمگين شدند و بين ماندن در قم و ادامه تحصيل در حوزه عظيم آن و رفتن به مشهد و مواظبت از پدر در ترديد ماندند. آيت الله خامنه‌ای به اين نتيجـه رسيدند که به خاطر خدا از قــم به مشهد هجرت کنند واز پدرشان مواظبت نمايند. ايشان در اين مـورد مى گويند:
«به مشهد رفتم و خداى متعال توفيقات زيادى به ما داد. به هر حال به دنبال کار و وظيفه خود رفتم. اگر بنده در زندگى توفيقى داشتم، اعتقادم اين است که ناشى از همان بّرى «نيکى» است که به پدر، بلکه به پدر و مادر انجام داده ام». آيت الله خامنه‌ای بر سر اين دو راهى، راه درست را انتخاب کردند. بعضى از اساتيد و آشنايان افسوس مى خوردند که چرا ايشان به اين زودى حوزه علميه قم را ترک کردند، اگر مى ماندند در آينده چنين و چنان مى شدند!... امّا آينده نشان داد که انتخاب ايشان درست بوده و دست تقدير الهى براى ايشان سر نوشتى ديگر و بهتر و والاتر از محاسبات آنان، رقم زده بود. آيا کسى تصّور مى کرد که در آن روز جوان عالم پراستعداد 25 ساله، که براى رضاى خداوند و خدمت به پدر و مادرش از قم به مشهد مى رفت، 25 سال بعد، به مقام والاى ولايت امر مسلمين خواهد رسيد؟! ايشان در مشهد از ادامه درس دست برنداشتند و جز ايام تعطيل يا مبازره و زندان و مسافرت، به طور رسمى تحصيلات فقهى و اصول خود را تا سال 1347 در محضر اساتيد بزرگ حوزه مشهد به ويژه آيت الله ميلانى ادامه دادند. همچنين ازسال 1343 که در مشهد ماندگار شدند در کنار تحصيل و مراقبت از پدر پير و بيمار، به تدريس کتب فقه و اصول و معارف دينى به طلّاب جوان و دانشجويان نيز مى پرداختند.

مبارزات سياسى

آيت الله خامنه‌ای به گفته خويش «از شاگردان فقهى، اصولى، سياسى و انقلابى امام خمينى (ره) هستند» امـّا نخستين جرقـّه هاى سياسى و مبارزاتى و دشمنى با طاغوت را مجاهد بزرگ و شهيد راه اسلام شهيد «سيد مجتبى نوّاب صفوى» در ذهن ايشان زده است، هنگامي که نوّاب صفوى با عدّه اى از فدائيان اسلام در سال 31 به مشهد رفته در مدرسه سليمان خان، سخنرانى پر هيجان و بيدار کننده اى در موضوع احياى اسلام و حاکميت احکام الهى، و فريب و نيرنگ شاه و انگليسى و دروغگويى آنان به ملـّت ايران، ايراد کردند. آيت الله خامنه‌ای آن روز از طـّلاب جوان مدرسه سليمان خان بودند، به شدّت تحت تأثير سخنان آتشين نوّاب واقع شدند. ايشان مى گويند: «همان وقت جرقه هاى انگيزش انقلاب اسلامى به وسيله نوّاب صفوى در من به وجود آمده و هيچ شکى ندارم که اولين آتش را مرحوم نوّاب در دل ما روشن کرد».

همراه با نهضت امام خمينى (قدس سره)

آيت الله خامنه اى از سال 1341 که در قم حضورداشتند و حرکت انقلابى واعتراض آميز امام خمينى عليه سياستهاى ضد اسلامى و آمريکا پسند محمد رضا شاه پهلوى، آغاز شد، وارد ميدان مبارزات سياسى شدند و شانزده سال تمام با وجود فراز و نشيب هاى فراوان و شکنجه ها و تعبيدها و زندان ها مبارزه کردند و در اين مسير ازهيچ خطرى نترسيدند. نخستين بار در محرّم سال 1338 از سوى امام خمينى (قدس سره) مأموريت يافتند که پيام ايشان را به آيت الله ميلانى و علماى خراسان در خصوص چگونگى برنامه هاى تبليغاتى روحانيون در ماه محرّم و افشاگرى عليه سياست هاى آمريکايى شاه و اوضاع ايران و حوادث قم، برسانند. ايشان اين مأموريت را انجام دادند و خود نيز براى تبليغ، عازم شهر بيرجند شدند و در راستاى پيام امام خمينى، به تبليغ و افشاگرى عليه رژيم پهلوى و آمريکا پرداختند. بدين خاطر در 9 محرّم «12 خرداد 1342» دستگير و يک شب بازداشت شدند و فرداى آن روز به شرط اينکه منبر نروند و تحت نظر باشند آزاد شدند. با پيش آمدن حادثه خونين 15خرداد، باز هم ايشان را از بيرجند به مشهد آورده، تحويل بازداشتگاه نظامى دادند و ده روز در آنجا با سخت ترين شرايط و شکنجه و آزارها زندانى شدند.

دوّمين بازداشت

در بهمن 1342 - رمضان 1383- آيت الله خامنه‌ای با عدّه اى از دوستانشان براساس برنامه حساب شده اى به مقصد کرمان حرکت کردند. پس از دو ـ سه روز توقف در کرمان و سخنرانى و منبر و ديدار با علما و طلّاب آن شهر، عازم زاهدان شدند. سخنرانى ها و افشاگرى هاى پرشور ايشان به ويژه درايـّام ششم بهمن ـ سالگرد انتخابات و رفراندوم قلّابى شاه ـ مورد استقبال مردم قرار گرفت. در روزپانزدهم رمضان که مصادف با ميلاد امام حسن (ع) بود، صراحت و شجاعت و شور انقلابى ايشان در افشاگرى سياستهاى شيطانى و آمريکايى رژيم پهلوى، به اوج رسيد و ساواک شبانه ايشان را دستگير و با هواپيما روانه تهران کرد. رهبر بزرگوار، حدود دو ماه ـ به صورت انفرادى ـ در زندان قزل قلعه زندانى شدند و انواع اهانت ها و شکنجه ها را تحمّل کردند.

سوّمين و چهارمين بازداشت

کلاسهاى تفسير و حديث و انديشه اسلامى ايشان در مشهد و تهران با استقبال کم نظير جوانان پرشور و انقلابى مواجه شد. همين فعاليت ها سبب عصبانيت ساواک شد و ايشان را مورد تعقيب قرار دادند. بدين خاطر در سال 1345 در تهران مخفيانه زندگى مى کردند و يک سال بعد ـ 1346ـ دستگير و محبوس شدند. همين فعاليّت هاى علمى و برگزارى جلسات و تدريس و روشنگرى عالمانه و مصلحانه بود که موجب شد آن بزرگوار بار ديگر توسط ساواک جهنّمى پهلوى در سال 1349 نيز دستگير و زندانى گردند.

پنجمين بازداشت

حضرت آيت الله خامنه اى «مد ظله» درباره پنجمين بازداشت خويش توسط ساواک مى نويسد:
«از سال 48 زمينه حرکت مسلحانه در ايران محسوس بود. حساسيّت و شدّت عمل دستگاههاى جارى رژيم پيشين نيز نسبت به من، که به قرائن دريافته بودند چنين جريانى نمى تواند با افرادى از قبيل من در ارتباط نباشد، افزايش يافت. سال 50 مجدّداً و براى پنجمين بار به زندان افتادم. برخوردهاى خشونت آميز ساواک در زندان آشکارا نشان مى داد که دستگاه از پيوستن جريان هاى مبارزه مسلـّحانه به کانون هاى تفـّکر اسلامى به شدّت بيمناک است و نمى تواند بپذيرد که فعاليّـت هاى فکرى و تبليغاتى من در مشهد و تهران از آن جريان ها بيگانه و به کنار است. پس از آزادى، دايره درسهاى عمومى تفسير و کلاسهاى مخفى ايدئولوژى و... گسترش بيشترى پيدا کرد».

بازداشت ششم

در بين سالهاى 1350ـ1353 درسهاى تفسير و ايدئولوژى آيت الله خامنه‌ای در سه مسجد «کرامت» ، «امام حسن(ع)» و «ميرزا جعفر» مشهد مقدس تشکيل می‌شد و هزاران نف ر ازمردم مشتاق به ويژه جوانان آگاه و روشنفکر و طلّاب انقلابى و معتقد را به اين سه مرکز مى کشاند و با تفکّرات اصيل اسلامى آشنا مى ساخت. درس نهج البلاغـه ايشان از شور و حال ديگـرى برخوردار بود و در جزوه هاى پلى کپى شده تحت عنوان: «پرتوى از نهج البلاغه» تکثير و دست به دست مى گشت. طلّاب جوان و انقلابى که درس حقيقت و مبارزه را از محضر ايشان مى آموختند، با عزيمت به شهرهاى دور و نزديکِ ايران، افکار مردم را با آن حقايق نورانى آشنا و زمينه را براى انقلاب بزرگ اسلامى آماده مى ساختند. اين فعاليـّت ها موجب شد که در دى ماه 1353 ساواک بى رحمانه به خانه آيت الله خامنه‌ای در مشهد هجوم برده، ايشان را دستگير و بسيارى از يادداشت ها و نوشته هايشان را ضبط کنند. اين ششمين و سخت ترين بازداشت ايشان بود و تا پاييز 1354 در زندان کميته مشترک شهربانى زندان بودند. در اين مدت در سلولى با سخت ترين شرايط نگه داشته شدند. سختى هايى که ايشان در اين بازداشت تحمّل کردند، به تعبير خودشان «فقط براى آنان که آن شرايط را ديده اند، قابل فهم است». پس از آزادى از زندان، به مشهد مقدس برگشتند و باز هم همان برنامه و تلاش هاى علمى و تحقيقى و انقلابى ادامه داشت. البته ديگر امکان تشکيل کلاسهاى سابق را به ايشان ندادند.

در تبعيد

رژيم جنايتکار پهلوى در اواخر سال 1356، آيت الله خامنه‌ای را دستگير و براى مدّت سه سال به ايرانشهر تبعيد کرد. در اواسط سال 1357 با اوجگيرى مبارزات عموم مردم مسلمان و انقلابى ايران، ايشان از تبعيدگاه آزاد شده به مشهد مقدس بازگشتند و در صفوف مقدم مبارزات مردمى عليه رژيم سفـّاک پهلوى قرار گرفتند و پس از پانزده سال مبارزه مردانه و مجاهدت و مقاومت در راه خدا و تحمّل آن همه سختى و تلخى، ثمره شيرين قيام و مقاومت و مبارزه؛ يعنى پيروزى انقلاب کبير اسلامى ايران و سقوط خفـّت بار حکومتِ سراسر ننگ و ظالمانه پهلوى، و برقرارى حاکميت اسلام در اين سرزمين را ديدند.

در آستانه پيروزى

درآستانه پيروزى انقلاب اسلامى، پيش از بازگشت امام خمينى(قدس سره) از پاريس به تهران،و از سوی ایشان «شوراى انقلاب اسلامى» با شرکت افراد و شخصيت هاى مبارزى همچون شهيد مطهرى، شهيد بهشتى، هاشمى رفسنجانى و... در ايران تشکيل گرديد، آيت الله خامنه‌ای نيز به فرمان امام بزرگوار به عضويت اين شورا درآمد. پيام امام توسط شهيد مطهرى «ره» به ايشان ابلاغ گرديد و با دريافت پيام رهبر کبير انقلاب، از مشهد به تهران آمدند.

پس از پيروزى

آيت الله خامنه اى پس از پيروزى انقلاب اسلامى نيز همچنان پرشور و پرتلاش به فعاليّت هاى ارزشمند اسلامى و در جهت نزديکتر شدن به اهداف انقلاب اسلامى پرداختند که همه در نوع خود و در زمان خود بى نظير و بسيار مهّم بودند که در اين مختصر فقط به ذکر رئوس آنها مى پردازيم:
پايه گذارى «حزب جمهورى اسلامى» با همکارى و همفکرى علماى مبارز و هم رزم خود: شهيد بهشتى، شهيد باهنر، هاشمى رفسنجانى و... دراسفند 1357.
● معاونت وزارت دفاع در سال 1358.
● سرپرستى سپاه پاسداران انقلاب اسلامى، 1358.
● امام جمعه تهران، 1358.
● نماينده امام خميني«قدّس سرّه» در شوراى عالى دفاع ، 1359.
● نماينده مردم تهران در مجلس شوراى اسلامى، 1358.
● حضور فعّال و مخلصانه در لباس رزم در جبهه هاى دفاع مقدس، در سال 1359 با شروع جنگ تحميلى عراق عليه ايران و تجاوز ارتش متجاوز صدام به مرزهاى ايران؛ با تجهيزات و تحريکات قدرت هاى شيطانى و بزرگ ازجمله آمريکا و شوروى سابق.
● ترور نافرجام ايشان توسط منافقين در ششم تيرماه 1360 در مسجد ابوذر تهران.
● رياست جمهورى؛ به دنبال شهادت محمد على رجايى دومين رئيس جمهور ايران، آيت الله خامنه‌ای در مهر ماه 1360 با کسب بيش از شانزده ميليون رأى مردمى و حکم تنفيذ امام خمينى (قدس سره) به مقام رياست جمهورى ايران اسلامى برگزيده شدند. همچنين از سال 1364 تا 1368 براى دومين بار به اين مقام و مسئوليت انتخاب شدند.
● رياست شوراى انقلاب فرهنگ، 1360.
● رياست مجمع تشخيص مصلحت نظام، 1366.
● رياست شوراى بازنگرى قانون اساسى، 1368.
● رهبرى و ولايت امّت، که از سال 1368، روز چهاردهم خرداد پس از رحلت رهبر کبيرانقلاب امام خمينى (قدس سره) توسط مجلس خبرگان رهبرى به اين مقام والا و مسئوليت عظيم انتخاب شدند، و چه انتخاب مبارک و درستى بود که پس از رحلت امام راحل، با شايستگى تمام توانستند امّت مسلمان ايران، بلکه مسلمانان جهان را رهبرى نمايند.

زندگینامه امام حسن عسکری (ع)



 

 ابومحمد حسن بن علی، امام یازدهم از ائمه عشر (ع) و سیزدهمین معصوم از چهارده معصوم (ع)، پدر بزرگوارش امام هادی (ع) هنگام تولد فرزند، شانزده سال و چند ماه بیشتر نداشت، مادرش بانویی صالحه و عارفه به نام سوسن یا حدیثه یا سلیل بود. تولدش با اختلاف روایات در ماه ربیع الاول یا ربیع الاخر سال 231 یا 232 ق و بنا به اكثر روایات در مدینه اتفاق افتاده است.

مدت كوتاه حیات امام به سه دوره تقسیم می گردد: تا چهار سال و چند ماهگی امام (و به قولی تا 13 سالگی) از عمر شریفش در مدینه سر برده، تا 23 سالگی به اتفاق پدر بزرگوارش در سامرا می زیسته (او پدر بزرگوارش امام هادی (ع) در محله عسگر قرارگاه سپاه در شهر سامرا زندگی می كردند و به عسگری لقب یافتند) و تا 29 سالگی یعنی شش سال و اندی پس از رحلت امام دهم (ع) در سامرا ولایت بر امور و پیشوایی بر ستون را بر عهده داشته است.


چگونگی انتخاب امام به امامت:

امام هادی (ع) پسر دیگری به نام ابو جعفر محمد داشت كه بنا به برخی از روایات از جمله روایتی كه شیخ طوسی در كتاب الغیبت آورده مقرر بود امامت شیعه به او برسد و امام دهم به امامت او اشارت فرموده بود....... محمدبن علی مردی  پارسا و مورد احترام اصحاب پدر خویش بود اما این پسر در زمان حیات امام از دنیا رفت و بعضی از شیعیان دین از این بابت به اندیشه فرو رفته از جمله ابوهاشم داود بنی قاسم جعفری گوید من در این اندیشه بودم كه امام هادی (ع) فرمود: بلی خداوند بجای ابوجعفر, ابو محمد (امام حسن عسگری (ع)) را امام قرار داد. همچنانكه دربارة اسمعیل (فرزند امام صادق (ع) ) و امام كاظم (ع) چنین شد. این روایت یكی از روایات مهم دال بر نص امامت امام حسن عسگری (ع) است.

امام دهم را برادر دیگری بود به نام جعفر كه نزد شیعیان به لقب كذاب معروف شد. بعد از آنكه امام عسگری (ع) از سوی پدر به امامت منصوب گردید. جعفر مدعی وی گردید و شروع به كار شكنی و توطئه گری و فتنه انگیزی بسیار نمود و بعد از رحلت حضرت امام حسن عسگری (ع) دعوی امامت كرد و منكر وجود امام غایب (عج) شد.

 به طور کلی دوران عمر 29ساله امام حسن عسکری (ع ) به سه دوره تقسیم می گردد :

دوره اول 13سال است که زندگی آن حضرت در مدینه گذشت .
دوره دوم 10سال در سامرا قبل از امامت .
دوره سوم نزدیک 6 سال امامت آن حضرت می باشد .
دوره امامت حضرت عسکری (ع ) با قدرت ظاهری بنی عباس رو در روی بود
خلفایی که به تقلید هارون در نشان دادن نیروی خود بلندپروازیهایی داشتند .
امام حسن عسکری (ع ) از شش سال دوران اقامتش ، سه سال را در زندان گذرانید . زندانبان آن حضرت صالح بن وصیف دو غلام ستمکار را بر امام گماشته بود ، تا بتواند آن حضرت را - به وسیله آن دو غلام - آزار بیشتری دهد ، اما آن دو غلام که خود از نزدیک ناظر حال و حرکات امام بودند تحت تأثیر آن امام بزرگوار قرار گرفته به صلاح و خوش رفتاری گراییده بودند . وقتی از این غلامان جویای حال امام شدند ، می گفتند این زندانی روزها روزه دار است و شبها تا بامداد به عبادت و راز و نیاز با معبود خود سرگرم است و با کسی سخن نمی گوید .
عبیدالله خاقان وزیر معتمد عباسی با همه غروری که داشت وقتی با حضرت
عسکری ملاقات می کرد به احترام آن حضرت برمی خاست ، و آن حضرت را بر مسند خود می نشانید . پیوسته می گفت : در سامره کسی را مانند آن حضرت ندیده ام ، وی زاهدترین و داناترین مردم روزگار است .
پسر عبیدالله خاقان می گفت : من پیوسته احوال آن حضرت را از مردم
می پرسیدم . مردم را نسبت به او متواضع می یافتم . می دیدم همه مردم به بزرگواریش معترفند و دوستدار او می باشند .
با آنکه امام (ع ) جز با خواص شیعیان خود آمیزش نمی فرمود ، دستگاه
خلافت عباسی  برای حفظ آرامش خلافت خود بیشتر اوقات ، آن حضرت را زندانی و ممنوع از معاشرت داشت .
" از جمله مسائل روزگار امام حسن عسکری (ع ) یکی نیز این بود که از طرف خلافت وقت ، اموال و اوقات شیعه ، به دست کسانی سپرده می شد که دشمن آل محمد (ص ) و جریانهای شیعی  بودند ، تا بدین گونه بنیه مالی نهضت تقویت نشود .
چنانکه نوشته اند که احمد بن عبیدالله بن خاقان از جانب خلفا ، والی اوقاف و صدقات بود در قم ، و او نسبت به اهل بیت رسالت ، نهایت مرتبه عداوت را داشت " .
" نیز اصحاب امام حسن عسکری ، متفرق بودند و امکان تمرکز برای آنان
نبود ، کسانی چون ابوعلی  احمد بن اسحاق اشعری در قم و ابوسهل اسماعیل نوبختی  در بغداد می زیستند ، فشار و مراقبتی که دستگاه خلافت عباسی ، پس از شهادت حضرت رضا (ع ) معمول داشت ، چنان دامن گسترده بود که جناح مقابل را با سخت ترین نوع درگیری  واداشته بود . این جناح نیز طبق ایمان به حق و دعوت به اصول عدالت کلی  ، این همه سختی را تحمل می کرد ، و لحظه ای از حراست ( و نگهبانی ) موضع غفلت نمی کرد " .
اینکه گفتیم : حضرت هادی (ع ) و حضرت امام حسن عسکری (ع ) هم از سوی دستگاه خلافت تحت مراقبت شدید و ممنوع از ملاقات با مردم بودند و هم امامان بزرگوار ما - جز با یاران خاص و کسانی که برای حل مشکلات زندگی مادی و دینی  خود به آنها مراجعه می نمودند - کمتر معاشرت می کردند به جهت آن بود که دوران غیبت حضرت مهدی (ع ) نزدیک بود ، و مردم می بایست کم کم بدان خو گیرند ، و جهت سیاسی و حل مشکلات خود را از اصحاب خاص که پرچمداران مرزهای مذهبی بودند بخواهند ، و پیش آمدن دوران غیبت در نظر آنان عجیب نیاید . باری ، امام حسن عسکری (ع ) بیش از 29سال عمر نکرد ولی در مدت شش سال امامت و ریاست روحانی اسلامی ، آثار مهمی  از تفسیر قرآن و نشر احکام و بیان مسائل فقهی و جهت دادن به حرکت انقلابی  شیعیانی که از راههای دور برای کسب فیض به محضر امام (ع ) می رسیدند بر جای گذاشت .
در زمان امام یازدهم تعلیمات عالیه قرآنی و نشر احکام الهی و مناظرات
کلامی جنبش علمی خاصی  را تجدید کرد ، و فرهنگ شیعی - که تا آن زمان شناخته شده بود - در رشته های دیگر نیز مانند فلسفه و کلام باعث ظهور مردان بزرگی چون یعقوب بن اسحاق کندی  ، که خود معاصر امام حسن عسکری بود و تحت تعلیمات آن امام ، گردید .
در قدرت علمی  امام (ع ) - که از سرچشمه زلال ولایت و اهل بیت عصمت
مایه گرفته بود - نکته ها گفته اند . از جمله : همین یعقوب بن اسحاق کندی فیلسوف بزرگ عرب که دانشمند معروف ایرانی ابونصر فارابی شاگرد مکتب وی بوده است ، در مناظره با آن حضرت درمانده گشت و کتابی را که بر رد قرآن نوشته بود سوزانید و بعدها از دوستداران و در صف پیروان آن حضرت درآمد .


 

موضع علمی و آموزشی امام:

ـ مواضع علمی او (ع) در پاسخهای قاطع و استوار در مورد شبهه ها و افكار كفر آمیز و بیان كردن حق، باورشان مناظره و گفتگوهای موضوعی و مناقشه ها و بحثهای علمی، و همزمان با آن فعالیتها،‌كوششهای دیگر از قبیل صادركردن بیانیه های علمی و ... (بوده است)....

ـ كندی (ابویوسف یعقوب بن اسحاق) فیلسوف عراقی در زمان امام (ع) پیرامون متناقضات قرآن،‌كتابی تدوین كرد بوسیله بعضی از منسوبان به حوزه علمی او، ‌با او تماس گرفت و كوشش او را با شكست روبرو كرد وكندی را قانع فرمود كه در اشتباه بوده است. كندی توبه كرد اوراق خود را سوزانید.

 

موضع نظارت بر پایگاههای مردمی:

ـ موضع امام (ع) در این زمینه، نظارت بر پایگاههای مردی خود و پشتیبانی از آن پایگاهها و بالابردن درجه آگاهی آنها و مجهز كردن آن با همه اسلوبها و روشهای پایداری و بالابردن به سطح پشتازان متعهد بود.

امام غالباً آنان را هشدار می داد تا در دام عباسیان نیفتد ودر مصائب روزگار از نظر اقتصادی و اجتماعی به علت بدبختیها و رفتار بیرحمانه حكام كه با آن روبرو می شدند، به آنان كمك می رسانید.....

ـ برای امام از مناطق گوناگون اسلامی كه پایگاههای توده ای او آنجا بود، بوسیله نمایندگان او كه در آن مناطق پراكنده بودند اموال بسیار می بردند و امام با دقت بسیار و با روشهای گوناگون می كوشیدند تا آن امر را كاملاً از چشم دولتیان بپوشاند و به نحوی پنهانی عمل كند....

ـ دولت عباسیان در برابر یاران امام (ع) و در پایگاههایی كه پشتیبان ا بودند، قاطعانه و بیرحمانه ایستادگی می كرد و برای از میان برداشتن خط مشی و برنامه امام و پراكندن و اداره كردن یاران او كوششهای فراوان بعمل آورد....

موضع امام درمقابل آن كوششها، پندگویی بود كه به یاران دلداری می داد و می فرمود: (تهیدست و با ما بودن، بهتر كه توانگر بودن و با غیر ما بودن. كشته شدن با ما، بهتر كه زنده بودن با دشمن! ما برای هر كس كه به ما پناه آورد،‌پناهگاهیم و برای آن كس كه بخواهد به وسیله ما ببیند، نوریم، و آن كس را كه به ما پناه آورده، عصمیتم و هر كس كه ما را دوست بدارد بحقیقت در بزرگی و مقام با ما است و هر كس كه از ما منحرف گردد، جای او در آتش است)

 

موضع چهارم آماده كردن مسئله غیبت :ـ  امام حسن عسكری (ع) كه به وضوح می دید كه اراده الهی برای ایجاد دولت الله بر روی زمین و در برگرفتن همه جهان انسانیت و گرفتن دست مستضعفان در زمین، تا خوف آنان به امنیت خاطر تبدیل گردد و خدای را عبادت كنند و هیچ چیز را شریك او نگیرند .......

ـ براین تعلق گرفته است كه فرزندش غیبت كند.......

ـ فعالیت امام حسن عسكری (ع) و برنامه ریزی او در تحقق بخشیدن هدف مزبور به دو كار مقدماتی نیازداشت:

      1-  مخفی كردن مهدی (عج) از چشم مردن و نشان دادن وی فقط به بعضی از خواص

      2-  آنكه به هر ترتیب، فكر غیبت را در اذهان و افكار رسوخ دهد و به مردم بفهماند كه این مسئولیت  اسلامی را باید تحمل كنند و مردم را به این اندیشه و متفرعات آن عادت دهند....

بیانیه امام حسن عسكری (ع) سه شكل داشت:

الف) بیانیه های كلی و عمومی درباره صفات مهدی (ع) از قبیل: «وقتی قیام كند، در میان مردم با علم خود داوری خواهدكرد مانند داوری داود كه از بینه و دلیل پرسشی نمی كرد».

       ب‌) توجیه و نقد سیاسی در مورد اوضاع موجود، و مقرون كردن آن به اندیشه وجود مهدی (ع) و ضرورت ایجاد دگرگونیها از سوی او و از این قبیل است: «وقتی قائم خروج كند به ویران كردن منابر و جایگاههای خصوصی در مساجد فرمان خواهد داد این جایگاهها به منظور امنیت و محافظت خلیفه از تعدی، و برای افزودن هیبت او در دل دیگران بنا شده است.»

ج‌) اعلامیه های كلی برای پایگاهها و اصحابش كه در آن، ابعاد اندیشه غیبت برای آنان و ضرورت آمادگی و عمل به آن از ناحیه روانی و اجتماعی توضیح داده شده بود، تا غیبت امام (ع) و جدایی او را از آنان بپذیرند. امام به ابن بابویه نامه ای نوشت و در آن فرمود: «بر تو باد بردباری و انتظار گشایش، پیمبر فرمود: برترین عمل امت من انتظار كشیدن گشایش است و شیعه ما پیوسته در اندوه است تا فرزندم ظهوركند........»

3-  راه دیگری كه امام برای آمادگی غیبت دراذهان مردم انجام داد پنهان نمودن خود و برقراری رابطه با دوستان و طرفداران ازطریق مكاتبه و مراسله بوده است. همچنین نظام و روش وكالتی و وساطتی كه امام حسن عسكری (ع) با پایگاههای مردمی خود برگزید، روشی دیگر از روشهای بود كه برای فهماندن مسئله غیبت آماده شده بود.............شهادت امام حسن عسکری  (ع ):


ماجرای جانشین بر حق امام عسکری :

از ابو الادیان نقل كرده اند كه گفت: من خادم امام عسكری بودم و رسائل او را به شهرهای دیگر می بردم و جواب می آوردم،‌در بیماری منتهی به رحلت وی هم نزد او رفتم نامه هایی را كه نوشته بود به من داد و فرمود به مداین ببرم من رفتم و پس از پانزده روز برگشتم اما دیدم بانگ زاری و شیون از خانه امام بلند است و جعفر بن علی بر در خانه ایستاده به تعزیت شیعیان پاسخ می دهد. با خود گفتم اگر این مرد امام شد باشد كار امامت دگرگون خواهد شد. در این آن خادمی بیامد و به جعفر گفت كار تكفین تمام شد بیا بر جنازه برادرت نماز بگزار جعفر و همه حاضران به داخل خانه رفتند من هم رفتم و امام را كفن شده دیدم. جعفر پیش رفت تا در نماز امامت كند وقتی خواست تكبیر بگوید ناگهان كودكی با چهرة گندمگون و موئی كوتاه و مجعد و دندانهایی كه بینشان گشادگی بود پیش آمد وردای جعفر را كشیده گفت: ای عم عقب برو من برای نماز بر پدرم از تو شایسته ترم جعفر در حالیكه رنگش از خشم تیره شد عقب رفت و آن كودك بر جنازه امام نماز گزارد او مهدی موعود امام دوازدهم (عج) بود.

شهادت آن حضرت را روز جمعه هشتم ماه ربیع الاول 260هجری  نوشته اند .
در کیفیت وفات آن امام بزرگوار آمده است : فرزند عبیدالله بن خاقان گوید
روزی برای پدرم ( که وزیر معتمد عباسی بود ) خبر آوردند که ابن الرضا - یعنی  حضرت امام حسن عسکری - رنجور شده ، پدرم به سرعت تمام نزد خلیفه رفت و خبر را به خلیفه داد . خلیفه پنج نفر از معتمدان و مخصوصان خود را با او همراه کرد . یکی از ایشان نحریر خادم بود که از محرمان خاص خلیفه بود ، امر کرد ایشان را که پیوسته ملازم خانه آن حضرت باشند ، و بر احوال آن حضرت مطلع گردند . و طبیبی را مقرر کرد که هر بامداد و پسین نزد آن حضرت برود ، و از احوال او آگاه شود . بعد از دو روز برای پدرم خبر آوردند که مرض آن حضرت سخت شده است ، و ضعف بر او مستولی گردیده . پس بامداد سوار شد ، نزد آن حضرت رفت و اطبا را - که عموما اطبای  مسیحی و یهودی در آن زمان بودند - امر کرد که از خدمت آن حضرت دور نشوند و قاضی القضات ( داور داوران ) را طلبید و گفت ده نفر از علمای  مشهور را حاضر گردان که پیوسته نزد آن حضرت باشند . و این کارها را برای آن می کردند که آن زهری  که به آن حضرت داده بودند بر مردم معلوم نشود و نزد مردم ظاهر سازند که آن حضرت به مرگ خود از دنیا رفته ، پیوسته ایشان ملازم خانه آن حضرت بودند تا آنکه بعد از گذشت چند روز از ماه ربیع الاول سال 260 ه . ق آن امام مظلوم در سن 29سالگی از دار فانی به سرای باقی رحلت نمود . بعد از آن خلیفه متوجه تفحص و تجسس فرزند حضرت شد ، زیرا شنیده بود که فرزند آن حضرت بر عالم مستولی  خواهد شد ، و اهل باطل را منقرض خواهد کرد ... تا دو سال تفحص احوال او می کردند ... .
این جستجوها و پژوهشها نتیجه هراسی بود که معتصم عباسی و خلفای قبل و بعد از او - از طریق روایات مورد اعتمادی که به حضرت رسول الله (ص ) می پیوست ، شنیده بودند که از نرگس خاتون و حضرت امام حسن عسکری فرزندی پاک گهر ملقب به مهدی آخر الزمان - همنام با رسول اکرم (ص ) ولادت خواهد یافت و تخت ستمگران را واژگون و به سلطه و سلطنت آنها خاتمه خواهد داد . بدین جهت به بهانه های  مختلف در خانه حضرت عسکری (ع ) رفت و آمد بسیار می کردند ، و جستجو می نمودند تا از آن فرزند گرامی اثری بیابند و او را نابود سازند .
به راستی داستان نمرود و فرعون در ظهور حضرت ابراهیم (ع ) و حضرت موسی  (ع ) تکرار می شد . حتی قابله هایی  را گماشته بودند که در این کار مهم پی جویی کنند . اما خداوند متعال - چنانکه در فصل بعد خواهید خواند - حجت خود را از گزند دشمنان و آسیب زمان حفظ کرد ، و همچنان نگاهداری خواهد کرد تا مأموریت الهی خود را انجام دهد .
باری ، علت شهادت آن حضرت را سمی می دانند که معتمد عباسی در غذا به آن حضرت خورانید و بعد ، از کردار زشت خود پشیمان شد . بناچار اطبای مسیحی و یهودی که در آن زمان کار طبابت را در بغداد و سامره به عهده داشتند ، به ویژه در مأموریتهایی که توطئه قتل امام بزرگواری مانند امام حسن عسکری (ع ) در میان بود ، برای معالجه فرستاد . البته از این دلسوزیهای ظاهری هدف دیگری  داشت ، و آن خشنود ساختن مردم و غافل نگهداشتن آنها از حقیقت ماجرا بود .
بعد از آگاه شدن شیعیان از خبر درگذشت جانگداز حضرت امام حسن عسکری  (ع ) شهر سامره را غبار غم گرفت ، و از هر سوی صدای ناله و گریه برخاست . مردم آماده سوگواری و تشییع جنازه آن حضرت شدند .